Test | Debonair: de best(e) verstopte upgrade voor je RockShox SID of Reba

RockShox SID RLC SoloAir: prima, maar niet enorm fijngevoelig

Voor mijn nieuwe Pilot Singlespeed kocht ik een 2017 RockShox SID RLC SoloAir. Een prima racevork voor een prima prijs. Stijfheid, demping en afstelbaarheid zijn top en het gewicht is in orde. Het enige wat me een beetje tegenviel, was de fijngevoeligheid. Die vond ik niet echt briljant, en eigenlijk ook niet helemaal passen bij een vork van dit kaliber.

DebonAir-zuiger voor RockShox SID en Reba: dit is het… maar dit is het niét!

De luchtveer van de meeste luchtvorken ziet er van binnen ongeveer uit als op onderstaande afbeelding. In de vorkpoot zie je van onder naar boven de volgende oranje getekende onderdelen: De ’top cap’, met een ventiel en eventuele luchtspacers. Dan de hoofdzuiger. De ruimte tussen de top cap en de hoofdzuiger is de positieve luchtkamer, oftewel de veer die de vork doet uitveren. Daaronder zit een tweede, zwevende zuiger, die de binnenpoot aan de onderzijde afdicht én de zuigerstang geleidt. De ruimte tussen de hoofdzuiger en de zwevende zuiger is de zogenaamde negatieve luchtkamer. Die trekt de vork bovenin zijn veerweg wat inéén: dat zorgt voor wat meer fijngevoeligheid. Je hoeft de negatieve luchtkamer meestal niet handmatig te vullen: zodra de vork wat inzakt, stroomt de lucht bij de meeste vorken via een intern gaatje naar die kamer toe. RockShox noemt dat SoloAir.

RockShox DebonAir sinds 2019

Vanaf 2019 past RockShox een iets andere constructie toe. Deze lijkt eenvoudiger met minder onderdelen. Onderstaande afbeelding illustreert dit. Links (rood omkaderd) de onderdelen die de SID 2018 tot ‘SoloAir’ maken: een zwevende zuiger met twee O-ringen, een top-out bumper, twee metalen ringen en een kunststof geleidebus die onderin de binnenpoten vastzit. Rechts (groen omkaderd) de vereenvoudigde constructie die de RockShox SID 2019 tot ‘DebonAir’ maakt: de DebonAir-zuiger is een aluminium bus met twee O-ringen en een ingeperst glijlager. Vanwege dat glijlager en het ontbreken van de schuivende top-out bumper, heeft de nieuwe constructie – als het goed is – minder wrijving dan de oude, en zou de vork daarom soepeler moeten aanspreken!

Klein verschil

Toen ik de onderdelenlijst van mijn SID (links op onderstaande afbeelding dus in detail vergeleek met de 2019 DebonAir (rechts op de afbeelding), kreeg ik de indruk dat het interne verschil tussen die twee klein is. RockShox bevestigde dit desgevraagd via hun Facebookpagina. Je hebt voor de ombouw maar één artikel nodig, dat past op álle 2013+ SoloAir SID’s en Reba’s: De DebonAir seal head, artikelnummer 11.4018.096.000.

Opmerking: zie reacties onder dit artikel. In een Reba met 130 mm past de kit waarschijnlijk niet. – redactie.

DebonAir in 32 mm vorken: geen groter volume

Ik had vooraf óók verwacht dat de DebonAir-zuiger – net als bij de 35 mm vorken – het volume van de negatieve luchtkamer zou vergroten. Dat bleek een misvatting: onderstaande foto toont dat de inbouwhoogte van de oude onderdelen (als je alles op elkaar stapelt) en nieuwe zuiger nagenoeg identiek zijn. Dat betekent ook dat de veercurve met de nieuwe zuiger dus niet verandert, in tegenstelling tot bij de veelgeprezen DebonAir-upgradekit voor Rockshox’ 35 mm vorken. Wat dat betreft kun je bijna zeggen dat de DebonAir-aanduiding een beetje misleidend is.

RockShox SID mét DebonAir rijervaring: kleine maar merkbare verbetering

Bovenstaande ontdekking temperde de verwachtingen wel een beetje… gaat dit nog wel wat brengen? Gelukkig kan ik die vraag beantwoorden met een volmonding “Ja”. De vork spreekt nu merkbaar soepeler aan. Of eigenlijk: hij spreekt nu pas echt aan zoals je van zo’n dure vork mag verwachten. Je merkt het bijvoorbeeld op een enkele wortel op een verder glad pad. Daarbij kan het zijn dat je een zuchtje méér lucht nodig hebt om dezelfde sag te bereiken als vóór de ombouw. Hoé goed de vork aanspreekt is overigens uiteraard ook afhankelijk van de temperatuur: gaat het richting 0, dan verliest de vork – zoals veel vorken – wel wat fijngevoeligheid.

Verder verandert er dus niks, omdat de ombouw geen invloed heeft op de grootte van de negatieve luchtkamer -en hiermee de veercurve- van de vork. De DebonAir zuiger levert je dus géén totaal andere vork op.

DebonAir montage

Voor wie zelf zijn kleine vorkonderhoud uitvoert, is montage van de DebonAir-zuiger in je RockShox SID of Reba een peulenschil, zeker met de uitgebreide servicehandleiding bij de hand. Besteed je het liever uit, dan kan elke zichzelf respecterende serviceverlener het tijdens een servicebeurtje meenemen.

Daarbij is het nog handig om te vermelden dat de o-ringen van de oude en nieuwe zuigers identiek zijn. Je kunt bij een toekomstige grote servicebeurt dus een standaard vervangingsdelenset monteren.

Maareh… hoe kom je er aan?

De verkrijgbaarheid was wat lastiger dan gedacht: het artikel bleek in Europa niet te krijgen. Noch online, noch bij de Nederlandse distributeur AGU. RockShox: “Dit artikel is erg nieuw op de vervangingsdelenlijst. De distributeur zal het waarschijnlijk met een speciale order moeten bestellen, als het nog niet in hun standaard orderpakket zit. Wij hebben geen centraal Europees voorraadmagazijn, de distributeur moet het dus direct bij de fabriek bestellen.”

Uiteindelijk vond ik de RockShox DebonAir-zuiger in Amerika. Prijs: $23… plus $17 verzendkosten. Omgerekend: €36,15. Jammer van die verzenkosten, maar het is nog steeds geen rib uit je lijf. Als het te zijner tijd ook in Europa op voorraad komt, dan zal de totaalprijs waarschijnlijk nog zakken, waarbij ik hem overigens eerder bij de Duitse webshops verwacht dan bij AGU. Het artikel staat namelijk nog niet in AGU’s bestelsysteem en navraag over een mogelijke beschikbaarheidsdatum werd helaas niet beantwoord.

Conclusies

De RockShox DebonAir-zuiger is een simpele aanpassing aan je SID of Reba. Het brengt geen wereldschokkende veranderingen aan je vork – hij brengt je geen gewijzigde veercurve – maar wel een wat betere fijngevoeligheid van je vork. Het benodigde onderdeel is goedkoop. Tot op heden moet je het echter importeren uit de VS, met extra kosten als resultaat. Als het eenmaal in Europa op voorraad is, heb je voor weinig geld een leuke upgrade voor je vork.

Met dank aan Deltion College opleiding fietstechnicus voor het gebruik van de fijne, warme werkplaats.

Tekst, foto’s: Lars Vogelenzang