Tekst en foto’s: Arjan Kruik
Cube AMS One11: is meer beter dan minder?
Alle fullsupensions van Cube heten Stereo, behálve één. Dat is de AMS, de dubbelgeveerde crosscountryracer van dit Duitse merk. Of beter: dat zíjn de AMS-en, meervoud dus, want de huidige generatie omvat twee varianten, beide op basis van een en hetzelfde frame: de AMS Zero99 met 100 millimeter veerweg rondom en de AMS One11 met 120 millimeter veerweg aan de voor- en 110 aan de achterkant. De eerste is als vanouds bedoeld voor bosbeukers die snelheid en efficiëntie prioriteren ten opzichte van controle en comfort. Terwijl met de tweede het beide beoogd wordt: dus zowel snelheid en efficiëntie als controle en comfort.
Cube wil met de AMS One11 dus van twee walletjes eten. En we weten allemaal: dat kan niet. Of toch wel? Na de AMS One11 een paar weken lang intensief gebruikt te hebben, moet ik toch toegeven dat Cube z’n claims redelijk waar maakt. En ook de andere testrijders die ik ter controle heb ingeschakeld – bedankt Arjo en Sebastiaan! – bevestigen mijn bevindingen: deze Duitse fully is inderdaad comfortabel, capabel en veelzijdig, maar levert op het vlak van snelheid en efficiëntie eveneens een goede prestatie. Over hoe dat kan lees je hieronder meer.
Cube AMS One11 C:68X 2024: programma en prijzen
Cube brengt twee uitvoeringen van de AMS One11, beide met een frame van hoogwaardig C:68X-carbon. De door ons gereden Pro-uitvoering is met een adviesprijs van 3.990 euro de ‘instapper’, het topmodel is de AMS One11 C:68X TM, die voor 4.990 euro in de shops staat. Voor die duizend euro extra krijg je niet alleen een compleet Fox Factory-onderstel, maar onder andere ook hoogwaardige Newmen Evolution SL-wielen en een Shimano XT-aandrijflijn met carbon cranks van Praxis.
Op basis van exact hetzelfde C:68X-frame brengt Cube de AMS Zero99-reeks. Deze modellen beschikken vanwege de kortere achterbrug niet over 110, maar over 100 millimeter veerweg aan de achterkant. En in de balhoofdbuis is een 100 millimeter voorvork gestoken. De AMS Zero99-serie bestaat uit vier modellen, beginnend bij de AMS Zero99 C:68X Race van 4.699 euro tot aan het topmodel AMS Zero99 C:68X SLT, dat 7.499 euro kost.
Cube brengt de AMS Zero99- en AMS One11-modellen in vier maten, van S tot XL. Alle maten staan op 29 inch wielen.
Meer info op cube.eu
Frame
Lichtgewicht carbon
Cube past voor z’n carbon frames verschillende materiaalmixen toe, waarbij uiteraard de lichtste het duurst zijn. Het voor de AMS One11 gebruikte C:68X-carbon is het beste dat Cube in huis heeft. Niet alleen voor wat betreft het materiaal zelf, maar ook als het gaat om de manier waarop het gebruikt is. Dat alles levert volgens Cube een frame op dat in framemaat M slechts 1.600 gram weegt. En dat is behoorlijk licht! Zoals ik al schreef delen de AMS One11 en de AMS Zero99 ondanks het verschil in veerweg hetzelfde voorframe. Dat het qua geometrie tóch twee verschillende bikes zijn is te danken aan een paar slimme trucjes die Cube heeft uitgehaald.
Om te beginnen is de liggende achtervork van de AMS One11 met 445 millimeter langer dan die van de AMS Zero, die 337 millimeter meet. Die extra lengte van bijna een centimeter resulteert in meer veerweg. Daar komt nog bij dat bij de AMS One11 een demper is gebruikt met een langere slag; 42,5 millimeter in plaats van 40 millimeter. Dat lijkt niks, maar doordat de veerbeweging via een hevel op de demper wordt overgebracht, vertaalt die 2,5 millimeter zich in de praktijk tot meer. Alles bij elkaar beschikt de AMS One11 over 110 millimeter veerweg.
