Tekst: Jeroen van den Brand // Foto’s: Arjan Kruik & Jeroen van den Brand
DT Swiss behoeft eigenlijk geen introductie. Al jaren zijn de naven, spaken, velgen en complete wielsets bij nagenoeg elke fanatieke fietser bekend. Maar zo bekend als die wielonderdelen zijn, zo relatief onbekend zijn de ándere producten die deze Zwitserse firma maakt. Sinds de overname in 2008 van de productie van voorvorken van de Engelse firma Pace, is DT Swiss méér dan alleen fabrikant van wielcomponenten.
Begin 2020 lanceerde DT Swiss, in aanloop naar de Olympische Spelen, het 232-platform. Dat bestaat uit een upside-down dropper-zadelpen, een achterdemper en een geveerde voorvork voor crosscountry-gebruik.
Bij de lancering gaf DT Swiss te kennen meer tijd dan ooit te gespendeerd te hebben aan de ontwikkeling van de nieuwe voorvorken. Ja, meervoud. De F232 One is er namelijk met 100, 110 en 120 mm veerweg. Eenmaal gekozen kun je de veerweg niet meer veranderen. Sinds kort heb je ook een keuze bij de offset; naast de 51 mm-variant is de F 232 One verkrijgbaar met 44 mm offset. Ik ben sinds vorig jaar op pad met met de 51 mm variant.
Specificaties DT Swiss F 232 One
- Veerweg: 100 mm, 110 mm of 120 mm (niet intern verstelbaar);
- Wieldiameter: 29”;
- Binnenpoten: 32 mm;
- Offset: 44 mm, 51 mm;
- Inbouwhoogte: 507 mm;
- Luchtveer: LineAir; positieve en negatieve luchtkamers, verbonden via by-pass;
- Demper: InControl;
- Verstelling:
- Luchtdruk;
- Luchtvolume (via volumespacers, 3 maximaal, 2 voorgeïnstalleerd);
- Rebound demping – 30 klikjes;
- Compressie demping – 3 standen: open, ‘drive’ en ‘lock’;
- Low speed compressie demping – 14 klikjes;
- Bediening op vorkkroon of met remote;
- Inbouwmaten voornaaf: 110×15 mm;
- Gewicht: 1.481 gram incl. steekas, stuurbuis op volle lengte (fabrieksopgave 1.480 gram);
- Kleuren: mat-zwart;
- Prijs: € 999.
Website fabrikant: www.dtswiss.com
Meer conventioneel ontwerp
DT Swiss’ F 232 One-voorvork wijkt qua constructie in hoofdlijnen niet af van wat anderen doen. Net als RockShox en Fox gebruikt DT Swiss magnesium voor de onderpoten en aluminium voor de binnenpoten, vorkkroon en stuurbuis. Bij vorige generaties week DT Swiss wel eens af met veel carbon en een rembrug aan de achterzijde van de onderpoten. De nieuwe F 232 One heeft binnenpoten met een diameter van 32 mm, net als bij de crosscountry-tegenhangers van de bekende concurrenten. Om gewicht te besparen zijn beide buitenpoten onderaan de achterzijde opengewerkt. Aan de linkerzijde valt de remklauw zelfs iets ín de vorkpoot. Volgens mijn weegschaal weegt de DT Swiss F 232 One-voorvork 1.481 gram. Dat is de voorvork inclusief steekas én de vorkbuis nog op volle lengte, maar zonder remote. Daarmee is-ie 174 gram zwaarder dan de huidige RockShox SID SL Ultimate, die ik eerder in mijn crosscountry-full suspension getest heb.
DT Swiss claimt dat de F 232 One-voorvork torsiestijver is dan de concurrenten met 32 mm binnenpoten. Hij zou zelfs in de buurt komt van de dikkere F34 van Fox. Metingen van het Duitse blad Bike geven een genuanceerder beeld. Zo heeft de F 232 One volgens hen een torsiestijfheid van 22,9 Nm/º. De remstijfheid (doorbuiging in rijrichting) ia 194,2 Nm/º. De RockShox SID SL Ultimate zou respectievelijk 23,7 Nm/º en 184,8 Nm/º scoren. Dat doet dus weinig onder voor elkaar. Het verschil met de Fox 32 StepCast is groter. Die heeft namelijk maar een torsiestijfheid van 14,8 Nm/º en 175,7 Nm/º aan remstijfheid. Iets dat we in vergelijk met de RockShox SID SL Ultimate ook al ondervonden.
