Campagnolo Ekar GT: gravelgroep met meer opties, meer gewicht maar lagere prijs
Als fabrikant van fietsonderdelen géén producten voor gravelbikes maken betekent simpelweg de boot missen. Zelfs het ‘oude bastion’ dat Campagnolo heet, ziet in gravel een gat in de markt. Niet dat ze met hun in 2020 geïntroduceerde Ekar-gravelgroep een groot gat dachten (of zouden) opvullen; daarvoor bleek het toch iets te prijzig in de markt te staan. En, Campagnolo is nu eenmaal een gusto acquisito.
Met Ekar GT pakt Campagnolo in elk geval dat punt van de prijs aan. Kort samengevat kun je Ekar GT zien als een gestroomlijnde Ekar. Niet zo zeer qua luchtweerstand, maar qua materiaalgebruik. Dus dus óók 13-speed zónder voorderailleur, maar bijvoorbeeld geen carbon bij de cranks. Maar Ekar GT biedt ook méér; zo heeft deze nieuwste telg van Campagnolo niet drie maar vier cassette-opties. Verder heeft de nieuwe aluminium crank een bredere Q-factor en is ook de kettinglijn van 45,5 millimeter bij Ekar vergroot naar 47,5 millimeter.
Een complete groep weegt 2.700 gram, aldus Campagnolo, en wordt in de markt gezet voor 1.490 euro. Het verschil met Ekar is daarmee zo’n 300 gram én euro. Met dus een plus qua grammen en een min in prijs. Daarmee komt Ekar GT redelijk overeen met Shimano’s mechanische GRX 800 1×12-groep.
Ekar GT derailleur
Net als bij de Ekar-groep is er maar één Ekar GT 13-speed derailleur. Die is dus is dus compatibel met alle vier de cassettes. Over die cassettes hieronder dadelijk meer. De Ekar GT-derailleur is een nieuw ontwerp. Uiteraard is dat ontwerp gebaseerd op de Ekar-derailleur, maar naast andere materialen is de vorm van diverse delen wat anders.
Campa claimt dat de nieuwe derailleur gemakkelijker in te stellen, gunstiger te onderhouden en meer modulair is. Hoe dat precies gedaan is, meldt het sowieso in technisch details spaarzame persbericht niet. Het woordje ‘modulair’ is daarbij meest opvallend; zouden er nog meer versies komen, of bedoelt Campagnolo hiermee dat losse vervangingsonderdelen verkrijgbaar zijn? Zoals Sram en Shimano bij hun high-end groepen inmiddels ook doen? En zoals Campa ook al bij z’n reguliere Ekar-derailleur doet. Die is namelijk ook deels voorzien van losneembare onderdelen. Zo kun je het mechanisme om een wielwissel te vergemakkelijken (daarover verderop meer informatie) demonteren. Ook is bij de Ekar-derailleur de arm waar de kabelstop in zit met een torxbout los te halen. Die bout zien we echter niet bij deze Ekar GT.
Het hoofdgewricht (b-gewricht) en het gewricht waaraan de kooi is bevestigd (p-gewricht) duidelijk anders zijn dan bij de Ekar. Campa zegt dat de clutch in het p-gewricht ook is veranderd. Wat er precies anders is, is ons – ook na expliciete navraag – niet medegedeeld. De Ekar GT-derailleur is gemaakt uit aluminium en vezelversterkte kunststof. De kooi is bovendien wat langer om te kunnen werken met de grotere 10-48t-cassette.
Net als bij de Ekar maakt de Ekar GT derailleur gebruik van 12-tands (boven) en 14-tands (onder) derailleurwieltjes. Hoe die derailleurwieltjes gelagerd zijn, meldt het persbericht niet. Aangezien de bestaande Ekar wieltjes draaien om glijbussen, verwachten we dat hier echter ook. Wel benoemt men dat de gaten in de wieltjes vergroot zijn zodat ze minder snel vollopen met troep én ook beter schoon zijn te maken. En dat is volgens de Ekar-gebruiker op onze reactie een duidelijke plus.
