Mavic was als velgen- en wielenfabrikant lang toonaangevend binnen het mountainbiken. Met name sinds de introductie van het eerste offroad systeemwiel – de Crossmax in 1996 – stond het Mavic logo voor innovativiteit. Denk onder meer aan keramische remvlakken, platte aluminium spaken of het eerste écht tubeless band/wielsysteem dat ze samen met Hutchinson en Michelin lanceerde: UST. De Franse fabrikant kende ook haar eigenwijze kant. Ze bleef aan UST vasthouden terwijl ‘de markt’ in rap tempo van beunhazerij met tape en vloeibare latex een nieuwe tubeless standaard maakte. Inmiddels wordt het UST label alleen nog gevoerd bij hun tubeless wielsets voor de racefiets. Ook betreft velgbreedte bleef Mavic de kat tot voor kort uit de boom kijken.

Eén van de grote recente veranderingen bij Mavic is de introductie van de XA lijn producten. De Crossmax prijkte lange tijd op wielen en later ook andere accessoires voor cross country tot enduro-inzet. Het Crossmax-label is nu cross-country specifiek geworden en het nieuwe XA label dekt alles dat trail mag heten. Dat laatste is een term die je zeer breed kan interpreteren: van plaatselijke Staatsbosbeheer-rondjes tot en met lichte enduro. Waar er dit jaar nog twee modellen zijn, bestaat de XA reeks wielen voor 2018 (nu al leverbaar!) uit wel acht verschillende sets, inclusief twee e-bike specifieke modellen:

• XA €349,-
• XA Lite €439,-
• XA Elite vanaf €600,- (ook verkrijgbaar in 27,5+ en e-bike varianten)
• XA Pro €949,-
• XA Pro Carbon €1699,-

Deze wielen zijn allemaal licht, robuust en compatibel met 2,35-3,2″ banden (of plus banden specifiek). Zoals bij Mavic al jaren de norm is zijn ook alle XA wielen voor een hele serie as-standaarden te krijgen, van ouderwetse quick release QR9/10 tot en met Boost steekassen 15×110/12×148 mm. Stalen schijfremboutjes en tubeless ventielen worden meegeleverd met iedere XA set.

Plastic fantastic

Afgelopen zomer en herfst reed ik rond met het topmodel uit de reeks, de XA Pro Carbon. Op het oog lijkt het een heel on-Mavic product, te beginnen bij de velgen: hookless, carbon en intern 26 mm breed. Het UST profiel van weleer is verdwenen en de velg is ‘gewoon’ met tape tubeless gemaakt. De spaken zijn voor een topmodel van Mavic eveneens a-typisch: dun, plat en van staal. Voor de rest van de XA reeks geldt overigens hetzelfde: hookless (zij het aluminium) velgen en stalen aerospaken (enkel de XA Pro krijgt Zicral spaken).

In 27,5″ weegt de XA Pro Carbon 1550 gram. In 2017 worden de wielen nog geleverd met een – qua inzet passende – set Quest Pro banden. Standaard worden de wielen met een Shimano HG óf SRAM XD vrijloop geleverd. Wil je na verloop van tijd wisselen dan kost de wisseltruc je €60,- voor een body en ongeveer vijf minuten aan arbeid. Je hebt dan een steeksleutel 14 en 17 nodig. Beide versies ITS-4 vrijlopen zijn 48-tands, 33% ‘sneller’ dan Shimano XT of de duurdere DT Swiss wielen/naven met de standaard ratchet rings.

Eén typisch Mavic element op de XA Pro Carbon zijn afstelbare hoekcontactlagers in de naven. Net zoals bij Chris King of… Shimano, kan dit garant staan voor een langdurige, lichte loop. De voorwaarde is wel dat je als gebruiker af en toe de tijd neemt om de lagers nét strak genoeg af te stellen. Mavic levert zelfs de sleutel mee, maar de praktijk leert dat veel mensen liever op de fiets zitten dan sleutelen. Ben je bereid tijd te stoppen in onderhoud, dan zijn de afstelbare lagers mijn inziens een waardevolle feature.

In het terrein

Ik heb de Mavic XA Pro Carbon wielset bereden in alles van eigen bos tot de Franse zuidkust, op mijn eigen 130 mm fiets. Daarbij heb ik soms gewisseld tussen de meegeleverde Quest 2,4″ banden en mijn eigen, tamelijk versleten Maxxis 2,2″ combi (die strikt genomen te smal is voor de wielen).

Een goede wielset heeft in de eerste plaats de juiste stijfheid…

Mijn mening over wielen is dat ze vooral niet op moeten vallen. Met een kanariegeel schaakbordpatroon levensgroot op de velgen geplakt is dat lastig, maar ’t gaat me natuurlijk om rij-eigenschappen. Een goede wielset heeft in de eerste plaats de juiste stijfheid: zijdelings en verticaal, maar vooral niet te veel, of te weinig. Een té stijf wiel stuurt strak maar geeft iedere zijdelingse klap onverbiddelijk door. In theorie burp je je banden er ook sneller mee. Denk aan een steen of worteltje schampen, terwijl je plat door de bocht scheurt. Ik moet wel bekennen dat ik er zeer zelden last van heb, dat burpen. Een slap wiel is vervolgens meer vergevingsgezind, maar voelt bij aanzetten of hard insturen weer vaag aan. De XA Pro Carbon’s zijn bij mijn gewicht (80 kg) en rijstijl (lomp/agressief) op het vlak van stijfheid simpelweg precies goed.

