Volledig nieuwe demper: Charger 3
Hét grote nieuws van RockShox bij deze Pike, Lyrik en ZEB-voorvorken voor 2023 is de nieuwe Charger 3-demper. Het is voor het eerst sinds lange tijd dat RockShox afstapt van het demperontwerp voor zijn meest high-end modellen. Voorheen werd gebruik gemaakt van een rubberen blaas die het verkleinen van de ruimte voor olie in de demper – bij in veren – opving. In plaats daarvan past RockShox nu een ‘internal floating pistion’ (IFP) toe, die op druk wordt gehouden door een schroefveer. Dat is een beproefde constructie die de concurrentie ook al jaren toepast. Oók RockShox gebruikt deze techniek bij de wat goedkopere voorvorken, opvallend genoeg.
Low- en high-speed compressieverstelling zonder onderlinge invloeden
RockShox wil met deze stap een meer robuuste demper neerzetten, waarbij ook veel meer metaal is toegepast dan rubber en kunststof. Rubber verhardt naar mate het ouder wordt en gaat dus eerder stuk.
Verder heeft RockShox het herontwerp vooral aangegrepen om een demper te maken waarbij je de low-speed en high-speed compressiedemping individueel kunt instellen. Dat klinkt niet heel bijzonder, maar RockShox claimt nu dat bij de Charger 3-demper deze verstellingen geen invloed op elkaar hebben. Bij de voorgaande Charger-dempers (en praktisch alle andere vorken en dempers) had een versteling van het low-speed compressiedemping invloed op de high-speed en andersom. Vooral lichtgewicht rijders klaagden nogal eens over een verharding van de Charger-demper bij hoogfrequente trillingen. En dat is met de Charger 3-demper verleden tijd, aldus RockShox.
Werkingsprincipe Charger 3-demper uitgelegd
Meestal hebben de low- en high-speed compressieverstellers invloed op elkaar. Dit komt doordat de poorten die door de verstellers afgeknepen worden, parallel geschakeld zijn. Lees: olie stroomt bij inveren in principe door beide tegelijk. Hoeveel olie door de ene poort stroomt is afhankelijk van hoe de andere poort is afgesteld. Voorbeeld: Met de low-speed poort helemaal opengesteld, stroomt bij een gemiddelde klap hooguit de helft van de olie door de high-speed poort. Draai de low-speed poort helemaal dicht, en de high-speed kant moet ineens 100% van de doorstroming verwerken. De afstelling van die high-speed poort heeft dan ineens veel meer invloed dan voorheen!
Afgaand op bovenstaande afbeeldingen omzeilt RockShox deze afhankelijkheid bij de Charger 3-demper door de poorten niet parallel, maar in serie te plaatsen. Oftewel: achter elkaar. Bij inveren moet de olie zodoende altijd eerst door de high-speed poort, daarna pas de low-speed poort. Die high-speed poort laat véél makkelijker olie door dan de low-speed variant, en is daarmee enkel effectief als er snel wordt ingeveerd. Bij langzaam inveren is dus enkel de low-speed kant relevant; daardoor kan deze onafhankelijk ingesteld worden.
Extra klep in de low-speed compressiedemper
Veert de vork toch snel in, dan zorgt de seriële opstelling ervoor zorgen dat de oliedoorstroming door de low-speed kant sterk afgeknepen wordt. Zelfs dermate dat de high-speed poort niet eens meer functioneel is. Maar precies daarvoor lijkt Rockshox een hele slimme truc te hebben toegepast: namelijk een extra klep op de low-speed poort. Deze schiet juist bij snel inveren open, waardoor de hele low-speed poort weer omzeild wordt. En zo is óók de high-speed afstelling niet meer afhankelijk van de low-speed kant!
Het resultaat is een demper die nauwkeuriger en voor een bredere range aan gebruikers goed in te stellen is. Dankzij de vernieuwde IFP met stalen veer reageert het geheel nóg sneller en verfijnder. Bovenal is de nieuwe Charger 3-demper stil. Geen slurpende geluiden meer uit je voorvork!
