Shimano introduceert GRX Di2 2×12: semi-draadloos 12-speed

We hebben het al vaker gezegd en herhalen het nog eens: Shimano is de firma die de meeste opties biedt. Terwijl Sram op een enkele groep na volop inzet op elektronische bediening, blijft Shimano inzetten op mechanische groepen. Terwijl de trend om kabels dóór het bovenste balhoofdlager het frame in te voeren allerminst positief voor het soepel lopen van mechanische schakelkabels. Niet dat we verkoopaantallen hebben, maar het feit dat je de mechanische GRX-groepen bovengemiddeld vaak ziet op gravelbikes, geeft aan dat er nog ruimschoots vraag naar is. Niet op de laatste plaats omdat het simpelweg goedkoper is.

Di2: nieuwe optie op het keuzemenu aan GRX gravelbike-componenten

Maar elektronica is nu eenmaal hip. En er zijn ook genoeg argumenten die pleiten vóór vonk*-gestuurd schakelen. Eenmaal ingesteld, verloopt er niets en schakelt het zeer consistent. Bij Shimano krijgen de elektronische groepen het label ‘Di2’ mee. Zo ook bij de GRX-gravelgroep(en). Nu, driekwart jaar na de uitbreiding naar 12-speed, volgt er óók een 12-speed GRX Di2 (serienummer RX825). 2×12, meer bepaald. Een 1x GRX Di2-groep is er (nog) niet.

Met de toevoeging van Di2 aan GRX 2×12-speed, brengt Shimano talloze vernieuwingen ten opzichte van de 11-speed Di2-versie voor gravelbikes. Zo zijn er nieuwe rem-schakelgrepen én is de set-up semi-draadloos. De derailleurs zijn onderling verbonden met één batterij, maar de shifters sturen het geheel draadloos aan. De nieuwe derailleurs en grepen zijn een uitbreiding op de bestaande groepen en delen dan ook de overige 2×12-speed GRX-componenten zoals cranks**, cassettes en ketting.

* Uiteraard weten wij ook wel dat er geen vonken aan te pas komen bij elektronisch schakelen. Is dat bij jou wél het geval, ga dan langs je dealer…

**Correctie 28 mei 2024: Shimano laat via een tweede persbericht weten dat de GRX Di2-voorderailleur, anders in het eerste persbericht aangegeven, alleen compatibel is met de FC-RX820-2 crankset met de 48/31-vertanding en dus niet werkt met de 46/30t-crankset uit de RX600-serie.

Semi-draadloos

Shimano baseert de nieuwe 12-speed GRX RX825 op de laatste versies van z’n Di2-platform zoals we dat inmiddels kennen van de Dura-Ace, Ultegra en 105 groepen. Dat betekent dus dat de derailleurs gevoed worden door één centrale batterij die ergens in het frame (of zadelpen) is gemonteerd. In tegenstelling tot bij Sram hoef je dus maar één batterij op te laden. Maar eveneens in tegenstelling tot Sram is de batterij bij Di2 niet uitneembaar en moet je dus een stopcontact in de buurt van je geparkeerde fiets hebben. Reken er op dat je zo’n twee- tot drieduizend kilometer kunt rijden tussen laadbeurten van negentig minuten door.

Het draadloze deel van deze generatie Di2 is voorbehouden aan de communicatie tussen de schakelgrepen en de derailleurs, en randapparatuur zoals een gps-apparaat. ‘Draadloos daar waar het het meest nuttig is’, aldus Shimano. Ten aanzien van het laden is het zeker een pluspunt te noemen dat beide derailleurs één batterij hebben.

Je kunt je echter afvragen of die twee extra kabeltjes naar beide schakelgrepen werkelijk een probleem waren die een (draadloze) oplossing vergden. Want de keerzijde van die keuze is dat je per greep dus ook nog losse batterijen hebt. Batterijen, meervoud, pér schakelgreep wel te verstaan. De nieuwe GRX Di2 schakelaars werken elk met twee CR1632 knoopcellen. Shimano geeft echter een verwachtte levensduur van 3,5 tot 4 jaar voor deze knoopcellen. Geen zin in losse batterijen? De schakelgrepen kunnen alsnog bedraad aan het systeem gekoppeld worden.

Vernieuwde Dual Control rem-schakelgrepen

De ST-RX825 rem-schakelgrepen lijken redelijk op de vorige generatie van GRX Di2, maar schijn bedreigt, want zijn volledig nieuw. Niet alleen hebben zijn nu bovenin dus twee knoopcellen verstopt, aan de voorzijde van de grepen zit nu een led die je onder meer de status van die knoopcellen kan geven.

