Test | Cervelo Aspero gravelbike: Dé definitie van een gravelracer

Tekst: Jeroen van den Brand // Foto's: Marleen Mescher & Jeroen van den Brand

Cervelo Aspero: ontwikkeld met tunnelvisie

Gravelbikes, cyclocrossers, monsterscrossers. Dat is allemaal één pot nat. Het zijn allemaal racefietsframes met wat meer ruimte voor dikkere banden en montagepunten te over voor spatborden, dragers, talloze drinkbussen en weet-ik-wat-nog-meer je aan je bike wil schroeven. Het leven zou inderdaad overzichtelijker zijn wanneer alles hetzelfde zou zijn. Maar ook saai. En saai… daar bedank ik voor. Dat geldt ook voor de mensen bij Cervelo. Want het Canadese merk – dat je tot voor kort alleen kende van gladde-band-fietsen* — lanceerde afgelopen jaar de Aspero carbon gravelbike. En waar veel merken bewust proberen een brede doelgroep aan te spreken, past Cervelo tunnelvisie toe. Want ze focussen zich met de Aspero heel bewust, op maar een deel van de markt.

En welk deel dat is? De gravelaars die ’s avonds gewoon in hun eigen bed slapen. De gravelaars die gewoon lekker willen raggen. Onvervalst authentiek pedaalduwen, ongeacht de ondergrond. En zonder daarbij als bikende preppers na te hoeven denken of ze hun rantsoen, stralingswerende pop-up tent, gasmasker en aluminium hoedje wel goed egaal verdeeld hebben over de dragers op voor- en achtervork. Want montagepunten voor dragers? Die ga je op de Aspero niet vinden. 3 posities voor je bidons en een montagepositie op de bovenbuis voor een ‘top tube bag’, dat is alles wat Cervelo je op deze Aspero gravelbike biedt.

Gravelracer, dus weinig meenemen

Het is dat er geen luikje in de onderbuis zit, anders had je misschien nog kunnen bedenken dat je daar alles in zou kunnen verbergen. Want die onderbuis is namelijk gi-gan-tisch. De doorsnede van die buis is een groot D-profiel, met de afgeplatte kant aan de binnenkant van de voordriehoek van het frame. De zitbuis heeft eenzelfde doorsnede. En bovendien is de zitbuis rondom de achterband ook nog eens ‘uitgesneden’. Dit zijn details die je vooral kent van aero-geoptimaliseerde racefietsen. Op het dikke rubber rond de wielen na, zou je haast kunnen denken dat het dus ‘gewoon’ een aero-racefiets is. De relatief vlakke bovenbuis en een blik op de geometrietabel brengen vervolgens weinig in tegen dat argument. En van een merk dat – tot voor kort – alleen racefietsen maakt, zou je ook niets anders verwachten.

650b en 700c wielen

En toch is Cervelo niet zuinig geweest met ruimte maken voor dikke banden in de Aspero, want het frame is geschikt voor 700c wielen met 44 mm brede banden. En monteer je 650b wielen, dan kun je zelfs tot 51 mm breedte gaan. Bij deze uitersten heb je aan beide zijden van de band nog altijd 4 mm ruimte over tot het (achter-)vork. Van de 6 complete bikes die voor 2021 op het programma staan, is er overigens maar één standaard uitgerust met die kleinere wielmaat met dikkere banden. Daarvan had ik een testexemlaar.

Dit is overigens een 2020-model, maar die verschilt slecht qua kleur en het merk banden van het 2021-model. Cervelo gaf ons eveneens een setje 700c wielen van Reserve (verzelfstandigd vanuit Santa Cruz, het zustermerk onder de PON.bike paraplu waartoe Cervelo dus ook toebehoort) mee, zodat we de Aspero in zijn volle breedte konden proberen.

Trailmixer

De voorvork staat met 71,5 graden behoorlijk rechtop en de naloop ligt rond de 58 mm. En dat is kort. Cyclocross- en zelfs racefiets-achtig kort zelfs. Oftewel: Het stuurgedrag van deze Aspero is op zijn zachtst gezegd ‘levendig’. En de Canadese fietsfabrikant geeft je de mogelijkheid om dat zo goed mogelijk te behouden ongeacht de gekozen wiel- en bandenmaat. De voorvork heeft namelijk een ‘Trailmixer’. Of eigenlijk Trailmixers, want aan elke vorkpoot vind je deze inzetstukjes. Deze kun je op twee manieren monteren, waarmee je dan ook in lengterichting twee montageposities voor het voorwiel hebt, zonder dat hierbij de stuurhoek aangepast wordt. De afstand tussen beide posities is 5 mm. Daarmee kun je de variatie in diameter van wiel + band goeddeels opvangen om tot dezelfde naloop te komen.