Voor het uitnemen van het wiel heeft de Ekar GT dezelfde vergrendeling op het b-gewricht als Ekar. Je trekt de derailleur aan het p-gewricht naar achteren, waarbij het b-gewricht ook naar achteren roteert en vervolgens vanzelf vergrendelt rond het montage- annex scharnierpunt. Om de boel weer in rijstand te krijgen, ontgrendel je de knop simpelweg.
Vier 13-speed cassettes
Niet alleen met een scherpere prijs hoopt Campagnolo met Ekar GT óók een bredere groep gravelbikers aan te spreken. Het aanbod aan cassettes – en daarmee het bereik – is óók vergroot. De drie opties die je bij Ekar kunt kiezen (9-36t, 10-44t en 9-42t), zijn óók verkrijgbaar bij Ekar GT. Daar komt nog en 10-48t-cassette bij, die dus een bereik heeft van 480 procent.
- 9-36t: 9-10-11-12-13-14-16-18-20-23-27-31-36 – 400 procent bereik (340 gram)
- 10-44t: 10-11-12-13-14-15-17-19-22-26-32-38-44 – 440 procent bereik (400 gram)
- 9-42t: 9-10-11-12-13-14-16-18-21-25-30-36-42 – 467 procent bereik (380 gram)
- 10-48t: 10-11-12-13-14-16-18-21-25-30-36-42-48 – 480 procent bereik (435 gram)
Net als bij de Ekar-groep zien we hier de relatief kleine kransjes onderop de cassette. Het is gekend dat kleinere kransen minder efficiënt zijn; vanaf 13 tanden en kleiner lever je vrij snel in op efficiëntie doordat de ketting véél meer moet buigen onder kracht. Maar diverse partijen zoals E*Thirteen en ook Campagnolo kiezen er toch voor om zodoende een groot bereik te creëren zonder op extreem grote en dus zwaardere cassettes uit te komen.
Alle cassettes zijn nieuw en wijken in hun constructie af van de Ekar-cassettes. De Ekar-cassettes, bestaande uit twee delen, zijn uit massief staal gefreesd. Bij de Ekar GT brengt Campagnolo meerdere productieprocessen samen. De onderste drie kransjes en bovenste fijn zijn óók uit massief staal gefreesd. De tussenliggende vijf kransen zijn individueel gestanst. Uiteraard zijn de Ekar GT 13-speed cassettes voorzien van Campagnolo’s N3W-cassettepassing en je kunt – op de 10-48t na – ze dus ook gebruiken in combinatie met Ekar-componenten.
Ekar GT aluminium crank
Eye-catcher bij Campagnolo’s eerste gravelgroep was de carbon crank. Voor Ekar GT komt Campa met een aluminium crank. Die heeft eenzelfde ontwerptaal als de carbon evenknie, maar is door hem uit aluminium te smeden natuurlijk een stuk goedkoper.
Net als bij andere Campagnolo-cranks, hebben beide Ekar GT-crankarmen een as-helft. Die zijn in dit geval van staal en grijpen onderling in via een specifiek tandprofiel. Dit concept passen de Italianen al jaren toe bij hun andere cranks onder de naam ‘Ultra-Torque’. Bij de Ekar en Ekar GT-crank koppelen ze dat aan beter afgedichte lagers en noemen ze het ‘ProTech’. Bijzonder is dat Campagnolo als enige fabrikant z’n trapaslagers niet ín het frame (of losse cups), maar óm de trapas perst. Belastingtechnisch gezien is dat een prima keuze. Lagers verwisselen of smeren is echter – mede vanwege de gedeelde trapas – wat meer gehannes.
Grotere q-factor
De q-factor (de totale breedte van de cranksets, gemeten naar het vlak waar de pedaalassen aansluiten) is ten opzichte van Ekar vergroot. Bij de aluminium Ekar GT-cranks is die 151 millimeter. Niet dat dat breed is overigens. Dat is identiek aan Shimano GRX 1x-cranks, maar de Ekar-cranks waren in feite erg smal. Je kunt de Ekar GT-cranks krijgen met 170 172,5 en 175 millimeter crankarmlengte.