LineAir en InControl
In de linker poot bevindt zich de ‘LineAir’-luchtveer met een positieve en negatieve kamer. Daarbij is het volume én de druk in de positieve luchtkamer rechtstreeks te beïnvloeden. De negatieve kamer wordt op druk gezet via een by-pass aan de binnenkant van de binnenpoot. Die by-pass bevindt zich op een paar millimeter ín de veerweg, dichtbij top-out dus. Die positie, samen met de lineaire veercurve vanaf sag tot twee derde van de veerweg, moet er voor zorgen dat de vork soepel aanspreekt en zijn veerweg goed gebruikt, maar niet meteen doorslaat tot einde veerweg. Het luchtvolume – en daarmee de progressiviteit van de luchtveer – pas je aan door volume-spacers toe te voegen of uit te nemen. Standaard levert DT Swiss de F 232-One-voorvorken met twee spacers geïnstalleerd, waarbij je er nog maximaal één kunt toevoegen.
In de rechter poot van de F 232 One-voorvork zit wat DT Swiss de ‘InControl’-demper noemt. De constructie daarvan volgt de gekende principes met shims en regelbare openingen. De volume-compensatie aan beide kanten van de zuiger gebeurt door een interne, zwevende zuiger (of Internal Floating Piston, kortweg IFP). Bovenop de vorkkroon vind je de ODL-knop (of -remote) waarmee je de compressiedemping (ingaande demping) verstelt in drie standen. ODL staat dan ook voor Open, Drive en Lock. Fine-tuning van de low-speed compressiedemping doe je via een een T10-(torx)sleutel in het midden van de knop. Deze verstelling heeft alleen invloed op de open stand van de compressiedemper. In zowel de drive- als lock-stand wordt deze verstelling namelijk in zijn geheel gepasseerd. De high speed compressiedemping is overigens niet verstelbaar. De uitgaande demping (rebound) tot slot, verstel je met de hand onderaan de rechter vorkpoot.
Tekst gaat verder onder de foto.
DT Swiss F 232 One: soepel maar beheerst
Wat eigenlijk vanaf de eerste rit het meeste opvalt, is hoe soepel de F 232-One aanspreekt. Op de lokale vlakke paden met wortels toont de DT Swiss crosscountry-voorvork zich als een actieve voorvork. Eerste indrukken zijn vaak veelzeggend. En in het geval van mijn eerste ritten met de F 232 One herinner ik me meermaals de RockShox SID SL Ultimate die ik eerder in mijn crosscountry fullsuspension had zitten. Het zijn geen herinneringen van weemoed, maar vooral een herkenning van een zelfde soort rijgedrag. En dat kun je gerust als een compliment beschouwen. Want net als de RockShox SID SL Ultimate, spreekt de DT Swiss F 232 One namelijk enorm goed aan. En, eveneens net zoals die SID, doet-ie dat zónder meteen gretig veerweg op te snoepen van 100 mm die beschikbaar zijn.
Low-speed compressiedemping
De tijden dat crosscountry-racevoorvorken alleen grote klappen opvingen, of zich gedroegen als een dronken zeehond die een strandbal probeert te balanceren, liggen (gelukkig) écht ver achter ons. Luchtveren en dempers zijn tegenwoordig zo verfijnd, dat het één het ander niet hoeft uit te sluiten. Zeker niet wanneer er volop verstelmogelijkheden zijn en DT Swiss biedt je die met de F 232 One zeker. Hou je namelijk van iets meer feedback, dan draai je het Torx T10-boutje van de low speed compressie een paar klikjes dicht. Dit geeft wat minder fijngevoeligheid en dus een voorvork die minder snel aanspreekt. Met veertien klikjes is het bereik van deze verstelling heel behoorlijk. De feedback van de klikjes is daarbij wel matig en dus best iets wat je bij je eerste ritten met extra aandacht instelt.
InControl-demper: drive-stand
Naast het volledig blokkeren van de voorvork door de ODL-knop in de lock-stand te zetten, biedt DT Swiss je de drive-stand. Hierbij wordt het low-speed compressiecircuit volledig afgesloten, maar het high-speed compressiecircuit van de ingaande demper blijft wél werkzaam. Dat betekent dus dat de voorvork beduidend minder snel aanspreekt, maar niet volledig is geblokkeerd. En met name bij het offroad-klimmen, staand op de pedalen is deze drive-stand veel nuttiger dan een reguliere lockout. De F232 One-voorvork blijft hiermee nog steeds enigszins actief om tractie te houden, zonder daarbij veel veerweg te gebruiken of dus overactief te worden.
