Test | Contec FastAir: tubeless ventielen voor snelle lucht?

Tubeless is enorm fijn… als het werkt. Comfortabel met lage bandenspanning kunnen rijden, minder, of zelfs nauwelijks, lekrijden: het zijn grote voordelen. Groot genoeg in ieder geval om zo nu en dan wat gehannes bij de montage van tubeless setups voor lief te nemen. Toch? Ja, nou nee… Want wanneer verandert gehannes in kansloos gedoe? Pijnlijke vingers van te strakke buitenbanden, je suf pompen met een vloerpomp en dan tóch een band die weigert zich goed én luchtdicht rond de velg te zetten. Om dan nog maar te zwijgen over de plakkerige meuk die vloeibaar dichtmiddel natuurlijk is… en inmiddels de buitenkant van je band, de vloer, je handen… alles ondergespetterd heeft.

“Met de naam van deze tubeless-ventielen zit het alvast goed: FastAir. Dát schept verwachtingen!”

Een beetje gedoe hoort er bij tubeless gewoon bij. Althans, dat is door de bank genomen de concensus. Zelfs ondanks verwoede pogingen van allerlei bedrijven om oplossingen te bedenken. Oplossingen om met de beperkte diameter van het Presta-ventielgat in de velg tóch zoveel mogelijk lucht door te kunnen laten. En oplossingen voor minder geklieder met dichtmiddel. Contec mikt op beide aspecten. Met de naam van deze tubeless-ventielen zit het alvast goed: FastAir. Dát schept verwachtingen!

Contec FastAir: grotere klep

De kern van het Contecs FastAir-ontwerp is de vergrote afsluitklep/ventielkern. In plaats zich te conformeren aan de maximale buitendiameter van circa 6 mm van een regulier Presta-ventiel, heeft Contec de diameter bovenaan de schacht rond de afsluitklep groter gemaakt. Net als de Fillmore van Reserve is het FastAir-ontwerp dus een volledig alternatieve benadering, die dus geen gebruik maakt van uitneembare, universele ventielkern in klassieke Presta-ventielen.

Werking

De schacht zelf is van aluminium, de ventielkern is van roestvast staal en heeft een binnendiameter van 2,5 mm. Net boven de afsluitende O-ring heeft de ventielkern zijdelings grote gaten. Wanneer je het bronzen moertje rond de ventielkern losdraait, kan de ventielkern naar beneden. De zij-uitstroomgaten zijn nu verbonden met de vergrote kamer in de schacht. Je pompt vervolgens lucht dóór de ventielkern, via de vergrote kamer de ventielschacht in. Dankzij deze constructie zou er circa vier keer méér luchtvolume door het ventiel kunnen.

Montage

Vanwege de verdikking rondom de afsluitklep monteer je deze Contec FastAir-ventielen vanuit de spaakzijde van de velg. De voet en het rubber om het velgbed af te dichten zijn los te maken. Samen met een losse moer rond de schacht aan de buitenzijde van de velg, schroef je met de voet het geheel strak in het ventielgat. Het rubber is behoorlijk conisch en lijkt weinig moeite te hebben om zich aan het ventielgat te conformeren, zelfs als het velgbed vrij smal is. Voor de montage heb je verder geen speciaal gereedschap nodig en echt complex is het klusje ook niet.

RTFM! Oh, wacht…

Na binnenkomst van de ventielen was het wel eventjes puzzelen hoe ze nu precies werken. Zo schroefde ik de ventieldopjes braaf los, zoals dat bij elk ventiel gaat. Maar… dat is niet de bedoeling. Bij deze FastAir-ventielen zit het dopje óp de bronzen moer gedrukt. Draai je hem los, dan neem je die bronzen moer dus mee. Als je dat – net als ik – de eerste paar keren doet, is het nóg meer gissen naar hoe het ventiel werkt. Want zónder die moer druk je de ventielkern té ver naar beneden, waar-ie de grote kamer óók afdicht. En zo krijg je er natuurlijk géén lucht (of dichtmiddel) meer doorheen.

