Reizen | Duitsland: Ertsgebergte, Saksen

Tekst & foto’s: Arjan Kruik

Welkom met bier

Het Ertsgebergte, helemaal in Oost-Duitsland, hoe kom je dáár terecht? Lang verhaal, maar ik zal proberen het kort te houden. Toen ik in het najaar van 2019 de Stoneman Arduenna reed, kwam ik in contact met Dany Heck. Dany is de man die deze Stoneman-variant naar België heeft gehaald. Of beter: naar de Oostkantons, dat deel van België waar Duits gesproken wordt. Knap gedaan van Dany, want in ieder land is er maar plaats voor één Stoneman. En Oost-België heeft ’m.

Er komt heel wat bij kijken, bij zo’n Stoneman. Voor iedere meter van de route is ontheffing van de landeigenaren nodig. En dat zijn er meestal nogal wat. Daarnaast moet de route gemarkeerd en onderhouden worden, moeten er hotels gevonden worden die rijders willen onderbrengen, moet er een goede website gebouwd worden en ga zo maar door. En uiteindelijk moet ook Stoneman-oprichter Roland Stauder er zijn goedkeuring aan geven. Om dit alles voor elkaar te krijgen kregen Dany en zijn team hulp uit Duitsland. Meer nauwkeurig: hulp van Lutz en Philipp Heinrich uit het Saksische Oberwiesenthal, een wintersportdorp in het Ertsgebergte, pal aan de Tsjechische grens.

Zijn de Oostkantons een uithoek van België, het Ertsgebergte is daar de Duitse equivalent van. Maar uithoek of niet, net als Dany Heck waren vader en zoon Heinrich er in geslaagd de prestigieuze Stoneman naar hún regio te halen. Je snapt dat hun ervaring en knowhow in Oost-België zeer welkom waren. Afgelopen zomer kwam ik via Dany in contact met Lutz en Philipp, wat er half september in resulteert dat Sebastiaan en ik na een rit dwars door Duitsland de parkeerplaats van Hotel Jens Weißflog in Oberwiesenthal opdraaien, waar Lutz met vier grote glazen bier in z’n handen al staat te wachten. Kijk, dat is nou een hartelijk welkom!

Trailpark Klínovec

We zullen drie dagen in Oberwiesenthal verblijven. En natuurlijk ligt er een strak schema klaar, want dit is wel Duitsland. Althans, het randje van. Want als je in Oberwiesenthal even flink aanzet, zit je voordat je echt op gang bent al in Tsjechië. En dat is wat we de eerste dag doen. We rijden met Lutz naar de Klínovec, met 1.244 meter de hoogste berg van het Ertsgebergte, waar op de flanken het gelijknamige trailpark is aangelegd.

Rubin-trail

Trailpark Klínovec heeft vijf verschillende trails, van relaxte flowtrails tot knalharde downhill-tracks. Allemaal beginnen ze op de top en eindigen ze vijfhonderd hoogtemeters lager. We beginnen met de rode Rubin-trail, die min of meer in het midden van het moeilijkheidsspectrum ligt. En wat is-ie lekker! En niet eventjes, maar acht kilometer lang. Dat is namelijk wat de trail-bouwers uit die vijfhonderd meters hoogteverschil hebben weten te peuren. En dat zonder concessies ten aanzien van de snelheid! De Rubin rolt namelijk heerlijk door en heeft vrijwel geen lastige secties waar je harder dan je lief is in de ankers moet. Dit is flowen zoals flowen bedoeld is.

