Niet veel lichter, wel heel anders
Al jaren ligt bij de introductie van nieuwe high-end hardtails vaak de focus op “nu nog lichter!” Bij de nieuwe Scalpel HT doet Cannondale niet meer mee met die ratrace. Inmiddels zijn sub-1-kg-hardtailframes niet uniek meer. Maar begrijp me niet verkeerd; niet-uniek wil niet zeggen niet-bijzonder, want dat blijft het natuurlijk ontegenzeggelijk het geval. Want een frame maken dat minder weegt dan een pak melk en je niet met een zijden handschoen hoeft te behandelen is gewoon erg knap. Maar op een gegeven moment valt er weinig meer te schaven aan dat gewicht. Of in elk geval niet zonder grote compromissen. Zowat het enige dat – zonder extra risico’s – nóg lichter is… is géén frame. Maar dat dat lastig fiets, weten ze ook bij Cannondale echt wel.
Bij de ontwikkeling van de Scalpel HT serie, die in zijn geheel de F-Si-serie zal vervangen, heeft Cannondale zijn gram (…) gehaald bij andere aspecten die méér effect hebben dan nog eens wat grammen weggeschaven. Zo is de geometrie, met onder meer een balhoofdbuishoek van 66,5-67º, behoorlijk progressief. Daarnaast heeft Cannondale z’n nieuwe hardtail meer comfortabel gemaakt én geschikt voor méér veerweg.
Scalpel HT frame: ontworpen voor méér comfort
De nieuwe Cannondale Scalpel HT wijkt op heel wat punten af van de voorganger, de F-Si. Meest opvallend is natuurlijk de lager gepositioneerde staande achtervork. Dit type ontwerp zien we steeds vaker bij racefietsen, gravelbikes en ook hardtails terugkomen. Los van de looks heeft het werkelijk nut. Het maakt namelijk dat het frame rondom de zitbuis, in samenspraak met de zadelpen wat meer kan flexen. En om dat effect verder te optimaliseren, heeft Cannondale ook de liggende en staande achtervorken zélf dusdanig gevormd, dat ze makkelijker kunnen doorbuigen. Het is ook de reden waarom Cannondale z’n nieuwe hardtail een dunne zitbuis met een interne diameter van 27,2 mm heeft gegeven. Dit komt – zeker met de carbon zadelpen die Cannondale bij diverse modellen monteert – het comfort ten goede. De keerzijde is natuurlijk dat de keuze voor een dropperzadelpen wat limiteert.
Overige framedetails
We praten hier over de Scalpel HT alsof het één bike is, maar in feite klopt dat niet. Uiteraard zijn er meerdere afmontagevarianten, maar dat niet alleen; er zijn ook twee frames. Het topmodel, de Scalpel HT Hi-Mod 1, krijgt het lichtste frame mee. Dit frame, gemaakt met ‘high modulus’ carbon, weegt mét lak in de maat medium 895 gram. Voeg de Universal Derailleur Hanger, een zadelpenklem, bescherming van de achterbrug, kettinggeleider en de losse delen voor de kabelvoering toe en je komt op een netto-framegewicht van 988,5 gram. Dat wijkt nauwelijks af van de Hi-Mod-versie van de huidige F-S en is dus gewoon licht te noemen.
De overige modellen in het programma krijgen een frame waarbij de materiaalkeuze en het productieproces resulteren in een iets gunstigere prijs. Dit ‘reguliere’ carbon Scalpel HT frame weegt in medium 180 gram méér dan het Hi-Mod-frame.
Maar is méér te melden dan alleen gewicht. Het nieuwe Scalpel HT frame heeft een universele kabelgeleiding. Je kan er hierbij voor kiezen om de buitenkabel voor de achterderailleur over de volle lengte toe te passen voor maximale afscherming van troep, of onderbroken van kabelinvoer tot -uitvoer, om gewicht te besparen. Uiteraard is er ook een opening voorzien voor een interne bekabeling van een dropperzadelpen.
Speedrelease, maar géén Ai!
De Speedrelease-dropouts die Cannondale ook al op de F-Si toepaste, zien we ook bij de nieuwe Scalpel HT weer terug. Hierbij is de rechter dropout voorzien van schroefdraad. De linker dropout is aan de onderzijde open, zodat je na het losdraaien van de Speedrelease-hendel het achterwiel samen mét de Speedrelease uitneemt. Je hoeft dus niet eerst de hele as te verwijderen, zoals dat bij een reguliere steekas het geval is.
Update
Tot slot is het opvallend dat Cannondale de Scalpel HT niet voorzien heeft van Ai. Nee, geen artificiële intelligentie, maar Asymetric Integration, die Cannondale de voorbije jaren op allerlei modellen toepast. Ai wil zoveel zeggen als een asymmetrisch geplaatste achternaaf. Door de 148 mm Boost-naaf 3 mm naar rechts te verplaatsen ten opzichte van het midden van de fiets, komen de spaken aan beide zijden van het wiel onder eenzelfde hoek te staan. Dit levert een duurzamer wiel op, zo is de gedachte. Eén-op-één een andere wielset monteren is daarbij dus wat minder makkelijk. Maar, daarbij moet gezegd worden dat wanneer je een Lefty Ocho-voorvork hebt, je sowieso al beperkte keuze hebt. Hoe dan ook; de nieuwe Scalpel HT heeft nu een symmetrisch geplaatste achternaaf, waardoor je dus zónder omspaken een ander Boost-achterwiel kunt monteren.
