Al geruime tijd broeit er van alles in de Gelderse natuur, diverse gemeentehuizen én op de redactie van Omroep Gelderland. In de grootste provincie van ons land liggen talloze mountainbikeroutes. En dat daar niet iedereen blij mee is, is menig biker inmiddels wel bekend. Naast diverse rechtszaken over het routenetwerk in het Rijk van Nijmegen en de Achterhoek, is het ook hommeles rondom Arnhem. Daar werd onlangs door de lokale politiek het voornemen geopenbaard om vrij fietsen in de natuurterreinen uit te bannen. En de media wakkert het vuurtje regelmatig aan met discutabele verhalen. Vorige week deed Omroep Gelderland daar nog een schepje bovenop met een – op zijn zachtst gezegd dubieus stukje – onderzoeksjournalistiek. Wetenschappelijke onderbouwing en gewogen feiten zijn helaas blijkbaar niet meer relevant.
“Mountainbikers verstoren bijna 5000 voetbalvelden aan beschermde natuur in Gelderland”
In het bewuste artikel van 11 februari 2023 wordt allereerst benoemd hoe veel verstoring mountainbikers zouden veroorzaken aan de hand van een simplistische, onwetenschappelijke berekening. Te weten: de totale lengte paden x 50 m weerszijde van het pad. Dat is véél te simpel is, geen rekening houdt met allerlei randvoorwaarden, en dus serieuze nuance behoeft komt pas onderaan de tekst in de vorm van een reactie van Karen Krijgsveld –onderzoeker bij Wageningen Environmental Research – ter sprake. In een losse reactie legt Patrick Jansen – ecoloog én betrokken bij de aanleg van talloze mountainbikeroutes – ook uit waarom de berekening te simplistisch is. Twee ecologen die dus laten zien hoe zo’n grove schatting nergens op slaat én omkadering mist. Zaken als hoe veel verstoring andere gebruikers veroorzaken, de gewenning van dieren aan drukte op paden overdag, enzovoorts. Allemaal informatie die Omroep Gelderland heel makkelijk had kunnen gebruiken, want die informatie hadden ze al vóór de publicatie van het artikel. Om vervolgens dus te concluderen dat hun ‘berekening’ zo veel marge voor fouten omvat dat het simpel niet bruikbaar is voor uitspraken.
Maar nee: publiceren maar, inclusief een flinke clickbait-titel. Polariseren maar. De vraag is dus eigenlijk niet eens of dit rekenkundige onkunde is, maar meer waarom een redactie het tóch publiceert én een redacteur een kop laat kiezen die niet strookt met de inhoud. Of… dat er iets heel anders en groters speelt. Achteraf hebben ze wel toegegeven dat de kop misschien niet zo verstandig was[1], maar het kwaad is al geschied.
[1] Aanvulling 20 februari 12:18 uur: Just Vervaart, journalist van het bewuste artikel, laat in een reactie hieronder weten dat dit niet de juiste bewoording is.
Polarisering via Kieskompas voor verkiezingen Provinciale Staten
Dat er iets groters achter zit, ga je denken als je het kieskompas voor de provincie Gelderland erbij pakt dat mede is opgesteld door Omroep Gelderland. Deze online stemhulp zou je moeten helpen om in het hedendaagse brede speelveld van versnipperde politieke partijen een keuze te maken. Dat gebeurt aan de hand van 30 stellingen. Voor dit Kieskompas is politieke partijen een reactie gevraagd op diverse punten. En één van die 30 stellingen luidt: “Om natuurgebieden te beschermen, mogen mountainbikers worden geweerd”.
Goed, misschien helpt het je om te bepalen op welke partij je zelf juist niet wilt stemmen, maar er is een probleem met hoe de stelling geformuleerd is. Wederom ontbreekt omkadering en is de vraagstelling op z’n minst suggestief. Dat bikers verstorender zouden zijn dan anderen is namelijk tot op heden niet bewezen. Er zijn 12 wetenschappelijke studies wereldwijd waaruit op wetenschappelijke ecologische gronden blijkt dat het verstorende effect van wandelaars en mountainbikers gelijk is. De met afstand grootste verstoorders zijn loslopende honden. Wil je dus iets doen dat de natuur wél ten goede komt, dan zal je het vermoedelijk toch echt eerst in een andere hoek moeten zoeken.
