Kindernay XIV – ‘Die andere’ 14 speed versnellingsnaaf

Klassieke derailleurversnellingen hebben twee flinke nadelen als je op een mountainbike zit. Ten eerste komt alle bagger, zand, modder en water op de ketting en tandwielen zodra je het natte bos in duikt. Zulke zaken zijn niet bevorderlijk voor goed schakelgedrag, noch voor een lange levensduur van het geheel. Om van de bijkomende herrie maar niet te spreken. Een ander, vaak onbelicht nadeel van derailleurversnellingen is dat vering altijd rond slechts één verzet geoptimaliseerd kan worden – schakel op of af en je doet al ergens een concessie.

De oplossing voor beide problemen heet een versnellingsnaaf. De Duitse Rohloff Speedhub 500/14 CC is sinds jaar en dag de bekendste als het op mountainbiken aankomt. De 14 versnellingen geven een prima bereik (vergelijkbaar met een 3×9 speed groepset uit de jaren ’00) en het is een bewezen oerdegelijk product. Toch kleven aan versnellingsnaven óók een aantal nadelen. De eerste is het gewicht: Ruim anderhalf kilo weegt de naaf alleen, en dan komen er nog de bediening, montagebeugel(s) en andere hulpmiddelen bij. Het onafgeveerde gewicht is daardoor ruim 750 gram hoger dan van een high-end derailleursysteem. Bovendien heb je een dubbele schakelkabel nodig (anders schakelt het te zwaar… of maar in één richting). Je zal vervolgens voor onderhoud je hele wiel op moeten sturen. En je 500/14 CC zo maar in een modern frame zetten? Ho maar!

Hét Rohloff alternatief?

Alternatieven? Die zijn er eigenlijk niet. Tot nu! Het Noorse Kindernay brengt binnenkort de XIV op de markt. “XIV is a light-weight, robust, and durable, full-range internal gear system for performance oriented bike riding”, lezen we op hun website.

Deze naaf kan je zien als de moderne variant van het offroad versnellingsnaafconcept: een Rohloff alternatief dus. Het bereik is met 543% iets groter dan dat van een Rohloff (526%), maar de Noren gaan vooral prat op het lagere gewicht van de naaf. Ergens is dat wat misleidend als je naar het totale systeem kijkt. We vergelijken de nieuwe naaf eens met de gouden standaard tot dusver, Rohloff:

De Kindernay XIV is dus als losse naaf net ietsje lichter dan een Rohloff. Het onafgeveerde gewicht (de achternaaf plus koppelafsteuning naar de remklauw en een deel van de hydraulische actuatie) valt echter net ietsje hoger uit.

Onderscheidend

Schakelen verloopt door middel van het eigen hydraulische schakelsysteem (genaamd Hyseq) dat zonder gereedschap te (de)monteren is. Op het stuur heb je vervolgens links en rechts een ‘flipper’, waarmee er meteen een groot verschil is met de enige fabrieksoptie die Rohloff biedt: Een draaischakelaar, waar niet iedereen fan van is.

Het schakelen onder last zou één van de speerpunten zijn waarop deze nieuwe naaf anders in gebruik is dan de Rohloff. Het zou een stuk lichter moeten gaan én bij elke versnellingsstap kunnen. De Rohloff heeft daar tussen de 7e en 8ste versnelling soms wat moeite mee. Eveneens interessant: De naaf heeft een grote, demonteerbare flens (Swap). Je kan dus met ‘meerdere’ wielsets rijden, zonder dat je die allemaal met een dure versnellingsnaaf uit hoeft te voeren.

Compatibiliteit

Met dit nieuwe ontwerp heeft Kindernay meteen rekening kunnen houden met de huidige montagemogelijkheden. De compatibiliteit met moderne frames is dus meer voor de hand liggend. Standaard is de naaf geschikt voor 10 en 12 mm steekassen, waardoor zowat ieder oud of nieuw frame binnen bereik komt.

Doordat Kindernay gebruik maakt van normale 10 of 12 mm steekassen kan je je bestaande as gebruiken (als je een 142 x 12 of 148 x 12 frame hebt). Heb je een frame met een 135 mm inbouwbreedte en een snelspanner, dan zijn er 135 x 10 thru-axles aftermarket te koop. Bij Rohloff is het allemaal wat bewerkelijker. Je huidige steekas kan je niet gebruiken. In plaats daarvan krijg je bouten aan weerszijden van de naaf. Bovendien moet je je frame na laten meten en certificeren door Rohloff (middels wat gereedschap te leen bij de plaatselijke importeur) voor ze je een naaf zullen verkopen.

Conclusies

De Kindernay XIV is in de eerste plaats een alternatief voor rijders die derailleurs al af hebben gezworen. Dit betreft vooralsnog een betrekkelijk kleine groep fans. Wellicht dat het grotere gebruiksgemak en de betere compatibiliteit van de Noorse naaf meer mensen over de streep zullen trekken. Zaken als duurzaamheid moeten natuurlijk nog blijken: Het binnenwerk zal minstens even goed moeten zijn als dat van een Rohloff. De Noren hebben inmiddels een kleine voorloopserie naven geproduceerd die aangeboden wordt voor circa €1200,-. Dit is een prijs voor de beta-testers; naar verwachting stijgt de prijs voor het seriemodel dat vanaf midden 2017 beschikbaar zou moeten worden. Hoeveel de prijs stijgt is nog de vraag…

Meer informatie: www.kindernay.com