In het terrein vertaalt dit zich naar een wielset die aanvankelijk nét wat beter aanvoelt en rijdt dan mijn eigen DT Swiss XM1501’s. De echte winst van de XA Pro Carbon komt als je harder of op ruigere paden gaat rijden. Dan voelen de wielen merkbaar efficiënter en sturen meer precies. Voor mijn gevoel was ik onderweg met de wielen uit mijn enduro racer (stijf!) met het gewicht van mijn crosscountryset.

…opvallend door onopvallendheid.

Ik heb niet m’n uiterste best gedaan om deze wielen kapot te krijgen. Eerlijk gezegd heb ik gewoon gereden zoals ik normaal zou doen. De verbogen spaken en krassen en deuken in mijn XM1501 zeggen daarover genoeg. Op pad met de Mavic wielen heb ik genoeg takken tussen de spaken gekregen, stenen geschampt en de velg gehoord. Desondanks was aan het einde van de testperiode de ‘schade’ beperkt tot een paar krasjes in de blanke lak van de velg. De wielen bleken nog mooi rond, zonder zij- of hoogteslagen en de spaken waren onbeschadigd. Wederom: opvallend door onopvallendheid. Slechts één keer ben ik na een buitengewoon slechte landing (tegen een opstaande rand!) afgestapt om te kijken of de velg niet beschadigd was: Niks te bekennen.

FTS-L vrijloop
Wie ooit een ouder Mavic wiel heeft gehad met een FTS-L vrijloop, weet ongetwijfeld hoe ketting en derailleur wel eens wilden klapperen als het nylon glijlager tussen vrijloop-body en de naafhuls vervuild raakte. Bij het nieuwe ITS-4 ontwerp is geen sprake meer van een glijlager. Ondanks aardig wat stof en stiekem wat modder bleef alles netjes draaien. Voor extreme situaties, met name steile, technische beklimmingen, is de snel ingrijpende vrijloop van deze wielen bovendien voordelig. Ik vond de 36 tanden van ‘mijn’ wielen altijd nét voldoende en Mavic ITS-4 is daarop – met 48 tanden – een kleine maar toch merkbare verbetering.

Verliep de duurtest helemaal vlekkeloos? Niet helemaal. In de laatste kilometers van de TransVesubienne West begon het buitenste lager van de vrijloop letterlijk te piepen. Bij thuiskomst bleek de lager wat droog en rauw te lopen. Uiteraard is het jammer, maar het voorval was noch voor de wedstrijd, noch voor mijn trip belemmerend: het bleef gewoon draaien. Mavic had eigenlijk geen verklaring voor het euvel – ik zou het zodoende houden op “sh!t happens”. Een likje te weinig vet, veel stof en modder en behoorlijk intensief gebruik… hier heb je desnoods garantie voor.

Quest XL banden

De meegeleverde banden zijn in drie diameters en tal van breedte’s verkrijgbaar. De rubbercompound van de Quest Pro is zacht: 55a op het loopvlak en 50a op de zijnoppen. Gecombineerd met relatief kleine noppen biedt dit aardig wat grip en een gevoelsmatig lage rolweerstand. Een robuustere dualply “XL” versie is eveneens verkrijgbaar – deze band heeft een dubbel karkas voor extra lekbestendigheid. Montage op Mavic’s eigen wielen is doodsimpel: bij 0,5 bar zitten de banden bijna overal al netjes in de velg en is hooguit wat handmatig bijsturen nog nodig. Oppompen tot idiote drukken om alles luchtducht te krijgen? Niet nodig!

In uitdagend terrein kan de Quest Pro zich zowel voor- als achteraan goed handhaven…

Qua functionaliteit passen de Quest Pro banden goed bij de geteste wielen – gek hè? Op harde, uitgebakken vaste-route paden zijn ze wat overkill. Als het stoffig, mul of modderig wordt komen ze meer tot hun recht. In uitdagend terrein kan de Quest Pro zich zowel voor- als achteraan goed handhaven, tot het echt over puinhellingen of spekgladde stenen gaat. Deze banden hebben net niet de grip van een 2,4″ Maxxis High Roller of 2,35″ Nobby Nic. Ze rijden echter een stuk lichter en zijn daarmee betere allrounders. Door het grote volume – op de XA Pro Carbon velgen al helemaal – is de 2,4″ versie van de Quest ruim voldoende comfortabel.

Do-it-all wielset voor zowat iedereen

De XA Pro Carbon wielset combineert enduro-waardige stijfheid en degelijkheid met een gewicht dat voor mijn doen prima te behappen is op een cross-country fiets. Daarmee is het een do-it-all wielset voor zowat iedereen, tenzij je downhill-ambities hebt. Dit is alleen mogelijk met een carbon velg en dat beïnvloedt natuurlijk de prijs: €1700,-. Daar tegenover staat dat je een compleet product van Mavic koopt waarvan je van alle componenten een hoge kwaliteit en garantie mag verwachten. Bij beduidend goedkopere carbon wielsets of bij eigen import is dit beslist niet altijd het geval.

Crash replacement policy
Registreer je je net aangeschafte wielen in de MyMavic app dan wordt de garantietermijn opgerekt naar 3 jaar. Bovendien vallen je XA Pro Carbon wielen dan onder een crash replacement policy. In het geval dat je eigenhandig een wiel sloopt en dit niet binnen de fabrieksgarantie valt, kan je tot 3 jaar na aanschaf tegen 40% korting op de adviesverkooprijs een nieuwe kopen. De crash replacement regeling geldt overigens ook voor helmen.

Tekst & foto’s: Eric Wictor

Meer info: mavic.com