Het deed me denken aan wat ik vorig jaar nog schreef: Dat ik graag een Specialized SWAT CC tool in al mijn fietsen zou hebben. Een tool netjes verborgen in de fiets zorgt er namelijk voor dat je én al het broodnodige bij je hebt, én er erg snel bij kan.
De loze ruimte in je stuurbuis gebruiken voor opslag van gereedschap is geen nieuw idee. Cannondale deed dit al in 2006 met de Head Wrench. Doordat de Cannondale Lefty vorken destijds een verder volkomen lege 1,5″ stuurbuis hadden (het balhoofd had geen star-fangled nut nodig) was er ruimte te over. Cannondale kon de Head Wrench multitool zodoende vullen met alle maten inbussleutel van 2,5 tot 8 mm, een kruiskop schroevendraaier, een Torx T25 bit, twee bandenlichters, een kettingpons én bandenplakkertjes.
Wil je dit in het huidige tijdperk voor elkaar krijgen, dan wordt het lastiger. Alle (verende) vorken – echt alle, op downhill modellen na – hebben immers een 1-1/8 – 1,5″ tapered stuurbuis. Hierdoor is er zo’n 45%(!) minder volume over voor een gereedschapsset. Waarschijnlijk zijn er juist daarom op dit moment slechts twee serieuze stuurbuistools commercieel verkrijgbaar: De OneUp EDC en de Specialized SWAT Concealed Carry. Deze laatste is combinatie van twee gereedschappen die Specialized al in 2013 binnen het SWAT gamma (SWAT staat voor Storage, Water, Air & Tools) leverde. De een was een mini multitool die je boven je achterdemper in het frame kon verstoppen, de ander was een kettingpons die in je balhoofd topcap zat. Combineer de twee en gebruik het geheel ook nog eens om het balhoofd aan te spannen (die star-fangled nut moet immers uit de weg) en je hebt de SWAT Concealed Carry multitool. SWAT CC in ’t kort…
Simpel, snel, elegant
Eigenlijk bestaat de CC tool uit drie delen: een klein inbusset, een houder die van boven in de stuurbuis schuift, en een lange bout met kapje die je van onderaf door de stuurbuis in de houder schroeft. Het geheel weegt in de langste configuratie 132 g. De houder en bout doen samen dienst als kettingpons én als headlock voor je balhoofd. Het is een doodsimpele oplossing natuurlijk, die ervoor zorgt dat het geheel erg simpel te (de)monteren is. Bovendien houdt het de tool strak in je stuurbuis en is er nul kans op gerammel.
Gereedschap in m’n shirt heb ik écht geen zin in en een tooltje uit m’n rugzak graven tijdens een enduro is tijdrovend en onhandig.
De inbusset is makkelijk te bereiken door eenvoudig het afdekplaatje bovenop de houder (en dus je stuurbuis) een halve slag te draaien. Een lichte veer drukt de set ver genoeg uit de houder om het gereedschap makkelijk te pakken. Mijn inziens is dit de grootste pré van een stuurbuistool in het algemeen, en van de SWAT CC in het bijzonder. Gereedschap in m’n shirt heb ik écht geen zin in en een tooltje uit m’n rugzak graven tijdens een enduro is tijdrovend en onhandig. Bovenal: stel je voor dat je tijdens een wedstrijd valt en het enige mankement een scheefstaande remhendel is. Met de SWAT CC heb je het euvel in 5 seconden verholpen en ben je weer op pad.
De voorwaarde is natuurlijk wel dat wát je nodig hebt ook daadwerkelijk op de tool aanwezig is. De SWAT CC biedt inbussen 3 tot 6 mm, een Torx T25 en een afgeplatte inbus van 8 mm. Voor zowat alle normale problemen onderweg is dit voldoende. De beperking is vooral wat je met een kleine tool los kan draaien. Zaken als stuurpennen en steekassen zitten zijn meestal met ca. 5 Nm vastgedraaid en dat is met de SWAT CC geen probleem. Ook draaipunten van de achtervering (in mijn geval 9 Nm) gaan nog wel. Een losgelopen pedaal vast genoeg zetten om door te rijden? Check. Bij een crank met een M15 (of grotere bout) loshalen houdt het toch echt op.
Tijdens de testperiode heb ik meermaals de opmerking gehad dat de kettingpons van de SWAT CC niet makkelijk bereikbaar is. Voor de goede orde: Ja, de hele tool moet hiervoor uit de stuurbuis. Dat demonteren kost een paar seconden. Ten eerste is dat niet langer dan een tool uit een tasje of rugzak graven. Ten tweede: als je werkelijk tijdens een wedstrijd je ketting moet gaan ponsen en opnieuw moet sluiten, ben je al een heleboel tijd kwijt. Die paar seconden extra maken dan nauwelijks meer wat uit. Merk op dat je een ketting niet in elkaar kan ponsen met de SWAT CC. Behalve dat dat bij veel (lees: vrijwel alle) kettingen sowieso geen goed idee is, is er in deze tool gewoon geen ruimte voor de geleiding van een kettingpin. Daarvoor in de plaats zitten twee magnetische houders omsnelsluiters eenvoudig mee te nemen.
Praktijkervaringen
Montage van de SWAT CC is erg simpel: Zit er een star-fangled nut in je stuurbuis, dan verwijder je die en daarna ben je klaar om de multitool te monteren. Volgens Specialized moet de stuurbuis 165-225 mm meten. Nu wil het dat één van mijn fietsen op 230 mm uitkomt dus ‘k heb een verlengstukje gemaakt van een lange zeskantmoer en een RVS bout. Natuurlijk is zulk huisvlijt niet écht aan te raden, maar ’t werkt dus eigenlijk ook weer wel. Overigens past zodoende de SWAT CC in mijn beide fietsen. Tot slot is het wel handig als de onderkant van je stuurbuis vlak is, zodat de tool zich netjes centreert. Bij mijn weten is dit enkel bij nieuwere Manitou vorken wat lastig.