Bredere kettinglijn
Verder is het aanbod aan kettingbladen vergroot. Meer bepaald; je kunt nu één maat kleiner kiezen dan bij Ekar. Het aanbod begint nu dus bij een 36 tands kettingblad en loopt op tot 44 tanden. De kettingbladen zijn van aluminium en hebben een ‘narrow-wide’-tandprofiel om het aflopen van de ketting tegen te gaan. Je kan ze verwisselen zonder de crank te moeten demonteren.
Overigens is de positie van het kettingblad, en daarmee dus de ‘kettinglijn’ óók veranderd. Die is nu vergroot naar 47,5 millimeter. Dat komt overeen met wat je bij Srams 1x-groepen voor gravelbikes hebt. Over de redenen zwijgt Campa in z’n persbericht. Maar het verkleint de kans nóg verder dat je ketting je extreem brede band raakt, wanneer je op de grootste krans achteraan een berg op maalt. Tegelijkertijd loopt de ketting dan dus wel schuiner, wat minder efficiënt is. Andersom betekent dit dan ook dat de ketting minder schuin ligt wanneer je op de kleinste kransjes snelheid maakt. Dat is dan weer wat efficiënter, ware het niet dat kleine kransjes in de regel sowieso minder efficiënt zijn.
Vernieuwde Ergopower-grepen
De Ekar GT Ergopower-grepen zijn ten opzichte van de Ekar-groep in functie niet anders. Je hebt dus onder de remgreep aan de rechterzijde één hendel om naar een grotere krans te schakelen. Aan de binnenzijde van de body van de greep vind je de C-vormige hendel waarmee je naar een kleinere krans schakelt. Wel is de body van de greep iets veranderd zodat er meer grip en controle is voor de palm van je hand, aldus Campagnolo. Ook de rubberen grepen zijn anders en hebben niet het Vario-Cushion-ontwerp van de Ekar Ergopower-grepen.
De remhendels zijn van aluminium waarbij de uiteinden van extra textuur zijn voorzien voor grip. De reikwijdte van de hendels is met een inbussleutel te verstellen. Omdat Ekar en Ekar GT nooit ontwikkeld zijn mét een voorderailleur, is er uiteraard in de linker greep géén hendel voorzien. En zodoende is er ook geen optie om die ‘niet gebruikte’ schakelaar te in te zetten om een dropper-zadelpen te bedienen, zoals Shimano dat bij z’n mechanische GRX wél aanbiedt. Op een racebocht of gravelstuur is dat namelijk nog steeds één van de meest ergonomische manieren om een dropper-zadelpen te bedienen.
Remmen
Over de remmen is Campagnolo in z’n persbericht over de nieuwe 13-speed Ekar GT gravelgroep stil. En als we foto’s bestuderen lijkt het ons inziens ook dat de remklauwen dezelfde zijn als uit de Ekar groep. Aan een remklauw valt ook nauwelijks wat te schaven om hem goedkoper te maken, dus een begrijpelijke keuze. De flatmount-remklauwen zijn dus compatibel met 140 en 160 millimeter schijven. Ze werken met minerale remolie en komen standaard met organische remblokken die uitwisselbaar zijn met alle andere schijfremmen van het merk. Er zijn dus zowel 140 als 160 millimeter remschijven die alleen met een centerlock-passing komen. Het middendeel van deze schijven is overigens óók van staal.
Campagnolo Ekar GT gravelgroep: gewichten, prijzen en beschikbaarheid
In tegenstelling tot bij de lancering van de Ekar-groep is Campagnolo bij Ekar GT wat spaarzamer in gedetailleerde prijzen. Het merk meldt dat een complete groep een adviesprijs heeft van 1.490 euro en 2.700 gram weegt, maar geeft geen prijzen van losse componenten. Merk overigens op dat je online veel scherpere prijzen kunt verwachten. De ‘duurdere’ Ekar-groep kun je namelijk online al scoren voor rond de 1.100 euro.
