Enduro PF92 trapaslagers: hogere lagerkunde?

Sorry. Deze keer komen we écht niet uit onder het gebruik van het modewoord enduro. Simpelweg omdat het in dit geval -zolang het nog mag van Mike- een merknaam betreft.

In de fietswereld is Enduro actief als fabrikant van afdichtingen en lagers. Afdichtingen voor in je vorkpoten en lagers voor elke plek in je fiets. Enduro levert een indrukwekkend assortiment lagersoorten, materialen, maten. Er is als niet-techneut nauwelijks wijs uit te worden.

Gelukkig zijn wij bij Velozine bijna allemaal techneuten én maakte Enduro het ons gemakkelijk door gewoon wat producten op te sturen. Voor een duurtest ontvingen wij namelijk twee identieke sets trapslagers:

De Steel bb kit fr bb-92 and bb-89.5 w shimano cranks BK-6000 – aldus de verpakking.

Of in het Nederlands: trapas-lagerkits voor frames met een Shimano Press Fit bracketpot. Dit systeem kenmerkt zich door lagers die je -omhuld door een cup- in een draadloze bracketpot perst. De bracketpot is 88,5 of 92 mm lang en heeft een binnendiameter van 41 mm. Het systeem ken je misschien beter onder de naam BB92.

We noemen dit alles maar even, om verwarring met alle andere trapas-standaards te voorkomen. Laten we het echter leuk houden en daar nu even niet op ingaan. Merci aan de fietsindustrie… en verder maar weer.

Het lager
Enduro gebruikt in deze trapassen MR 2437 2RS lagers. Die code zegt het volgende:

• groefkogellager;
• materiaal: staal;
• afmetingen: binnendiameter 24 mm, buitendiameter 37 mm, breedte 7 mm;
• afdichting: rubber, aan beide zijden en;
• lagertolerantieklasse: ABEC-5

Niks bijzonders dus. Toch? Toch wel! Schijn bedriegt: kwaliteit is meer dan alleen de bouwvorm. Binnen de genormaliseerde buitenafmetingen heeft een lagerfabrikant namelijk de vrijheid om de interne afmetingen, materialen, afdichtigen en smering te optimaliseren voor het beoogde gebruik. Of natuurlijk om gewoon zoveel mogelijk kosten te besparen. Enduro claimt dat de volgende zaken bij hun lagers het verschil maken:

• géén kunststof bus tussen de trapas en de binnenring van het lager, zoals Shimano dat wél doet. De binnendiameter van het lager is zoals gezegd 24 mm, de binnendiameter van een Shimano lager is 25 mm. Die extra millimeter gebruikt Enduro voor het plaatsen van:
  • grotere kogels voor een betere loop en een hoger draaggetal en;
  • een zo groot mogelijke groefdiepte voor een hoger draaggetal… zonder dat de binnen en buitenring van het lager te dun en hiermee te zwak worden. Daar gaan we tenminste maar van uit.
• staal van hoge kwaliteit;
• goede roestwerende coating;
• afdichtingen die afgestemd zijn op de bedrijfsomstandigheden van het lager en;
• smeervet dat is afgestemd op het lage toerental en overige bedrijfsomstandigheden van het lager.

De lagercups
Lagers en een bracketpot zijn in de regel stevig en hard. De lagers zijn een precisie product en voldoen dus aan strikte toleranties. Press Fit bracketpotten daarentegen… Daarom is het geen vreemde oplossing dat de lagercups van kunststof –Delrin– zijn gemaakt. Kunststof is minder stijf dan staal en kunnen dus wat makkelijker een beetje ingedrukt kunnen worden. Je kan ze zodoende met een iets grotere overmaat produceren en daarmee garanderen dat ze zeker klemmen in je frame en tegelijkertijd enige oneffenheid van de bracketpot kunnen opvangen.

Enduro’s eigen argument voor de toepassing van Delrin is het voorkomen van metaal op metaal kraakjes. Geen gekke gedachte, want de voorgaande alinea geeft impliciet al aan waarom!

Techy weetje: De cups zijn niet gespuitgiet maar gedraaid. Hiermee claimt Enduro de maatvoering en rondheid nauwkeuriger te kunnen garanderen.

De leveromvang

• twee lagers;
• twee lagercups;
• twee extra rode kunststof afdichtingen, te plaatsen tussen het kopse lagervlakken en de cranks;
• een 2,5 mm dikke spacer, bekend van standaard Shimano lagers;
• géén kunststof afdichtbus voor de binnenzijde van het frame. Blijkbaar acht Enduro deze overbodig en;
• géén montagehandleiding.

Montage
Wij monteerden de lagersets in mijn Trek Rumblefish en Eric’s Rocky Mountain Element MSL

Enduro heeft ook online geen montageinstructies voor dit type lager. Slordig. Die lenen we dan maar van Shimano. Let op: gebruik altijd gespecialiseerd persgereedschap bij het monteren van deze lagers. Zelfbouwoplossingen verhogen het risico op scheef inpersen, wat naar onze verwachting de delrin cups kan beschadigen.

Kritische noot: Verwacht niet dat je deze lagers, ook al zijn ze volgens velen unkaputtbar, zoals een King balhoofd zonder meer 20 jaar lang van fiets naar fiets kan verhuizen. Daarbij komt ook nog eens dat kunststof cups gevoeliger zijn voor beschadigingen tijdens (de-)montage.

Eerste indruk
Het volgende zegt niet per sé iets over de kwaliteit, maar de Enduro lagers draaien onbelast merkbaar soepeler dan Shimano lagers. Geef een slinger aan de crank en hij blijft gewoon langer doordraaien.

De verwachting
Over het algemeen heb ik prima ervaringen met Shimano trapaslagers. Niet slecht, niet duur. Tot dat één lager van mijn Trek al na een dik jaar niet meer draaide. Ik vind dat snel. Gevalletje onbenulligheid met het tegen beter weten in éénmalig gebruik van de hogedrukreiniger , of is er meer aan de hand? Zijn PF lagers gevoeliger, zwakker, ongunstiger?

We zullen zien hoe de Enduro’s zich houden. Dit artikel leest misschien als een reclame voor Enduro, maar dat is het zeker niet. Juist de sterke claims maken dat we hoge verwachtingen hebben van deze lagers en ze daarom extra kritisch gaan bekijken. We gaan ze mishandelen en komen er op terug!

Meer informatie: www.endurobearings.com

Adviesverkoopprijs: €55,95
Distributie via: www.nowcompany.be

Tekst: Lars Vogelenzang
Foto’s: Eric Wictor