Verliezen de Amerikanen en Japanners in hun onderling strijd om het breedste bereik en de meeste versnellingen de realiteit niet een beetje uit het oog? Of is het een nuttige aanvulling? Testrijder Arjan Kruik heeft een maand met de nieuwste Sram GX Eagle gereden.
Vandaag lanceert Sram een nieuwe generatie Eagle-groepsets met méér bereik. In dit verhaal lees je onze eerste indrukken van de Eagle GX met 520% bereik.
Alle details van deze vernieuwde Eagle-familie lees je hier.
De nieuwe Sram GX Eagle-aandrijflijn die ik op mijn Cube Stereo heb geschroefd en waarmee ik de afgelopen maand op pad ben geweest, heeft een bereik van 520%. Dat wil zeggen, dat er op de 12-speed cassette een verschil van 520% zit tussen de kleinste en de grootste krans. Sram realiseert dit brede bereik door als kleinste krans een 10 toe te passen en als grootste een 52er. Op de ‘oude’ Sram Eagle cassettes was dat 10-50t, wat een bereik van 500% oplevert. En de nieuwe 12-speed aandrijflijnen van Shimano komen met 10-51t op een bereik van 510%. Dus als het puur om het bereik gaat, is Sram hier een winnaar.
Grote pannenkoek
De weg naar dat grotere bereik was deels niet zo ingewikkeld; Sram pakte de oude 10-50t cassette en verving de vijftiger voor een 52er. Op deze pannenkoek na is de rest van de cassette dus hetzelfde. Maar in plaats van 16% is de stap van de op-één-na-lichtste versnelling naar de lichtste nu 19%. Dat is een flinke stap.
Naast een gemodificeerde cassette omvat de nieuwe Sram GX Eagle aandrijflijn een geheel nieuwe derailleur. In de aankondiging van deze groep gaan we hier dieper op in, ik houd het daarom bij de opmerking dat de parallellogram, de veerspanning en de kooi zijn aangepast om te kunnen dealen met de grotere diameter van de 52-tands krans. Ook het direct mount-voorblad is enigszins veranderd; de tanden hebben nu bewust géén gekleurde coating waardoor het kettingblad minder snel verweerd oogt zoals dat voorheen het geval was. Dat voorblad hangt trouwens aan een zeer fraaie aluminium crank, met een holle vakwerkstructuur aan de binnenzijde. De nieuw trigger-schakelaar lijkt ongewijzigd.
Overbodige luxe?
Mooi marketingverhaal, die 520% bereik, maar in Nederland hebben je dat natuurlijk niet nodig. Evenmin als de 500% van de voorganger trouwens. Ik ken zelf genoeg bikers, die al jaren met volle tevredenheid rijden met een 11-speed aandrijflijn op basis van een 10-42t cassette. Dus wat moet je met 520%? Dan zeg ik: de Alpen. Toegegeven, ook daar kwam ik met de 500% van de oude Sram Eagle meestal prima weg. Maar toch had ik de afgelopen jaren momenten waarop ik lichter wilde trappen, maar niet meer lichter kon. Met name op lange en steile paden boven de 1.500 meter, als de dunnere lucht me parten gaat spelen, kwam ik zo nu en dan een versnellingen tekort. En dan zou die 20% extra van de nieuwe Sram GX Eagle een uitkomst kunnen zijn.
Ik zeg hier bewust ‘zou kunnen zijn’, want vanwege corona kon ik niet naar de Alpen om deze test uit te voeren. Ik heb me moeten behelpen met de vuilnisbeltparkoersen van Bergschenhoek en Bergen op Zoom. En alhoewel dat bepaald geen Alpen zijn, zijn de klimmetjes er wel steil en heb ik een goede indruk kunnen krijgen van de nieuwe cassette en derailleur. Mijn impressie: ook geblinddoekt zou ik het verschil in schakelprestaties niet kunnen voelen. Ook bij de stap waar ik absoluut een verschil had verwacht, die van de 42t naar de 52t, schakelt de nieuwe Sram GX Eagle net zo als z’n voorganger. Niet beter, niet slechter. En dat betekent dat hetzelfde hoge schakelniveau is gebleven. Ook andere bikers die ik op mijn fiets heb laten rijden – uiteraard zonder te vertellen dat er een nieuwe groep op zat – merkten geen enkel verschil op het vlak van schakelsouplesse en –snelheid. Het relatief grote ‘gat’ tussen de op-één-na-lichtste versnelling en de lichtste versnelling is overigens wel voelbaar. Echter, ik heb dit niet als storend ervaren. Immers, de lichtste versnelling is voor mij bedoeld voor noodgevallen.
Conclusie
Zoals ik hierboven al uiteenzette: 50 of 52 tanden, het zijn voor mij allebei reddingsboeien voor als de zee ruwer en ruiger is dan ik aankan. Meestal hangt, om deze maritieme analogie maar even te volgen, een reddingsboei ongebruikt aan de zeereling. Maar als je ’er eentje nodig hebt, is het exemplaar dat het best drijft het veiligst. Oftewel: doe mij, als ik mag kiezen, dan maar zo’n nieuwe 10-52t GX Eagle-cassette. Die werkt namelijk net zo goed als de 10-50t, maar dan met nét een beetje extra. Alleen jammer, dat ik voor deze extra zekerheid naast een nieuwe cassette tegelijkertijd ook een nieuwe derailleur moet kopen.
Epiloog
Compatibiliteit met oude derailleur?
Zoals je in het nieuwsbericht kunt lezen kun je met de nieuwe Eagle-derailleurs natuurlijk de ‘oude’ 10-50t cassettes gebruiken. Maar je kunt volgens Sram de nieuwe 10-52t cassette nadrukkelijk niet gebruiken met de huidige Eagle-derailleurs. Tenzij je de peperdure elektrische Eagle AXS hebt, die werkt wel op beide cassettes. Jammer, want ik zag het al voor me: nieuwe cassette opschroeven en hup, daar heb je een bereik van 520%!
Ondanks het negatieve advies van Sram heb ik het daarom wél even geprobeerd. En ja… het werkt. Natúúrlijk werkt het. Elf van de twaalf kransen zijn immers identiek aan die van de 10-50t cassette.
Maar de oude Eagle-derailleur heeft voel- en hoorbaar meer moeite met het verplaatsen van de ketting naar de 52er. Daarbij is het vinden van de juiste lengte van de B-gap-schroef en de juiste kettinglengte best lastig. Hoé je de afstelling ook doet, het blijft aanvoelen als een compromis. Een cassettebereik van 520% overbruggen is technisch gezien een hele prestatie. En de nieuwe Eagle-derailleur doet dat – geheel niet verrassend – gewoon beter dan de oude.
nou weten we gelijk waarom die AXS derailleur een andere gap adjustment tool (paars) had dan de normale derailleurs…. vond ik al zo raar