“…met name bij het offroad klimmen, staand op de pedalen is deze drive-stand veel nuttiger dan een reguliere lockout.”
Om op mijn fully de drive-stand uit te proberen heb ik een aantal testritten met twee losse remote-hendels gereden. En daarmee heb ik meteen het nadeel van die ODL-optie te pakken. Want als je net als ik de bediening van je voorvork en achterdemper wilt combineren in één remote-hendel op je stuur, wordt het lastig. DT Swiss levert weliswaar diverse remotes die de drie standen aan kunnen, maar de meeste achterdempers die met een remote bedienbaar zijn, hebben tegenwoordig maar twee standen: open of dicht.
In mijn geval is dat een Fox Float Factory DPS achterdemper. Om die te bedienen heb ik de originele dubbele Fox-remote met dus maar twee standen toegepast. Bij de montage heb ik de kabelspanning dusdanig ingesteld dat de ODL-bediening op de F 232 One-voorvork van geheel open naar volledige lockout schakelt. Praktisch is dat prima voor hoe ik op mij fully rij; ik gebruik lockout ook alleen van en naar het bos. Maar het is jammer dat die drive-modus zodoende dus niet aan kan. Op een hardtail of in combinatie met DT Swiss’ 232-achterdemper (met dezelfde drie standen) speelt dit natuurlijk niet, want dan kun je gewoon DT Swiss’ drie-standen remote toepassen.
InControl-demper: open-stand
In de open-stand heb je alle techniek actief voor je aan het werk. En als het ruiger wordt, doet de InControl-demper wat zijn naam impliceert: hij weet de voorvork goed in bedwang te houden. Wederom komt een vergelijking met RockShox’ SID SL Ultimate bij me op. Oók de zwarte voorvork uit Zwitserland strijkt namelijk echt enorm veel vlak dankzij het snel en moeiteloos omschakelen tussen ingaande en uitgaande demping in de InControl-demper. Dit is wat je met name merkt op de remkuilen onderaan afdalingen, zoals we die hier op de trails in Nederland vaak hebben.
“Oók de zwarte voorvork uit Zwitserland strijkt namelijk echt enorm veel vlak dankzij het snel en moeiteloos omschakelen tussen ingaande en uitgaande demping in de InControl-demper… Wel heb ik het idee dat in vergelijk met RockShox’ Sid SL Ultimate met de Charger Raceday-demper, de InControl-demper net iets eerder aan zijn limiet zit.”
Wel heb ik het idee dat in vergelijk met RockShox’ Sid SL Ultimate met de Charger Raceday-demper, de InControl-demper net iets eerder aan zijn limiet zit. Bij echt hoogfrequente klappen, zoals bij het op hoge snelheid door een rotstuin rijden, verhard de demper eerder. Het gevolg is dat daardoor iets meer schokken doorgegeven worden aan handen en bovenlijf.
Instelbaarheid
De instelwaarden die DT Swiss voor de F 232 One-voorvork in zijn handleiding geeft, pakken in mijn geval goed uit. Onderdeel van het testen is echter ook in welke mate de vork te beïnvloeden is. En dat is in het geval van de F 232 One behoorlijk.
De rebound-knop heeft 30 (!) klikjes. Goed, de eerste paar klikjes brengen niet zoveel. Vanaf een rijdersgewicht vanaf 50 kg wordt aanbevolen dat je hem 15 klikjes dichtdraait. Voor een gewicht van 70 kg wordt circa 19 klikjes aanbevolen. Je zou denken dat je dan niet veel fijnverstelling hebt. Maar luchtdruk en mate van demping schalen niet gelijk op en concreet betekent het de InControl-rebound-demper toch redelijk nauwkeurig te verstellen is. Sterker; ik speelde eerder met 2 klikjes tegelijkertijd om ook maar iets van een verschil op te maken. Uiteindelijk kwam ik uit op de voorgeschreven 19 klikjes. Zwitserse precisie? Geen idee, maar clichés zijn er om waar te zijn, toch?
“Met twee volumespacers gemonteerd, bleef de voorvork in de eerste helft van de veerweg minstens zo actief, maar nooit voelde ik een dreun in mijn handen. Dat, terwijl de o-ring rond binnenpoot duidelijk kenbaar maakte dat ik toch echt alle millimeters van de honderd beschikbare gebruikt had.”