Mixen met de Trailmixer

Hoe kleiner het wiel, hoe korter de naloop en dus hoe nerveuzer het stuurgedrag. De 650b wielen met de Vittoria Terreno Dry banden resulteren, ondanks hun volumineuze 47 mm breedte, in een relatief kleine diameter. Maar met de Trailmixer in de achterste stand kun je dan toch de naloop corrigeren richting de beoogde 58 mm. Je kiest vervolgens de voorste stand van de Trailmixer wanneer je bijvoorbeeld een 700c wielset monteert met 40 mm brede banden.

Of je doet dat niet. De Aspero is namelijk best een nerveuze gravelbike en je kan er dus óók voor kiezen om bij de grotere wielmaat de langst mogelijke naloop in te stellen. Dat deed ik ook, en het geeft iets meer rust vooraan. Ook al is dat betrekkelijk. Want de Aspero blijft erg levendig vooraan. Zie het als Aspersso uh.. espresso; in plaats van een triple wordt het een dubbele...

“De Aspero is namelijk best een nerveuze gravelbike en je kan er dus óók voor kiezen om bij de grotere wielmaat de langst mogelijke naloop in te stellen. Dat deed ik ook, en het geeft iets meer rust vooraan.”

In navolgende afbeelding zie je welke invloed de Trailmixer heeft in samenspel met de totale wieldiameter. De naloop (hieronder aangeduid als T1/T2/T3) is zelfs in de situatie met het grootste wiel en de Trailmixer in de achterste stand nog best 'sportief kort'.

Rappe, schizofrene rakker

Marketeers proberen je soms te laten geloven dat ze dé ideale combinatie tussen het lichtvoetige en ‘snelle’ gedrag van een racefiets hebben weten te combineren met het alles-kunnen van een mountainbike. “Best of both worlds”. Mja… nee. Dat soort uitspraken betekent in de praktijk veelal ‘in niets uitgesproken goed’. Maar dat… dat gaat niet op voor de Aspero. Want die is dus wél uitgesproken. Én goed. Waarin? Met warpspeed over verharde en minder verharde wegen denderen, bijvoorbeeld. Of smalle paadjes aan elkaar rijgen aan een schofterig tempo. Het stijve carbon frame draagt hier aan bij: het reageert allemaal erg vlot. En het levendige stuurgedrag zorgt er voor dat je niet snel zult indutten.

'Criteriumbike met dikke banden'

Cervelo's Aspero gravelbike is overduidelijk méér een 'criteriumbike met dikke banden', dan een 'mountainbike met een racefietstuur'. En op de meest bochtige, smalle mountainbiketrails werd ik daar met enige maat nog aan herinnerd. De trapas staat namelijk erg, erg laag. Bijna een volle centimeter lager dan ik op mijn crosser gewend ben. Sterker nog, de geometrie van de Aspero is nagenoeg gelijk aan de R-serie van het merk. Het grootste verschil is dat de bovenbuis een centimeter langer is. Dat alles geeft de bike — ondanks zijn steile stuurhoek — meer stabiliteit.

Maar als mountainbiker ben ik óók gewend om in veel bochten door te blijven trappen. Zodoende zijn mijn pedalen dan ook niet ongeschonden van deze testbike afgekomen. En ergens komt mij de Aspero met 650b wielen met breed rubber dan ook wat schizofreen over. Want dergelijke banden maken hem absoluut méér capabel offroad én de hele bike met zijn stijve frame meer vergevingsgezind. Maar met de kleinere wielen staat de trapas vervolgens nóg lager en moet je dus wat meer inhouden. En dat is best lastig op een fiets die zo graag de snelheid er in houdt.

Gravelracer mét dropperzadelpen

Om diezelfde reden snap ik de dropper zadelpen niet zo goed bij deze bike. “Als je een dropper nodig hebt bij je ‘gravelrit’, ben je op pad met de verkeerde fiets…” Die uitspraak echo’t best hard op onze redactie. Goed; het hele gravel-genre is nog zoekende, dus wie zijn wij om je te vertellen wat je wel of niet mag doen met je gravelbike… Maar dan nog; als je met je gravelbike dermate extreme dingen gaat uithalen dat een dropper een nuttige toevoeging is, dan denk ik dat er beslist gravelbikes op de markt te vinden zijn die daar qua geometrie beter bij passen dan de Aspero (lees: met een rustiger stuurgedrag en meer vrijheid onder de pedalen).

