Doodsimpel
Ik heb een bloedhekel aan producten die (bewust) zo ontworpen zijn dat ze thuis totaal niet te repareren of onderhouden zijn. Dit gaat me niet zozeer om geld – ik gun de plaatselijke fietsenmaker in dit geval zeker haar inkomsten. In de praktijk blijkt een voorvork al lastig genoeg en komt een dropper pen gelijk bij de importeur terecht. Hij heeft 5 (!) weken nodig voor onderhoud of vervangt het ding gelijk in z’n geheel, wegens tijdgebrek. Nee, da’s lekker duurzaam! Weg ermee, zeg ik. Het grootste probleem is natuurlijk dat áls er iets misgaat, dat 24u voor of zelfs tijdens die verre vakantie gebeurt, en je op de berg staat met een kapotte fiets.
Deze gedachtengang heeft ongetwijfeld ook achter de €289,- kostende e*thirteen TRS+ zadelpen gezeten. Deze pen werkt namelijk volledig mechanisch én is thuis te onderhouden met standaard fietsgereedschap. Behoudens de originele Gravity Dropper (waarvan de website al 5 jaar statisch is) gebruiken alle andere fabrikanten een luchtveer. Soms is dit een eigen luchtkamer, vaker betreft het een goedkope losse (Wintek) cartridge. e*thirteen gebruikt echter een lichte stalen schroefveer – die kan tenminste nooit lek raken en leeglopen. Het geheel is qua gewicht concurrerend en niet per sé zwaarder dan een pen met luchtveer.
Waar de concurrentie meestal de zadelpositie vast houdt met oliedruk in een semi-hydraulisch systeem, gebruikt e*thirteen ‘gewoon’ stalen kogels die in een groef vallen. Uiteraard is de bediening gewoon met een simpele versnellingskabel. Kortom: e*thirteen biedt één van de simpelste ontwerpen op de markt. Vergeleken met de eerdere (2017) TRS versie is de ‘veerweg’ dus flink vergroot, terwijl de totale inbouwlengte is gereduceerd. Voor de eerste keer kan ik een 170 mm dropper in mijn 495 mm zadelbuis kwijt, wat bij andere merken vooralsnog niet gaat lukken.
Remote
Een ander punt waar e*thirteen veel ontwerptijd in lijkt te hebben gestoken is de remote. Zoals al eerder genoemd in de Wolftooth ReMote review is de TRS hendel één van de beste op de markt. De ergonomie is, met de grote duimhendel voorzien van griptape, absoluut top. De instelbaarheid is bovendien gelijk aan die van een SRAM shifter. Daarnaast is het geheel voldoende afgedicht voor slechte omstandigheden. Tot slot wordt de kabel nauwelijks gebogen bij het bedienen. Dit scheelt uiteindelijk onverwachte kabelbreuk, zoals op andere remotes wel eens wil gebeuren. Gek genoeg lijkt de meegeleverde(!) klemband precies op ééntje van SRAM maar zijn ze niet uitwisselbaar. Het enige mogelijke minpunt van de hele constructie is dat je voor montage van de kabel (je schroeft deze vast op de hendel) 3 verschillende inbus- en Torxsleutels nodig hebt. Handig is anders.
De buitenkant van de TRS+ pen bestaat uit één buitenpoot en één binnenpoot, net als een voorvork, met een stofkering en de zadelkop op de binnenpoot geklemd. Binnenin de TRS+ pen zit het actuatiemechanisme, een schacht met messing spietjes en kogeltjes er in. De spietjes zitten in de schacht vast en geleiden de binnenpoot zodat er geen zijdelings speling voelbaar is in het zadel. De kogeltjes grijpen aan in één van de groeven aan de binnenkant van de binnenpoot, en houden de pen op de gewenste hoogte. Dat kan 0, 120, 150 of 170 mm van onderen zijn. Infinitely adjustable is de TRS+ dus niet.
De pen ontgrendelen doe je uiteraard door met de remote de versnellingskabel aan te spannen. Dat trekt een pal in het bedieningsmechanisme weg, waardoor de kogeltjes in de schacht terug glijden. De TRS+ pen zakt dan vrijwel moeiteloos in (of veert uit). Deze ram-iets-vast-in-een-groef methode wordt ook door Specialized in de Command Post IRCC en XCP toegepast. Dat mechanisme is nóg simpeler – het berust op een bolvormige aluminium huls die samengeknepen wordt om de zadelpen te laten bewegen. Het potentieel nadeel daar: aluminium dat je samenknijpt vermoeit… ooit.