“Lees dan ook gewoon de handleiding Jeroen, eigenwijs jong!” hoor ik je denken. Ja, je hebt gelijk. En ik geef grif toe dat ik ook vaak pas een handleiding lees nadat iets niet meer werkt of… inmiddels al stuk is. Lekker professioneel, ik weet het. Aan de andere kant is mijn filosofie dat goede producten eigenlijk geen handleiding zouden móeten hebben. En kom op; we hebben het hier over een ventiel! Hoe moeilijk kan het zijn. Nou ja, blijkbaar dus toch wel. Contec levert de FastAir-ventielen echter zónder een handleiding. Althans, vooralsnog; ik kom op dit punt verderop in deze test nog terug.

Grotere luchtstroom

Om een tubeless band goed op een tubeless-ready velg te laten ploppen, zodat de hieldraad zich (liefst meteen) luchtdicht op de schouders van de velg zet, heb je een flinke luchtstoot nodig. Bij goed passende combinaties van band en velg en een regulier Presta-ventiel lukt dat vaak met een goede vloerpomp, als je ventielkern verwijdert. Alleen… je band loopt dan dus weer leeg zodra je de pompkop lostrekt. Het is precies dit waar Contec met de FastAir een oplossing biedt. Want bij dit ventiel hoef je dus niets te verwijderen en de werking van de ventielkern als afsluitklep, blijft gehandhaafd.

De luchtstroom dóór de FastAir tubeless-ventielen is merkbaar groot. Beduidend groter dan bij een regulier Presta-ventiel mét ventielkern. Ik heb de luchtstroom niet kunnen meten, maar het lijkt gevoelsmatig redelijk in de buurt te komen van de Fillmore’s van Reserve, die ik momenteel parallel op een andere wielset in gebruik heb. Na wat rondneuzen op de digitale snelweg naar ervaringen van anderen, kwam ik de ventielen van 76 Projects tegen, wat in feite dezelfde ventielen zijn. Zowel 76 Projects als Contec halen deze ventielen bij dezelfde fabrikant in Azië vandaan. Hoe dan ook; mijn bevindingen worden óók bevestigd door lekker pragmatisch onderzoek in Canada.

“Het praktijkvoordeel van de Contec FastAir tubeless-ventielen zit hem dan ook niet alleen bij de eerste setup in de schuur of garage, maar vooral ook ‘in het veld’, bijvoorbeeld als je lek hebt gereden en de band deels is losgekomen van de velgrand.”

In de praktijk betekent dit dat ik een setje Cadex AR banden op Cadex AR35 gravelenwielen met een paar slagen van een voetpomp perfect op de velg heb zitten. Dat zegt uiteraard net zoveel over het ventiel als over deze band-velgcombinatie. Wat ik op basis van mijn ervaring met talloze andere band-velgcombinaties wél kan zeggen, is dat méér luchtstroom maakt dat het gebied tussen het met een vloerpomp een band succesvol laten ploppen en kansloos gehannes waarbij je uiteindelijk een compressor of booster moeten pakken, flink verbreed wordt. Het praktijkvoordeel van de Contec FastAir tubeless-ventielen zit hem dan ook niet alleen bij de eerste setup in de schuur of garage, maar vooral ook ‘in het veld’, bijvoorbeeld als je lek hebt gereden en de band deels is losgekomen van de velgrand.

Merk overigens op dat deze Contec FastAir tubeless-ventielen niet rechtstreeks compatibel zijn met pompen met schroefkop. De ventielkern en de moer zijn simpelweg te groot. Je kan deze tubeless-ventielen dus alleen oppompen met pompkoppen die je er opdrukt én vervolgens vastklemt met een hendel. Een nadeel is dus ook dat je veel CO₂-patroonadapters niet rechtstreeks op deze ventielen kunt gebruiken. Ik zeg bewust twee keer niet rechtstreeks; Contec heeft inmiddels een adapter in de pijplijn waarmee deze ventielen wél met elke Presta-compatibele pompkop samenwerken.

FastAir: grote doorstroming voor lucht, maar ook voor dichtmiddel?

