Classified debuteert met 2-speed Powershift-naaf

“Definitief einde van voorderailleur”

Die Powershift-naaf moet definitief het einde van de voorderailleur betekenen, aldus Classified. En nu steeds meer gravelbikes 1x-specifiek zijn, slaat die Powershift-naaf een brug tussen de meer robuuste 1x-setup enerzijds, en het grote bereik in combinatie met kleine sprongen die mogelijk zijn bij een 2x-setup. Want bij een reguliere 1x-setup móet je een keuze maken tussen ofwel een groot bereik, óf kleine sprongen op de cassette om je pedaalcadans strak te houden. Beide tegelijk… gaat niet. Classified wil deze patstelling doorbreken met de draadloos schakelende achternaaf met 2 standen.

In de ‘direct drive’-stand werkt ‘ie zoals elke andere achternaaf. Daarnaast een reducerende overbrenging, waarmee je als het ware een ‘virtueel’ kleiner kettingblad vooraan maakt. Zodoende kun je met een relatief vlakke en compacte cassette met kleine sprongen, tóch een groot bereik maken. Bovendien kan het schakelen tussen beide ratio’s terwijl je er ruim 1.000 watt aan vermogen op hebt staan én ook nog eens binnen 0.15 seconde. En dát zonder het risico te lopen dat de ketting ontspoort, vastloopt of in een extreem geval breekt. Daar zouden bepaalde prof’s 3 jaar geleden al graag mee gereden hebben…

Specifieke cassettes

De Powershift-naaf van Classified is gebaseerd op een planetaire reductie met een ratio van 0,7. Juist ja, zo’n tandwielset die je in reguliere versnellingsnaven voor op je stadsfiets kent. Classified koos bewust voor één enkele versnelling. Die plaatsten ze onder de cassette, om de afmetingen te maximaliseren en zodoende een uiterst efficiëntie reductie te kunnen maken. Bovendien is het systeem dan te combineren met een groot kettingblad vooraan (in plaats van een klein kettingblad dat je ‘virtueel groter maakt’). Want hoe groter de kettingbladen, hoe efficiënter de kettingoverbrenging. Immers: kettingschakels verdraaien dan onderling minder dan bij kleine kettingbladen, wat simpelweg méér wrijvingsverlies geeft. Classified benadert het dus bewust anders dan partijen die vooral kleine kransen toepassen op cassettes om een fatsoenlijk groot bereik te creëren.

Over cassettes gesproken: omdat Classified de reductie ónder de cassette heeft geplaatst, is de ‘driver’ conisch vormgegeven. Hij werkt dan ook alleen met specifieke cassettes die het Belgische bedrijf zelf aanbiedt. Dit zijn one-piece cassettes uit hard staal, zoals je dat ook van concurrerende leveranciers kent. Voor nu zijn er vier cassettes leverbaar. Van een compacte 11-27t tot een 11-34t als grootste, met een bereik van respectievelijk 245% en 309%. Met de naafreductie van 0,7 (dat redelijk overeenkomt met het verschil tussen de twee kettingbladen op een dubbelblads-crankstel) vergroot dat vervolgens naar 358% en 451%. Voor veel mountainbikes ongetwijfeld net té krap-an. Voor gravelbike en racefietsen echter ruim toereikend. En in vergelijk met reguliere 1x-setups voor gravelbikes, heb je dus een groot bereik zónder het compromis van té grote stappen.

Draadloze 1×22

Classified biedt momenteel alleen 11-speed cassettes aan. Zonder voorderailleur bieden ze zodoende dus naar eigen zeggen een ‘1×22’ setup aan. De 11-speed cassette heeft dezelfde spatiëring als andere 11-speed cassettes op de markt. En om die reden wordt de setup — zoals ‘ie op de Ridley Kanzo Fast is gelanceerd — dan ook geleverd in combinatie met Shimano’s GRX Di2 derailleur en shifters. Zodoende is de hele aandrijflijn elektronisch gestuurd is.

Bediening

De linker shifter, die normaal de voorderailleur zou bedienen, is gemodificeerd zodat ‘ie nu aan een module van Classified gekoppeld is. Die module is vervolgens dusdanig compact dat’ie aan de linkerkant ín het uiteinde van het stuur geplaatst kan worden. Een knoopcel levert de spanning en dat zou ‘ie tenminste een volledig jaar moeten doen. Dat is dezelfde levensduur als een Sram eTap draadloze shifter.

