Wie het Wereldbeker wedstrijdwereldje een beetje gevolgd heeft, was het misschien al eens opgevallen dat Florian Vogel de laatste tijd rond reed met een fiets die deels nog was verpakt. Niet dat zijn monteur geen tijd genoeg had om een nieuwe fiets voor de wedstrijd uit te pakken. Nee, het was overduidelijk een prototype full suspension waarvan het veerconcept nog niet getoond mocht worden. Nu trekt Focus de verpakking er volledig af en introduceert niet één, maar twee nieuwe modellen: De O1E XC race fully met 100 mm veerweg en de JAM all-mountain fully met 140 mm veerweg. Het hart van beide modellen wordt gevormd door het nieuwe F.O.L.D. en in tegenstelling tot wat je misschien bij die titel zou verwachten, zijn het géén vouwfietsen…
F.O.L.D.: Focus Optimized Linkage Design
Twee nieuwe modellen, maar met dezelfde technologie; laten we daar eerst eens naar kijken. In de kern is het nieuwe veerconcept nog steeds gewoon een single-pivot, net zoals we bij de Spine en SAM modellen zagen. Het achterwiel beweegt dus bij het inveren langs eenzelfde lijn. Het verschil zit hem echter in de manier waarop de demper deze beweging controleert. Bij het F.O.L.D. concept is het hele achterframe één geheel en wordt de demper aangedreven door twee in elkaar gevlochten compacte hevels. In vergelijking met met de andere veersystemen bij Focus neemt daarmee het aantal lagers in het totale systeem weliswaar niet af, maar de achtervork is hiermee één geheel geworden. Bij de Spine en SAM is er nog een scharnierpunt aanwezig tussen de liggende en staande achtervork. Met het weglaten is een stijvere constructie te maken.
Met de compacte hevels wordt de verhouding tussen de beweging van het achterwiel én de slag van de demper (vaak in een grafiek benoemd als de ratio curve) over de hele beweging beïnvloedt. Dave Weagle’s Delta systeem zoals dat terug te vinden is bij de fietsen van Evil Bikes, hebben dezelfde basisgedachte. De exacte posities van de demper, de scharnieren en de afmetingen van de hevels hebben allemaal invloed op de uitwerking en daarin zijn er minstens zoveel visies als het aantal religies dat we hebben als mensheid.
Focus heeft de twee hevels gebruikt om het veersysteem 2 fasen te geven. De eerste fase, die staat voor grofweg de eerste 30% van de veerweg, is degressief. Dat betekent dat naar mate de achtervork inveert, de slag van de demper wat afneemt (toenemende verhouding veerweg/demperslag). Let wel: een luchtdemper is van nature juist progressief: Hoe verder deze inveert, hoe meer tegendruk deze geeft. De hevelconstructie maakt dat de ‘natuurlijke’ progressie in de demper in het begin van de veerweg wat afgevlakt wordt, waardoor het systeem fijngevoelig is voor kleine oneffenheden in dit deel van de veerweg. Daarna volgt de tweede fase die juist wél progressief is. Naar mate je meer veerweg wilt gebruiken, heb je dus ook steeds méér kracht nodig. De overgang tussen beide fasen is uiteraard gradueel en in welk gebied van de veerweg dit plaatsvindt, maakt het specifieke karakter van het veerconcept. De constructeurs van Focus hebben met dit concept een balans willen maken tussen enerzijds grote mate van fijngevoeligheid in het eerste deel van de veerweg voor maximaal comfort en tractie ‘bovenin’ de veerweg en anderzijds het voorkomen dat je bij grote impacts meteen door de hele veerweg heen ‘blaast’. Focus gebruikt overigens bij deze F.O.L.D. constructie specifiek getunede dempers.
Het nieuwe veerconcept leidt tot een lichter te construeren achtervork en dat de demperconstructie compact rond de zitbuis gecentraliseerd in het frame te plaatsen is. Focus claimt hierdoor een betere handling door betere gewichtsverdeling en minder onafgeveerde massa. Bijkomend voordeel is dat er ook ruimte is voor een bidon in het voorframe en dat de bovenbuis erg laag is te positioneren.