Cyclocrosser op steroïde

Ik heb in totaal zo’n 600 kilometer afgehaspeld op de Cervelo Aspero gravelbike. Dat staat voor sommigen van jullie misschien gelijk aan twee ‘fietsritjes’; bij mij was het meer gefragmenteerd. Twee van die ritten waren 125 km en een van 80 km. De rest was korter. Normaal duren mijn ritten — ongeacht de fiets — 1,5 tot 2,5 uur. De langste ritten reed ik met de 650b wielset met de 47 mm Vittoria banden. En juist bij die ritten was het extra comfort van die brede banden welkom. Dit waren dan ook ritten waarbij ik brede karrensporen afgewisselde met delen van mountainbikeroutes. De ‘veerweg’ die dikkere banden gaven, heb ik bij die ritten dan ook goed gebruikt, zeg maar… Die afstanden overigens gingen prima, maar je merkt dat de Aspero je aandacht vraagt. En zeker wanneer de vermoeidheid toeneemt, maakt het levendige stuurgedrag dat je eerder met die vermoeidheid geconfronteerd wordt.

Turbodruk opschroeven en rammen

De andere ritten waren van het type ‘na het avondeten nog even buitenspelen’. Niets dieselen, maar de turbodruk opschroeven en lekker rammen. Zonder plan paadjes opzoeken en induiken. Dat bosje iets verderop? Prima, onder in de beugel er naar toe knallen en daar pielen op een paar vierkante hectometers. Om vervolgens na 2 uur terug thuis op de bank neer te ploffen.

Bij dit soort ritten gaf de Aspero eenhead rush net zoals ik die jaren terug ervoer op mijn cyclocrosser; mijn gravelbike-avant-le-lettre. Vooral bij dit soort ritten vond ik de Aspero met 700c wielen — en iets meer bescheiden bandbreedte — goed tot zijn recht komen. Dat loopt simpelweg wat lichter op hardere ondergrond. Snelheid maken is zodoende gemakkelijker en sluit gevoelsmatig beter aan bij de directheid van het stijve frame en het stuurgedrag. Wat dat betreft lijkt de Aspero meer op een cyclocrosser dan op welke andere offroad fiets ook. Maar waar crossers door UCI-regels veelal beperkt zijn in bandbreedte, kan hier gelukkig wel wat volumineuzer rubber gemonteerd worden. De Cervelo Aspero is zodoende veeleer een cyclocrosser op steroïde, dan iets anders.

“De Cervelo Aspero is zodoende veeleer een cyclocrosser op steroïde, dan iets anders.”

Conclusie

Wat geldt voor vrijwel alles op de markt vandaag de dag, geldt ook voor gravelbikes: aan keuze geen gebrek. Maar waar de markt voor mountainbikes redelijk duidelijk gesegmenteerd is, is de jonge gravelmarkt nog duidelijk zoekende. Datzelfde kan ook gezegd worden van veel gravelbikers. Want wat is ‘gravellen’ nu eigenlijk? Alleen al om die reden is er niet één vaste formule voor ‘de gravelbike’.

Van breed inzetbare, maar nergens echt in uitblinkende gravelbikes (die voor velen een prima vertrekpunt zijn, overigens), tot uitgesproken bikepackers en scherpe gravelracers. Je komt momenteel van alles tegen. Echter, aan de uitersten van het spectrum is het aanbod klein. Immers; met een gewaagd, afwijkend product kun je de plank ook finaal misslaan. Maar Cervelo laat zich duidelijk niet door dit risico afschrikken, want met de Aspero zetten ze een gravelbike neer waarvan er slechts weinig zijn op de markt.

Als snelheid 'je ding' is

Ben je aspirant bikepacker en kijk je uit naar meerdere dagen aanéén 'verdwalen op alles wat meer enigszins rijdbaar is'? Dan loop je beter voorbij aan de Aspero. Want de optie om er 650b x 49 mm banden in te monteren laat namelijk vooral zien wat de beperkingen zijn van Cervelo's keuzes op het gebied van geometrie. De Aspero komt namelijk met 700c wielen en 35-40 mm banden beter en meer gebalanceerd tot zijn recht. Dus vragen jouw ritten om breder rubber, dan denk ik dus dat je je af kunt vragen of de Aspero wel een goede optie voor je is.