De module in het stuur maakt vervolgens een draadloze verbinding via Bluetooth met… de steekas. Ook in de steekas is een batterij gemonteerd. Die laadt je op via een USB-steker. Juist ja, je laadt je steekas op… Met een ‘volle steekas’ kun je circa 3 maanden op pad, of ongeveer 10.000 schakelacties uitvoeren.

Vanuit de steekas wordt via inductie de stroom doorgezet naar de actuator ín de naaf. In de naaf zelf zitten dus geen batterijen. En het is dan ook niet de naaf die je ‘paired’ met de controller in het stuur, maar de steekas(!). De gedachte hier achter is dat de steekas bij de fiets blijft. Wissel je dus een wiel (in een wedstrijd), dan kost je dat niet méér tijd dan bij een ‘reguliere’ naaf, omdat de pairing niet wordt onderbroken.

Gewicht

De naaf bestaat uit circa 100 onderdelen. Een flink aantal. Niettemin claimt Classified dat de Powershift-naaf opgenoemen in het systeemgewicht zeer concurrerend is. Uiteraard is hun naaf zwaarder dan ‘gewone’ achternaaf. Maar precies dat is het punt; dit is géén gewone naaf. Dit is een naaf mét een voorderailleur én een kettingblad inéén. Onder de streep is een Ridley Kanzo Fast met Classified Powershift-naaf, Shimano GRX Di2 1x-onderdelen en een Rotor Aldhu crankset zelfs 70 gram lichter dan dezelfde bike wanneer die met een volledige Shimano GRX Di2 2x-setup zou zijn uitgerust. (Wat dus niet kan, wánt geen voorderailleurmogelijkheid…)

Systeemefficiëntie

Nog even terugkomende op efficiëntie: Classified claimt dat de totale systeemefficiëntie (van pedaal tot wiel) net zo goed, zo niet beter is dan menig ander setup. Een boude claim, aangezien er wél gebruik wordt gemaakt van een naafreductie. En van de naafversnelling van je stadsfietsnaaf of een Rohloff weet je dat je daar óók wat inlevert op efficiëntie. Classified onderkent dat planetaire reducties verliezen hebben. In hun systeem zijn de verliezen echter betrekkelijk laag — 1% meer bepaald. Dat komt door onder meer de gekozen reductie, de tandvorm en door de toepassing van naaldlagers in de planeetwielen. Verder zijn er gunstige neveneffecten van de hele setup, bekeken van pedaal tot wiel. Classified licht dit op haar website uitvoerig toe, waarbij er twee kerngedachten zijn:

• in vergelijking met een 1x-setup rij je vaker een minder schuine kettinglijn; dankzij de reductie in de naaf kun je lichte verzetten rijden, zonder meteen naar de allergrootste kransen van je cassette te moeten schakelen;
• in vergelijk met een 2x-setup zijn de kettingkrachten gunstiger (lager), omdat het gebruik van kleine kettingbladen wordt vermeden. Oók bij de lichtste verzetten gebruik je vooraan nog steeds een groot kettingblad, waardoor de kettingkracht in vergelijk met een 2x-setup 45% lager is, en bij gevolg je dus ook minder verliezen in de ketting en lagers van crankset en naaf hebt.

Prijzen, compatibiliteit en verkrijgbaarheid

Als je nu laaiend enthousiast bent, zul je je ongetwijfeld afvragen of je de naaf kunt kopen en op je gravelbike kunt monteren. Het simpele antwoord is momenteel: nee, dat kan niet. Vooralsnog is de Classified Powershift-naaf alleen te verkrijgen voor € 5.999, waarbij je er dus een Ridley Kanzo Fast omheen bij krijgt. De naaf los kopen is géén optie. Er is een frame-interface nodig om in de reductie-stand het aandrijfkoppel dat op de naafas staat, naar het frame te kunnen afsteunen. Via de Classified-steekas wordt een koppeling gemaakt tussen de naafas en een specifieke insert in die aan de linkerzijde in het frame van de Kanzo Fast is gemaakt. Momenteel is Ridley de enige framefabrikant die dit aanbiedt. Of andere framefabrikanten deze insert óók kunnen adopteren en/of dat een retro-fit mogelijk is, is op dit moment nog niet bekend. Al lijkt dit wel een noodzakelijk pad om als kleine niche-speler op te kunnen boxen tegen de andere aanbieders op de markt…

Meer info:
www.classified-cycling.cc
www.ridley-bikes.com