De aluminium remhendels hebben een iets andere vormgeving waardoor ze nog wat beter in de hand zouden liggen in combinatie met flared gravelsturen. Ook de schakelhendels zijn iets beter te onderscheiden doordat ze nu duidelijker in hoogte verschillen. Ook hier volgt Shimano de wijzigingen die ze bij de Dura-Ace en Ultegra-schakelaars heeft doorgevoerd.

De body van de greep is iets veranderd. Zo is de vorm rondom wat meer afgerond zodat-ie ook beter in de hand ligt wanneer ze meer onderuit gedraaid staan bij sturen met een extremere flare. Ook is de hoek tussen het eerder horizontale en meer verticale deel iets meer uitgesproken is. Dit geeft een meer uitgesproken en meer zekere positie voor wanneer het echt ruig wordt, aldus Shimano.

Instelbare bediening

Verder vind je boven aan de zijkant van de grepen nog een extra knop. Die zat op de voor generatie ook al op die plek, maar zou nu iets gemakkelijker en duidelijker te bedienen zijn. Ook zijn de nieuwe Shimano GRX Di2-grepen compatibel met bedrade satellietschakelaars die Shimano voor de andere semi-draadloze groepen aanbiedt. Alle knoppen zijn via de E-Tube app op je telefoon naar eigen inzicht te programmeren. En via een ANT+ koppeling kun je ze dus óók gebruiken als bedieningselement van je gps-computer, of om een lamp aan of uit te zetten.

Onderaan dit nieuwsbericht nog wat meer over de instelmogelijkheden en schakelprogramma’s die je binnen Di2 beschikbaar hebt.

Hoog geplaatst scharnierpunt

Wat tot slot niet is veranderd ten opzichte van de vorige generatie is de plaatsing van het scharnierpunt van de remhendel. Bij de vorige en deze generatie van de Di2 GRX-grepen ligt die 18 millimeter hoger dan bij de grepen voor de mechanische groepen. En dat heeft als effect dat ze ten aanzien van het remmen een stuk fijner te bedienen zijn voor mensen met kleine handen. De reikwijdte en vrije slag van de remhendel is, net als bij de vorige generatie, met gereedschap in te stellen.

RD-RX825 Shadow RD+ achterderailleur

De nieuwe 2×12-specifieke RD-RX825 GRX Di2-achterderailleur gebruikt dezelfde architectuur als Shimano’s Dura-Ace, Ultegra en 105 Di2-exemplaren van de laatste generatie. Dat wil dus zoveel zeggen dat met name de motor een stuk minder prominent uitsteekt. Met name van opzij oogt Shimano’s nieuwe GRX Di2 2×12-speed achterderailleur een stuk compacter.

Het ontwerp van deze nieuwe Di2-variant leunt verder vooral op de vormen van Shimano’s mechanische GRX 12-speed-derailleurs. Ook het Shadow RD+ ontwerp, waardoor de derailleur dus meer ónder de cassette hangt en minder uitsteekt ten opzichte van het frame. De wrijvingskoppeling is nog altijd uit te schakelen. Deze koppeling, of clutch, dempt de kooi en daarmee trillingen van de ketting tijdens het stuiteren over oneven ondergrond. Hierdoor wordt het aflopen van de ketting van een voorblad voorkomen en het levert een stillere aandrijving op. Door hem uit te zetten, is een wielwissel iets gemakkelijker uit te voeren.

Het koppelen aan je draadloze shifters en je applicatie op de telefoon (en dus randapparatuur) doe je door middel van een knop achterop de derailleur. Ook het schakelen tussen diverse schakelprogramma’s verloopt via deze knop. Je kunt in de app tot drie schakelprogramma’s voorprogrammeren. Dus naast het naar eigen inzicht toewijzen van functies aan de bedieningsknoppen, kun je bijvoorbeeld óók een synchroshift schakelprogramma instellen. Hierbij bedien je niet zelf de voorderailleur, maar schakelt deze automatisch op een specifiek moment, terwijl de achterderailleur meer dan één krans schakelt, zodat je alle beschikbare unieke ratio’s sequentieel achter elkaar schakelt.

Geschikt voor 11-34t en 11-36t cassettes

De RD-RX825 GRX Di2-achterderailleur is compatibel met 11-34t en 11-36t-cassettes. Zelf een 1×12-setup maken met een grotere cassette gaat met deze derailleur niet lukken. Daarvoor is de capaciteit van de kettingkooi te beperkt. Maar gegeven de populariteit van 1x-set-ups kan je er van uitgaan dat Shimano die ongetwijfeld in de toekomst nog wel zal lanceren. Prijzen van de derailleur heeft Shimano niet bekent gemaakt.