Samengevat is de Aspero is een erg uitgesproken gravelracer. Het is een stijve, strakke bike die je uitdaagt om de snelheid er in te houden. Hij zal vooral in de smaak vallen bij racefietsers die asfalt willen verruilen voor iets minder vaste ondergrond. Zij zullen zich erg thuis voelen op deze gravelbike. Sterker nog; als er dan al een gravelbike op de markt zou zijn die óók (goed) je racefiets kan vervangen, dan is het deze Cervelo Aspero wel.

Cervelo Aspero GRX 1 Disc - Specificaties en geometrie

2021 Modellen

De Aspero werd in 2020 gelanceerd en Jeroen ging ook op pad met een 2020-model. Voor 2021 is het aanbod in kleuren én afmontagevarianten uitgebreid. Er zijn nu in totaal 6 complete gravelbikes verkrijgbaar, waarbij de prijzen beginnen bij € 3.099. Je kan dan kiezen uit een 2×11 Shimano GR600, of een 1×11 Sram Apex afmontage. Vervolgens heb je voor € 4.199 een versie met Shimano 1×11 GRX 810 onderdelen. Wil je vooraan echter ook nog van verzet kunnen wisselen, dan betaal je € 700 bij voor een 2×11 GRX 810 setup. En dat is wel een flinke meerprijs voor een voorderailleur en extra kettingblad… Elektronisch schakelen kan, zelfs met keuze. Want voor € 5.999 heb je een Shimano GRX 800 Di2 2×11 setup, of de draadloze Sram Force eTap 1×12 aandrijflijn. Tot slot koop je een losse frameset voor € 2.499.

Opvallend: vier van de zes modellen komen standaard met Reserve-wielen. En dan bedoelen we niet ‘een tweede set’ wielen, maar het merk Reserve. Juist ja, dat wielenmerk van Santa Cruz. Want sinds enige tijd zijn Santa Cruz en Cervelo van dezelfde — Nederlandse(!) — eigenaar, namelijk Pon. En Reserve wordt als een los merk in de markt gezet. Van die twee overgebleven bikes heeft de goedkoopste 700c velgen van Alex Rims. De andere, de GRX 1 Disc van € 4.199, komt tot slot als enige met 650b wielen. Voor 2021 zitten er rond die wielen overigens Panaracer Gravel King banden met een breedte van 38 mm. ‘Onze’ 2020-versie van de GRX 1 Disc is identiek aan de huidige versie, alleen had ‘ie Terreno Dry’s van Vittoria en een diepgroene kleur mét spikkels.

GRX 1 Disc — Zoals getest

Specificaties

Frame	Carbon
Voorvork	Carbon, tapered stuurbuis
Achterderailleur	Shimano GRX RX812 – 11 speed
Shifter (rechts)	Shimano GRX RX810 – 11 speed
Shifter (links)	Shimano GRX RX810 – Dropper bediening
Crankset	Easton EA90, 170 mm, 40t kettingblad
Bottom Bracket	Cervélo BBright Connect 30×79 mm
Cassette	Shimano CS-M8000, 11-40t
Ketting	Shimano CN-HG701 – 11 speed
Remmen	Shimano GRX, 160/160 mm schijven (v/a)
Stuur	Easton EC70 AX
Stuurpen	Easton EA70, 31.8 mm
Wielset	Easton EA70 AX
Banden	Vittoria Terreno Dry, 650b x 47 mm
Zadelpen	TransX Dropper, 50 mm verstelweg
Zadel	Prologo Dimension NDR T4.0
Gewicht	9,25 kg (zonder pedalen, inclusief 2 bidonhouders)
Prijs	€ 4.199 (uitvoering zoals getest)

 

Geometrie

Cervélo heeft er een halszaak van gemaakt om de stuureigenschappen bij alle framematen zo goed mogelijk gelijk te houden. Verspreid over de 6 beschikbare framematen zijn er daarom 3 verschillende stuurhoeken toegepast en ook 3 verschillende vorken. En samen met de Trailmixer is zo bij elk frame de naloop (of ‘trail’) identiek te houden met 700c of 650b wielen.

 

Website fabrikant: www.cervelo.com

Tekst: Jeroen van den Brand
Foto's: Jeroen van den Brand & Marleen Mescher