Na een aantal ronden gereden te hebben op één van mijn favoriete trails kom ik weer terug bij mijn auto. Tijd om om te kleden en weer naar huis te gaan. Al rommelend door de auto op zoek naar mijn spullen merk ik aan mijzelf dat ik er niet helemaal bij ben. Mijn gedachten dwalen alle kanten op. ‘Wat een vette rit was dat’, ‘Zo moet mountainbiken zijn’, ‘Love the ride…’ Ho, wacht even! Die slogan behoort bij een mountainbike die nu thuis staat, terwijl ik ondertussen sta te staren naar de Cannondale F-Si Carbon 2 die ik de voorbije weken mee heb gekregen voor een testperiode.
Ik dwaal verder af in gedachten naar de tijd dat ik kwijlend bij mijn fietsenmaker over de vloer kwam. Daar stonden de Cannondale’s mooi uitgestald te pronken. Destijds trok Cannondale me vanwege hun eigenzinnigheid in, ja uh, alles eigenlijk! De eigen vorken; Headshok, met als statement die halve vork waarmee de trend naar meer veerweg voorgebleven kon worden. Maar ook de eigen trapas-standaard en bijbehorende cranks. Misschien niet erg compatibel met anderen destijds, maar het werkte eigenlijk feilloos en dat soort bewuste tegendraadsheid beviel mij, en met mij velen.
De schare Cannondale-fans was groots en het merk wist bikers sterk te verdelen: je was ofwel dik fan, of je vond het helemaal niets. Dat op zich vond ik al een interessant gegeven. ‘Ooit wil ik er een hebben… ooit’ dacht ik indertijd. Die tijd kwam er ook. Jaren lang ben ik trots eigenaar geweest van een F4000SL en automatisch begin ik de F-Si er mee te vergelijken. Of ik dus bevooroordeeld ben bij deze test? Ronduit: ja. Maar dat wat me destijds naar Cannondale trok, ben ik een beetje zoek geraakt en op de onderbuis van mijn huidige fiets prijkt dus een andere naam.
Na een uitstapje richting gemotoriseerde apparaten om de Amerikaanse fabriek levensvatbaar te houden, ging het namelijk langzaam bergafwaarts met het merk. Een overname volgde. De verplaatsing van de productie naar Azië, nog eens een overname en kaalslag van het programma betekenden dat de trouwe fans langzaam maar zeker het merk hun rug toekeerden; de hoge prijs leek niet meer te rechtvaardigen.
De kenmerkende aluminium frames met taps toelopende buizen van formaat kachelpijp en vlakgeslepen lasnaden zijn nooit helemaal verdwenen, maar carbon nam meer en meer een plek in. Zo ook de features die het merk apart maakten. Ze zijn er nog steeds, maar de rest van de fietsindustrie stond ook niet stil. Terwijl ze juist altijd voor die stroming uit liepen en een eigen draai gaven aan… alles, werd Cannondale omsloten en werd het ook meer en meer mainstream.
Enter 2015: F-Si
Cannondale lanceerde vorig jaar de F-Si. Ja! De uitgesproken Lefty – in een nieuwe vorm – is er nog. Evenals de Hollowgram cranks. BB30? Check! Eigen carbon stuur en zadelpen? Check, ook die waren in 2006 al aanwezig. Wat er anders geworden is, is het frame. In carbon, uiteraard. Zo ook de SAVE zadelpen; die is dusdanig ontworpen dat ‘ie wat meegeeft en dus comfort-verhogend werkt. ‘Pfff… als ze dat nou jaren geleden hadden uitgevonden, had ik waarschijnlijk nog wat langer met plezier op mijn oude Cannondale kunnen rijden’. Kun je deze fietsen eigenlijk wel met elkaar vergelijken? Er zitten namelijk drie generaties tussen: de Taurine, de F26 met, juist ja, 26″ wielen die uitkwam in een tijd waar de 29er zeer sterk in opkomst kwam, en iets later alsnog de F29.
Terugdenkende aan de rit van zojuist, zit ik mij te bedenken wat deze fiets – ondanks de drie tussenliggende generaties – nog gemeen heeft met mijn oude liefde. Voor een moment schrik ik even van mijn eigen gedachte ‘Verdorie, ze hebben het voor elkaar gekregen! Deze 29er voelt hetzelfde aan als mijn oude 26er!’ Ik draai me om, gniffel even om die gedachte en schenk mijn hersteldrankje in.