FD-RX825 voorderailleur

De GRX Di2-voorderailleur lijkt slechts in details af te wijken van z’n voorganger. Qua bouwvorm is-ie niet echt veranderd. En dat betekent dus ook dat-ie gebruik maakt van de 2,5 millimeter bredere kettinglijn, zodat de een 2x-setup én brede banden samengaan. Je kan hem combineren met de 48/31t-crankset uit de RX800-serie, of de iets compactere 46/30t-crankset uit de RX610-serie.

Correctie 28 mei 2024: Shimano laat via een tweede persbericht weten dat de GRX Di2-voorderailleur, anders in het eerste persbericht aangegeven, alleen compatibel is met de FC-RX820-2 crankset met de 48/31-vertanding en dus niet werkt met de 46/30t-crankset uit de RX600-serie. De 48/31t-vertanding in combinatie met een 11-36t-cassette geeft een bereik van 506 procent.

Verregaande schakelinstellingen via E-Tube Project-app

Zoals bij de rem-schakelgrepen al even aangestipt kun je zelf bepalen welke knop wat doet. Zo kun je dus naar eigen inzicht het op- en afschakelen verdelen over de zes beschikbare hendels en knoppen. Hiervoor gebruik je de E-Tube Project-app op je telefoon die je via Bluetooth verbindt met je achterderailleur. Via deze app kun je ook de fijnafstelling van de derailleurs doen.

Daarnaast biedt Shimano je de optie om het aantal schakelingen (‘multi-shift’) in te stellen. Maar ook om de deels geautomatiseerde schakelprogramma’s Synchronized en Semi-Synchronized in te stellen. Bij de Synchronized-optie schakel je door het hele bereik van je cassette, terwijl de voorderailleur op een voorgeprogrammeerd punt óók mee schakelt. Tegelijkertijd ‘corrigeert’ de achterderailleur dan door één of twee keer te schakelen om zodoende de eerst volgende logische ratio te geven. In feite schakel je met deze optie dus alle unieke ratios sequentieel. Bij Semi-Synchronized corrigeert de achterderailleur dusdanig dat ook de meest logische vervolgratio ontstaat, wanneer je je voorderailleur schakelt.

Nieuw: Front Shift Next

Tegelijkertijd met de lancering van GRX Di2 2×12 geeft Shimano z’n Di2-platform voor alle 12-speed groepen een extra optie. Die optie heet ‘Front Shift Next’. Daarbij koppel je je voorderailleur aan slechts één schakelknop. Dus in plaats van één unieke knop voor het opschakelen en een andere knop voor het afschakelen, gebruik je één knop om zowel op- als af te schakelen. Staat de derailleur al in de grootste versnelling, dan schakelt-ie door een druk op de knop naar de kleinste en andersom. Het voordeel van deze logica is dat je één knop minder gebruikt, of omgekeerd: een knop vrij maakt om er een andere functie aan te hangen.

Shimano GRX RX825: Specificaties en prijzen

Als gezegd beslaat Di2 in feite alleen de rem-schakelgrepen en de derailleurs. De cranksets, cassettes, kettingen en remmen worden gedeeld met de mechanische 12-speed GRX-groepen. In z’n persbericht heeft Shimano dan ook de gewichten gegeven van de GRX-specifieke Di2-onderdelen, waarbij opvalt dat alle onderdelen zwaarder zijn. Let wel; de kabels tussen rem-schakelgrepen, koppelingen en batterij van de 11-speed Di2 set-up vervallen uiteraard.

• ST-RX825 GRX Di2 rem-schakelgrepen: 415 gram (per set, 42 gram méér dan GRX Di2 11-speed);
• RD-RX825 GRX Di2 achterderailleur: 310 gram (23 gram méér dan GRX Di2 11-speed);
• FD-RX825 GRX Di2 voorderailleur: 142 gram (7 gram zwaarder dan GRX Di2 11-speed);
• SD300 interne batterij: 52 gram.

Een complete groep inclusief crankset, ketting, cassette en remschijven heeft een adviesprijs van 2.479 euro en is inmiddels verkrijgbaar. Als je online rondzoekt vind je echter ook al scherpere prijzen. Ook voor upgradesets om je mechanische 12-speed GRX te elektrificeren. Diverse fietsmerken hebben nu ook gravelbikes met de nieuwe GRX Di2 2×12-groep per direct beschikbaar.

Bron en meer info: bike.shimano.com