“Ik hou erg van hobby’s”
Vraag me naar mijn hobby’s en ik zeg: fietsen en schrijven. Maar ook: film. Ik vind film een prachtige vorm van kunst, die het best genoten wordt in een filmtheater. Daarom ben ik een regelmatig bezoeker van Filmhuis de Keizer in Deventer.
Soms kan ik mijn hobby’s combineren, door te schrijven over fietsen. Of, een beetje, over film. Die combinaties maken het nog leuker! Dus hoe leuk zou het zijn om alle drie eens te kunnen combineren?
Daar kwam ik woensdag 25 juni achter, bij een speciale vertoning van de wielerdocumentaire “Nieuwe helden” in de Keizer. Regisseur Dirk Jan Roeleven was namelijk persoonlijk aanwezig voor een inleiding, uitgebreid napraten en om, vóór de film, een rondje fietsen met de bezoekers!
|
Synopsis (bron: Amstelfilm) In de wetenschap dat epo vooral werd gebruikt door renners die in de bergen de gele trui wilden halen, heeft dit team zich gespecialiseerd in de sprint. Achtervolgd door de schaduw van het dopingverleden, maar met een innerlijke overtuiging en sterke teamgeest, stelt Argos-Shimano zich ten doel om voor het eerst in zijn bestaan een etappe te winnen in de Tour én om met zijn allen Parijs te halen. Dicht op de huid, in cinema verité stijl, volgt de film het jonge team. We zijn er bij in de hotelkamers, op de intieme momenten als de mannen alleen zijn of gemasseerd worden, en in de teambus waar normaal gesproken nooit een filmploeg bij is. Sprinttalent Marcel Kittel en zijn team schrijven geschiedenis. Niet alleen wint het team de eerste etappe, waarmee ze de gele trui pakken, maar ook nog twee andere etappes. Maar voor het team is het ware een uitputtingsslag. Naar het eind toe is de vraag: hoe ver zijn Marcel Kittel en de andere renners bereid te gaan? Hoever kunnen ze nog gaan? Vlak voor de finale in Parijs probeert Mark Cavendish zijn uitdager Kittel nog te intimideren. Maar wie komt er in de bloedstollende grande finale als de sterkste sprinter over de streep?” |
Documentaire of avonturenfilm?
Bovenstaande tekst leest als een speelfilm, terwijl het toch echt een documentaire is. Maar dan wel één met een verhaal dat, als je het vooraf zou schrijven, niks minder is dan een droomscenario. Grappig detail: Voorafgaand aan de tour gebruikte de regisseur in zijn zoektocht naar financiering juist dit scenario om potentiële investeerders te verleiden.
De werkelijkheid heeft de filmmakers dus flink geholpen. En die hebben dat perfect opgepakt en een documentaire gemaakt die – ook al weet je wat er gaat gebeuren – spannend is!
Echte helden?
Argos pretendeert een volledig schone ploeg te zijn en zegt dat de filmmakers alles mochten zien en filmen. Wat doet een mens dan? Direct vragen stellen: krijgen we inderdaad alles te zien? Wat is waar, wat is echt, wat is gespeeld? Wielrenners zijn immers niet vies van een potje acteren. Met wisselend succes, overigens, want soms is het enkel potsierlijk. Een andere keer ronduit gênant. Heel soms is het zó goed dat de filmindustrie de acterende wielrenner probeert na te spelen. Maar wie weet hoe vaak er overtuigend geacteerd wordt?
De renners maken op mij stuk voor stuk een serieuze en oprechte indruk in de interviews. Het enige opvallende dat ik hoor is ploegleider Rudi Kemna’s antwoord op de vraag “Kun jij garanderen dat…?” Dat antwoord komt op mij persoonlijk een beetje ontwijkend over.
