‘Lichter, stiller én duurzamer’, aldus Taya.
In het high-end segment van fietsen zijn kettingen van Shimano, Sram, KMC en – vooruit – Campagnolo gemeengoed. Er zijn echter méér kettingfabrikanten. Zo monteerden wij eerder al eens een 12-speed ketting van het Taiwanese Yaban. Oók Taya komt uit Taiwan en je kon ze in jaren ’90 nog al eens tegen komen op diverse racefietsen en mountainbikes. Het high-end segment wordt sindsdien eigenlijk alleen nog door die drie eerstgenoemden gedomineerd.
Komt daar nu verandering in? Taya’s nieuwste ketting – Onze Evo-Light genaamd – breekt namelijk met conventies. Het is een ketting zonder rolletjes: Taya zelf noemt deze vinding een “epoch-making innovation”. Wij denken bij dit soort uitspraken dan altijd: de tijd zal het leren. Feit is in ieder geval wel, dat kettingen zonder rolletjes lichter kunnen zijn. Er zijn immers geen vier of vijf, maar slechts drie onderdelen voor nodig om een kettingschakel te maken. Taya claimt een gewichtsbesparing van zo’n 5%. Ook is, zo kunnen we ons voorstellen, de productie daardoor goedkoper. Daarnaast zou – en nu wordt het pas écht interessant – een rolletjesloze Taya-ketting 5 tot 10 procent efficiënter zijn. Ook claimt Taya, vanwege de hoge productietoleranties die met deze constructies haalbaar zijn, een stillere loop.
Langere levensduur
Het U-vormige gootje in de buitenschalmen vormt een ‘natuurlijke’ opbergplaats voor smeermiddel, waardoor de smering veel beter kan zijn en de levensduur langer is dan andere kettingen. Of dat dat smeermiddel goed op z’n plek blijft en of ook vuil zijn weg kan vinden naar deze half-holle ruimtes in de ketting vermeldt Taya niet (…) Maar zonder extra afdichtingen – zoals je die vindt bij motorfietskettingen – lijkt het ons inziens haast onmogelijk smeermiddel binnen en vuil buiten te houden.
Naast de constructiewijziging wordt de nieuwe ketting ook gekenmerkt door een extreem harde en gladde Diamond Hard Technology-coating (DHT) en specifieke afschuiningen van de binnen- en buitenkant van de schalmen. Deze verbeteren de schakelsouplesse en dragen ook bij aan de levensduur, aldus de Taiwanese kettingfabrikant. Hun nieuwe kettingen zouden tot wel drie keer langer mee moeten gaan.
Maar…
Kettingen zonder rolletjes zijn beslist niet nieuw. Sterker, de eerste industriële kettingen uit de 19de eeuw hadden ze ook niet. Met het verfijnen van productietechnieken kon steeds meer. Het maken van rolletjes bijvoorbeeld. Rolletjes rond de verbindingen tussen binnen- en buitenschalmen deden juist hun intrede om een ‘mooiere loop’ van de ketting te creëren. Zonder rolletje glijdt de pen/scharnier van de ketting over de flanken van de tanden van het kettingwiel. Glijden betekent wrijving en wrijving betekent verlies. Een rolletje ‘rolt’. En rollende wrijving is orden lager dan glijdende wrijving. Oftewel: de claim van Taya dat hun Rollerless-ketting lichter en soepeler loopt roept maar om één ding: eerst zien (of proberen, liever), dan geloven.
Qua slijtage zou Taya’s nieuwe constructie wel iets kunnen brengen. Het slijtageprincipe van een ketting zit hem in de vervorming en slijtage die optreedt bij de pennen en het gat in de binnenschalmen. Dat geeft uiteindelijk speling tussen de binnen- en buitenschalmen. En die speling betekent vervolgens dat de steek van de ketting niet meer overeenkomt met die van het kettingblad. Het gevolg is dan een ketting die dus niet meer zo mooi in het kettingblad grijpt.
Bij moderne kettingen is de bus, waardoor de pen loopt, samengesteld met de binnenschalmen. Hierdoor wordt ook een ‘schouder’ gevormd aan de binnenzijde van de binnenschalm, waar vervolgens het rolletje op draait. Door het weglaten van de rolletjes, kan Taya nu die schouders aan binnenzijde van de binnenschalmen groter maken. En groter betekent in dit geval ‘meer materiaal rondom’, waardoor het gat wat dóór de bus loopt minder snel zal vervormen. Gecombineerd met hardere materialen en coatingen zou dat dus inderdaad minder slijtage op kunnen leveren. Of dat een factor 3 is, zoals Taya claimt? Dat zoeken we graag zelf uit…
11- en 12-speed varianten
De rolletjesloze Taya-kettingen uit de Rollerless Series komen in 11- en 12-speed varianten. Zodra we meer weten over prijzen en beschikbaarheid laten we je die weten. En uiteraard hebben we ook al een paar testkettingen aangevraagd om te onderzoeken of Taya z’n claims in de praktijk waar kan maken… Wordt dus vervolgd!
Bron: www.tayachain.com