Charger RC en Rush-dempers in goedkopere modellen
De nieuwe Charger 3-demper monteert RockShox alleen op de duurdere modellen van de Pike, Lyrik en ZEB. Op de modellen daaronder kom je de Charger RC en Rush RC-dempers tegen die RockShox al enige tijd in huis heeft. Dit zijn – opvallend genoeg – dus óók dempers met een IFP met schroefveer, zoals de Charger 3. Echter, in vergelijking met de Charger 3 zijn ze iets eenvoudiger en bieden dan ook minder verstelmogelijkheden. Alle 2023-modellen van de Pike, Lyrik en ZEB zijn echter wel weer uit te rusten met de Charger 3-demper.
Vernieuwde luchtveer: Debonair+
De Debonair+ luchtveer die bij de Flight Attendant-versies van de Pike, Lyrik en ZEB-voorvorken werd geïntroduceerd, vind je nu in alle versies van die drie vorkseries. RockShox claimt dat deze nog meer fijngevoeligheid geeft, maar het grotere nieuws is dat de voorvorken met deze nieuwe luchtveer hoger in de veerweg blijft tijdens het rijden. Ook halverwege de veerweg is er nu méér ondersteuning. En daar ontbrak het bij de vorige Debonair-luchtveer wel wat aan.
Oók bij de Debonair+ luchtveer past RockShox nu méér metaal toe dan voorheen. Ook hier weer om meer robuustheid en nauwkeurigheid voor elkaar te krijgen, wat uiteindelijk betere prestaties geeft over een langere termijn.
Buttercups
Een andere vernieuwingen die we bij de Flight Attendant zagen, zijn de zogenaamde ‘Buttercups’. Heel simpel gesteld zijn dit rubberen blokjes die onderin elke vorkpoot hoogfrequente trillingen dempen. Het zijn dit soort trillingen die doorkomen in je handen en voor verkramping en vermoeiing zorgen. RockShox zegt dat de Buttercups uiteindelijk trail-vibraties gemiddeld met 20% verminderen.
Vooralnog vind je deze Buttercups alleen op de Ultimate-versies van de 2023 Pike, Lyrik en ZEB-voorvorken, maar RockShox levert ze ook als upgrade.
Nieuwe chassis
Zowel de Pike, Lyrik als ZEB-voorvorken hebben voor 2023 nieuwe chassis. De vorkkroon is meer vierkant en de onderponten zijn ook wat hoekiger, zoals we dat ook al zagen bij de vernieuwde Sid-crosscountry-voorvorken.
Pressure Relief Valves
Achterop de onderpoten vind je uitstulpingen; hier zitten bij de duurdere exemplaren pressure relief valves in. Na verloop van tijd bouwen voorvorken soms in de onderpoten wat luchtdruk op door veranderende temperaturen. Die luchtdruk werkt negatief op de werking van de luchtveer. Door de knopjes in te drukken, kan die luchtdruk weg. Bij de goedekopere modellen zijn de gaten simpelweg afgedicht, maar je kan de ontluchtingsventielen los kopen en installeren.
Verbeterde glijlagering
RockShox heeft de mate van overlapping tussen de binnenpoten de glijlagers vergroot. Dat wil zoveel zeggen dat tijdens het in- en uitveren méér oppervlak van de binnenpoten in contact staat met de glijlagers. Dit komt de stijfheid ten goede, maar houdt de boel ook méér soepel. Bij de Ultimate-modellen monteert RockShox onder in de vorkpoten bovendien ook nog eens 53% langere glijlagers. Daarmee wordt de interne wrijving nog verder verlaagd, zo claimt RockShox in zijn persbericht.