Azur-trail

Eenmaal beneden springen we snel mogelijk de lift weer in voor nog een rondje, maar boven blijkt Lutz een ander plan te hebben: de Azur-trail. “Die is meer dan tien kilometer lang”, vertelt hij trots. Tsja, da’s een beste lengte, zeker met zo’n gering hoogteverschil. Maar eenmaal op de trail snap ik hoe ze dat voor elkaar gekregen hebben: door ’m erg vlak te houden. Voor een béétje snelheid moet je steeds meetrappen. Maar eigenlijk is dat niet handig, want hier rollen complete Tsjechische families op hun gemak naar beneden. Tof, kleintjes van nog geen vier jaar oud die samen met papa en mama heerlijk aan het rollen zijn. Had ik het mountainbiken maar zo jong geleerd…

Maar goed, halverwege heb ik het wel gehad met de Azur en trappen we via een verbindingsweg weer naar de Rubin. Omdat ik sommige secties nog herken van de eerste keer kan het gas nog wat verder open. Woeha! Weer bij het dalstation staat inmiddels een lange slinger wachtende bikers. “Zo druk heb ik het nog nooit gezien!”, zegt Lutz verbaast. Tsja, zo gek is het toch niet, lijkt mij. Het is weekend, het is bizar lekker weer voor de tijd van het jaar en de trails liggen er prachtig bij. Maar jammer is het wel, want in plaats van de gebruikelijke vijf minuutjes staan we nu ruim twintig minuten te wachten voor een plaatsje in de lift. Nou ja, zo hebben we wel tijd voor een praatje met onze begeleider…

Krasse knar

Lutz ‘Lederhosen’ Heinrich is een echte krasse knar. Al 68 jaar, maar hij gaat nog als een malle naar beneden. Okay, voor omhoog heeft hij inmiddels een elektromotor in het vooronder, maar dan nog. Gedurende de tijd dat we met Lutz optrekken blijkt dat hij de godfather van het mountainbiken in Oberwiesenthal is.

Al in 1993 begon hij het eerste mountainbikeverhuurbedrijf van het voormalige Oost-Duitsland. “Ik had de beste bikes van die tijd: Alpinestars!”, vertelt hij nog steeds trots. En een jaar later organiseerde Lutz de allereerste Saksische downhill-kampioenschappen. Ook de Stoneman Miriquidi komt uit zijn koker. Volgens zoon Philipp – net zo’n bikefreak als z’n pa – heeft Lutz er persoonlijk voor gezorgd dat Roland Stauder voor dit voormalige stukje Oost-Duitsland koos om zijn Stoneman-imperium verder uit te breiden. De bekendere en vooral meer kapitaalkrachtige Duitse bikeregio’s als het Zwarte Woud en de Allgäu hadden het nakijken.

Toekomstvisie voor Oberwiesenthal

Ook nu Lutz min of meer met pensioen is zet hij zich in voor het mountainbiken. Sterker, Lutz en Philipp hebben samen een ambitieuze toekomstvisie voor Oberwiesenthal ontwikkeld. De mountainbike-infrastructuur op de Fichtelberg, de 1.214 meter hoge huisberg van Oberwiesenthal, overtreft in dit plan die van Trailpark Klínovec, alhoewel het niet de bedoeling is een concurrentiestrijd met de Tsjechische buurman aan te gaan. “Juist niet”, benadrukt Lutz . “Als we aan beide kanten van de grens onze krachten bundelen worden we als bikeregio alleen maar interessanter. Vandaar de naam Miriquidi Bike Arena. Die omvat onze Fichtelberg en het trailcenter op de Rabenberg, maar dus ook de Tsjechische trailparken Klínovec en Plešivec.”

Trailpark Plešivec

Het is die laatste die we aansluitend bezoeken. Ik had op de Klínovec nog graag even over de zwarte Baron-trail gereden, maar Lutz’ strakke schema dwingt ons te verkassen. Net als de Klínovec herbergt ook de 1.030 meter hoge Plešivec een skigebiedje dat ’s zomers dubbelt als trailpark. Het hoogteverschil is hier 310 meter en er liggen vier trails, van blauw naar zwart.

Maar de trailbouwer van Plešivec, de meervoudige wereldkampioen fourcross Michal Prokop, interpreteert die kleuren toch anders dan z’n collega van Klínovec. De blauwe Modrý-trail neigt in de onderste helft namelijk flink naar rood. En de rode Červený-trial is onderin zo goed als zwart. En de zwarte Černý Extreme dan? Die is zwarter dan een zwart gat! Lutz wijst ’m aan als we in de lift omhoog zitten. Mmm, die slaan we vandaag even over. En de rest van het jaar trouwens ook.

