Sallandse Heuvelrug: habit van de zandhagedis
De Sallandse Heuvelrug, een van de mooiste natuurgebieden van Nederland, staat al enige tijd centraal in een fel debat en diverse rechtsgangen tussen NatuurAlert, het recreatieschap Twente en mountainbikers. In 2022 werd door de rechter opgelegd dat de blauwe mountainbikeroute elk jaar tijdelijk dicht moet. Een ongekende maatregel en uniek in z’n soort. Maar waarom eigenlijk? Het natuurgebied is de habitat van de zeldzame zandhagedis en die zont graag op de zanderige paden op de Sallandse Heuvelrug. En sommige van die paden zijn opgenomen in de mountainbikeroute van Holten. Dat dat niet altijd even goed uitpakt, snapt iedereen. Natuurorganisatie NatuurAlert zag het liefst de mountainbikeroute geheel verdwijnen uit dit Natura2000-gebied. Het compromis dat door de rechter destijds is opgelegd is een jaarlijkse periodieke sluiting van 1 april tot en met 30 september.
NatuurAlert procedeert verder: MTB-route Holten nu dicht van 1 maart tot en met 31 oktober
NatuurAlert is sinds die uitspraak niet tevreden achterover gaan leunen en is doorgegaan met procederen. Als gevolg daarvan oordeelde de rechter in juni dat de blauwe mountainbikeroute tussen Holten en Nijverdal twee maanden langer dicht moet. Mountainbikeroute Holten wordt nu dus van 1 maart tot en met 31 oktober gebarricadeerd met boomstammen. Want, zo oordeelt de rechter, ook in die twee maanden zijn de beschermde reptielen actief, “mede door de stijging van de temperatuur als gevolg van klimaatverandering”. De rechter oordeelde ook dat provincie Overijssel op basis van een nader deskundig onderzoek een nieuw besluit nemen over de sluitingsperiode van de mountainbikeroute.
Routenetwerken Twente gaat in beroep
Routenetwerken Twente – onderdeel van recreatieschap Twente – staat al jaren in voor de belangen van allerlei recreatieroutes, waaronder dus ook de mountainbikeroutes op de Sallandse Heuvelrug. Zij houden zich aan het besluit van de rechter, maar geeft ook te kennen inmiddels hoger beroep tegen het besluit te hebben aangetekend. En parallel aan de onderzoeksverplichting die opgelegd is aan de provincie Overijssel, voert Routenetwerken Twente een eigen soortenonderzoek uit. Ook is ecologisch bureau Eelerwoude ingeschakeld om een toetsing uit te voeren op het gebied van flora en fauna. Hiermee wil Routenetwerken Twente bereiken dat men met meer en vooral beter onderbouwde argumenten naar de zaak kijkt. In de aanloop naar het originele besluit van de tijdelijke sluiting in 2022, rammelde de zaak op dit punt namelijk flink.
Wederom gemiste kans op gedegen overleg met duurzame oplossing als uitkomst
De voortslepende rechtsgang staat niet op zichzelf. Oók andere mountainbikeroutes staan in het vizier van organisaties die zeggen op te komen voor de natuur. Maar daarbij wordt vaak maar met één doel voor ogen geprocedeerd: resoluut verbannen van mountainbikers uit het bos. Sommige natuurorganisaties of vertegenwoordigers winden daar ook echt geen doekjes om. Vooropgesteld: als natuur inderdaad flinke schade ondergaat als gevolg van recreatie, dan moet daar iets mee gedaan worden. Maar eens te meer is de bewijsvoering mager of op z’n minst discutabel. Daarbij is het ook té simplistisch om te denken dat het sluiten van (delen van) mountainbikeroutes een structurele oplossing is.
Dit is namelijk, zoals zo vaak, géén zwart-witkwestie. Het behoud van de kwetsbare natuur moet altijd een prioriteit zijn. Maar dat betekent niet dat recreatie geen plek heeft in natuurgebieden. Dat de puzzel misschien lastig te leggen is, zal ongetwijfeld zo zijn. Maar dat op zichzelf mag nooit een argument zijn om overleg terzijde te schuiven en alleen het pad naar de rechter te bewandelen. Want de groep recreanten (lees: mountainbikers) is er nu eenmaal en die wil maar wat graag buitenspelen en eveneens genieten van de natuur. Wildrijden is natuurlijk nóóit goed te praten, maar zonder fatsoenlijke alternatieven is de kans dat dát gebeurd, alleen maar groter en daar is de natuur helemaal niet bij gebaat.
Wat zou het toch mooi zijn als natuurorganisaties en mountainbikers in harmonie samen tot duurzame ontwikkelingen kunnen komen, waarbij recreatie, en natuurbehoud samenkomen. Mountainbikers kunnen dan lekker biken en met wat geluk heb je die dermate natuurgek gemaakt dat ze hun vrije tijd net zo graag meewerken aan natuurprojecten buiten de route, waarmee het hele gebied kan floreren. Tja… een mens mag dromen, toch?
Bron: recreatieschaptwente.nl
