Test | Eclipse TPU binnenband: is het origineel ook het best?

Tekst: Jeroen van den Brand // Foto’s: Arjan Kruik & Jeroen van den Brand

Tubeless set-ups zijn gemeengoed. Toch zijn er in de voorbije jaren nieuwe binnenbanden bijgekomen. De ene na de andere bandenfabrikant komt momenteel met kunststof binnenbanden op de proppen. Maar meteen even een stap terug, want ‘echt iets nieuws’ zijn die in feite ook niet. In 2011 bracht namelijk het (toen nog) Zwitserse Eclipse de eerste kunststof binnenband op de markt. Niet bekend mee? Dat is niet gek, want echt goed waren ze niet en tijdens de sterke opmars van tubeless-systemen kwam het nooit onder een brede aandacht. Dat nu meerdere fabrikanten met het concept aan de haal gaan zit hem dan ook in één simpel feit: betere materialen en productiemethoden. En toch zijn ze allemaal weer net even anders, niet alleen qua materiaal, maar vooral ook wat betreft de uitvoering. En precies op dat punt is het origineel, die van Eclipse, misschien nog steeds dé meest interessante.

Butyl, latex, tubeless en nu TPU

De binnenband bestaat al sinds de achttiende eeuw en in de basis is er nauwelijks wat aan veranderd. Natuurlijk rubber maakte echter al wel snel plaats voor butyl, een synthetisch rubber dat enorm elastisch én luchtdicht is. Maar dat het al jaren nagenoeg onveranderd op de markt is, wil niet zeggen dat er geen pogingen worden ondernomen om ze te verbeteren. Uiteraard, een nóg meer lekbestendige binnenband lijkt de heilige graal. Maar zaken als gewicht en rolweerstand bleken eens te meer meer zwaarwegende aspecten waar fabrikanten graag mee wilde innoveren. Zo ontstond de latex-binnenband. Dat materiaal is sterker en daarmee kan een dunnere én dus lichtere binnenband worden gemaakt. Leuke eigenschappen, maar daar staat tegenover dat ze minder luchtdicht zijn. Een latex binnenband moet je dus vaker oppompen. Latex scheurt bovendien in de praktijk ook veel gemakkelijker, dus rijd je ze toch eerder lek. Vooral voor tegen stootlekrijden zijn de latex binnenbanden matig bestand. Nee; een echt succes kunnen latex binnenbanden niet genoemd worden.

Het van origine Zwitserse Eclipse experimenteerde al jaren met alternatieve concepten. Dit bedrijf, opgericht in 2000, heeft onder meer het patent op het converteren van een standaard velg naar een tubeless set-up. Totdat tubeless-ready velgen de nieuwe norm werden, was het toevoegen van een speciale, kunststof velgstrip dé manier om zonder een binnenband te kunnen rijden. En dat wilde je, want daardoor reed je nauwelijks nog stootlek en verlaagde je de rolweerstand.

Thermoplastisch polyurethaan

In 2010 patenteerde Eclipse een binnenband gemaakt van thermoplastisch polyurethaan, kortweg TPU. Dit is een extreem rekbare én sterke kunststof waarmee een binnenband te maken is met dezelfde soort voordelen als een tubeless set-up, maar dan zonder het geklieder met een vloeibaar dichtmiddel.

Een paar jaar terug volgde Tubolito ook met eenzelfde soort binnenband. En sinds Schwalbe als eerste grote bandenfabrikant zich óók in de strijd mengt, is het hek van de dam. Er zijn inmiddels talloze aanbieders: Pirelli, Vittoria, Continental en WTB, om er maar een paar te noemen. En er zijn ook talloze kleine aanbieders, die hun producten veelal in Azië inkopen. Er zijn echter nog steeds een aantal patenten actief die er toe leiden dat er onderling verschillen zijn. Heel specifiek twee verschillen die ook in de praktijk tot verschillende mate van succes leiden. Ik heb inmiddels redelijk veel ervaring met de Aerothan van Schwalbe, de Tubolito én sinds dit jaar de Eclipse.