Contec belooft bij z’n FastAir ventielen niet alleen méér luchtstroom (wat ze hebben) maar óók dat ze niet of nauwelijks verstoppen met dichtmiddel. En dat je gemakkelijker dichtmiddel kunt toevoegen óf uit een tubeless buitenband kunt halen. Contec levert hiervoor de ‘Seal Prep Injector Kit’ (€ 9,95), wat in feite een grote injectiespuit is met een transparante slang die over het ventiel past.

De doorstroming van de ventielkern blijkt voor veel dichtmiddellen voldoende te zijn om niet snel te verstoppen. Het inspuiten van Contecs eigen dichtmiddel gaat zonder problemen. Maar omdat zij ammoniak toepassen in het middel, gebruik ik dat niet.  Ook Schwalbe’s Doc Blue gaat er vlot doorheen. Bij bijvoorbeeld WTB’s dichtmiddel, dat méér microdeeltjes lijkt te hebben, merk je wel méér weerstand. Meer dan bij de Reserve Fillmore-ventielen. Je moet dan ook rustiger te werk gaan, om te voorkomen dat de microdeeltjes samenklonteren. Want uiteindelijk kán de ventielkern van de FastAir-ventielen alsnog verstoppen als je écht te veel haast hebt. Het is bij dit type dichtmiddelen beslist aan te bevelen om tijdens het inspuiten ook regelmatig kort even aan de spuit te trekken. Door de vloeistof kortstondig terug te laten stromen, klontert het minder snel samen in het ventiel.

Verlengd met slang aan binnenzijde

Contec heeft de ventielvoet voorzien van een stukje slang. Het idee hierbij is dat je met die los verkrijgbare ‘Seal Prep Injector Kit’ vloeibaar dichtmiddel uit de band kunt zuigen. Het slangetje maakt het toepassen van een banden-insert in eerste instantie niet mogelijk. Al zou je natuurlijk ook kunnen proberen om een gat dóór je insert te maken. In theorie kan het slangetje dan zelfs helpen om het dichtmiddel op de juiste plek te krijgen: onder het loopvlak van de band. En dát is juist wel interessant. Maar toegegeven, ik heb dit niet geprobeerd.

Omdat Contec z’n FastAir tubeless-ventielen levert zonder handleiding, was het even gissen naar hoe hier mee om te gaan. Het punt is namelijk dit: het slangetje is namelijk dermate lang dat-ie kort onder het oppervlak ligt van de Cadex AR 700x40c band. En omdat ik nooit met kneiterharde banden rij, voel je elke omwenteling een tik. Het slangetje is namelijk stijf en vervormt dus minder gemakkelijk mee met buitenband. Ik heb er een aantal ritten al tikkend gereden in de hoop dat het minder werd. Maar helaas…

Nadat ik dit meldde bij Contec, wezen ze me op een specifieke pagina op hun website, waarbij ze uitleg geven over de montage van deze ventielen. Daar staat dat je de lengte van het slangetje inkort naar gelang de bandhoogte. Eigenlijk best logisch… als je eenmaal weet dat dat de bedoeling is. Wat de optimale lengte is, wordt echter niet aangegeven en moet je zelf dus bepalen. Ik heb hem uiteindelijk dusdanig ingekort dat bij het inzakken van de band bij de laagste spanningen die ik rijd, het slangetje nog steeds ruim vrij ligt van de binnenzijde van het loopvlak. Hierna was de tik definitief weg.

Om dichtmiddel uit te zuigen laat je vervolgens de druk af van je band. Met het ventiel verticaal, zodat daaronder al het dichtmiddel kan verzamelen, blijft het echter wél opletten dat de band niet alsnog het slangetje afsluit. Een band zakt echter gemakkelijk ver in, dus zelfs met een extreem kort slangetje loop je dat risico. De enige manier om dit te omzeilen is dus het wiel iets te op te tillen, terwijl je met de spuit het dichtmiddel uitzuigt. Met slechts twee handen beschikbaar is dat wel even een gevogel, maar uiteindelijk niet schier onmogelijk.

