Druk op natuur en oude regelgeving
Natuurbeheer en het toelaten van recreatie in de natuur staat vaak op gespannen voet met elkaar. Dat werd extra zichtbaar in de covidtijd, waarbij ’the great outdoors’ (maar ook gewoon het park om de hoek) een stuk drukker werd als afwisseling van het thuiswerken en beperkte sociale contacten binnenshuis. Maar meer dan een versterkende werking had deze periode niet; het probleem tussen de tegenstrijdige belangen tussen natuurbehoud en recreatie speelde daarvoor ook al. Met dat verschil dat nu veel langlopende trajecten rondom beleidsverandering richting een consensus lijken te gaan.
Dit is zeker niet alleen voorbehouden aan Nederland. In de meeste landen om ons heen speelt de druk op de natuur en toegangsproblematiek ook. De wetgeving die landelijk die toegang tot natuur reguleert, stamt vaak uit een tijd waarin de mountainbike nog niet bestond. Zo ook in Duitsland, waar bikers vooralsnog overgeleverd waren aan óf hele algemene regels of wetgeving op regionaal niveau. Het gevolg? In het ene bos mag je overal rijden, een Bundesland (deelstaat) verderop is alles smaller dan een grindweg verboten.
Duitsland: nieuwe Bundeswaldgesetzes in de maak
Inmiddels wordt in Duitsland gewerkt aan nieuwe wetgeving: een aangescherpte Bundeswaldgesetzes (vrij vertaald: staatsboswet). Hierin moet meer uniformiteit en daarmee duidelijkheid komen wat wél en niet mag in het bos. En – je voelt het al aankomen – voor bikers lijkt het eerste concept van de wetgeving vooral veel te verbieden. Het meest problematische lijkt dat men ‘geschikte wegen en paden’ wil gaan definiëren. Daarin zit al erg veel vrijheid tot interpretatie, want wie bepaalt of een technische singletrack fietsbaar is of juist niet? Verder is het vooralsnog onduidelijk of bikers net als skiërs en ruiters aangewezen paden krijgen of zich moeten beperken tot wegen die ook toegankelijk zijn voor gemotoriseerd verkeer.
Sterke lobby door niet-bikers
De achtergrond hiervan, zoals ook gerapporteerd door de collega’s van mtb-news.de, lijkt te zijn dat de lobby van jachtverenigingen en bosbouwgroepen en -bedrijven in eerste instantie een stuk invloedrijker is dan die van andere groepen. Het nieuwe Bundeswaldgesetzes is ontworpen met het oog op klimaatproblematiek en natuurbescherming. Thema’s waar zowel bosbouw als jacht direct bij betrokken willen zijn in het kader van beheer. Recreanten hebben hierin, zo lijkt nu, geen rol. Hun aanwezigheid wordt daarmee gemakkelijk weggezet als verstorend en/of schadelijk, waardoor deze zoveel mogelijk ingeperkt moet worden. Zeker in Duitsland geldt helaas ook nog dat men minstens even dogmatisch als bij ons roept dat fietsers ‘niet in de natuur horen’.
Een parallel met Nederland is niet zo ver gezocht. Bij ons wordt ook steeds vaker gedreigd met het annuleren van evenementen, verwijderen van route’s en zelfs volledig sluiten van gebieden voor alle recreatie. Een kleine groep die een luisterend oor vindt bij lokale overheden – al dan niet terecht – en de natuurbeschermingskaart trekt is hier de bron van. Op het nippertje wordt een algeheel toegangsverbod of route-afsluiting vooralsnog vaak afgewend of zelfs naderhand teruggedraaid. De gemeente was alsnog bereid tot goed overleg… of de zaak kwam voor de rechter.
Komt wel goed, toch?
Dat klinkt als een ‘het komt dus toch wel vaak goed’, maar pas op. Juist die rechtsgang is vooralsnog vaak reden tot zorg. Want doorgaans wordt daar niet inhoudelijk behandeld of bikers nou schade aanrichten of niet, omdat men verzandt in wettelijke en/of procedurele details. Het vaak niet onderbouwde argument dat fietsers de boel zouden slopen, blijft zo overeind. En blijft zodoende een argument in de openbare discussies voor lui die het liefst fietsers zien verdwijnen.