Toch wel erg lekker

Dat de trails van Plešivec een andere signatuur hebben dan die van Klínovec is in eerste instantie een kleine tegenvaller. Bij de tweede run blijkt dat meer een kwestie van wennen dan van goed of slecht. De tweede en zéker de derde keer blijken Prokop’s trails namelijk toch wel erg lekker. Alleen de laatste honderd hoogtemeters van de Červený, daar moet-ie nog eens naar kijken. Dat hier secties zijn waar veel bikers afstappen wegens 'te moeilijk' kan toch niet z’n bedoeling zijn…

Rodelbaan Oberwiesenthal

Op de terugweg naar Oberwiesenthal – had ik al verteld dat Lutz een nogal vol schema heeft? – pakken we de top van de Fichtelberg nog even mee. Lutz heeft namelijk een verrassing voor ons in petto. Via een min of meer verborgen paadje brengt hij ons naar de ingang van een oude wedstrijdrodelbaan. Ooit een wonder van Oost-Duitse ingenieurskunst, maar inmiddels volledig vervallen en overwoekerd. Maar verrassend genoeg wel berijdbaar. “Ik ben vorige maand drie dagen met ketting- en snoeizagen in de weer geweest om alle takken en bomen weg te krijgen”, vertelt onze onvermoeibare gastheer. “De eerste dag had ik hulp van twee man, de tweede nog maar van één man en de derde dag had iedereen ineens iets anders te doen…”

Leuke ervaring, met de bike door zo’n rodelbaan. Alleen is zo’n betonnen wand echt niks voor mij. Gelukkig voor Lutz heeft Sebastiaan er geen problemen mee, zodat we Lutz uiteindelijk toch blij kunnen maken met een fraai Insta-plaatje.

Trailcenter Rabenberg

Onze tweede dag in de Miriquidi Bike Arena is minder druk. Of beter gezegd: we gaan minder van hot naar her. De enige plek die we bezoeken ligt een half uurtje rijden van Oberwiesenthal: Trailcenter Rabenberg, gelegen op de gelijknamige 912 meter hoge berg. Dit trailcenter is het geesteskind van mountainbiker Sven Röber, die na een bezoek aan het Britse Wales geïnspireerd raakte door de trailcenters daar. Die zouden ze in het Ertsgebergte ook moeten hebben. Svens grote voordeel bij het realiseren van z’n droom: hij is de directeur van het sportcentrum dat bovenop de Rabenberg is gevestigd. Zo konden hij en z’n bouwteam relatief snel op hun ‘eigen’ berg aan de slag. Begin 2013 werden de eerste trails voor het publiek geopend.

Bij ons dus geen gladgewalste achtbanen en hoge kuipbochten...

“Rabenberg was het eerste trailcenter van Duitsland”, vertelt Sven als we hem ontmoeten. “Je vindt hier vanzelfsprekend aangelegde trails, maar bij het bouwen ervan hebben er naar gestreefd alles zo natuurlijk mogelijk te laten. Bij ons dus geen gladgewalste achtbanen en hoge kuipbochten, hier kom je voor een authentieke mountainbikebeleving. We hebben inmiddels vijf verschillende trails, elk met een eigen karakter, zodat we voor alle niveaus en iedere rijstijl passende rondes kunnen aanbieden?” Rondes? Jazeker, zo blijkt als we achter Sven aan over ‘zijn’ trails de Rabenberg afrollen. Hier op de Rabenberg moet je lang zoeken naar een skilift. Die is er namelijk niet. Alle trails beginnen en eindigen bij het café van het trailcenter op de top van de berg en iedere meter die je afdaalt, moet je dus op eigen spierkracht weer terugverdienen. Maar we klagen niet; ook dat is “authentiek”.

