Narrow-wide kettingbladen. Geen nieuws meer. Ze zijn al minstens zou oud als de 1×11 groepset van SRAM. Steeds meer fabrikanten bieden ze aan en technisch gezien zijn ze allen nagenoeg identiek.
Vorig jaar gaf het Spaanse Rotor haar mountainbike cranksets een nieuwe naam en met de toevoeging van 2 nieuwe modellen ontstond de Rex reeks. De Rex cranks zijn leverbaar met drie of twee kettingbladen en – jawel – ook in een single ring uitvoering. Het mag geen verrassing zijn dat ook Rotor’s enkelvoudige kettingblad het narrow-wide tandprofiel heeft, maar toch is deze versie wél uniek. Ze zijn namelijk allesbehalve rond…
Nu nóg ovaler… er.. er…
De Spaanse firma is groot geworden met het ovale Q-Ring kettingblad concept. De gedachte hierachter is de volgende. Een rond kettingblad, in combinatie met de biomechanica van de mens, geeft de zwaarste belasting op je spieren juist op het rotatiepunt van de cranks waar je benen het minst sterk zijn. De ovalisering vermindert dit effect, zodat je je spierkracht efficiënter omzet in aandrijfkracht.
Die gedachte gaat uiteraard ook op bij een single ring setup. Omdat er bij een setup met een enkel kettingblad geen rekening gehouden hoeft te worden met het schakelgedrag en de ruimte die een voorderailleur inneemt, zagen de Rotor techneuten kans om de mate van ovalisering te vergroten. Zodoende vergroot men de werkingsgraad van het concept en dat is volgens Rotor bij een 1x setup – met het beperkte ratiobereik – een nóg grotere winst. Je bent met zo’n setup vaker aan het stoempen in plaats van het op souplesse toeren aan het maken.
Rotor geeft aan dat het QX1 kettingblad ook geschikt zou zijn voor singlespeeders. De ovalisering heeft nauwelijks effect op de effectieve kettinglengte en een spanner zou niet nodig zijn. Nu kun je je natuurlijk afvragen of ‘efficiënter trappen’ nu werkelijk een overweging is voor hen die per definitie zich limiteren tot één verzet. Hoe dan ook: efficiënter singlespeeden – het kán.
Rex 1.1
De QX1 kettingbladen zijn, met specifieke spiders, toepasbaar op SRAM’s XX1 en Specialized cranksets, alsook op de Rotor Rex 1 en Rex 2 cranksets. Wij ontvingen een Rex 1.1 crankset, het topmodel uit de reeks. De Rex 1.1 (het tweede getal in de typeaanduiding geeft het aantal kettingbladen weer) is volledig CNC gefreesd in Spanje en dat zie je. Daarmee doel ik op het CNC frezen. In een tijd waar alles glad, strak en liefst van carbon is, vind ik het een verademing om fietsonderdelen te zien die enige robuustheid tonen zoals in de jaren ’90 en meer via traditionele bewerkingsmethoden gemaakt zijn.
“Traditioneel” betekent overigens niet “ouderwets”. Rotor is naast hun ovale kettingbladen ook bekend van hun lichtgewicht ontwerpen en deze crankset is daarop beslist geen uitzondering. Met een totaalgewicht van 647 gram voor de crankset, een 32t QX1 kettingblad en ceramische bottom bracket lagers kunnen we gerust spreken van een lichtgewicht. Ter referentie: een SRAM XX1 crankset met kettingblad en lagers weegt 670 gram.
De trapas heeft een diameter van 30 mm. Veel cranksets met 30 mm assen passen enkel in BB30/PF30 frames. Zoniet de Rex cranks. Rotor claimt dat deze cranks in vrijwel alle frames passen middels hun UBB (Universal Bottom Bracket) concept dat een scala aan trapaslagers omvat. Wij kozen de – in onze optiek – meest kritische combinatie en monteren deze cranks in een frame met een Pressfit 89 bracket, gemaakt voor cranks met een 24 mm as. Met de 30 mm as van de Rotor cranks blijft er weinig ruimte over voor lagers, die dan ook erg dun in doorsnede zijn.
De komende maanden gaan we het bos in met de cranks, we zijn benieuwd hoe de lagers zich zullen houden en hoe het Q-Ring concept bevalt op een 1×11 setup. Wordt dus vervolgd…
Voor de boekhouding nog even de gegevens:
- Rex 1.1 crankset; verkrijgbaar in 170 mm, 172,5 mm en 175 mm crankarmlengte. Adviesverkoopprijs: €349,99
- QX1 kettingblad zijn verkrijgbaar met 28, 30, 32, 34 en 36 tanden. Adviesverkoopprijs: €69,99
- Bottom bracket lagers: vanaf €18,25 voor een BB30 versie met stalen kogels tot en met €145,80 voor een versie met ceramische kogels.
Tekst & foto’s: Jeroen van den Brand
