We schrijven eind juni 2015, Kirchberg, Oostenrijk. Ik ben tijdens de EuroBike Media Days op pad met de Liteville 301 Enduro Werksmachine. Een kameleon; een fiets waar niet één categorielabel aan te hangen is. De 301 is op de meest abstracte manier te omschrijven als een aluminium full suspension met 140 tot 160 mm veerweg en wielmaten afgestemd op framegrootte én inzetgebied.
Relatief grof gebouwd in mat geanodiseerd aluminium is het misschien niet moeders mooiste, maar door die - tegenwoordig - afwijkende looks had ik wel wat met de fiets. Het was ook een eye-opener voor mij, in meerdere opzichten. De rijeigenschappen waren fenomenaal en Liteville’s scaled sizing met verschillende wielmaten viel voor mij tijdens de testrit al vrij snel op zijn plek. De robuustheid van het aluminium frame is niet alleen een visueel aspect: De 301 ís robuust.
Beproefd ontwerp
Al jaren bouwt Liteville zijn full suspension frames ook volgens hetzelfde recept met hetzelfde veerconcept, simpelweg omdat het goed werkt. Het geheel gaf een hoge mate van vertrouwen en al snel deden mijn wangen pijn van de grijns die ik op m’n gezicht had, terwijl de trails er met de kilometer niet gemakkelijker op werden.
"...dat robuuste gevoel met een hoog ‘kom maar op’-gehalte van de 301 in iets meer ‘te behappen’ cross country proporties... Mijn heilige graal."
Het merendeel van mijn kilometers trap ik op een hardtail weg in Nederland, met af en toe een flinke trip achter één of twee grenzen van huis. Met de veerweg die de 301 bood ging er een deur open naar serieus veel plezier op spannende trails. Leuk, zo’n dikke fiets in de Alpen! Maar… daar woon ik niet. Toch beginnen meer en meer trails in Nederland ook leuker te worden juist mét een fully.
Wat nu als dat robuuste gevoel met een hoog ‘kom maar op!’-gehalte van de 301 in iets meer ‘te behappen’ cross country proporties te stoppen was? Ideaal voor de nieuwe Nederlandse routes, perfect voor die marathons in het buitenland en voldoende marge om eens wat ruigers te doen: Zoiets als een enduro? Dat idee liet me niet los en elke fully die ik vervolgens tegen kwam werd al snel gewogen tegen deze parameter: Mijn heilige graal.
Het antwoord kwam van Liteville zelf
Op de EuroBike beurs een paar maanden later stelde Liteville de 101 voor. 120 mm veerweg achteraan, degelijke afmontages, geschikt voor een dropper zadelpen, niet te zwaar... Precies wat ik in gedachte had! Het kan dus wél? Of had ik de fiets al eigenschappen toebedeeld die niet reëel waren? Tijd om dát uit te zoeken!
Alles is anders, maar eigenlijk ook niet
Kenners weten dat Liteville de naam 101 al eerder in gebruik is geweest. Het was toen een hardtail die inmiddels H-3 als typenaam heeft gekregen. De nieuwe 101 borduurt vervolgens duidelijk voort op de het gekende Liteville concept. Veel van de ingrediënten die de 301 maken, zien we ook terug bij de nieuwe 101.
"Honey, I shrunk the 301!" gaat echter slechts ten dele op. Met 120 mm veerweg is de fiets weliswaar 'kleiner' met dezelfde lijnen; er zijn ook een paar cruciale verschillen naast die verminderde veerweg. De 101 Mk1 Trail Werksmaschine waarmee ik op pad was paste mij in framemaat L perfect. De eerder geteste 301 had een XL framemaat en ook daar zat ik goed op. Daarnaast zijn zowel het voor- als achterwiel gegroeid naar respectievelijk 29" en 27,5". Net als bij de 301 is ook deze fiets voorzien van RockShox' Pike, al doet deze het ditmaal met maar 120 mm veerweg. Net als de achtervork, overigens. De Syntace cockpit en wielen zijn niet meer dan logisch op een Liteville (de mensen achter Liteville zijn/waren ook de mensen achter Syntace) en de Shimano XT aandrijflijn is er een uit het Oude Testament: 2x11. Prima, juist die stond ook op mijn 'heilige' lijstje. Voor mij een uitkomst voor de langere klimmen/tochten.
Rondje rond de kerk
De heiligverklaring was eigenlijk al in the pocket, het moest alleen even bevestigd worden met een rondje rond de kerk, toch? Was het maar zo eenvoudig… Kont op het zadel, handen aan het stuur, pedalen ingeklikt en trappen maar. Lekker cliché: Het voelde zeer vertrouwd. Zowel qua zit op de fiets – die was snel spot-on – als het de merkbare robuustheid van het geheel. De 301 DNA was duidelijk merkbaar en het geeft allemaal geen krimp. Het rondje rond de kerk bood alleen weinig uitdaging en die zocht de 101 duidelijk wél. Leukere paden werden opgezocht en daarbij werden de moeilijkere lijnen over boomwortels, drops en andere obstakels beslist niet ontweken.
Ook bij de 101 komt zodoende naar voren waarom Liteville vast blijft houden aan hun veerconcept: Het werkt gewoon. Of eigenlijk: Het werkt gewoon erg goed. Onder pedaaldruk blijft de achterkant redelijk neutraal en filtert toch voldoende oneffenheden. 120 mm is per definitie niet bodemloos en het voelt dan ook niet als de alles-verslindende 160 mm van de 301. 'Slechts’ 20 mm méér veerweg dan de gemiddelde XC fully geeft de fiets voldoende marge om de ruigere lijnen te nemen. Het veersysteem is niet snel overrompeld en zorgt voor genoeg feedback om ook te beseffen dat je niet op een downhiller zit.