JAM – Het kleinere broertje van SAM
De XC fully was na het spotten van de prototypes voorspelbaar. Maar dat Focus ook meteen met een dikkere fully zou komen, is een aangename verrassing. Drie jaar geleden introduceerde ze de Super All-Mountain (SAM) met 160 mm veerweg. Het was een serieuze poging van het Duitse merk om een dikke fully neer te zetten die zich moest kunnen meten met befaamde concurrenten. Parallel aan de introductie van de Spine met 120 mm veerweg werd in 2015 een carbon versie van de SAM gelanceerd. Er was echter nog steeds een flink gat in Focus’ full suspension programma. Tussen de 120 mm van de Spine en de 160 mm van de SAM bood het merk namelijk niets. De JAM met zijn 140 mm veerweg gaat dat gat vullen.
Dat de JAM 27,5” wielen heeft is eigenlijk geen nieuws. Dat is inmiddels de norm in dit segment. Wél nieuwswaardig is het feit dat Focus meteen met carbon én aluminium modellen komt. In totaal zijn er 6 modellen, waarbij het topmodel, de JAM C voorzien van een carbon voorframe en achtervork die met 2050 gram (framemaat M) erg licht is! Daar onder twee modellen met een carbon voorframe en aluminium achtervork, gevolgd door drie modellen die volledig uit aluminium zijn vervaardigd.
Enigszins opvallend is de keuze om alle modellen nog compatibel te maken met voorderailleurs. De montagebeugel is echter wel afneembaar voor een clean look wanneer je one-by rijdt. Verder herbergt de JAM zijn kabels intern, is er een ISCG05 montage voor kettinggeleiding en is de achtervork gemaakt voor 148 mm Boost naven. De modellen met een aluminium voorframe hebben een ‘bedrade’ bottom bracket, terwijl de carbon voorframes met hun pressfit 30 ‘draadloos’ zijn.
Qua geometrie volgt de JAM de gedachten achter de SAM: Relatief lange voorframes met een – in dit geval – 66,8 graden vlakke stuurhoek voor stabiliteit en controle bergaf en met 74,5 graden redelijk recht op staande zitbuis om het klimmen te vergemakkelijken. De achtervork is met 425 mm relatief kort. De JAM C Factory krijgt overigens een 150 mm voorvork mee, waardoor de hoeken een halve graad vlakker worden.
6 modellen: van €2.699 tot €7.199
Er zijn meteen 6 modellen beschikbaar met een net geprijsde instapper van €2.599. Het ultieme topmodel is met €6.999 prijzig, maar met 11,9 kg ook érg licht voor dit segment. Alle modellen hebben voor- en achteraan 140 mm veerweg, op de JAM C Factory na. Deze Factory editie is uitgevoerd met een 150 mm voorvork en zit daarmee op de hielen van de SAM.
JAM C SL – €7.199 – 11,9 kg
JAM C Factory – €5.199 – 13,3 kg
JAM C Pro – €4.199 – 13,6 kg
JAM Lite – €3.799 – 13,8 kg
JAM Evo – €3.199 – 13,9 kg
JAM Elite – €2.699 – 14,4 kg
- JAM C SL – Week 35
- JAM C Factory – Week 41
- JAM C Pro – Week 40
- JAM Elite – Week 31
- JAM Evo – Week 32
- JAM Lite – Week 31
O1E – 29”, 100 mm XC race fully
De JAM was misschien dé verrassing, maar deze O1E was de fiets waar in eerste instantie de ogen op waren gericht. Logisch, aangezien deze al wat weken meereed bij diverse XC wedstrijden onder de handen, voeten en kont van Florian Vogel. De O1E is Focus’ antwoord op de nieuwe, kortere en intensievere XC parcoursen die het Wereldbeker circuit tegenwoordig aandoet. En ook het antwoord op de vraag waar Focus’ XC fully bleef: Naast lichtgewicht carbon hardtails met 29″ en 27,5″ wielen had het Duitse merk namelijk niets met achtervering te bieden in dit segment.
