Vergunningen voor evenementen werden al minder gretig afgegeven. En sinds de coronacrisis wordt op steeds meer plekken in de Waalse-Ardennen mountainbikers actief geweerd. Een gevolg van de drukte in het bos, of speelt er wat anders?
Een eenduidig antwoord is er (nog) niet, maar het is goed je te beseffen dat veel van ‘onze’ geliefde trails altijd al illegaal waren. Verboden? Ja, maar er is nauwelijks controle. Tot nu toe…
De Ardennen zijn onder Nederlandse toeristen — en mountainbikers in het bijzonder — een geliefde plek. De diepe, steile rivierdalen bieden hoogtemeters waar je in eigen land slechts van kan dromen. De aard van de ondergrond is ook compleet anders dan thuis. Juist deze combinatie zorgt voor een weelde aan krappe, technische paden. Op nog geen half uur van onze gezamenlijke grens zijn in Wallonië secties te vinden waar je anders al gauw voor naar de Alpen moet. De regio is dan ook regelmatig een trainingslocatie voor een aantal enduro-pro’s. En plaatselijke wedstrijden bevatten inmiddels legendarische passages. Ook de vele marathons die al geruime tijd in de regio worden georganiseerd, zijn berucht om hun technische beklimmingen en afdalingen. Kortom: het aanbod aan ruige, ‘natuurlijke’ paden lijkt in schril contrast tot de mogelijkheden in ons eigen land.
Gedoogbeleid
Maar is dat wel zo? Velen die de Ardennen als vast alternatief voor de kunstgrepen van Nederland zien zullen dit niet snel herkennen: Feitelijk heeft Wallonië minder legale singletrack dan Nederland. Dit komt doordat veel van die prachtige smalle paadjes, gevuld met wortels en stenen, ‘sentiers’ zijn. En daarmee zijn ze eigenlijk al jaren verboden terrein zijn voor mountainbikes. Bos beheerd door de Département de la Nature et des Forêts (DNF) kent namelijk een ~1 m-regel. Vrij vertaald: als biker heb je niets te zoeken op paden smaller dan een meter breedte. Een beetje zoals enkele Duitse bundesländer maar dan net wat minder krampachtig. De uitzondering op de regels is dat sentiers die opgenomen zijn in een vaste, bewegwijzerde mountainbikeroute wél toegankelijk zijn. Nu denkt menig biker: “maar ik heb in 20 jaar nóóit gedoe gehad!” Dat kan goed kloppen want in die 20 jaar is de handhaving ook nihil geweest.
Slechts op een bijzonder mooi stukje jachtgebied kon je incidenteel een boswachter met een bonnenboekje verwachten. Het problematische daar was natuurlijk dat — in schril contrast met het Nederlandse bos — elke duidelijkheid bij gebrek aan bebording ontbrak. Fiets 10 meter te ver en je blijkt ineens op een ander perceel te zijn beland. Behalve gebrek aan kennisgeving ter plekke was het ook verwarrend dat er ruim geadverteerd werd met beelden van shreddende bikers op lastige paadjes. Vaak volstrekt illegaal, want aangelegd zonder toestemming van betreffende landeigenaren. Maar, wederom door ontbreken van controle en handhaving, nauwelijks in het actieve besef van de meerderheid. Dus hoewel Belgïe op papier minder legale singletrack lijkt te hebben dan Nederland is de praktijk door een de facto gedoogbeleid anders. Of eerder: was anders.
De dood van enduro?
Ten tijde van schrijven is er een hoop woede en frustratie over het vermeend ‘de nek om draaien van het mountainbiken’ in Wallonië. De reden: de DNF lijkt nu ineens wél (pro)actief te gaan handhaven. Paden gaan dicht, vergunningen worden geweigerd, verbodsborden worden opgehangen, filmpjes op YouTube worden verwijderd en bikers worden op de bon geslingerd (of op z’n minst gewaarschuwd). Ook hier speelt de versnippering van landeigenaren een rol, net als in Nederland, in de onduidelijkheid van een beleid. Een trail die er al 10 jaar ligt mag ‘ineens’ niet meer bereden worden, maar in het perceel ernaast kan je je gang gaan. Als je geluk hebt loopt het af met een sisser (registratie van je naam), als je pech hebt €200-800 boete.
Logischerwijs schreeuwt een deel van de bikers nu moord en brand. Zeker lui die het van technisch rijden moeten hebben, lijken plotsklaps een enorme regio kwijt te zijn. Zoals ook bij onder andere het verleggen van enkele Nederlandse route’s het geval is geweest lijkt de motivatie voor de kentering in beleid ietwat dubieus. Bronnen laten weten dat enerzijds de toegenomen drukte door COVID-19 maatregelen ertoe heeft geleid dat men meer ruimte wil voor wandelaars in het bos. De timing is raar gezien we juist met z’n allen weer die maatregelen aan het afzwakken zijn. Vervolgens kan je ook vraagtekens stellen bij de vermeende bijdrage van mountainbikers in het geheel, als 9 van de 10 bezoekers op een pad wandelaars zijn. Als je coronabesmettingsrisico wilt minimaliseren, kan je beter wandelaars weghouden, lijkt me.
Anderzijds is er ook het vermoeden dat men strenger op wil treden nu enkele locaties formele, officiële technische trails gaan krijgen. Is dit een kopie van het ‘alle fietser op één pad willen concentreren’-beleid zoals we graag in Nederland doen? Of is het juist een poging het huidige politieke proces te frustreren?
En nu?
Vooropgesteld: mountainbiken op singletracks was in de Ardennen altijd eigenlijk al verboden — tenzij dus opgenomen in een officiële route. Wat nu vrij plotseling lijkt te veranderen is dat na jaren ineens op grote schaal gehandhaafd wordt op dat verbod. De voortekenen waren er al het afgelopen jaar: Meer handhaving rond Malmédy en sluiting van trails bij Daverdisse. Toch is dit voor velen een complete verrassing. De vraag is nu hoe hier mee om te gaan.
Petitie
In België is men reeds een petitie gestart. Uiteraard is altijd de vraag in hoeverre DNF en andere instanties voor zoiets gevoelig blijken. Ons advies: teken ‘m!
Een aantal Waalse politici hebben in het recente verleden al aangekaart dat er — specifiek voor ‘enduro’ — betere toegangsregelingen moeten komen. Tienduizenden handtekeningen helpen de argumenten vast kracht bij zetten. Inmiddels is ‘ie binnen 24 uur ruim 12.000 keer getekend. Het doel van 20.000 digitale handtekeningen ligt dus binnen bereik.
En als je nu net een trip naar de Ardennen gepland had? Als je je houdt aan de officiële route’s, of als je niet specifiek naar smalle paden op zoek bent, heb je uiteraard niks te vrezen. Neem je wél je 170 mm bak mee, dan verdient het de aanbeveling contact te zoeken met de locatie instanties: gemeente, VVV of MTB-club. Dat een pad op Trailforks of Strava staat zegt natuurlijk helemaal niks over de legaliteit ervan, maar locals kunnen je wel inlichten wat geoorloofd is. Op sommige plekken mag immers wel degelijk gereden worden. Bedenk echter goed dat op dit moment willens en weten illegaal rijden de pogingen om de situatie te verbeteren in gevaar kan brengen…
Wordt ongetwijfeld vervolgd.