Ook aan de voorkant is een handigheidje uitgehaald: dankzij een verdraaibare lagerschaal van Acros kun je de balhoofdbuishoek met ongeveer een halve graad aanpassen. Af fabriek staat de voorvork van de AMS One11 in de flauwste stand. Terwijl die op de AMS Zero99 af fabriek juist in de stéilste stand staat. Dus ondanks dat de AMS One11 en de AMS Zero99 hun voorframe delen, zijn de balhoofdbuishoeken verschillend. Waarbij natuurlijk opgemerkt moet worden, dat de balhoofdbuishoek van de AMS One11 vanwege de langere voorvork sowieso al vlakker is.
Geometrie: niet topactueel, wel fijn voor Nederland
Dat brengt me op de rest van de geometrie van de AMS One11. Je kunt van alles van Cube vinden, maar dat dit Duitse merk niet bepaald voor de fanfare uitloopt als het gaat om innovatie op het vlak van geometrie kunnen we toch wel stellen. Ook voor de AMS One11 gaat dat op. Aan de andere kant kun je je afvragen of het nodig is om iedere trend te volgen, al helemaal omdat veel van die trends op Nederlandse trails en routes niet altijd een verbetering betekenen. Ter vergelijking: vorig jaar reden we uitgebreid met de ook niet bepaald progressief vormgegeven Cannondale Scalpel SE en die viel op de Nederlandse mountainbikeroutes bij de testrijders enorm in de smaak. Niet óndanks z’n behoudende geometrie, maar juist dankzij!
Ik loop alvast wat op de zaken vooruit, maar voor de AMS One11 gaat het bovenstaande eigenlijk ook op. Desondanks zijn er een paar punten die wat mij betreft bij de AMS One11 wel wat actueler mogen. Zo is de reach met 423 millimeter voor een maat M aan de korte kant. En omdat de bovenbuis met 598 millimeter juist redelijk doorsnee is qua lengte, staat de zitbuishoek dientengevolge met 73,4 graden ouderwets vlak. Een steilere zitbuishoek gecombineerd met dezelfde bovenbuislengte als nu zou resulteren in een lange reach. Dat lijkt mij dus kat in ’t bakkie.
Ik loop de rest van de geometrie ook even met je door. De balhoofdbuishoek is 66 graden, de achterbrug meet zoals gezegd een royale 445 millimeter en de wielbasis is een niet geringe 1.167 millimeter. De hoeken en maten met de balhoofdlagercup in de steile stand neem ik niét met je door. Dat is bewust, want ik denk niet dat iemand de vork op deze fiets meer rechtop gaat zetten. Immers, als je dat doet komt niet alleen het stuur omhoog, maar maak je tevens de zitbuishoek nóg vlakker dan die nu al is. En waarom zou je dat willen? Om die zitbuishoek effectief steiler te krijgen heb ik juist het zadel maximaal naar voren geschoven, wat – meer daarover hieronder – de klimkwaliteiten ten goede komt.
Maatvoering: tussen M en L in
Testrijder Arjo, die je op de foto’s ziet, is 1,70 meter. Voor hem is de testmaat M perfect. Ik ben zelf 1,80 meter en ik zit eveneens lekker op de M. Maar ook een L zou me passen, dus welke moet het dan worden? Ik denk dat dit iets is dat veel rijders die precies tussen twee maten in vallen wel herkennen. Je kan dat zien als een nadeel, maar ook als een voordeel; ik kan namelijk kiezen. De wendbaarheid van de M bevalt me op de relatief gladde en eenvoudige Nederlandse mtb-routes uitstekend, maar omdat ik ook op lastige buitenlandse trails goed beslagen ten ijs zou willen komen, zou ik uiteindelijk toch voor de L gaan.