Dat DT Swiss de F 232 One-vork standaard levert met twee volumespacers vond ik in eerste instantie wat opmerkelijk. Want met mijn 69 kg bleek dat spot-on. Is de luchtkamer dan té groot als je hem standaard al met twee spacers moet verkleinen om een goede eindprogressie in de veercurve te krijgen? Als proef op de som heb ik op mountainbikeroute Kwintelooijen een aantal rondjes met maar één volumespacer gereden. Maar meer dan eens per rondje voelde ik duidelijk het einde van de 100 mm veerweg. Met twee volumespacers gemonteerd bleef de voorvork in de eerste helft van de veerweg minstens zo actief, maar nooit voelde ik een dreun in mijn handen. Terwijl de O-ring rond binnenpoot toch duidelijk liet zien dat ik toch echt alle millimeters van de honderd beschikbare gebruikt had.
“De luchtkamer is dus inderdaad vrij groot. Maar wat dat vooral betekent is dat DT Swiss met F 232 One een voorvork heeft die – mede dankzij het soepele aanspreken en brede instelbereik van de demper – óók enorm geschikt is voor échte lichtgewichten.”
De luchtkamer is dus inderdaad vrij groot. Maar wat dat vooral betekent is dat DT Swiss met F 232 One een voorvork heeft die – mede dankzij het soepele aanspreken en brede instelbereik van de demper – óók enorm geschikt is voor échte lichtgewichten. Door het uitnemen van één, of misschien zelfs beide standaard gemonteerde volumespacers kan een lichtgewicht biker nog steeds goed over de volledige 100 mm veerweg beschikken. DT Swiss biedt daarmee in mijn optiek een voorvork aan die voor een bredere doelgroepgeschikt is dan RockShox of Fox.
Conclusie
Na ruim een jaar rijden ben ik onder de indruk van wat DT Swiss heeft neergezet met de F 232 One-voorvork. Ondanks exact nul keren onderhoud spreekt de zwarte Zwitser nog altijd erg soepel aan. Maar gemakkelijk beginnen met inveren is niets waard als er geen goede controle over het veergedrag is bij zowel lage als hoge snelheden of wat dan ook daar tussenin. Maar ook op dat vlak hebben de Zwitsers het huiswerk goed gedaan. De luchtveer is mooi lineair in het middengebied en aanpasbaar met volume-spacers, waardoor je veel veerweg actief ter beschikking hebt, zonder dat je hard tegen het einde aanloopt. En door de grootte van de luchtveer gaat dat ook op voor lichtgewicht bikers.
In een rechtstreeks vergelijk met de SID SL Ultimate loopt de InControl-demper in de F 232 One misschien iets eerder tegen z’n grens aan, maar meer dan een nuance is dat niet. Bovendien biedt DT Swiss meer mogelijkheden voor personalisatie ten aanzien van compressiedemping. De low-speed verstelling is echt een nuttige toevoeging. En met de drive-mode tussen de open en lockout-stand van de ODL-knop, biedt DT Swiss soortgelijke rijstanden als Fox doet op zijn 32 Step Cast-modellen, maar dan in een stijver chassis. Het meergewicht van 174 gram ten opzichte van een SID SL Ultimate lijkt aanzienlijk, maar 1.481 gram is nog steeds niet zwaar voor een crosscountry-voorvork met zoveel verstelmogelijkheden.
“Is F 232 One-zwart dan nu het nieuwe SID-blauw of Fox-oranje? Niet per se, maar DT Swiss biedt met deze F 232 One-voorvork een combinatie van aspecten die je bij geen van de meer uitgesproken gekleurde concurrenten gebundeld ziet.”
Is F 232 One-zwart dan nu het nieuwe RockShox-SID-blauw of Fox-Factory-oranje? Niet per se, maar DT Swiss biedt met deze F 232 One-voorvork een combinatie van aspecten die je bij géén van de meer uitgesproken gekleurde concurrenten gebundeld ziet. Het is maar net welke aspect het meeste voor je waard is wanneer je een nieuwe crosscountry voorvork overweegt. En ook al hou je van uitgesproken kleuren; je doet jezelf te kort wanneer je naast een blauwe of oranje niet deze misschien wat minder opzichtige zwarte Zwitser meeneemt in je overweging…
Tip: De Fox dempers, ook de hedendaagse modellen, zijn prima met een 3-standen lockout te gebruiken.