Minder kunstmatig smaakt naar meer

Omdat één dag te kort is om alle vijf lussen te rijden, proeven we van iedere lus een paar segmenten. En die smaken absoluut maar meer! En ik moet het Sven nageven; veel minder dan in de Tsjechische bikeparken heb ik het gevoel dat ik in een aangelegd, kunstmatig gebeuren aan het rondfietsen ben. Het is eerder alsof de paden er al jaren liggen, zo fraai zijn de meeste ingepast in het landschap.

Trailcenter Rabenberg biedt overigens meer dan alleen maar mooie trails. Ze hebben hotelkamers, een camping, een café-restaurant en een bike-verhuur met de nieuwste modellen van Trek. Na een dag biken kan je voor jezelf gebruik maken van douches en voor je bike van een afspuitplek. Een dagkaart voor het trailcenter kost 4,50 euro, voor twee dagen ben je 7,50 euro kwijt.

Na een wat verlate lunch op het terras van het trailcenter nemen we afscheid van Sven. Wij zijn hier echter nog niet klaar; we sluiten de dag namelijk af met de Black Raven, met ruim 26 kilometer de langste ronde van Rabenberg. Hier zit echt alles in dat biken leuk en spannend maakt: lekkere bochten, glooiende hobbels en bobbels, ruige worteltapijten, rotsen en keien, steile secties en kleine drops. Súper! Als we morgen geen andere verplichtingen zouden hebben, zouden we tegen nóg een dag op de Rabenberg zeker geen nee zeggen…

De Fichtelberg

Maar goed, we hebben op onze derde en laatste dag in de Miriquidi Bike Arena natuurlijk wél verplichtingen. Lutz heeft zich tot taak gesteld, ons alles te laten zien en vandaag is dat de Fichtelberg. Als enige plek in de Miriquidi Bike Arena vind je hier geen speciale biketrails; hier rijd je over bestaande paden. Dat maakt de Fichtelberg meer dan de andere bergen van de Miriquidi Bike Arena een echt toergebied. Het is niet voor niets het epicentrum van de Stoneman Miriquidi. Niet dat ze er geen spannende paadjes hebben; ze staan alleen niet als zodanig gemarkeerd. Zoals de route door de eerder genoemde rodelbaan; je moet het maar net weten.

In Prijut 12, de berghut aan de voet van de Fichtelberg, kunnen ze je overigens precies vertellen waar je wel en niet moet zijn. Logisch, want Prijut 12 is van de Heinrich-jes. Opgezet door pa Lutz, die de hut na zijn pensioen overdeed aan zoon Philipp.

Maar of je nou op zoek bent naar tips van de locals of niet, in Prijut 12 moet je sowieso even gaan kijken. Het beste aan het eind van de dag, voor een lekker glas Saksisch bier en/of een warme maaltijd. Als je je dan afvraagt wat die Afrikaanse kunst aan de muren van een Oost-Duitse berghut doet; dat zijn stukken die Lutz heeft meegenomen van ski-expedities (!) in Afrika. En die filmposters? Lutz blijkt een succesvol maker van skidocumentaires geweest te zijn. En daarnaast heli-guide in de Kaukasus, burgemeester van Oberwiesenthal, manager van schansspringlegende Jens Weißflog, organisator van golftoernooien... Onze gids is duidelijk niet van het stilzitten!

Maar goed, de Fichtelberg dus. We maken samen met Lutz en Alex, de barman van Prijut 12, een mooie toer rond en over de berg. Omhoog aan de zuidkant door een prachtig halfopen landschap, omlaag aan de andere kant. Een hoop toffe paadjes en een prachtig uitzichtpunt later parkeren we onze bikes voor het terras van de Waldeck, een berghut vlakbij ons hotel. Mooie plek om weer even op adem te komen en nog even terug te kijken op de afgelopen dagen. Bedankt Lutz, voor je ongekende gastvrijheid en je mooie verhalen. We hebben er van genoten!