Hub end cap adapters
Verder is het nog vermeldenswaardig dat RockShox de 2023-Pike, Lyrik en ZEB-voorvorken standaard uitvoert met ‘hub end cap adapters’. De voorvorken werken zodoende prima samen met reguliere voornaven, alsook de naven met de RockShox-specifieke ‘Torque Caps’. Deze vergrootte naaf-eindkappen geven dankzij het grotere contactoppervlak een stijver geheel wanneer je de steekas aandraait. Voorheen kon je in Torque Cap-compatibel voorvorken óók al reguliere naven kwijt, maar die centreerde dus niet in de dropouts. Bijgevolg was het monteren van de steekas meer gepriegel. Met de ‘hub end cap adapters’ geïnstaleerd, valt de voornaaf zonder Torque Caps ook precies uitgelijnd tussen de dropouts.
Meer toegespitse modellen
Voorheen was het niet altijd even duidelijk of je nu een dikke Pike of toch een Lyrik moest kiezen. Met ingang van modeljaar 2023 maakt RockShox het programma van de Pike, Lyrik en ZEB-voorvorken wat meer overzichtelijk door elk een duidelijker gedefinieerde range aan veerwegen te geven. Zo is de Pike bedoeld voor trail-gebruik en is er met 120, 130 en 140 mm veerweg. Een 150 mm Pike? Die ga je niet meer vinden. Overlap met de Lyrik, die als de all-mountain-voorvork wordt gepositioneerd, is er echter wel. Die is er namelijk vanaf 140 mm veerweg. Naast 150 kun je ook voor 160 mm veerweg kiezen. Bij de ZEB enduro-voorvork, tot slot, heb je minimaal 160 mm veerweg. De ZEB is er ook met 170, 180 en maximaal 190 mm veerweg.
Backwards-compatibiliteit
Heb je al een ZEB-voorvork dan kun je die upgraden naar een Charger 3-demper en een nieuwere Debonair+ luchtveer. Pike en Lyrik-modellen van vóór modeljaar 2023 kunnen niet omgebouwd worden naar de nieuwste Charger 3-demper en Debonair+ luchtveer helaas.
Specificaties RockShox 2023 Pike, Lyrik en ZEB
Oók vernieuwde Deluxe en Super Deluxe-achterdempers voor 2023
In lijn met de vernieuwingen vooraan, heeft RockShox ook nieuwe versies van zijn Deluxe en Super Deluxe-achterdempers ontwikkeld. Deze serie aan achterdempers omvat zowel luchtgeveerde exemplaren als versies met een schroefveer. Bij de duurste modellen vind je nu een RC2T-demper, die – net als de Charger 3 in de voorvorken – je toelaat de low- én high-speed compressiedemping individueel in te stellen, zonder dat ze effect op elkaar hebben.
Debonair+
Bij de luchtgeveerde Deluxe en Super Deluxe-achterdempers past RockShox nu een vernieuwde luchtveer toe die óók Debonair+ wordt genoemd. Daarbij heb je de keuze uit twee luchtkamers, die dus variëren in volume. In beide gevallen kun je zowel de negatieve als positieve luchtkamers aanpassen door volumespacers toe te passen. Zodoende kun je, volgens RockShox, nu meer dan ooit de demper afstemmen op de kinematica van je veersysteem en je persoonlijke voorkeuren. Van meer lineair tot erg progressief; het kenmerk van de nieuwe achterdempers is de aanpasbaarheid, aldus RockShox.
Hydraulic Bottom Out
De Super Deluxe dempers met luchtveer én schroefveer, hebben nu een ‘hydraulic bottom out’, kortweg ‘HBO’. Dit is simpel gesteld een extra hydraulisch circuit dat wordt aangesproken zodra de demper bij het einde van zijn veerweg komt. Het dient als een extra demper, waarmee een harde klap aan het einde van de veerweg voorkomen wordt. Bij de Super Deluxe Coil, dus de achterdempers met schroefveer is deze HBO optioneel ook verstelbaar. Een optie die je tot dusver slechts bij een aantal boutique-aanbieders tegen kwam.
Overzicht 2023 RockShox Deluxe en Super Deluxe-achterdempers
Bron en meer info: www.rockshox.com