Eclipse: het origineel

Eén van de patenten van Eclipse gaat over hoe de TPU-buis eindeloos wordt gemaakt. Eclipse maakt de buizen tot binnenbanden door de uiteinden te stuiklassen. Hierbij worden beide uiteinden verhit en vervolgens tegen elkaar aan geduwd, waardoor ze samensmelten. Het resultaat is een extreem dunne lasnaad. Concurrenten werken veel meer met een overlapping van beide uiteinden. En juist dát merk je ook wanneer je de band oppompt. Op de plek van de overlapping rekt de TPU binnenband beduidend minder. Bij de Aerothan van Schwalbe was dit lichtjes merkbaar, maar bij de Tubolito’s werkt dit zichtbaar én voelbaar extreem door tot op de buitenband. Bij de Eclipse TPU binnenbanden is de naad dusdanig dun dat de band rondom gewoon egaal oprekt.

Ventiel

Het andere punt waarop Eclipse een troef in handen lijkt te hebben, is dat de ventielen op een mechanische manier zijn verbonden met het TPU-materiaal. Hierdoor is de verbinding véél kleiner en wordt de vervorming van de band bij het oppompen dus veel minder verstoord. Bovendien kan het hele ventiel hierdoor van metaal zijn en is daardoor sterker. Met name het kunststof ventiel van Tubolito bleek bij mijn eerdere testpogingen een heikel punt.

De praktijk: tot dusver feilloos

Om maar meteen met een disclaimer te beginnen: een 100 procent feilloze, zeer wetenschappelijke test ga ik je niet presenteren. Ik rij daarvoor teveel over zanderige ondergrond, en kan ga dus geen alles omvattende onderbouwing geven als testresultaat. Verspreid over ruim 10 maanden heb ik echter toch redelijk wat kilometers afgehaspeld met de Eclipse TPU binnenbanden op mijn crosscountry hardtail met S-works Fast Trak en Renegade 29 x 2.35 inch banden.

Eerste opvallende punt: in 29 x 2.0-2.6 inch weegt de Eclipse TPU binnenband 59 gram. Dat is 10 gram minder dan ze zelf opgeven (!).  Tijdens die 10 maanden rijden heb ik precies nul keer lek gereden. Nee, dat zegt zeker niet alles. Want ik rij sowieso zelden lek, al ga ik wel meteen een stuk hout zoeken om af te kloppen. Maar wat me óók op valt is dat gedurende die hele periode de bandendruk nauwelijks afnam, wanneer ik de fiets een paar dagen later weer uit de schuur pakte. Iets dat ik niet kan zeggen van de Aerothans en de Tubolito’s. Die laten namelijk duidelijk méér druk ontsnappen. De Aerothans bleken nog al eens lek om onduidelijke redenen. Soms bij het ventiel, maar óók het TPU kreeg snel gaatjes zonder echt duidelijk een doorntje of dergelijks te hebben opgepikt. Bij de Tubolito’s had ik destijds veel gedoe met de ventielen.

Niets van dat bij de TPU-binnenbanden van Eclipse. Is dit dat alles niets anders dan anekdotisch bewijs dat ze beter zijn? Misschien. Maar het ventielontwerp lijkt in elk geval duidelijk veel beter samen te werken met het TPU-materiaal. En tot dusver is precies dát het grootste euvel gebleken bij de concurrenten.

