Boek: ‘From marginal gains to a circular revolution'

“We gaan de fietsindustrie veranderen”. Met die quote pareerde Erik Bronsvoort van Circular Cycling onze vraag tijdens de Bike Motion in 2018 of ze veel geld zouden gaan verdienen met hun ‘UpCycles’.

Met dat initiatief probeerde de start-up niet alleen goede, gebruikte fietsonderdelen een nieuw leven te geven, maar tegelijkertijd meer bewustwording te creëren voor een meer circulaire economie.

Inmiddels zijn we twee jaar verder, is het UpCycle-project gestopt en presenteren ze een boek.

Een meer circulaire economie? Ja, want onze consumptiemaatschappij is vooral een lineaire economie waarbij een grote druk staat op steeds schaarser wordende grondstoffen. En producten worden te weinig ontworpen voor duurzaam (her-)gebruik. De fietsindustrie is hierin beslist geen uitzondering. Want nog voor je cassette versleten is, ‘moet’ je al weer upgraden naar nog-een-kransje-meer. En die geometrie van die drie jaar oude fiets? Die kan echt niet meer… Goed; iedereen snapt wel dat dát natuurlijk klinkklare onzin is. Maar collectief staan we er nog maar weinig bij stil en de industrie dendert lekker voort op hetzelfde tempo. Het gevolg is dat we bronnen steeds sneller uitputten en de afvalberg ‘achter ons’ al maar groter laten worden. En we mogen ons best wel eens wat vaker afvragen of dat allemaal wel zo verstandig is.

UpCycles: Een experiment

Oprichters van Circular Cycling, Erik Bronsvoort en Matthijs Gerrits doen precies dat. En ze voegden in 2018 ook daad bij het woord, met hun UpCycle-project. Dat was een experiment om te laten zien dat je met gebruikte onderdelen nog altijd een prima fiets ‘zo goed als nieuw’ kon samenstellen voor nog veel kilometers plezier. In de kern lukte dat experiment helaas niet. “We liepen tegen grenzen aan door producten die ontwikkeld zijn voor een lineaire economie te gebruiken in een circulair economisch systeem”, aldus de heren. Er kwamen veel onderdelen binnen voor hergebruik, maar ook zij liepen tegen de bekende muur op: compatibiliteit. Veel van wat ze kregen was niet (meer) samen te stellen tot één werkend geheel. Het gevolg: veel uitzoekwerk, veel gedoe en teveel spul dat uiteindelijk alsnog niet gebruikt kon worden. En dus weinig te rendement om het als businessmodel door te zetten.

Matthijs Gerrits met een UpCycle.

Erik Bronsvoort

Van experiment naar inzichten

Dat experiment gaf hen echter wél de inzichten in hoe de transformatie van de fietsindustrie naar een circulaire insteek er uit zou kunnen zien. En die inzichten hebben ze uitgewerkt in hun nu verschenen boek: ‘From marginal gains to a circular revolution — A practical guide to creating a circular cycling economy’.

Uit de proloog:

“Imagine a bike that has been made from plant-based materials or recycled and reused parts, and that the material wearing from your tyres or brake pads is biodegradable. The lubrication washing down from your chain no longer pollutes the forest you are riding through, but provides valuable nutrients for the plants in it. Sensors tell your cycling computer about the state of the components and warn you when and how to maintain them. You no longer discard your old bike as if it were a piece of rubbish, but return it to the manufacturer so that parts and materials can be reused to make new bikes; the condition of the components has been monitored by the data sensors and collected in the bike’s own bike passport. Or, alternatively, you could plant your old bike in your garden for it to become part of the circle of life again.”

Voorzet hóe de fietsindustrie circulair kan worden

Zou dat wat zijn? Je fiets na je laatste rit niet in de schuur maar letterlijk in je tuin planten… Maar, moeten we volgens beide heren massaal aan bamboo-frames en volkorenbanden? Nee, niet per se. Wat ze wél hopen te doen is jou, maar vooral ook de fietsindustrie aan het denken te zetten. Het hele idee van lineair ontwerpen van de hand doen vinden velen lastig. Zeker wanneer marges krap zijn, verandert men niet snel de manier van werken. Verandering kost geld en — als het (al) werkt — rendeert dat vaak later pas.

Precies op die vraag geven de heren in hun boek antwoorden. Of eerder voorzetten hoe een meer circulaire insteek kan werken in de fietsindustrie. Zoals het ontwerpen voor een lange levensduur, en het ‘toekomst-proof’ maken door compatibiliteit en aanpasbaarheid tot speerpunten in de ontwerpfase mee te nemen. Maar ook het integraal opnemen van refurbish/recycle programma’s in het ontwerp én vooral het businessmodel. Meer uitgaan van ‘betalen voor gebruik’, waarbij de fabrikant op een andere manier geld kan verdienen dan simpelweg grondstoffen omtoveren in wéér een ‘nieuw’ product.

Tips voor iedereen

Bronsvoort en Gerrits beseffen zich dat ze niet hét ‘ei van Columbus’ in handen hebben voor een betere toekomst. Hun voorstellen zullen niet overal en altijd werken. Het boek is dan ook vooral geschreven als aanzet tot bewustwording en discussie voor een toekomst die beter is voor iedereen. Naast een uiteenzetting van potentiële veranderingen binnen de industrie bevat het boek óók tips voor jou als individu. Daarmee kun je op een kleinere schaal al bijdragen aan hopelijk een revolutie. Of zoals ze zelf zeggen “In een wereld met ‘circular cycling’ zijn fietsen beter — niet alleen beter om op te rijden, maar ook beter voor onze planeet en onze maatschappij.”

‘From marginal gains to a circular revolution’ is als paperback te koop voor € 24,95 bij je lokale boekhandel, of online via de website van Circular Cycling. Vind je dat teveel of wil je liever géén papier met oog op het milieu, dan kun je voor € 9,95 een ebook-versie aanschaffen.

Meer informatie: www.circularcycling.nl