Twee weken geleden introduceerde het Zwitserse fietsmerk BMC een nieuwe hardtail-full suspension. Ja, wat is het nou? Hardtail of full suspension? Eigenlijk hadden we je dat uit eigen ervaring in een exclusieve review willen vertellen, maar helaas waren er nog geen testmodellen beschikbaar.
Dat weerhoudt ons niet om er toch nog eens een kritische blik op te werpen. In plaats vanaf de trail dan maar vanaf de bureaustoel terwijl we het persbericht reviewen.
Micro Travel Technology
Terwijl de rest van de industrie zich bezig houdt met fatbikes en plus-sized bikes, doen de Zwitsers er (nog?) niet aan mee en concentreren ze zich op de vraag van hun top cross country wedstrijdrijders. Men zocht méér comfort… in een hardtail. Carbon als framemateriaal staat toe om al behoorlijk wat demping, in een verder niet geveerd frame, toe te passen. Het heeft echter grenzen. Je zou tegen kunnen werpen dat bandenspanning een grote(re) factor kan zijn. Dat is waar, maar ook dat kent uiteraard zijn grenzen en die verken je liever niet te vaak tijdens wedstrijdcondities, omdat niet alleen de band mogelijk van de velg afdondert, maar jij ook van het podium.
De oplossing: toch die fatbike, of op zijn minst een plus-sized band! Uh nee, zeg nu zelf… zie jij Ralph Näf of Julien Absalon al aan de startstreep van een Wereld Beker wedstrijd verschijnen met Schwalbe Obese Otto’s, of hoe heette ze ook alweer? Als ‘het om het snelst’ gaat, is gewicht de sleutel en dus komen fatbikes en plus-sized mountainbikes niet in beeld. Zelfs full suspensions laat men nog steeds staan en verkiest het lichte van een hardtail.
Het huiswerk van de Zwitserse engineers begon dan ook met de 2015 Teamelite carbon hardtail. Vervolgens greep men terug op wat oude ideeën. Denk softtail, denk elastomeer als dempingsmateriaal.
Het persbericht licht het resultaat toe:
With this new system, cross-country racers can ditch the common practice of manipulating tire pressure to gain more compliance for technical descents. MTT’s damping and additional frame compliance smoothes out the ride, letting riders apply more power to gain that elusive differentiator; speed.”
So gleich wie in der neunziger Jahre, aber jetzt spürbar besser!
Oké, dus technologie dat midden jaren ’90 een opleving kende en materialen en productiemethoden van vandaag gecombineerd en we hebben een innovatie? Herinner nu niemand aan Biopace kettingbladen, straks gaat daar iemand nog mee aan de haal! Oh… wacht…
Uh, terug naar de BMC. De softtails van het vorige millennium deden hetzelfde: filteren van hoogfrequente trillingen vanuit de ondergrond, gebaseerd op een frame zonder lagerpunten: frame-flex in verticale richting. In nagenoeg alle gevallen werd hiervoor een enkelvoudige telescopische constructie tussen de staande vork en de zitbuis toegepast waartussen ook elastomeren plaats hadden. Ze hadden allemaal dezelfde problemen: de frames waren niet torsiestijf en elastomeren waren berucht. Wie in de jaren ’90 met geveerde voorvorken reed, of met een ProFlex frame met demper en vork gebaseerd op elastomeerdemping, zal het zich nog wel heugen: bij koud weer en met extra levensjaren verharde het materiaal aanzienlijk en bij warm weer smolten ze!
Inmiddels is de stand der techniek dermate dat invloed van temperatuur en veroudering van elastomeren geen thema meer zijn. Door de eenvoud van een blokje elastomeer wordt het dan ook nog steeds toegepast in de fietsindustrie. Men roept er alleen niet zo hard over. Denk aan de negatieve veer in een Magura voorvork, de bottom-out bumpers in vele andere vorken en om zeker ook Cane Creek’s Thudbuster niet te vergeten. Laatst genoemde is overigens een reliek uit de jaren ’90 en houdt nog kranig stand bij een schare fans. Iets harder, maar met andere woorden, roept Specialized sinds 2002 over hun Zertz inserts in vorken, frames en zadelpennen.
Blijft de torsiestijfheid over. De Zwitsers benaderde het oude softtail principe vanuit de gedachte dat je met carbon meer vormvrij bent dan met staal of titanium, zoals ‘destijds’. Ze hebben een constructievorm kunnen maken die amper gewicht toevoegt en ruimt geeft aan twee geleide pennen die door de brede elastomeer demper heen lopen en zodoende zitbuis en staande vork stijver moet verbinden.