Klassieke vierpuntsvering
Al sinds de begindagen van het merk vertrouwen de ontwerpers van Cube op een vierpuntssysteem met Horst-link, een draaipunt net voor/onder de achteras dat in theorie garant staat voor actieve vering met minimale trapinvloeden. Ook bij de AMS One11 blijven de ontwerpers trouw aan dit veersysteem. Ze stappen dus niet, zoals de meeste andere merken omwille van gewichtsbesparing inmiddels wel gedaan hebben, over op een constructie zonder zo’n draaipunt, maar met een flexibele liggende of staande achtervork. Ik snap de overweging wel. Immers, met de Horst-link-vering weten de Cube-ingenieurs dankzij decennia ervaring met dit systeem preciés waar ze aan toe zijn. En als ik net als zij moet kiezen tussen de beste vering of het laagste gewicht, dan zou ik ook voor dat eerste gaan.
Naast veersysteem spelen natuurlijk ook de veerelementen een cruciale rol. Voorin hangt Cube een Recon Gold RL, aan de achterkant vangt een Rockshox Deluxe Select+ demper de klappen op. Beide zijn relatief simpel. Bij de demper heeft de demping van de ingaande slag, de compressie, maar twee standen: open en dicht. Daarnaast is de rebound, de demping van de uitgaande slag in te stellen. Ook de voorvork heeft een instelbare rebound- en compressiedemping. Omdat de Recon z’n veerweg nogal snel opsoupeert, heb ik die laatste met twee klikjes dichtgedraaid. Dat werkt, maar heeft als nadeel dat de vork ook minder gevoelig aanspreekt. Een iets minder eenvoudige vork dan de Recon zou fijn zijn, maar ik snap dat Cube voor de 3.990 euro die de AMS One11 kost concessies heeft moeten doen. Vooral omdat het frame ronduit state-of-the-art is.
Onderdelen
Goede prijs-kwaliteitverhouding
Ook aan andere onderdelen dan de vork en de demper zie je dat het luxe en lichte C:68X-frame een flink hap uit het budget van de product-manager genomen heeft. De gemonteerde onderdelen zijn goed, maar niet zo mindblowing goed zoals je bij sommige andere modellen van Cube ziet. Aan de andere kant: het is met de afmontage van de AMS One11 Pro zeker niet behelpen. Het is en blijft een Cube en dus krijg je per saldo meer waar voor je geld dan bij menig concurrent. Zo is een complete Sram GX-groep gemonteerd, inclusief GX-cassette. Opvallend is het relatief kleine 30-tands kettingblad. Dat stelt je in staat zelfs de allersteilste hellingen te overwinnen.
Ook de rest van het spul op en aan de AMS One11 Pro is functioneel en degelijk. De wielen komen bij Fulcrum vandaan, een vaste toeleverancier van Cube. Het gaat om de Red 77, een model dat Fulcrum al jaren speciaal voor Cube maakt. Kwalitatief prima wielen, maar dat ze al wat langer meegaan zie je aan de binnenbreedte van de velgen. Die is met 26 millimeter aan de smalle kant, zeker voor een fiets als de AMS One11. Daardoor staan de banden wat minder mooi dan met bredere velgen. Die banden zijn Forekasters van Maxxis met Exo-karkas in 2.35 inch.
Fijne stoppers, dito dropper
Ook de Magura-remmen dragen bij aan het rijplezier en -gemak dat de AMS One11 Pro biedt. Dat is helaas niet al bij de eerste rit zo. Af fabriek staan de remgrepen namelijk zodanig strak afgesteld, dat er nauwelijks een vrije slag is en dat de remmen bij de minste of geringste aanraking blokkeren. Nadat we dit hebben aangepast functioneren de remmen goed. Nog steeds met een stevig gevoel aan de hendel, maar niet meer zo überdirect en met voldoende stopkracht. Speciale vermelding verdienen ook de Magura-remschijven: die zijn met 2 millimeter dikker dan gebruikelijk, waardoor ze overtollige warmte beter afvoeren, minder snel verbuigen en langer meegaan. Ook helemaal prima is de dropperpost uit eigen huis. Soepel, met een lichte bediening en zonder speling.