100 mm en 110 mm veerweg
Vooraan vind je bij de topmodellen – uiteraard – een Lefty Ocho voorvork. Maar waar in cross-country 100 mm veerweg de norm was, heeft Cannondale de nieuwe Scalpel HT ontworpen om ook met méér uit de voet (enkelvoud, want eenbenige vork, niet waar…?) te kunnen. Sinds de introductie van de Scalpel SE LTD is de Lefty Ocho er namelijk óók met 120 mm veerweg. En die vind nu ook zijn weg naar de Scalpel HT, maar wordt dan wel ‘terug getuned’ naar 110 mm veerweg. Dit geldt overigens alleen voor de Hi-Mod 1, het topmodel en dus ook de hardtail waarmee het Cannondale Factory Racing team – afgewisseld met de Scalpel – de Wereldbekerwedstrijden zal rijden. Het heeft als effect dat de balhoofdshoek 66,5º wordt, wat voor hedendaagse begrippen voor een crosscountry-hardtail best flauw genoemd mag worden. Het hele idee is natuurlijk dat zowel de 10 mm extra veerweg, alsook de flauwe stuurhoek, samen met de Lefty Ocho-specifieke 55 mm offset van de voornaaf, de Scalpel HT méér capabel is om rondgesmeten te worden op de best wel ruige crosscountryparcoursen van tegenwoordig.
Geometrie: ‘Proportional Response Design’
Cannondale pakt bij de Scalpel HT ook door op het Proportional Response Design dat we eerder terugzagen bij onder meer de onlangs geïntroduceerde Jekyll allmountain-/endurofully. Per framemaat varieert ook de achtervorklengte. De Scalpel HT is er in vier maten van small tot en met extra large. De small heeft een achtervorklengte van 430 mm en die loopt in stappen van 5 mm op tot 445 mm bij de extra large. Op deze manier worden rijders van verschillende lengtes op min-of-meer dezelfde manier gepositioneerd tussen voor- en achterwiel.
De wielbasis is bij alle frames toegenomen. Enerzijds door de langere achtervork, anderzijds doordat de voorvork ten opzichte van de F-Si 2 tot 2,5º vlakker staat. Opvallend is echter dat de reach en stack nagenoeg onveranderd zijn. En dat terwijl de effectieve zitbuishoek met 74,5º tot 75º zo’n 1,4º tot bijna 2º rechter op staat. Bij een gelijke zithouding zal er dus méér druk op het voorwiel staan, wat de luiere stuurhoek ook ten goede komt.
Merk overigens op dat met vier framematen de Scalpel HT er dus in minder uitvoeringen is dan zijn voorganger. De F-Si was er namelijk óók in een extra small uitvoering en had 27,5” wielen. Cannondale levert de Scalpel HT nu alleen als 29er.
Cannondale Scalpel HT: 4 modellen
De nieuwe Scalpel HT is er in 4 modellen, waarbij je de Scalpel HT Carbon 4 hebt vanaf € 2.499. Het topmodel, de Scalpel HT Hi-Mod 1 kost € 6.999. En dat is best opvallend te noemen in deze tijden, waarbij alles duurder wordt. De F-Si Hi-Mod 1 kostte namelijk € 7.599. Echter met dat verschil dat de Scalpel HT Hi-Mod 1 Shimano XT schijfremmen heeft, waar de F-Si Hi-Mod 1 nog voorzien was van XTR-exemplaren. Van übermodellen zoals de Hi-Mod World Cup en Hi-Mod Ultimate die er van de F-Si waren en tegen én voorbij de €10.000 kostte, hebben we nog niets vernomen.
Merk overigens op dat de hieronder vermelde specificaties zijn zoals Cannondale ze nú presenteert. Maar het merk geeft ook duidelijk aan dat dit kan veranderen naar gelang leverbaarheid.
Cannondale Scalpel HT Hi-Mod 1
Cannondale Scalpel HT Carbon 2
Cannondale Scalpel HT Carbon 3
Cannondale Scalpel HT Carbon 4
Bron en meer info: www.cannondale.com/scalpel_ht
Hallo Velozine, wat een mooi diepgaand artikel. Wel kan ik zeggen dat de hele Scalpel HT lijn geen gebruik maakt van de Ai asymmetrische geometrie. Dit maakt hem tevens wel veelzijdiger betreft wielkeuze.
Dag Anton,
Je hebt helemaal gelijk. Ten tijde van het persbericht was dit ietwat onduidelijk, maar inderdaad heeft de Scalpel HT géén Ai. Door de Lefty Ocho blijft de wielkeuze natuurlijk nog altijd wel iet wat uitdagend, dus in dat opzicht vergroot het nu wél symmetrische achterwiel slechts beperkt de veelzijdigheid ten aanzien van andere wielsets.
We hebben het artikel in elk geval aangepast! Dank voor je scherpte! – Jeroen | Velozine
Beste, Het volgende: ik zoek een lichtgewicht mountainbike waarmee ik oneindig kan gravelen. Meerdere modellen komen hiervoor in aanmerking, echter ben ik op zoek naar een fiets waarbij ik niet al te diep zit waardoor de nek ook niet in de knel komt. Hiervoor heb ik een F-Si Cbn 3 gehad, maar die was helaas te klein. Momenteel ben ik weer op zoek naar een andere mountainbike die erop lijkt. Grote kans dat ik er een stuurpen op monteer waarmee het stuur iets hoger komt te staan (ivm de nekhouding dus). Ik kies bewust geen gravelbike omdat ik ten eerste… Lees meer »