En dat, wetende dat de vernieuwing van de route inmiddels gestart is. Afscheid nemen van iets waar het ooit allemaal mee begon. Boscrossen!
Halverwege de route stop ik voor een grote, brede plas. Moet ik nu links, rechts of op hoop van zegen toch maar rechtdoor? Ooit waren dit soort paden algemeen goed op de Heuvelrug en exemplarisch voor veel routes in Nederland. Voor de herfst/winterperiode monteerde ik zelfs speciale banden om nog iets van grip te hebben in de blubber. Maxxis Medusa: veel grip, maar een rolweerstand om van te janken!
Maar toch, weer of geen weer, fietsen deed je op de Heuvelrug vanwege de mooie natuur. Tegenwoordig mountainbiken we op de Heuvelrug. De tijd van boscrossen over rechte, steeds breder wordende blubberpaden liggen achter ons. Daarvoor zijn slingerende, uitdagende en doorgaans vooral droge singletracks in de plaats gekomen. Iets wat we alleen kenden van buitenlandtripjes of filmpjes op Youtube: voeding voor dromen.
…klagen over stilzwijgend gedoogde toegang die je evenzo stilzwijgend wordt ‘ontnomen’…?
Deze trails zijn er niet vanzelf gekomen, daar is een hoop aan vooraf gegaan. Er werd – en wordt nu nog steeds – veel overleg gepleegd met alle belanghebbenden, om ervoor te zorgen dat wij toegang blijven houden tot de trails. Want die toegang is niet vanzelfsprekend. Dat de populariteit van de nieuwe routes zijn weerslag heeft, werd onlangs duidelijk in het nieuwsbericht van het Algemeen Dagblad. Het verbod op mountainbiken in natuurgebied Den Treek tussen Amersfoort en Maarn wordt voortaan strikter gehandhaafd.
Reacties bleven uiteraard niet uit. Enerzijds begrijpelijk: zonder goede communicatie over het nu wél strikter naleven van het verbod kun je daar op rekenen. Verontwaardiging overheerste. Men werd iets ontnomen en dat gaat er bij veel mensen niet echt (of écht niet) in. Maar wees nou eerlijk: klagen over stilzwijgend gedoogde toegang die je evenzo stilzwijgend wordt ‘ontnomen’…? Maar dat is nu net het punt: slechts weinig natuurgebruikers verdiepen zich in hoe het echt zit. Natuur is niet per definitie openbaar en vrij toegankelijk. In dat daglicht zijn sommige reacties op social media (van bikers en niet-bikers) ronduit… om te janken!
In reactie op het artikel werd overigens door de beheerders van het landgoed vrij snel ingesprongen op de discussie:
Overigens geldt de strikte handhaving voor het hele Heuvelrug-gebied. Je mag simpelweg niet buiten de daarvoor bestemde paden fietsen. Voor het gebruik van de mountainbikeroutes moet je een vignet hebben. Houd je je niet aan de gestelde voorwaarden? Dan riskeer je boete van de dienstdoende BOA en dan moet je ook niet janken!
Na deze overpeinzing kijk ik weer om mee heen, en ik sta nog steeds voor die modderpoel op de route van Austerlitz. Pas na een enkele seconde realiseer ik het me weer: dít was dus een route zoals vroeger. Om te janken! En dat terwijl het gros van de boswielrenners dít serieus als mountainbiken beschouwde. Toegegeven, als je amper buiten de Nederlandse grenzen offroad rijdt, is het referentiekader hetzelfde als voor de mensen die mountainbiken als wintersport beschouwen. Maar hé, het wedstrijdseizoen voor mountainbikers loopt gelijk aan dat van wielrenners, dus hoezo wintersport? De commercie maakt het niet zo uit. Modder maar lekker door: die fietsen slijten harder en dat is omzet. Niet dat er iets mis is met commercie, maar met deze houding blijft het aanmodderen en dat is toch eigenlijk wel om… juist ja, te janken.
…met goed aangelegde routes betekent #trailrespect niet per definitie een fietsverbod voor de hele winterperiode.
Dat het anders kan, en dat dat veel mensen verrast, wordt bewezen op talloze plekken – ook buiten de Heuvelrug – waar routes volgens de laatste inzichten worden aangelegd. Deze routes, ‘mountainbikeroutes 2.0’, zijn zo goed als het hele jaar door goed te berijden, dus ook als het slecht weer is. Uiteraard blijft een overdaad aan regen lastig. Daar kunnen de talloze vrijwilligers ook niet tegen werken. Een beroep op #trailrespect blijft gelden.
Maar met goed aangelegde routes betekent #trailrespect niet per definitie een fietsverbod voor de hele winterperiode. Verre van zelfs: tegenwoordig is er op meer plekken dan ooit fatsoenlijk te fietsen tijdens slecht weer zonder de natuur een flink litteken te geven. Het punt is echter dat dit alles beslist niet zo vanzelfsprekend uit de lucht komt vallen zoals regen dat doet. Dus wanneer je weer eens (letterlijk!) tegen een intrekking van een gedoogbeleid aanfietst, een route te slecht is onderhouden of je gek wordt van remkuilen, besef dan dat janken alleen geen zin heeft. Zet het om in daadkracht. Vervoeg je bij de onderhoudsploeg en draag een steentje bij. Dat hoeft heus geen dagtaak te zijn. Sterker nog, hoe meer bikers dit doen, hoe minder ieder hoeft te doen.
Ondertussen zit ik weer op de fiets en kijk nog even achterom. Ik zie de modderpoel en kijk dus eigenlijk letterlijk het verleden in. Zal deze modderpoel er nog zijn als de vernieuwde route van Austerlitz gerealiseerd is? Ga ik het missen? Misschien een beetje. Maar als ik kijk naar de nieuwe routes die er al zijn, is dat gemis snel verdwenen.
Echt mountainbiken… in Nederland. Uitdagend en met genoeg mogelijke combinaties om voldoende afwisseling te hebben. Dan wil je toch niet meer achterom kijken? Vooruit en voluit over mooie trails. Hoe mooi is dát? Om te janken, zó mooi!
Tekst & foto’s: Mark ten Napel