Hoe rijdt de Cube AMS One11 C:68X Pro?
Nederlandse mtb-routes
Op de Nederlandse mountainbikeroutes waar ik met de AMS One11 heb gereden – Drieluik Dorst, Bergen op Zoom, de Utrechtse Heuvelrug – is de 110/120 millimeter veerweg van de AMS One11 beslist geen overkill. Dito voor de relatief flauwe balhoofdbuishoek. Echter, de scherpte waarover een volbloed crosscountry-fully beschikt is op de AMS One11 wat minder. Of dat een nadeel of een voordeel is ligt aan jou. Ben je een kin-op-de-voorband-bosbeuker, dan is de AMS One11 waarschijnlijk te gemoedelijk naar jouw smaak. Maar leg je graag lange afstanden af zonder je rug, schouders en polsen te overbelasten, dan is de AMS One11 ideaal. En let op! Ondanks dat ik het heb over “minder scherpte” is de AMS One11 beslist niet log of traag. Hoewel Cube de AMS One11 in de markt zet als een “trailbike”, is en blijft het in essentie toch écht een crosscountry-machine.
De vering bevestigt dat beeld: met de negatieve veerweg, de sag, op 25 procent is het onderstel lekker stevig, zodat er ook met de demper in de open stand nauwelijks trapenergie verloren gaat. Tegelijkertijd rolt de fiets heerlijk soepel – flop, flop, flop – over wortelsecties. De snelheidspotentie van de AMS One11 is dus hoog. Om op dat vlak het onderste uit de kan te halen zou ik, als dit mijn eigen bike was, minder grof genopte banden omleggen. De af fabriek gemonteerde Maxxis Forkasters zijn weliswaar veelzijdiger en veel gripvaster dan de Maxxis Rekon Race of het duo Ray en Ralph van Schwalbe dat je vaak op crosscountry-fullies ziet. Maar ze rollen op de Nederlandse zandgrondroutes duidelijk minder snel.
Belgische Ardennen
Ik heb met de AMS One11 Pro ook in de Ardennen gereden, met steiler terrein en vooral ook meer wortels en keien. De Maxxis Forkasters zijn daar veel meer op hun plaats. Ook iets anders dat me in Nederland is opgevallen wordt in België bevestigd: de AMS One11 klimt als een malle, vooral als je niet gaat staan, maar op het zadel blijft zitten. Aan de ene kant zakt demper in steile passages niet weg en blijft het voorwiel goed sporen, aan andere kant weet de achterband de ondergrond heel erg goed te volgen en vindt het grip op de meest onverwachte plekken. Daardoor kun je doorrijden waar anderen moeten stoppen. Letterlijk: steile wortelpassages die ik op m’n eigen xc-fully niet red, haal ik wél op de AMS One11.
De bovengemiddeld lange achterbrug van de AMS One11 speelt hierbij een cruciale rol; die houdt het voorwiel aan de grond. Twee kanttekeningen bij die goede klimeigenschappen: om ze te realiseren heb ik het zadel maximaal naar voren geschoven en is de stuurpen zo laag mogelijk geplaatst. Zoals gezegd is de zitbuishoek van de AMS One11 niet al te steil en een meer naar voren geschoven zadel maakt die hoek effectief steiler. En de laag geplaatste stuurpen brengt het zwaartepunt meer naar voren. Zo kun je zónder gekke houdingen aan te nemen supersteile hellingen omhoog peddelen. Daarbij helpt het natuurlijk dat het voorblad maar 30 tanden heeft. In combinatie met de 52-tands krans op het achterwiel is het lichtste verzet op de AMS One11 écht licht.
