“Heuj, een mountainbike!”, “Loopt aan, of nie?”, “Bij veldrijden hoef je toch niet te remmen?”, “Da’s wel zwaarder hè”. Een bezoekje aan een regionaal cyclocross trainingswedstrijdje maakt in 1 klap duidelijk dat de oldskool veldrijder met wielren-roots beren op de weg van mijn fiets ziet.
Yep, schijfremmen. Goed gespot, heren. De drager van die remmen is de Merida Cyclo Cross Carbon 5-D. Ondanks de schijfremmen weegt hij, mede dankzij carbon frame en vork, nog geen 9 kilo. Dit model heeft een adviesprijs van €2999,- en zit net onder het topmodel van Merida, de Cyclo Cross Carbon Team. De ‘Team’ is eveneens van schijven voorzien en daarmee zet Merida vol in op de laatste trend. Dat wordt ongetwijfeld geholpen door het feit dat ze geen cyclocross team met aan cantilevers verknochte profs sponsoren.
Merida Cyclo Cross Carbon 5-D
Vervolgens ontstaan er bij die trainingswedstrijd dezelfde soort gesprekken als bij de introductie van 29″. Men luistert ogenschijnlijk graag naar je uitleg over de voordelen, maar licht achterover leunend met de armen over elkaar. Een korte adempauze is al genoeg om een paar weerleggingen van elk genoemd voordeel te oogsten. Bij niet hoeven remmen hebben ze daadwerkelijk een punt, want de jammerlijke werkelijkheid is dat nogal wat veldrij parcoursen de technisch onmachtige wielrenner-gaat-veldrijden types ontzien. Toch heb ik al één wedstrijdrijder horen vertellen over een duel om de laatste bocht voor een korte finishstrook. Hij voegde er met een glimlach aan toe dat hij schijfremmen had en dat zijn concurrent bij de ‘wie remt er het laatst’ actie niet een beetje kansloos was, maar wel heel erg.
Mijn ervaring is dat pure remkracht er bij CX inderdaad nauwelijks toe doet, behalve bij een aantal beslissende momenten. Een krappe bocht onderaan een afdaling en je moet bij canti’s noodgedwongen vroeger op de rem om de remvlakken schoon te schrapen en dan hoop je dat al je handkracht ooit tot een gevoel van vertraging leidt. Zeker met carbon velgen…Één van de hierboven genoemde veldrijdende wielrenners melde niet veel later in een ander gesprek dat hij zijn carbon tube velgen weer van de hand had gedaan, omdat het misschien leuk was voor profs, maar dat hij kon niet remmen. 1 en 1 is 2 meneer?
Doseerbaarheid doet er wél heel erg toe als je minimale bandjes met minimale noppen hebt. Cantilever remmen kunnen wel goed doseerbaar zijn, maar falen daar regelmatig jammerlijk in, zeker in zware omstandigheden. Ze zijn lastig goed af te stellen en daarnaast is er nog het probleem van de klapperende voorvork. Heb je dat allemaal opgelost, dan is er nog het simpele feit dat je remvlak zich elke omwenteling in de modder dipt.
SRAM BB-7 Road, maar allerminst ‘roadie’ materiaal
De prestatie van schijfremmen is een stuk constanter. Witte knokkels van het knijpen, is niet meer nodig en dat bevordert het fijngevoelig doseren. Een vinger minder op de rem volstaat. De tijd zal het leren, maar mijn vermoeden is dat schijfremmen op de cyclocrosser gemeengoed gaan worden, omdat juist niet-profs er veel aan hebben. Steeds meer mensen ontdekken dat het enorme fun en leuke afwisseling is om met je cyclocrosser het bos in te gaan om er MTB routes of toertochten mee te rijden. In die handen en die omstandigheden gaan remkracht en dosering er ineens een stuk meer toe doen.
Goed, genoeg over het schijfrem debat. Dat zal nog wel een tijdje onbeslist blijven; het enige dat de sceptici het zwijgen kon opleggen was het startfluitje. Voor mij een kans om de fiets ook daadwerkelijk te testen in omstandigheden waar hij voor bedoeld is.
Gooi-smijt
De rij-eigenschappen van de Merida bleken opvallend onopvallend en dat is mag je als een compliment lezen. Sturen gaat intuïtief en de fiets is duidelijk bedoeld voor sportief gebruik, want hij is lekker wendbaar zonder nerveus te worden. Geometrie tabellen zeggen nooit alles, maar dat gedrag was al te raden op basis van de cijfers van de Cyclocross Carbon 5-D. De balhoofdhoek is sportief steil en de rest is vrij kort en compact met een wat langere stuurpen.
Het frame is stijf en comfortabel. Geen hints van flex bij aanzetten of vertraging bij het inzetten van bochten, geen dwarrelig gedrag in bochten, geen bokharde achterkant die je aan elke oneffenheid in de ondergrond herinnert… eveneens onopvallend goed allemaal. Je merkt die dingen pas als je let op wat je niet voelt.