Als ik de regisseur daar naar vraag, vertelt hij me dat hij dat niet met die intentie in de film heeft gezet. Hij heeft de ploeg van dichtbij meegemaakt, wederhoor gepleegd bij insiders en heeft geen redenen om te twijfelen aan de oprechtheid van de renners en de ploeg.
Op de vraag of de renners écht schoon zijn, kan “Nieuwe Helden” geen sluitend antwoord geven. Dat is echter géén zwakte van de film zelf, maar een inherente zwakte van negatieve bewijslast. Ook de renners beseffen dit maar al te goed en verzuchten dat “we ook niet méér kunnen doen dan precies hetzelfde zeggen als onze voorgangers.” Kortom: De tied zal’t uutwiez’n!
Regisseur Dirk Jan Roeleven neemt uitgebreid de tijd voor een nabespreking. Top!
Echte journalistiek? Echte journalistiek!
Nog even terug naar de eerste vraag van het vorige kopje: krijgen we inderdaad alles te zien? Die vraag geldt zowel voor het publiek als voor de filmcrew. Ik ontkom niet aan het typen van het woord “embedded journalism.” Daarover hebben we niet gesproken. Het fotoboek van de film geeft echter blijk van prettig vasthoudende journalistiek.
Journaliste Misha Hessel is de researcher van de filmcrew. Zij kent Marc Cavendish van haar werk voor Holland Sport. Tijdens de Tour belt ze met Marc Cavendish over de aanvaring met Tom Veelers. Cavendish is van mening dat hij niets fout gedaan heeft. Hij is er echter nog zo opgewonden van, dat Misha zijn betoog uiteindelijk beëindigt door op het rode telefoontje te drukken.
Ploegarts Achterberg toont in de film een dagdosis voedingssupplementen voor één renner, circa vijftien pillen. In het boek blijkt vervolgens dat de ploeg de weekpillendoos voor diezelfde renner niét wilde tonen, puur voor de beeldvorming. Die doos staat wel in het boek.
De filmcrew filmt soms op manieren en plekken waar ze problemen mee kunnen krijgen. Alleen hun goede verstandhouding met de Tourorganisatie (die gek is van Argos’ boodschap) voorkomt meermaals dat ze uit de Tour gezet worden.
Echte aanrader
Wat zéker echt is: de getoonde vreugde en het lijden. Daar kunnen sommige andere sporters nog wat van leren. Dat geldt niet alleen voor het fysieke lijden, maar ook voor het geestelijke lijden. Tom Veelers’ gezicht als hij twee dagen voor Parijs – terwijl een official zijn rugnummer verwijdert – “bent over” tegen de ploegleidersauto leunt, is veelzeggend. Net als de blik van een soigneur als hij foto’s toont van zijn zieke dochtertje, thuis.
Alleen al dit soort beelden maakt “Nieuwe helden” een documentaire die het waard is om bekeken te worden. Tel daar bij op de grappige momenten (Kapster tegen Marcel Kittel: “… en wat doe je nog meer behalve de Tour de France?”) de prachtige actie op het grote scherm, de koersgeluiden (fans die op de ploegleiderswagen trommelen) en je hebt een echte aanrader voor de sportliefhebber.
Nieuwe Helden is tot en met 9 juli te zien in een beperkt aantal filmtheaters, dus ga kijken zolang het kan! Wie weet heb je er een hobby bij…
Lukt dat niet: VPRO zendt de film uit op donderdag 3 juli om 21u30 op Ned 2 en vrijdag 4 juli om 20u26 op NPO DOC.
Daarna volgt de DVD release.
…of als je liever leest: het boek van de film. Helaas inmiddels uitverkocht!
Tekst: Lars Vogelenzang
Foto’s: Leendert Vogelenzang
Cool, toch eens gaan zien! Ik heb de tv-vertoning alvast in mijn agenda gezet. :)
Past in het rijtje ‘De tour van Bauke’ en het boek ‘Inside team Sky’ van Walsh: ploegen op zoek naar geloofwaardigheid door meer te laten zien. Ben benieuwd!