Omlaag
Dan het dalen. Ook hier laat de AMS One11 zien dat-ie veel in huis heeft. De lange achterbrug, lange wielbasis, luie balhoofdbuishoek, het omhoog gebogen stuur en niet te vergeten de dropperpost in de zitbuis bieden een mate van controle en stabiliteit die je van een bike met zoveel crosscountry-DNA in eerste instantie niet verwacht. Desondanks zou ik de AMS One11 niét direct als een trailbike kwalificeren, zoals Cube zelf wel doet. Net als bijvoorbeeld de Kona Hei Hei en de Cannondale Scalpel SE – twee vergelijkbare bikes waarmee we al eerder reden – is de Cube AMS One11 eerder een crosscountry-bike met iets extra’s. Het is een beetje zoals met mijn ouwe, trouwe Subaru Outback. Die heeft dezelfde carrosserie en dezelfde vierwielaandrijving als de Subaru Legacy, maar omdat de Outback hoger op z’n poten staat, is-ie op onverharde wegen veel capabeler.
Over capabel gesproken: wie voor een richel of wortelsectie snel z’n voorwiel even wil optrekken, moet dat wel extra krachtig doen. De lange achterbrug en de lage stuurpositie die de AMS One 11 tot zo’n uitzonderlijk goede klimmer maken, werken namelijk tegen als je een manual wilt doen. Rijd je een route met een bovengemiddeld hoog aandeel singletrails, dan kan je de hanteerbaarheid en daaleigenschappen verbeteren door het stuur wat hoger te plaatsen. En wat dan ook helpt is iets minder druk in de demper: je kunt gerust zakken tot een sag van 30 procent – de percentages staan netjes afgedrukt op de schacht van de demper – zónder dat dit in ruig terrein resulteert in doorslaan van de achtervering.
Wat dat betreft is het wel jammer dat de compressiedemping van de Rockshox Deluxe Select+ alleen maar open of dicht kan. Een tussenstand – een zogenaamde pedaal- of klimstand – zou écht toegevoegde waarde hebben. Je zou de demper dan namelijk altijd met 30 procent negatieve veerweg kunnen rijden. In beklimmingen gebruik je dan de klimstand en in afdalingen zet je de demper open. Nogmaals: zoals de AMS One11 Pro uit de fabriek komt, is de achtervering heel erg goed. Maar met een demper die nét iets meer instelmogelijkheden biedt zou de achtervering nóg beter zijn.
Slurpgeluid
Dat brengt me op de voorvork. De gemonteerde Rockshox Recon is op zich geen slechte vork, maar desondanks kan-ie de goede achtervering niet bijhouden. Niet alleen reageert de Recon minder gevoelig op oneffenheden, maar áls-ie reageert schiet-ie nogal snel door de eerste helft van z’n veerweg heen. Je kunt dat laatste oplossen door de compressiedemping een paar klikjes dicht te draaien, maar daardoor reageert de vork nóg minder gevoelig op kleine oneffenheden. Storend is ook het slurpgeluid bij inveren, veroorzaakt door de olie die door de demper geperst wordt.
Ook hier de opmerking dat ik met het bovenstaande de Recon absoluut niet wil diskwalificeren. Wie de AMS One11 Pro voornamelijk op Nederlandse mountainbikeroutes rijdt heeft aan de Recon een prima vork. Maar wie vaak uitdagende buitenlandse trails rijdt en er bovendien een hoog tempo op nahoudt, zal ontdekken dat de Recon de zwakste schakel is in het verder ronduit goede onderstel van de AMS One11 Pro.
Conclusie
Het begrip ‘veelzijdig’ valt op deze website nogal regelmatig. Natuurlijk, er zijn genoeg mountainbikers die met liefde hun geld uitgeven een one trick pony. Maar sommige anderen kijken wat verder en hebben liever een bike waarmee ze letterlijk en figuurlijk alle kanten op kunnen. De Cube AMS One11 Pro is zo’n bike. Licht, snel en dynamisch genoeg voor de Nederlandse mountainbikeroutes, zelfs al rijdt de rest van je mountainbikeploegje op volbloed crosscountry-machines. En comfortabel en capabel genoeg voor buitenlandse trails. Maar misschien moet je je ploegje dan wel thuislaten. De kans is namelijk groot dat je ze op je AMS One11 Pro kansloos achter je laat. Hoe steiler en lastiger het terrein, hoe meer de AMS One11 uitloopt op rijders met racefullies. Omlaag, maar waarschijnlijk ook omhoog, want de klimeigenschappen van de AMS One11 zijn echt indrukwekkend goed.
