Dat Fox óók bezig was met een elektrisch geregelde demping was al jaren een publiek geheim. Nu gaat de Fox Live Valve dan toch eindelijk… live…
Het idee van automatische, intelligente* demping wordt om de zo veel jaar weer leven in geblazen omdat het voor veel fabrikanten en rijders een heilige graal lijkt te zijn. Aan de ene kant verwachten we dat vering z’n werk doet en oneindige grip en comfort levert. Aan de andere kant is voor de meeste mountainbikers rendement – of ten minste het gevoel dat dat rendement hoog ligt – minstens even belangrijk. Wie deze eisen probeert te verenigen komt altijd op een compromis uit, zelfs met de meest geavanceerde frame-ontwerpen. Dus mag de demper het oplossen: CTD, Brain, TerraLogic, de simpele lockout of de vernuftige differentiërende ingaande demping van Trek/Penske’s Re:Aktiv.
Van lockouts weten we allemaal dat ze vooral nuttig zijn op asfalt. Domweg de (low-speed) compressie dichtdraaien zorgt ervoor dat je de boel vergeet in een afdaling open te zetten en bij TerraLogic of Brain voel je nog steeds de vering open schakelen. Dús willen we (volgens de ontwerpers) intelligente voorvorken en achterdempers die meten wanneer er echt en schok aan komt en weten wanneer de vering aan of uit mag. In principe is het niet ook helemaal niet moeilijk: je meet op frame of voorvork (zoals Magura eLect dat doet) wat de versnelling is en bepaalt aan de hand van die versnelling of de vering open moet of dicht mag. Versnellingsopnemers zijn klein én goedkoop genoeg. K2 kon in 1998 al met piezo elementen het oliecircuit dichtknijpen. Dat kan evengoed – zo niet beter – met een magneetspoeltje. Vervolgens heb je een accutje, een bergje kabels en een microprocessor kleiner dan een Raspberry Pi nodig voor het denkwerk.
Als het allemaal echt zó simpel was, had het niet ruim 3 jaar ontwikkeling gekost voor Fox Shox eergisteren pas klaar stond om Live Valve – haar eigen implementatie van een compleet, intelligent veersysteem, te presenteren. Goed, we zijn zelf ook een dag of twee laat met het brengen van het nieuws..
* : Een zeer ruim begrip, in dit geval
Feitelijk is Live Valve niets anders dan actief electronisch schakelen tussen een open en een platform of lockout stand in voorvork en achterdemper. Live Valve vervangt eigenlijk dus alleen de lockout/CTD/platform/whatever-hendel op voorvork en achterdemper. Alle andere instelmogelijkheden – luchtdruk, volumespacers, uitgaande demping – blijven behouden. Ook de afzonderlijk instelbare ingaande demping (LSC) in open stand – zoals we kennen van Fox FiT4 vorken – blijft gewoon bestaan. Iets dat bij Magura’s eLect niet mogelijk is en wat we een gemis vonden.
Overigens: waar Magura’s eLect systeem draadloos is, is dat bij Fox bewust niet het geval. De draadloze verbinding is vooralsnog te langzaam om écht actieve demping te kunnen regelen. Het Fox Live Valve systeem is dus volledig bedraad én je voorvork en demper moeten voorzieningen hebben om de sensoren, het brein én de bekabeling (lang leve het spaghettimonster) te kunnen monteren.
Het metend deel van het Live Valve systeem bestaat uit versnellingsopnemers op de voorvork – achter de brug, om precies te zijn – en op het frame, dicht bij de achteras. Dat Live Valve er aan zat te komen was dan ook in de eerste plaats te zien aan fietsen die al wel de nodige montagepunten hadden, zoals Scott en Rocky Mountain. Nadat de versnellingssignalen door de Live Valve microprocessor verwerkt zijn, wordt er geregeld middels magneetventielen in de voorvork en achterdemper. Die magneetventielen zitten op de plekken waar normaal een CTD, Firm-Medium-Open of andere platform/compressie hendel zou zitten. De ventielen vervangen dan ook direct de functionaliteit die onder die hendel zit.
De hele reden om electronisch een platform/lockout te gaan regelen is natuurlijk dat een computer(tje) veel sneller is dan een mens. Dit geldt des te meer als je met je tong op je voorwiel en met hartslag 185 probeert een klein blauw hendeltje te vinden (en die aan het einde van de klim gewoon vergeet). Fox Shox claimt een responstijd van 3 milliseconde – drie duizendste van een seconde dus. Hier bovenop zit een extra laag intelligentie, of beter: logica. Met de versnellingsopnemers kan Live Valve immers meten in welke stand je fiets staat: klimmend, dalend, op vlak terrein of ergens in de lucht bungelend tijdens een sprong. Die stand is cruciaal voor hoe Live Valve omgaat met het schakelen tussen open en platform stand:
- Klimmend opent Live Valve alleen de ingaande demping van het veerelement (voorvork of achterdemper) dat zélf de klap meet. Zodra de versnelling afzwakt gaat de demping weer in platform stand.
- Dalend opent Live Valve beide veerelementen zodra maar ééntje een noemenswaardige versnelling meet. Het duurt nota bene langer voordat Live Valve het platform weer inschakelt. Bovendien is bij het Fox Service Center instelbaar vanaf welke hellingshoek het ‘dalend’ profiel gaat gelden.
- Op het vlakke opent Live Valve wederom beide veerelementen als één versnellingsopnemer wakker wordt geschud. De tijd voordat het platform weer ingeschakeld is korter dan bij het dalende profiel.
- Vrije val gaat er van uit dat er minder dan 1 g gemeten wordt – ergo: je hangt nog ergens in de lucht. Live Valve houdt de demping open, klaar voor de landing.
Met al die intelligentie en logica is het misschien de vraag wat je als gebruiker nog kan doen. Ten eerste: nog steeds je vering goed afstellen met de juiste druk en uitgaande demping. Ten tweede is de acceleratie waarbij Live Valve open schakelt in één van vijf standen te zetten. Dit is een kwestie van één knop indrukken op de behuizing van de controller, meer niet. Verder op maat maken van de instellingen zal vooralsnog enkel bij de Fox Shox Service Centers mogelijk zijn, maar wie weet komt de nodige software ook gewoon op de markt.
Prijzen en gewichten
De meest voor de hand liggende vragen zijn natuurlijk ‘Wat kost het?’ en ‘Wat weegt het?’ De laatste vraag is het makkelijkst te beantwoorden: De accu en regelaar wegen samen 176 gram, een Live Valve óp de achterdemper voegt grofweg 65 gram toe, op de vork is dit slechts 20 gram. Prijs is een ander verhaal. Op dit moment zegt Fox een compleet kit (voorvork, achterdemper, en Live Valve electronica) te leveren voor $3000-3250, afhankelijk van het type voorvork en achterdemper. Waarschijnlijk mag je hier wederom dollarprijs = europrijs rekenen en ook de prijs van losse onderdelen is nog niet bekend. Kijkende naar complete fietsen met Live Valve (onder andere van Pivot) lijkt het er op dat de meerprijs op €2000,- uitkomt.
Live Valve is momenteel enkel beschikbaar voor, en compatibel met FIT 4 voorvorken en DPS/DPX2 dempers. Compatibele frames én complete fietsen met het systeem zijn nu al beschikbaar bij onder meer Rocky Mountain, Giant, Scott en Pivot. De lijst met aanbieders groeit echter snel.
Meer info: ridefox.com