Waarom niet kijken naar het gehele plaatje waar bouw en andere bedrijvigheid in of om de natuur ook mee speelt. Maar dat is niet de stelling. De stelling gaat rechtstreeks over mountainbikers. Saillant detail; stelling 30 van het Kieskompas luidt: “Om de natuur te beschermen, mag recreatie worden beperkt”…
Omroep Gelderland kiest er voor om één doelgroep heel specifiek te framen
Het kwalijke van dit alles is dat dit (de stellingen) vanuit de media zelf komt. In dit specifieke geval dus Omroep Gelderland, die de stellingen mede formuleert. Dus niet een polariserende politieke partij die vraagt over de overlast door één specifieke nationaliteit of huidskleur of een andere partij die een boreale samenleving nastreeft. Nee, het komt van de media, die in eerste instantie de bron van informatie zijn voor de samenleving. Daarin hebben ze een verantwoordelijkheid correct en evenwichtig met informatie om te gaan en zodanig ook hun berichtgeving te brengen. Nu kiest Omroep Gelderland er dus onomwonden voor om één doelgroep heel specifiek te framen.
Dit geeft je te denken. Want vervang ‘mountainbikers’ door een willekeurige andere groep recreanten en de maatschappelijke verontwaardiging is een stuk groter. Of, pak een andere stelling en hang die op aan een specifieke groep uit de maatschappij en tot in Den Haag wordt het een politieke shitstorm. Wat is er in Gelderland aan de hand? Of meer, wat is er op de redactie van Omroep Gelderland aan de hand? Zit er bij de eindredactie een mountainbikehater? Of gaat het hier om meer tastbare belangen?
Wie het weet, mag het zeggen…
Tip: Verdiep je in standpunten en vaar niet blind op het Kieskompas
Voor wie in Gelderland woont en mag stemmen: neem de tijd om je te verdiepen in de werkelijke standpunten van de individuele partijen. Zeker wanneer het over thema’s gaat die je aan het hart liggen. Bij elke partij kun je in het Kieskompas nalezen wat ze éxact als standpunt hebben. Het valt daarbij op dat de weging van die standpunten niet altijd zo eenduiding overeen lijken te komen met de antwoorden van het Kieskompas…
Klootzakken zijn het die natuur fryks alles maar op die mountainbikers gooien kom maar eens in Sallandse heuvelrug kijken bomen worden met duizenden gekapt en dan maar zeuren over Mountain bykers en dan nog over een paar van die salamanders fuck yuo
Geachte redactie van Velozine, Als een van de auteurs van het door u gewraakte artikel over mountainbikers in Gelderland, en de persoon verantwoordelijk voor de berekening, zou ik u graag willen wijzen op dit artikel. https://www.gld.nl/artikel/7856806/mountainbikers-verstoren-natuurgebieden-hoe-berekenden-we-dat Hierin hebben wij, tegelijk met de publicatie van het oorspronkelijke artikel, ze helder en transparant mogelijk uitgelegd hoe we tot deze berekening zijn gekomen. Wat u stelt in uw artikel dat we simpelweg de lengte x 100 meter hebben gedaan is pertinent onwaar. En ja, ook de door mij gehanteerde berekening heeft zijn beperkingen. Helaas is het zelden mogelijk allé factoren mee te nemen.… Lees meer »
Geachte heer Vervaart, Dank voor uw reactie. Het gaat om de toonzetting, de sensationele kop (zoals vaker bij jullie artikelen) waarvan je als redactie weet dat dat vaak het enige is dat blijft hangen. De stemming is dan alweer gezet en het publieke debat wordt er enorm door gestuurd. Het ‘onderzoek’ wordt gebracht als een feit, niet als een mogelijke uitkomst van jullie eigen journalistieke onderzoek – Hoeveel wetenschappelijke onderzoekers hebben jullie rondlopen die rekening houden met alle factoren? Het onderzoek van de WUR wordt wel toegelicht, maar er wordt in jullie onderzoek niets mee gedaan. Dus jullie conclusie blijft… Lees meer »