Vrij in de modder is blij in de modder
Zo krap je er mee kan sturen, zo ruim baan hebben de banden in het frame en de vork. Je kan erg lang in plakkerige modder blijven rijden zonder dat alles vol gaat zitten en de fiets niet meer vooruit te branden is. Je mag best weten: ik heb op hetzelfde parcours in dezelfde omstandigheden met mijn eigen veldrijfiets 3x in 1u stil gestaan om gras/klei mix handmatig te verwijderen. De modder-vrijheid is gedeeltelijk een verdienste van de schijfremmen, immers, cantilever remmen zijn notoire moddervangers. Toch mooi hoe remmen er voor kunnen zorgen dat je minder afgeremd wordt. Hiernaast is er met name bij het trapas goed nagedacht over zoveel mogelijk vrije ruimte rondom de band en dat betaalt zich uit. Daar maakt de Merida het verschil met mijn eigen, ook van schijfremmen voorziene fiets. Bij andere carbon frames is de uitstulping tussen bottom bracket en liggende achtervork vaak groot, vierkant en dus een mooi opvangdakje voor modder. Niets van dat bij de Merida, met een groot gat achter de band, afgeronde vormen. Dat is bij deze genoteerd als eis voor mijn volgende cyclocrossframe.
Geen hangplek voor modder hier!
Ook niet hier! Ga maar weer gewoon op het parcours liggen.
Ook over de rest van het design is duidelijk nagedacht. Kabels onder de bovenbuis zijn normaal een doodzonde bij een cyclocrosser, omdat je hem moet kunnen dragen. Merida doet het eigenzinnig toch, maar gebruikt doorlopende buitenkabels die verzonken in het frame liggen, afgedekt door een beschermplaat. Heel slim: dit is vuilbestendig, niet in de modderzone op de onderbuis, en ook niet op de krasgevaarlijke plek op de bovenbuis. Door genoemde plaat is dragen toch zo comfortabel als rennen met een fiets op je nek ooit kan worden.
Rennen? Sjokken zal je bedoelen… maar hij draagt prima!
Deze cover-up job hoeft niet ontmaskerd te worden bij Oprah.
Chique en doordachte afmontage
De Cyclo Cross Carbon 5-D is voorzien van uitstekend werkende én smoelende onderdelen. Shimano Ultegra behoeft geen toelichting. De BB7-road remmen zijn voorlopig nog de referentie op schrijfrem gebied voor de weg/veldrijfiets. De schijfdiameters zijn 160 millimeter voor en 140 millimeter achter, wat voor het doel goed werkt. De draaiknoppen voor de afstand van de blokken tot de schijf zijn zeer eenvoudig te bedienen, maar afstellen vraagt wel wat aandacht. Blokken te ver van de schijf af betekent dat je je remhendels tot het stuurlint trekt en een vaag remgevoel. Te dichtbij en er is meer geluid en slijtage dan nodig is. Van de online handleidingen voor het afstellen is dit mijn favoriet. Volg nauwgezet en succes is gegarandeerd.
De fiets bevat verder een mix van FSA componenten, met een SLK zadel- en stuurpen, een Energy crankset dat goed samenwerkt met de Ultegra aandrijving en een Team Issue Carbon omwikkeld stuur. Ze geven de fiets een chique uiterlijk en daar betaal je ook voor. Een vergelijkbare fiets met huismerk alu onderdelen kost al snel een paar honderd minder, maar weegt een paar honderd gram meer. Wel opletten met de SLK zadelpen, want die heeft geen setback. De zitbuishoek wordt vrij steil (74,5/73,5 graden) bij de 2 kleinste maten, dus veel rijders zullen het maximale klembereik op de zadelrails bereiken of willen overschrijden. Even goed de fit checken in de winkel dus en eventueel omruilen voor een pen met meer setback, is ons advies. De afmontage is goed doordacht voor cyclocross: de tandbladen van het crankset zijn met 46/36 niet te groot en het FSA Team Issue stuur is door zijn compacte bouw een goede keus. Dat zien we wel eens anders, met monster verzetten of een stuur dat nauwelijks bereikbaar is als je ‘in de beugels’ wil afdalen.
Carbon stuur, carbon faceplate, CNC details, hmmmmm
De wielen zijn Fulcrum Red Power 29. Deze zijn vrij basic, degelijk en stijf, maar niet licht en en ook niet tubeless voorbereid voor wie dat wil. Voor wie alleen maar toert of als training is dit een prima keus. De serieuze wedstrijdrijder koopt waarschijnlijk toch een lichte set voor tubes (of de progressieven tubeless) en zal daarmee het al nette gewicht significant verder verminderen. De banden zijn Maxxis Raze, die zeer geschikt zijn voor droge omstandigheden, maar snel aan de limiet komen in de nattigheid. Op de foto’s is de fiets afgebeeld met Clement PDX, een noodzakelijkheid voor weer zoals in december 2012, zoals die andere Jeroen hier ook vaststelt.