In het persbericht lezen we dat de eerste samples in het derde kwartaal van 2023 al beschikbaar waren, waaruit je kunt opmaken dat je de groep ook daadwerkelijk snel op complete fietsen zou kunnen zien. Daar staat tegenover dat vrijwel elke fietsfabrikant na de post-covid-dip z’n magazijn nog vol heeft staan met complete fietsen. Of je dus Ekar GT snel in het wild tegenkomt, moet dus nog blijken.
Met een prijs én gewicht dat redelijk overeenkomt met Shimano GRX 1×12 zou je zeggen dat de groep in potentie best door veel voor velen een interessante overweging is met dus 13 in plaats van 12 kransjes. Maar losse groepen worden niet massaal gekocht; de meeste gravelbikers kopen nog altijd een complete fiets. En complete fietsen met Campa-afmontage zijn momenteel al even zeldzaam als droge paadjes.
Campagnolo Zonda GT gravelwielen
Aanvullend aan de Ekar GT-groep brengt Campagnolo ook de Zonda GT-gravelwielen. Deze wielen hebben aluminium velgen met een binnenbreedte van 23 millimeter. Ze hebben door hun druppelvormige profiel met een hoogte van 29 millimeter een enigszins aerodynamisch-inslag, aldus Campa. De typenaam ‘Zonda’ prijkt al jaren op een wielen voor op de weg. Met deze wielen wil Campa iets bieden voor on én off road. De 23 millimeter interne velgbreedte is dan ook prima geschikt voor racefietsbanden, aldus het Italiaanse merk.
Het velgprofiel is niet haakloos en omsluit dus de hieldraad van je band op de klassieke manier. Je kunt de Zonda GT-wielen dan ook prima met een binnenband rijden, maar óók tubeless. 2-Way Fit, noemt Campagnolo deze optie. Een tubeless-setup is overigens te maken zónder een velglint te gebruiken. Campagnolo doorboort namelijk het velgbed niet. Spaaknippels worden via het ventiel gaat naar de juiste spaakgaten gedirigeerd tijdens het opbouwen van de wielen.
Bijzonder spaakpatroon en cup-en-conus lagers
De Zonda GT wielen zijn opgespaakt met een 2:1 spaakpatroon. Dat wil zeggen dat bij het achterwiel aan de zijde van de cassette zestien spaken toegepast zijn en aan de schijfremzijde acht. Die acht spaken staan radiaal, de zestien spaken aan de aandrijfzijde zijn drie keer gekruist. Bij het voorwiel zijn de zestien spaken aan de schijfremzijde toegepast. Een typisch Campagnolo-aspect is het ‘paren’ van de spaken. Tussen twee spaken van de ene zijde, staat één spaak van de andere zijde. Die spaakparen staan vervolgens dicht bij elkaar, wat volgens Campagnolo een betere balans van de spaakspanning geeft. En dat resulteert vervolgens een stabieler en meer duuzaam geheel. Ook is het stijver en geeft het een directer aandrijfgevoel, aldus de Italiaanse fabrikant.
Een eveneens typisch Campa aspect is de toepassing van cup-en-conus-lagering. In feite zijn dit dus hoekcontactlagers waarbij je de voorspanning kunt regelen. Doe je dit goed, dan resulteert dat in een erg lichte én langdurig mooie loop van de lagers.
Zonda GT wielen: gewicht en prijs
De Campagnolo Zonda GT gravelwielen zijn er uiteraard met een N3W-cassettepassing. Daarmee kun je dus niet alleen de Ekar en Ekar GT 13-speed cassettes monteren, maar kun je middels een adapter óók de 11 en 12-speed cassettes van Campa er op kwijt. Niet dat díe compatibel zijn met Ekar, maar het maakt dat je de Zonda GT-wielen dus ook met oudere Campa-groepen kunt combineren. Verder is het toch wel enigszins opvallend dat je de wielen óók met een driver met Shimano HG-passing of Sram XDR-passing kunt krijgen. Voor de remschijven is een centerlock-montage voorzien. De set weegt 1.690 gram en kost 690 euro.
Bron: campagnolo.com