Om in te haken op de onderzoekskant van het oorspronkelijke artikel en de gemaakte aanname’s en methoden: Je geeft aan dat er veel variatie in die 50 m zit. Daar komt bij dat werkelijk verstoring afhangt van de aanwezige soorten en hoe die populatie aan verstoring reeds geconditioneerd is, etc. Dat er al en fietspad of weg naast de mountainbikeroute loopt sluit verstoring ook niet per sé uit. Zonder onderzoek ter plekke of bij een vergelijkbare situatie weet je het echt niet. Dat een zone beschermd natuurgebied is betekent niet dat een beschermde soort binnen x meter van een mountainbikeroute… Lees meer »
Beste Just, je gaat helaas niet in op de vraag wat er binnen de omroep redactie aan de hand is, zit(ten) er een (of meerdere) mountainbikehaters? Waar komt het voortdurend framen vandaan? V.w.b. je simplistische berekening is de vraag. Wat denk je dat het resultaat zou zijn als jij ook onverharde paden binnen 50m van een route had meegenomen? Daar wordt gewandeld waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat het evenveel verstoord als mtb-ers. Daarnaast is op onverhard vaak ook ander gebruik toegestaan waaronder fietsen. Waarom is dat niet mee geteld? Als je dat onverhard meeneemt blijft er bij vele routes bijna… Lees meer »
Beste Just,
Als ik een tip mag geven voor een volgende ruimtelijke analyse, veel data staat in de openstreetmap. Hier kan je ook de bestaande wandelpaden vinden. Als je hier ook een buffer van 50m om heen zet zul je zien dat er veel minder oppervlak over blijft dan de 5000 voetbalvelden..
Dan komt de analyse er zo uit te zien: https://janvanprooije.maps.arcgis.com/apps/instant/sidebar/index.html?appid=f8808962fbe34d689505c73bcc023483
Compliment Jan. Mooie gis-kaart die de onzin van het artikel aantoont!
Beste Just, Ik heb bewondering voor de manier waarop je data verzameld hebt en deze inzet bij een actueel journalistiek onderwerp. Echter de hier meermaals geuite kritiek over de kop die is gebruikt deel ik. Deze overschaduwt de nuances die verderop in het artikel van Omroep Gelderland wel degelijk aan bod zijn gekomen. Bij één van die nuances wil ik graag even stilstaan en daar een oproep aan koppelen. De nuance is de volgende. De nieuw gerealiseerde mtb routes, die veelal aangelegd zijn in reeds verstoorde gebieden, blijken vrijwel overal in de provincie in staat het gebruik van andere paden… Lees meer »
“beperkingen” is wel een understatement voor het artikel, waar jullie alle NNN als “beschermde natuur” beschouwen. Beetje naïef als je weet dat bijna elk plukje bos al deze aanduiding heeft, ongeacht of het al compleet versnipperd is door een netwerk van wandel en fietspaden. Dankzij dit polariserende artikel heeft Omroep Gelderland zichzelf al een eigen anti-mtb sticker opgeplakt. Nu ook weer bevestigd door stellingname gericht tegen mtb-ers op het Kieskompas Provinciale Staten, waar de omroep aan mee heeft gewerkt.
De reactie: Waarom is het nieuws dat mountainbikers de natuur verstoren relevant? Omdat er op dit moment rechtszaken gevoerd worden over mountainbike routes.
Als journalist die hier iets over schrijft zou je moeten weten dat alle tot nog toe lopende rechtszaken niet gaan over de verstoring of inhoudelijk over de natuur, maar over het proces van verlenen van vergunningen of manier van toetsen.
Doen ze met de agrarische sector ook al jaren, heb het idee dat er bij omroep gelderland een aantal mensen een heel groot persoonlijk stempel op de inhoud drukken. Hoe dan ook een slechte zaak.