In de lange aanloop om de 29er verkocht te krijgen, bezigde menig marketeer de uitspraak dat hun 29er reed als een 26er. Die uitspraak verbaasde mij altijd, want als ik zelf op een 29er ging fietsen kon ik niet anders concluderen dan dat ik op een veredeld dranghek reed. Heden ten dage is dat niet meer zo; lichtere materialen (velgen en banden) helpen zeker, maar men snapt vooral het spel van geometrie nu beter. Vorken werden niet alleen verlengd, maar ook de vorksprong werd aangepast om beter sturende 29ers te krijgen.
Omdat Cannondale haar eigen vorken maakt, kunnen ze daarin nóg verder gaan, of in elk geval afwijken van de rest. Door de vorksprong te vergroten naar 55 mm (en 50 mm bij small-frames met 27,5″ wielen) en de balhoofdshoek 2 graden af te vlakken, heeft de F-Si een kortere naloop dan zijn voorganger. Een korte naloop geeft een iets nerveuzer stuurgedrag, terwijl de vlakkere balhoofdhoek meer stabiliteit bij snelheid geeft. Zodoende is er een compromis gezocht dat passend is voor de huidige technische Worldcup parcoursen, waar Cannondale de F-Si vind thuis horen. Die kenmerken zich door hoge snelheid gecombineerd met technische lijnen die 10 jaar geleden enkel denkbaar waren bij een downhillparcours.
Full System Integration
Het volledig kunnen afstemmen van het frame en nagenoeg alle onderdelen noemt Cannondale System Integration. Dat men bij de F-Si hierin verder gaat dan ooit tevoren verklaart dan ook de naamgeving van dit frame.
Wat er dan zoal is geSystem Integrated? Meest opmerkelijk: een asymmetrische achternaaf en dito asymmetrische achtervork. In een standaard frame neemt de cassettekant van de achternaaf meer ruimte in beslag dan de kant met de remschijf. Hierdoor staan de spaken aan de cassettekant rechter op. Nu was dat vroeger, toen we allemaal nog op 26 inch wielen reden, niet echt een probleem. Het wiel kon door de kleine diameter toch wel stijf genoeg gemaakt worden. De overgang naar 29 inch velgen zorgde er echter voor dat het rechtop staan van spaken verergerd werd. Door de jaren heen zijn hiervoor verschillende oplossingen bedacht, waaronder asymmetrische velgen waarbij de spaakgaten uit het midden geboord werden. Cannondale voerde hun root cause analyse verder door: het achterwiel wordt asymmetrisch, omdat de achtervork van het frame symmetrisch is.
De oplossing die daaruit volgde was even simpel als effectief: laat de achtervork aan de kant van de cassette meer naar buiten toe uitlopen. Zodoende kan Cannondale een achterwiel in deze F-Si zetten waarbij de spaken aan beide kanten onder dezelfde hoek staan. Om de kettinglijn netjes te houden, is ook het kettingblad op de crank iets verder naar buiten geplaatst. Feitelijk is dit de helft van wat anderen Boost noemen, echter gaat Cannondale dus nog uit van een ‘oude’ 135 mm brede quick-release naaf. Ouderwets? Misschien. Eigenwijs? Jazeker!
Over die naaf gesproken: de F-Si heeft dus ook ‘gewone’ dropouts en de naaf wordt vast gezet met een toch wel ouderwetse quick release. Tot twee maal toe bleef het wiel aan de cassette-zijde echter niet helemaal op zijn plek zitten! De quick release strakker zetten bood soelaas, maar echt quick releasen deed ie daarna niet meer.
Het achterliggende idee is begrijpelijk: ‘Sneller bij wisselen en lichter dan thru-axle’, aldus Cannondale. Als het op een hardtail nauwelijks stijfheid toevoegt, gewicht bespaart en sneller wisselt, past het voor mij wel op een fiets die gemaakt is om XC races te winnen. Maar zorg dan wel voor een fatsoenlijke spanner!
Zoals bijna elke high-end carbon hardtail frame, is ook ‘comfort’ een troef bij deze F-Si. De staande vork is dun en wat afgeplat om zodoende trillingen vanuit het wiel meer te filteren. Daarnaast past Cannondale de al eerder aangehaalde SAVE2 zadelpen toe, die dit effect nog verder doorvoert.
De stuurinrichting van deze F-Si Carbon 2 uit 2015 was nog voorzien van een Cannondale carbon stuur met een breedte van 720 mm en een One-Piece Integration (OPI) stuurpen. Voor 2016 werkt men momenteel nog aan een verbeterde versie, nadat een recall uitgevaardigd werd voor de ‘oude’ versies.