Kameleon
Toch leek vooral bij langere ritten, met de daarbij behorende klimmen, er een rem te zijn op weg naar het heiligdom. Daar zijn twee redenen voor: Gewicht en wendbaarheid. Met 13,3 kilo is de Liteville 101 in deze uitvoering niet de lichtste en de wendbaarheid neigt naar nervositeit. Met name bij lange ritten maakte dit me iets té hyper. Het gewicht kon ik niet echt beïnvloeden zonder radicale aanpassingen van onderdelen, de rijeigenschap echter wel!
We kregen voor deze test namelijk een los 29er achterwiel mee geleverd. Past dat dan? Ja, alleen niet zomaar… De achterbrug heeft DuoLink. Nabij de achternaaf is in de Horst Link het scharnierpunt tussen staande en liggende achtervork in twee posities te monteren. Daarmee pas je de fiets aan om optimaal te werken met een 27,5” of 29” achterwiel zonder effect te hebben op de hoogte van de trapas en stuurhoek.
Het 29” achterwiel voegde nog eens 200 gram toe, maar toch bleek het grotere achterwiel een schot in de roos voor de lange ritten. De grip nam toe en dat werkte perfect op wortelklimmen. Door de iets vergrote wielbasis en de langere achtervork kwam er wat rust in de 101. Het stuurgedrag bleef echter voorspelbaar scherp, even als de standaard extra marge die de 101 altijd bij zich heeft. Wordt het even wat ruiger: Pik een lijn en ‘het komt wel goed’. Vertrouwen is andermaal hét sleutelwoord.
"Wordt het even wat ruiger: Pik een lijn en ‘het komt wel goed’. Vertrouwen is andermaal hét sleutelwoord."
De wielwissel en aanpassing van de achterbrug geven de fiets een sneller karakter. Toch merk je dat je niet met een marathonmonster op pad bent als het op pure snelheid en trappen aan komt. Daarmee doel ik niet op het afrijden van trappen: Weinig marathonfullies die dát beter doen dan deze 101... Nee, ik doel op het gevoel dat de fiets geeft bij stevig doortrappen. Het gebeurt efficiënt, maar de 101 houdt meer van hoge snelheid die door de zwaartekracht wordt ingegeven. Als het op de aandrijving van de benen aan komt, settle je haast vanzelf voor een iets relaxter tempo. Bandenkeus draagt hier uiteraard aan bij, maar de hele fiets ademt eerder rust, alsof Hij wil zeggen:
101 + DuoLink = NIs de Liteville 101 het antwoord op mijn zoektocht naar de heilige graal? Eerlijk gezegd, nee. Als ik aan een marathonfully denk, denk ik eerder aan iets dat wat lichtvoetig is. Dat is de 101 in deze uitvoering niet. Dat is voor een groot deel, uiteraard, te wijten aan de keuze van componenten. Zo is RockShox' Pike voorvork met zijn 35 mm bovenpoten niet de lichtste, natuurlijk. Als de 101 mij iets geleerd heeft, is het dat ik zelf dus toch wel relatief veel waarde hecht aan het gewicht. Gezien mijn XC achtergrond is dat misschien niet heel onlogisch. Daarmee is de 101 mogelijk niet mijn heilige graal, maar dat kan voor jou heel anders zijn.
Clementie
Net als de 301 weet de Liteville 101 mij toch te raken en krijgt daarom van mij clementie. Het is een doordachte kameleon én een confidence builder in beide DuoLink settings. Met anderhalve wielset heb je meteen twee fietsen; het ombouwen is daarbij relatief eenvoudig. De handeling om de achtervork aan te passen is nauwelijks lastiger dan het wisselen van het achterwiel!
Er zijn verder genoeg andere all-round fullies met 120 mm veerweg. Collega’s Jeroen en Jeroen schreven er ook al over. Dit veerweg-segment is nu eenmaal populair, met name onder de rijders die geen grote schuur (of woonkamer/slaapkamer...) hebben of niet de portemonnee hebben om die te vullen. Of simpelweg omdat ze maar één fiets willen. Het merendeel van deze fietsen is relatief breed inzetbaar, maar wil je toch meer, dan loop je snel tegen grenzen aan. Wil je heftiger werk aan kunnen dan kan je een vork monteren met meer veerweg, maar dat heeft altijd effect op de geometrie en dat hoeft niet altijd een voordeel te zijn.
Dubbele agenda dankzij DuoLink
Precies op dit punt biedt de Liteville 101 met DuoLink je een alternatief. Zonder het stuurgedrag al te sterk te beïnvloeden, kun je daags na je marathon met een kleiner achterwiel met dik rubber mee doen aan een enduro waar je juist wat meer wendbaarheid wilt hebben. De 101 kan met zijn 120/120 mm veerweg en een groter voorwiel dan achterwiel minstens zo veel aan als menig 120 mm x 27,5" fully met een 130 mm of misschien zelfs 140 mm voorvork. Ik denk dan ook dat deze 101 daarom absoluut de heilige graal kán zijn voor sommigen: Zij die tegen de alom vertegenwoordigde en het haast universele geloof in willen gaan. Het geloof in de formule: N+1, waarbij N staat voor het ideale aantal fietsen op elk gegeven moment. Met de 101 is dat gewoon N.
Met dank aan: Sint Jan Gouda
Tekst: Mark ten Napel
Foto': Coen de Jongh, Mark ten Napel