Eénmaal je balhoofd afgesteld, je stuurpen vast en de tool nog ietsje aangespannen in de fiets is de SWAT CC doodstil. Er komt geen enkel rammeltje uit. Je zou dat ook verwachten, maar een bevestiging is altijd prettig. Van loslopen van het geheel is tot dusverre geen sprake geweest. Wel trilde het afsluitkapje na zo’n 50 keer open en dicht draaien los.* Regen en modder hebben geen invloed op de tool – het is goed genoeg afgedicht en/of roestvast. Hooguit hoopt er wat modder op in het sleutelgat aan de onderkant van de stuurbuis. Dat is te vermijden met een klein rubber plugje (van het type dat je soms bij goedkopere balhoofdsets krijgt).
De kwaliteit van de multitool zelf is goed: Er zit nog steeds nergens speling op en alle bits zijn goed te bedienen. Ook is er voldoende kracht mee te zetten. Een pedaal voor de rit vastzetten gaat met die ‘afgeplatte’ inbus 8 prima. Voor de grap heb ik ook geprobeerd een pedaal los te halen hiermee. Dat lukte – met wat overtuiging – nét. Hierbij moet ik wel vermelden dat ik gemiddeld grote (maatje ‘L’), maar wel sterke handen heb. Het assortiment aan inbussen is voor één van mijn fietsen trouwens precies goed, voor de andere fiets ontbreekt alleen een de 2 mm voor een afdichtkapje van een shifter.
Vergelijking met de concurrent
Gereedschap dat je handig ergens op/in je fiets kan verstoppen is doorgaans minimalistisch en beperkt in functie. Het moet immers licht en snel toegankelijk zijn, terwijl het óók nog in je stuur, stuurbuis, trapas of achter je bidonhouder past. Daarmee wordt het toch wat specialistischer en zodoende ook duurder dan een gewone multitool. Let wel: Een goede multitool is zelf ook weer duurder dan een zakje losse inbussleutels en schroevendraaiers van vergelijkbare kwaliteit! Zo heb je een kwalitatief hoogstaande Park Tool MT-40 voor de helft van de prijs van een SWAT CC en zitten daar ook méér bits op. Alleen weegt het geheel zowat het dubbele én moet het in die rugzak die je eigenlijk net thuis wilde laten. Oftwel: (draag)gemak heeft gewoon z’n prijs.
Er zijn een aantal alternatieven voor de SWAT CC, waaronder een aantal andere SWAT gereedschappen van Specialized zelf. De enige andere stuurbuistool is de reeds genoemde OneUp EDC. Deze heeft een basis die wat uitgebreider is: De combinatie van houder met tool biedt een extra schroevendraaier, 2 en 2,5 mm inbussen en een kettingschakelopener. Het geheel is bovendien modulair. Je kan er – mits je stuurbuis lang genoeg is – een CO2-patroon, een opbergvak of een bandenplugset aan hangen. Let wel: Ook met de EDC kan je je ketting enkel losponsen. Door meerdere plug- en topcapkits te kopen kan je het geheel tussen fietsen wisselen. Het voordeel: Zonder tool zit je balhoofd nog steeds geborgd. Het nadeel: Zo’n topcapkit is wéér €25,- extra. Er schuilt echter wel één enorme adder onder het gras, en dat is de montage. Ten eerste past de EDC door zijn lengte lang niet in iedere vork. Past ‘ie wel, dan moet je vervolgens nog zo’n €30,- neerleggen voor en tapset (dat ten tijde van schrijven nergens in de regio leverbaar is) en schroefdraad in je stuurbuis snijden. Bij een EDC tool span je namelijk het balhoofd aan met een sluitring die in de vork schroeft (en waar de tool doorheen schuift).
Conclusies
De SWAT Concealed Carry is misschien geen goedkope oplossing, maar ’t biedt wel een simpele en nette manier om essentieel gereedschap dicht bij de hand te hebben. Met 132 g is de complete constructie één van de lichtere opties, ook. Montage kan in zowat iedere vork, en kost je grofweg 5 seconden (oké, misschien wat meer, maar in elk geval niet veel). Bovendien is dat proces risicoloos en gegarandeerd vrij van gedoe. Verder is de kwaliteit van de individuele onderdelen van de tool hoog en werkt het gereedschap naar behoren. Je moet hooguit zelf nagaan wat ‘essentieel’ is en of je bepaalde gereedschappen als een 2/2,5 mm inbus en/of schroevendraaiertje kan missen.
Kortom: als je eenvoud, een laag gewicht en razendsnelle toegang tot (basis)gereedschap belangrijk vindt, dan is de Specialized SWAT CC de netste van slechts weinig opties en absoluut het overwegen waard.
Meer info: specialized.com
Prijs: €92,90
*: Tijdens de test trilde het afsluitende kapje na zo’n 50 keer openen los en werd er een kogeltje uit de houder gespuugd. Dit was erg makkelijk thuis te repareren. Desalniettemin zou het volgens Specialized gewoon onder garantie opgelost worden. Omdat de tool die ik vorig jaar me had absoluut geen krimp gaf denk ik dat dit een zeer geïsoleerd incident(je) betrof en doet het wat mij betreft verder geen afbreuk aan de waarde of functionaliteit van het geheel.