Afhankelijk van het toegepaste dichtmiddel gaat dit uitzuigen overigens matig tot goed. En dat zit hem vooral in de hoeveelheid microdeeltjes er in het middel zitten. Heb je vloeistof met veel dichtmiddel, dan loop je dus meer kans dat het ventiel dichtslibt. Vooral ook omdat naar verloop van tijd de vloeistof verdampt/opdroogt. Ook hierbij is het dus aan te bevelen om tijdens het uitzuigen, ook kort eventjes iets terug te pompen, zodat het ventiel zo goed mogelijk open blijft.

Als je de finesse van de Contec FastAir-ventielen eenmaal doorhebt, dan is met name dat uit kunnen zuigen een mooie toegevoegde waarde. Het brengt het klieder-gehalte dat je typisch associeert met tubeless-setups echt flink naar beneden.

Conclusie

Het ontwerp van Contecs FastAir tubeless-ventielen lijkt in de kern op dat van de Fillmore van Reserve. Bij beide wordt de maximale diameter van de ventielschacht zoveel mogelijk gebruikt voor betere luchtdoorstroming. In beide gevallen is de eigenlijke ventielklep groter in diameter dan bij reguliere Presta-ventielen. Maar waar Reserve deze helemaal onderaan positioneert, heeft Contec hem naar buiten gehaald. En met die keuze zijn er extra constructieve aspecten bijgekomen die maken dat de werking nét wat anders is. Bij de Reserve Fillmore heb je geen tegenwerking van de ventielklep bij het inbrengen van tubeless dichtmiddel. Bij de Contec FastAirs zijn er iets meer bochten en vernauwingen waardoor je meer risico loopt op verstopping bij het inspuiten van vloeibaar dichtmiddel met veel microdeeltjes.

“Contec is met de FastAir tubeless-ventielen de enige die in de buurt kan komen van de Fillmore’s van Reserve. Met beide ventielen kun je zónder de ventielkern uit te nemen sneller véél lucht in je tubeless band krijgen… Het kunnen toevoegen en uitnemen van dichtmiddel is daar bovenop absoluut een toegevoegde waarde.”

Het uit kunnen zuigen van dichtmiddel is een mooie toevoeging en maakt het controleren van het dichtmiddel óf het zo volledig mogelijk uitnemen voordat je een buitenband wisselt een stuk minder gedoe en geklieder. Maar om het minder tot een trial and error-verhaal te laten zijn voor elke gebruiker, zou een handleiding bij de ventielen toch wel handig zijn.

Contec is met de FastAir tubeless-ventielen de enige die in de buurt kan komen van de Fillmore’s van Reserve. Met beide ventielen kun je zónder de ventielkern uit te nemen sneller véél lucht in je tubeless band krijgen. Met een setprijs van € 28,95 (of € 27,95 voor de mtb-versie) zijn ze een stukje goedkoper dan de Reserve’s. Bovendien zijn ze, in tegenstelling tot de Reserve’s, verkrijgbaar voor verschillende velghoogtes. Het kunnen toevoegen en uitnemen van dichtmiddel is daar bovenop – als je eenmaal weet hoe je de setup goed werkend krijgt – absoluut een toegevoegde waarde, waarmee je geklieder beslist niet meer op de koop toe hoeft te nemen bij een tubeless-setup.

Dus terugkomende op de vraag in de aanhef van deze test; het afwijkende, ‘interessante’ ontwerp is uiteindelijk echt handig én nuttig!

Aprospos

Uiteraard heb ik Contec mijn bevindingen met de FastAir tubeless-ventielen en de opmerking over de handleiding voorgelegd. In reactie daarop wezen ze me dus op deze specifieke webpagina met uitleg over hoe de tubeless-montage met deze FastAir-ventielen er aan toe gaat. En die uitleg is uitvoerig en duidelijk. Maar een linkje naar die pagina vanaf de productpagina had ik niettemin óók wel handig gevonden… Bovendien wordt er nog niet echt uitgelegd wat je het beste aan kunt houden aan lengte voor het uitzuigslangetje. Contec heeft ons ook toegezegd dat de ventielen in de toekomst óók voorzien worden van een handleiding in de verpakking.

Tekst & foto’s: Jeroen van den Brand