Alles is relatief, dus interpreteer het bovenstaande niet alsof de AMS One11 een rasechte trailbike is. Dat is het namelijk niet. Zet de AMS One11 en een échte trailbike naast elkaar bovenaan een uitdagende afdaling en je snapt wat ik bedoel. Met z’n hoe dan ook geringe veerweg heeft de AMS One11 dan namelijk niks in te brengen. Horses for courses, zoals de Britten dat zo mooi kunnen zeggen. Maar neemt niet weg dat de AMS One11 voor een crosscountrybike bovengemiddeld capabel is.
“Los van z’n rijeigenschappen overtuigt de Cube AMS One11 Pro ook door z’n prijs-kwaliteitverhouding. Oké, vanwege het superlichte – lees: dure – frame is deze fullsuspension op het vlak van onderdelen minder overtuigend dan sommige andere Cube’s, maar dat wil niet zeggen dat het behelpen is.”
Los van z’n rijeigenschappen overtuigt de Cube AMS One11 Pro ook door z’n prijs-kwaliteitverhouding. Oké, vanwege het superlichte – lees: kneiterdure – frame is deze fullsuspension qua afmontage minder overtuigend dan sommige andere Cube’s, maar dat wil niet zeggen dat het behelpen is. Integendeel; de gemonteerde onderdelen zijn nóg steeds beter dan wat veel concurrenten op hetzelfde prijspunt kunnen bieden. Alleen de goedkope Rockshox Recon-voorvork doet hier wat afbreuk aan.
Lang verhaal kort: zoek je een snelle dubbelgeveerde mountainbike waarmee het in Nederland én daarbuiten goed biken is, maar wil je de kosten binnen de perken houden? En wil je desondanks geen grote concessies doen ten aanzien van gewicht en kwaliteit? Dan hoort de Cube One11 Pro absoluut op je lijstje te staan.
Reactie van Cube
Bij de opbouw van de testfiets hebben we verzuimd de beschermer op de liggende achtervork te monteren. AMS-modellen die bij de Cube-dealers staan zijn uiteraard wél voorzien van een beschermer.
Cube AMS One11 C:68X Pro 2024 | Prijs, specificaties en geometrie
Onderdelen, gewicht en prijs
Frame | C:68X-carbon, UDH |
Vork | Rockshox Recon Gold RL Air, 120 mm veerweg |
Achterdemper | Rockshox Deluxe Select+, 110 mm veerweg |
Achterderailleur | Sram GX Eagle, 12-speed |
Schakelaar | Sram GX Eagle, 12-speed |
Crankset | Sram GX Eagle, 30t, 175 mm |
Cassette | Sram GX Eagle, 10/52t |
Ketting | Sram SX Eagle |
Remmen | Magura MT Thirty |
Remschijven (v/a) | Magura Storm CL, 180/180 mm |
Wielen | Fulcrum Red 77, 26 mm binnenbreedte, 28 spaken |
Voorband | Maxxis Forekaster, EXO, 2.35 inch |
Achterband | Maxxis Forekaster, EXO, 2.35 inch |
Stuur | Newmen Evolution, 760 mm breed |
Stuurpen | Newmen Evolution SL, 60 mm |
Zadel | Natural Fit Nuance |
Zadelpen | Cube-dropperpost, 150 mm drop |
Gewicht compleet | 11,85 kg (framemaat M) |
Prijs | € 3.999,- |
Garantie | Drie jaar garantie op frame voor 1e eigenaar |
Extra | Crash replacement-regeling |
Geometrie
Website fabrikant: cube.eu
9/52 cassette van SRAM? Is die nieuw???
Scherp gezien, die bestaat inderdaad niet en was een typo; nu hersteld! Thnx // Jeroen