De pennen zijn uitneembaar, evenals het demperblok. BMC levert standaard 3 hardheden mee en het wisselen zou binnen 5 minuten kunnen. Handig, want voorspanning – zoals bij je voorvork of ’traditionele’ achterdemper – is niet in te stellen. In totaal biedt de nieuwe Teamelite met deze ‘innovatie’ je 15 mm veerweg tussen je zadel en het achterwiel.
Zoek de betekenis van het woord ‘innovatief’ op en je komt op termen als ‘vernieuwend’, ‘grensverleggend’, ‘baanbrekend’ en ‘iets nieuws brengend’. Het is marketing-eigen om met dit soort krachttermen wat op de loop te gaan en ook in het geval van de BMC Teamelite met hun MTT (want we zijn gek op afkortingen!) gaat dat op. Dat is overigens géén waardeoordeel over de betreffende fiets.
Het sofftail principe kende in de jaren ’90 een schare fans en persoonlijk denk ik dat het concept zeker zijn toegevoegde waarde kan hebben. Méér comfort zonder het meergewicht en onderhoud van een echte fully. Echter; de veercurve van een elastomeerdemper in deze vorm is sterk progressief en je moet het geheel dan ook vooral niet zien als een echte full suspension.
Van smeltende en verhardende elastomeren ben ik niet zo bang meer. De achilleshiel in constructieve vorm heeft BMC ondervangen met de twee geleide pennen. De afstand van de pennen onderling is nog altijd summier en de overlapping van de pennen in het deel van de zitbuis is vrij kort. Ik kan me dan ook niet van de mening ontdoen dat ook deze iteratie niet de meest torsie stijve is. Door dat het elastomeer ook breed is uitgevoerd ontstaat er echter daardoor ook méér ondersteuning in vergelijking met de oude telescopische uitvoeringen. Let wel; dat is ondersteuning mét nog steeds beweging. Gedempte beweging, maar beweging niettemin, zoals onderstaand filmpje ook wel wat bewijst (@1:50 min). In hoeverre je dat in negatieve zin echt gaat merken is lastig vanaf mijn bureaustoel in te schatten.
Innovatief? Nee, maar een leuke opleving van oude principes in combinatie met nieuwe materialen en productietechnieken. Pinarello lanceerde met dezelfde gedachte recentelijk ook een ‘geveerde’ Dogma…
BMC’s keuze om de ‘niet geveerde’ Teamelite van ’15 geheel te vervangen voor deze nieuwe geveerde versie is wellicht meer opzienbarend. Je zou het eerder als een keuze-mogelijkheid willen zien. Goed beschouwd kan BMC zich zo’n keuze makkelijker veroorloven. Met de prijsstelling van een los frame ’15 van bijna €3.000 en bijna €3.400 voor dit nieuwe model, zal het merk ze nooit per zeecontainers de deur uit zien gaan. Mensen die dat soort bedragen uit kunnen geven, kiezen juist voor de oddballs, het unieke. En al was BMC dat met hun funky buis- en framevormen nog niet genoeg, de Micro Travel Technology doet er nog een schepje boven op.
Ze zouden hem eigenlijk in een package-deal moeten aanbieden met een Lauf geveerde dempende voorvork!
Een blik achter de schermen:
De modellen
De nieuwste Teamelite vervangt de huidige ‘niet gedempte’ Teamelite en wordt dus als absoluut topmodel neer gezet. Waar de oude in framemaat ‘m’ 980 gram woog, weegt de nieuwe slechts 100 gram meer. Uiteraard zijn er de marktconforme interne kabelgeleiding, mogelijkheid van netjes weglaten van een voorderailleur. Verder zien we een framebeschermer boven de trapas voor het geval de ketting er toch af zou lopen en opvallend genoeg nu wél een 142×12 mm steekas, waar BMC bij hun carbon hardtails lang vast hield aan ouderwetse dropouts.
De Teamelite 01 zal leverbaar zijn in drie smaken, beginnende vanaf juli. Een losse TE01 frameset kost €3.399,- en kun je krijgen vanaf begin oktober. Dat is een stevige prijs! Zeker als je nog een representatieve afmontage erbij op moet tellen. De TE01 XT, met een Shimano XT 2×11 afmontage voor €1.000,- meer lijkt dan haast automatisch een betere keuze…
TE01 XTR – Shimano XTR Di2 2×11, Fox 32 Float Factory Series FIT4 Kashima iRD Remote, €9.999,-, leverbaar vanaf midden augustus
TE01 XX1 – SRAM 1X11, Fox 32 Float Factory Series FIT4 Kashima Remote, €5.999,-, leverbaar vanaf begin juli
TE01 XT – Shimano XT 2X11, Fox 32 Float Performance Elite Series FIT4 Remote, €4.399,-, leverbaar vanaf eind juli/begin augustus
Bron: www.bmc-switzerland.com
Tekst: Jeroen van den Brand