Onderhoud
De TRS+ waarmee ik reed wilde in koude jaargetijden nog wel eens plakken. De oorzaak waarschijnlijk de seals. Die werken namelijk érg goed: bij demontage was er immers geen vuil of vocht in de pen te bekennen. De stroeve laatste 10 mm veerweg is makkelijk te verhelpen met een korte spruit Brunox of siliconespray onder de seal. De sealhead is met de hand los te draaien, waardoor het schoonvegen van de binnenpoot en een druppeltje olie erop nog geen minuut werk wordt.
Verdergaand onderhoud van de TRS+ zadelpen is supersimpel. Je hebt de volgende gereedschappen nodig: een Torx T25, een 15 mm steeksleutel, en een cassettetool. Een fietsmontagesteun met klemmende kop maakt inklemmen van de losse zadelpen een stuk makkelijker. Het daarna demonteren kost 3 minuten (getimed!), schoonmaken en opnieuw monteren van alle onderdelen kost hooguit het dubbele. Lang voordat de koffie koud is, of het bier warm, zit je TRS+ pen weer in je fiets. e*thirteen heeft de handleidingen voor (de)montage en een exploded view uiteraard online staan.*
Dat het onderhoud in enkele minuten in het veld uit te voren is heb ik met eigen ogen nog meegemaakt toen m’n reisgenoot zijn TRS+ pen op de camping, tussen wedstrijddagen in, helemaal uit elkaar haalde.** Daar was helaas goede reden voor – het feit dat het kón zorgde ervoor dat de fiets het einde van de meerdaagse nog heeft gehaald.
* : Persoonlijke voetnoot: als het kon zou ik niets meer kopen van bedrijven die dit soort informatie bewust niet vrijgeven.
**: Één van de interne o-ringen was beschadigd. Er vervolgens mee doorrijden leidde tot een gescheurde spacer, waardoor de pen uiteindelijk toch écht even vast liep. Dit is onder garantie door e*thirteen verholpen.
Conclusies
Qua werking is de e*thirteen TRS+ zadelpen niet eenduidig tussen concurrenten te plaatsen. Wat betreft het indrukken is dit één van de lichtst lopende pennen op de markt, dankzij de lichte schroefveer. Zowat alle andere pennen hebben méér druk van je achterwerk nodig om in te zakken. De ontgrendeling loopt daarnaast ook praktisch moeiteloos. Dat de TRS+ volledig mechanisch werkt voel je duidelijk – het smeuïge, gedempte gevoel van bijvoorbeeld een Fox Transfer is er zeker niet. De mogelijkheid om je pen naar een willekeurig punt te laten zakken, zoals wederom bij een Transfer of een Rock Shox Reverb, ontbreekt ook. Als de paden eng steil worden is dit totaal geen punt, ben je nog (veel) bergaf aan het bijtrappen dan is het met de TRS+ soms wat zoeken.
Diezelfde lichte schroefveer die het inveren zo makkelijk maakt zorgt ervoor dat de TRS+ zadelpen weinig of geen tegendruk nodig heeft bij het uitveren. Rem je je zadel met je achterwerk flink af, dan kan het zijn dat de TRS+ een keertje blijft hangen. Een stijvere veer en een hogere retoursnelheid zou ik daarom geen slecht idee vinden. Je kan je veer wel demonteren en met de hand oprekken en voorspannen, mocht je dat willen.
Tot slot: Ik denk niet er een universele, voor iedereen perfecte pen bestaat. We hebben allemaal andere voorkeuren qua bedieningsgevoel en -gemak. Bovendien gaat er van ieder fietsonderdeel op de markt wel eens één artikel stuk (van sommige merken wel meer…). Wat de e*thirteen TRS+ heeft dat anderen niet hebben zijn een aantal troeven: De super remote en de korte inbouwlengte vallen het eerste op. Daarnaast kan er aan het volledig mechanische ontwerp weinig catastrofaal mis gaan. Gebeurt dat tenslotte onverhoopt toch wel, dan is het voor velen ter plekke op te lossen, of ten minste op te lappen. Dat laatste kan je eigenlijk van geen andere pen op de markt zeggen en dat alleen al maakt de TRS+ voor mij het overwegen waard. In de praktijk zijn de vier vaste standen van deze pen bijna altijd voldoende. Dat het allemaal wel in mijn frame past vind ik véél belangrijker. Kortom: op zoek naar een 170 mm pen of een pen in een fiets die veel mee op pad gaat is de TRS+ mijn eerste keuze.
Meer info: bythehive.com
Adviesprijs: €289,- inclusief remote (ook leverbaar in 125 en 150 mm lengtes en 30,9/31,6 mm diameter)
Tekst & fotos: Eric