Stay on your toes…
Blind kopen zou je zeggen? Niet helemaal. Het is bij de maatkeuze opletten voor toe-overlap, met name voor wie, zoals ik, tussen de 55 en 58 maat in valt en voor de kleinere kiest. De steile balhoofdhoek en het compacte frame zorgen dat het voorwiel erg dichtbij staat. Mijn schoen raakte een enkele keer de band, bij een ‘rechtop’ bocht op zo’n beetje de minimale draaicirkel. Toe-overlap is zelden een probleem bij grotere maten en zeer waarschijnlijk ook niet bij de 52, want die heeft een 1 graad vlakkere balhoofdhoek, waardoor het voorwiel wat verder weg staat.
Overigens, het gat tussen de 55 en 58 is minder groot dan je op basis van de bovenbuislengte zou denken. Voor de geometrici: de bovenbuislengte verschilt 22 milimeter, maar de reach maar 11 milimeter. Dat komt door de halve graad minder steile zitbuishoek bij de 58.
Yep, je mag er mee lopen, maar verboden om ‘normaal’ mee te fietsen!
Alles is een wedstrijd…!
En vooral daarvoor én sportief toeren lijkt de Merida Cyclo Cross Carbon 5D bedoeld. Dat zie je terug aan dat er maar 1 mogelijkheid voor een bidonhouder is, op de onderbuis. Dat zegt al dat deze fiets geen dubbelleven wil als woon-werk of wegtrainingfiets, om over bagagedragers maar te zwijgen. Racen, daar is hij voor bedoeld en dat doet hij met verve.
Tekst: Jeroen Kooij
Foto’s: Eric Wictor
Met dank aan: www.meridabikes.nl
Vreemd hoe Merida verschillende geometrie gebruikt bij de verschillende groottes. Zo weet je toch nooit of jouw fiets rijdt zoals in een review beschreven? Of maakt het bij CX niet zo veel uit als bij MTB?
Eerder andersom: omdat de geometrie bij een mtb per maat niet verandert, rijden verschillende maten heel anders!!
Is dat zo? Je zult het zelf nooit kunnen uitvinden, want zoals Jeroen al zegt kun je een te grote/kleine fiets heel anders ervaren. Maar een groot persoon op een correcte maat grote fiets zou toch ongeveer gelijk moeten zijn aan een kleinere persoon op een correcte maat kleinere fiets.
Je ziet toch meteen dat als een geometrie (dus ook wielbasis en balhoofdbuislengte bijvoorbeeld) niet verandert, de verhoudingen compleet anders zijn? Waarom denk je dat vooral lange mensen 29ers zo goed vinden rijden? –> opeens hebben zij ook een fiets die in verhouding is!
Dat zie je echt veel vaker, maar het basis concept verandert zelden. Een nerveuze fiets wordt in andere maten niet ineens lui. Voorbeelden hiervan houd ik me voor aanbevolen.
Bovendien spelen de proporties van de rijder nogal een belangrijke rol, dus een persoonlijke inschatting blijft het toch. Wie een fiets aan de kleine kant heeft gekocht, zal de rij-eigenschappen anders beoordelen dan wie dezelfde fiets aan de grote kant heeft gekocht.
Leuk die reach, maar ondertussen zit je stuur toch echt 22mm verder van je zadel? Of zie ik iets helemaal verkeerd?
Reach is gemeten vanaf je bracket. Dus als je ook het zadel naar achter zet door een vlakkere zithoek, wordt je bovenbuis dus meer langer dan je op basis van de reach zou verwachten. en eigenlijk wordt de zitpositie bepaald ten opzichte van het bracket, dus zal je het zadel iets verder naar voren op de zadelpen zetten en een zadelpen zonder offset kopen.
Maar dat is dus reach-onafhankelijk!
Bike fit is makkelijk een apart artikel (of een serie…) waard, waarbij ik geenszins beloof dat dat op Velozine zal verschijnen ;-). Voor mij is het altijd heel simpel, en volgens mij zoals in Zonoskar’s 2e zin. Ik zet op gelijke types fietsen (dus MTB vs MTB bijv.) het zadel op dezelfde horizontale en verticale afstand t.o.v. het bottom bracket, rekening houdend met sag. Vervolgens volgt mijn zadelpen offset keuze daarop. Je laat toch niet je fiets waar je zit bepalen? Waar je wil zitten t.o.v. van de pedalen bepaalt de instelling en onderdelen keuze van de fiets. Eigenlijk heel… Lees meer »
Hij is idd wel erg kort voor een 55cm… Neutrale handling: ik denk goeddeels doordat het bottombracket niet zo debiel/ouwerwets Belgisch hoog zit. Dat maakt het voor een mtber, of eigenlijk voor iedereen, makkelijker overstappen.
Fijne review. Op wat voor crosser-met-schijfremmen rij je normaal?
Een On-One Dirty Disco.
Die bottom bracket hoogte zal invloed hebben ja. Overigens is bijna geen enkele CX fiets nog zo hoog. Kennelijk iets dat door de hele branche omarmd is.