Bikers, verenigt u!
Zo’n gang van zaken is de oosterburen ook niet vreemd, dus blijft vraag hoe heet de Bundeswaldgezetzes-soep gegeten wordt. In eerdere gevallen waar men poogde op regionaal niveau bikers te weren, kwam een late maar heftige tegenbeweging in gang. Dat wil zeggen: een sterke lobby vanuit de lokale industrie (denk aan alle webshops en factory-direct merken) en wielerclubs. Feit blijft wel de initiële respons van beleidsmakers een sterke neiging tot anti-biker (of anti-recreant) heeft omdat deze gebruikers in eerste instantie nergens bij worden betrokken. En dát is het gevolg van gebrekkige organisatie en vertegenwoordiging.
Los van de discussie rond het Bundeswaldgesetzes in Duitsland, speelt dit laatste ook bij ons. We kijken nu mondjesmaat naar de NTFU of wijzen graag andere groepen fietsers of recreanten als probleem aan. Als we voor onze belangen op moeten komen redeneren te veel van ons nog “het valt wel mee” of “het zijn niet mijn trails”. Todat het over al onze trails gaat… Met wat pech ligt er ook bij ons een nieuw bosbeheerwet op de tafel. Dát zou wel erg jammer zijn.
Kortom: verenigt u! Ook al geef je niets om het clubwezen en rij je liefst lekker solo door de natuur, realiseer dat we als individu simpelweg géén partij zijn. Ook al zijn we ruim 500.000 mede-offroadbikers; als we ons als individuen blijven opstellen, trekken we écht aan het kortste eind. Dus sluit je aan bij de lokale fietsclub en zorg dat bikers gehoor krijgen bij lokale en provinciale politiek, bij de gemeente en natuurbeheerders. Dat dit werkt, zagen we onlangs in regio Arnhem nog.
Goed artikel, en zeer belangrijk dat hier aandacht aan besteed wordt.
De vermaledijde e-bikes (ik ben geen liefhebber, dat moge duidelijk zijn) gaan dit alleen nog maar erger maken. Het is overduidelijk dat de snelheid, rijstijl en look van e-mtb’ers nog veel meer weerstand op zal roepen bij de gemiddelde wandelaar/boswachter etc. dan iemand die op een redelijk eenvoudige fiets op eigen spierkracht van de natuur geniet.
Dit leidt niet echt tot vereniging van de bikers! Daar pleit men toch voor in dit artikel, jammer.
[Late reactie] Bovenstaande kan natuurlijk net zo goed komen van iemand die zonder motor 500+ W wegtrapt en met een intervaltraining bezig is. Rode waas voor de ogen en al ;-). Of een groep van 30 brullende lui van een bedrijfsuitje. In alle gevallen kan je bedenken dat het misschien écht niet handig is als je andere gebruikers nadert/passeert. Met wat meer saamhorigheid zouden we onder elkaar ook een betere discussie kunnen voeren én mensen dit inzicht mee kunnen geven. We neigen nog maar al te vaak naar allerlei rechten opeisen en daar naar handelen, in plaats van ons een… Lees meer »
Moest bij de reactie van Whateverbikes direct denken aan een voorval in Zeddam een paar maanden terug. Ik werd hard voorbij gereden door een tweetal E-mtb-ers die vervolgens een CLAXON gebruikten om een paar wandelaars opzij te jagen. Bij mij stond het schaamrood op de kaken…..
We willen dit voorjaar met collega’s de Hermanssweg (Teutoburgerwald)gaan fietsen, als de plannen doorgevoerd gaan worden geld dit dan ook hier en wanneer zou dit dan ingaan?
Dag Wouter, daar is helaas nog geen zinnig woord over te zeggen. Het gaat over een verregaande verandering van een wet. Dat soort processen gaan in de regel niet met de meest vlotte vaart, zullen we maar zeggen. Zodra er meer informatie bekent is, proberen we een update te geven.