‘Standaard’ koopdelen zijn er overigens ook: deze F-Si is afgemonteerd met een SRAM XO1 1×11 aandrijflijn, Magura MT4 remmen, NoTubes ZTR Arch velgen met Schwalbe Racing Ralph 2,1″ banden en een Fabric Scoop zadel.
Thuiskomen
Thuis aangekomen zet ik de fiets achter in de tuin voor een schoonmaakbeurt, waarbij ik alles controleer en kijk nog even aandachtig naar de fiets. ‘Wat is zo’n Lefty toch eigenlijk een fijne vork’; hij spreekt soepel aan en is stijver dan elke andere XC vork ook. Terwijl ik de F-Si naar binnen rol om hem naast mijn vertrouwde Canadese vriend te zetten, blijft de gedachtenmolen gaan: ‘Zal ik dan toch maar een Lefty monteren in…? Neh…’
Beide zijn hele vette fietsen en hoewel het allebei carbon 29er hardtails zijn, zijn het totaal (!) andere fietsen. De F-Si is een hele speelse fiets met strakke achterkant die ondanks de ‘dempende’ staande vork en SAVE2 zadelpen nog steeds vrij hard aanvoelt.
Dat Cannondale deze fiets levert met relatief ‘smalle’ 2.1″ Schwable Racing Ralph banden versterkt dit gevoel in extremis. Ik moet die op een relatief hoge druk rijden omdat de banden vrij snel plooien door de slappe wangen. De banden zijn licht en lopen licht. Kenmerken de menig wedstrijdrijder waardeert en in die zin onderstrepen ze dan ook de uitgesproken F-Si: XC Racing. Maar voor XC Racing – nieuwe stijl zou wat breder rubber meer passend zijn…
Het karakter van deze fiets komt dan ook het beste naar voren op snelheid. Of dat nu op een bochtige singletrack, een technische klim óf een rollende afdaling is. Met name dit laatste viel mij enorm op: met de gratis extra snelheid die ik op de F-Si maakte, reed ik de onder meer de Velozine-sectie van de Amerongen-route sneller dan ooit daarvoor. Of ik werkelijk sneller was? Ik heb het niet getimed, maar de adrenaline-rush was sterker dan ooit. Dat terwijl deze route inmiddels mijn tweede thuis is en ik die afdaling ‘onderhand wel ken’. Het gaf het omgekeerde effect van mijn overstap van een 26er naar een 29er: er kwam rust en controle in de rijstijl, maar minder speelsheid. Deze F-Si laat me zien dat controle en speelsheid ook gecombineerd kunnen worden. Dus deels ’26er-gedrag’ in een 29er!
Tja; alles wordt van zelf weer interessant naar mate de snelheid omhoog gaat. Het samenspel van de relatief compacte achterkant en de uitgekiende stuurhoek in samenspraak met de vorksprong levert een directheid op die je aanspoort ook zodanig te rijden. De stijfheid van het frame maakt dan ook dat die input één op één beloond wordt. Laat er geen twijfel over bestaan: de F-Si is geen allemansvriend. Daarvoor is de fiets té uitgesproken en dat maakt me blij!
Langzaam begin ik de eigenzinnigheid van het Cannondale van weleer weer terug te zien. De F-Si heeft weer uitgesproken details en gedachtes waarover je dan ook een uitgesproken mening mag – en zelfs wel moet – hebben. Datzelfde geldt voor de rijeigenschappen: met een eigen vork hebben ze daar iets mee kunnen doen dat anderen met ‘koopdelen’ niet snel kunnen. Ze nutten hun unieke insteek dus weer meer uit. Of het voldoende is om de schare fans van weleer terug te krijgen? Misschien dat de F-Si dat alleen nog niet voor elkaar krijgt, maar het begin is er zeker.
Ondertussen word ik geroepen: ‘Kom je zo? We gaan zo eten.’ Voordat ik het licht uit doe werp ik nog een laatste blik op de Cannondale F-Si en denk ‘…ooit…!’
De nieuwe F-Si Carbon 2 gaat voor €4999,- over de toonbank, hij is immers met 9,75 kg voor een medium framemaat makkelijk genoeg over die toonbank te tillen.
De F-Si range is voor 2016 verder naar onderen toe uitgebreid met een Carbon 4. De F29 modellen met een aluminium frame hebben een update gekregen naar F-Si maatstaven en zijn er 3 uitvoeringen.
Tekst: Mark ten Napel
Foto’s: Coen de Jongh