Focus wijkt af van sommige trends die anderen volgen. Waar veel merken bewust de kleinste framematen voorzien van 27,5″ wielen, wordt de O1E exclusief als 29er neergezet. De achtervork van deze 29” XC fully is met 448 mm ook relatief lang. Een bewuste keuze, aldus Focus. Het zorgt er voor dat het voorwiel op de grond blijft bij de steilste klimmen en geeft extra stabiliteit bergafwaarts. De O1E volgt op andere punten de nieuwe JAM, zoals een lang voorframe, een steile zitbuishoek en een relatief lage bovenbuis dankzij het F.O.L.D. veersysteem. Naast de intern verlegde kabels is ook deze XCer voorzien van de mogelijkheid om een dropper zadelpen te monteren; iets dat ongetwijfeld binnenkort de norm zal zijn op vele XCers. Net als bij de JAM is er een afneembare voorderailleurmontage, waarmee Focus de deur voor consumenten die 1×11 of 1×12 te limiterend (of in het geval van 1×12 nog te duur) vinden, open houdt. Standaard zijn de O1E modellen allemaal voorzien van Focus’ eigen RAT steekas systeem, ditmaal verbreedt tot de 148 mm Boost afmetingen. De bottom bracket is draadloos met een pressfit 30 passing.
Drie modellen, carbon-only: van €3.999 tot €8.199
De O1E wordt vooralsnog in 3 smaken geleverd, allemaal voorzien van het lichte carbon frame. Licht? Ja, 1830 gram (framemaat M) kunnen we niet bepaald zwaarlijvig noemen. Men borduurt voort op de ontwerplijnen en kennis die het merk opdeed bij onder meer de carbon Raven MAX. Zo is de overgang tussen bovenbuis, balhoofdbuis en onderbuis redelijk fors uitgevoerd voor stijfheid en directheid.
Het ligt in de lijn van onze verwachting dat er later nog aluminium modellen zullen volgen.
O1E Team – €8.999 – 9,9 kg
O1E Pro – €4.899 – 11,9 kg
O1E Evo – €3.999 – 11,9 kg
O1E ProjectOne
Gewoon een geinig project van de engineers: Een O1E met een weight weenie afmontage inclusief dropper post. Dit model zul je echter niet in de prijslijst terugvinden…
- O1E Team – Week 41
- O1E Pro – Week 39
- O1E Evo – Week 39
Gat gedicht en tandje opgeschakeld
Focus bestaat sinds 1993. Het merk werd opgericht door fietsvedette Mike Kluge. Het Duitse merk timmerde gestaag aan de weg, maar echt opvallend waren ze nooit. Daar waren andere (Duitse) merken wat beter in. Dat zegt overigens niets over kwaliteit: Die kon zich altijd meten met naaste concurrenten. Sexy was het merk nooit en de ontwerpen waren lange tijd meer van het type ‘dertien in een dozijn’. De jongste jaren lijkt er wat meer ’schwung’ in het bedrijf te komen en met de overname van Derby Cycles (waar Focus onderdeel van uit maakt) door PON lijkt de focus (…) aangescherpt en lijken de mogelijkheden vergroot te zijn.
Het ontwikkelingsteam voor de high-end fietsen is van Focus’ hoofdzetel in het noord Duitse Cloppenburg verhuisd naar Stuttgart om daar dichter in de buurt te zitten van universiteiten (en dus technisch hooggeschoolden) en betere testmogelijkheden in de achtertuin te hebben. Men heeft zich duidelijk gericht op het zelfstandig en op hoog niveau (door)ontwikkelen van carbon frames en nemen daar in zelfs het voortouw. Gevolg: Geen dertien-in-een-dozijn ontwerpen meer, getuige onder andere de Izalco Max, de Raven Max en bijvoorbeeld de vorige week gelanceerde Paralane dikke-banden-schijfrem-racefiets. Ze zitten niet stil, spelen snel in op, of zijn zelfs trends voor, én getuigen zelfs van humor!
Vooral met de nieuwe JAM, mede ontwikkeld door Focus techneut én Duits enduro kampioen Fabian Scholz, dichten ze het gat tussen de 120 mm Spine en 160 mm SAM. En in mijn optiek doen ze dat met een erg net model dat toch een eigen gezicht toont. Met de O1E hebben ze eindelijk ook een lichtgewicht XC fully. Het nieuwe F.O.L.D. veerconcept is misschien niet super revolutionair, maar het getuigt van een ontwikkeldrift in plaats van herhalen wat ze zelf al op de plank hadden liggen. Een drift die resulteert in strakke all-mountain en XC fullies met ranke lijnen en volgens de laatste trends die breeduit in de markt gedragen worden: low, long en slack. De kleurstellingen zijn nog steeds haast Duits-somber, maar keer op keer wordt bewezen dat het merendeel van de markt daar toch voor kiest. En wil je meer kleur, dan ben je prima thuis bij de nieuwe PON-stalgenoot uit America: Santa Cruz.
Bron: www.focus-bikes.com