Lekrijden: het blijft een binnenband

Nu blijft de Eclipse TPU-binnenband ook precies dat: een binnenband. En hoewel het materiaal sterker en meer rekbaar is dan butyl, lekrijden is nog altijd mogelijk. Maar TPU binnenbanden zijn in principe prima te repareren. Oók Eclipse heeft zelfklevende bandenplakkers. Maar voordat je een lek gevonden hebt, ben je wel even zoet. Wat dat is bij de Eclipse TPU binnenbanden niet anders dan bij de concurrenten, namelijk best een opgave. Het materiaal is namelijk deels zelfdichtend. Een fijn eigenschap als je onderweg bent, maar onhandig bij het opsporen van een lek. Want je mag een TPU-binnenband buiten de buitenband nooit hard oppompen. De band vervormt dan te veel. En dat is permanent, waardoor band dus onbruikbaar wordt. Een bak water biedt soelaas. Maar je moet flink turen en speuren en de band blijven ‘kneden’ om uiteindelijk lokaal de druk op te voeren om zo een lek op te sporen.

Dat permanent vervormen van het TPU maakt overigens ook dat je een TPU-binnenband altijd ‘paart’ met een buitenband. Eenmaal opgepompt en in gebruik, kun je de binnenband niet meer gebruike in een andere buitenband. De binnenband vormt zich namelijk permanent naar de buitenband. De buitenband vervangen voor eenzelfde exemplaar? Ik heb het niet geprobeerd, maar ik denk dat je daar wel mee weg komt.

Tubeless concurrent

Nagenoeg alle fabrikanten die TPU binnenbanden aanbieden, zetten ze op de markt als de ideale reserveband. Door hun uiterst compacte afmetingen en lage gewicht is daar zeker wat voor te zeggen. Zoals ik eerder ook al ondervonden heb, bevestigen de Eclipse TPU binnenbanden me echter ook in het idee dat ze als een tubeless concurrent gezien kunnen worden. Ze zijn namelijk behoorlijk bestand tegen doorstootlek en de zelfdichtende eigenschap maakt sowieso dat een doorntje niet binnen drie wielomwentelingen een vroegtijdig einde maakt aan je rit.

Zeker in Nederland, waar we voor banden nauwelijks extreem uitdagende ondergrond hebben, kunnen TPU binnenbanden dus een prima alternatief zijn op het geklieder dat tubeless set-ups soms zijn. De wrijving tussen de TPU binnenband en buitenband is bovendien extreem laag en de vervorming kost beduidend minder energie dan bij butyl-exemplaren, waardoor de rolweerstand kan wedijveren met tubeless-set ups.

Er is echter een extra voordeel dat tubeless niet biedt. Zoals ik bij de test van de Specialized S-Works Fast Trak en Renegade al aangaf, bieden TPU-binnenbanden bij dit soort dunne buitenbanden het voordeel van extra ondersteuning. En daardoor komen de banden zelfs beter uit de verf dan wanneer ik ze tubeless rijd.

Velgbreedte versus bandbreedte-hack

2.4 inch bandbreedte is stilaan de norm voor crosscountry geworden. Het aanbod aan banden in deze maat is dan ook het grootste. En ook al heb je misschien niet dé breedste velg; vanwege meer comfort en tractie is net wat meer volume nooit verkeerd. Een TPU binnenband kan in dit soort gevallen net wat meer ondersteuning bieden ten opzichte van een misschien wat conservatievere velgbreedte. Vooropgesteld: ik ben vooral voorstander van een goede combinatie van band- en velgbreedte. Maar velgbreedte verander je niet eventjes. Met een TPU-binnenband kun je in mijn optiek toch nog net wat flexibeler omgaan met de keuze van breder rubber.

Conclusie

Eclipse, inmiddels onderdeel van het Duitse 1two1, dat op zijn beurt weer valt onder het van origine Zwitserse E.Dubied, is maar een kleine partij. En ook al zijn zij de grondleggers van de TPU binnenband; grotere spelers in de fietsindustrie gaan er dan ook mee aan de haal. Je zou verwachten dat dit de prijs zou drukken, maar als je rondkijkt zie je dat de prijzen van grote partijen als Schwalbe en Conti nauwelijks anders zijn dan wat Eclipse voor z’n TPU-binnenbanden vraagt.

Wat kies je dan? Iets van een gerenommeerde, grote partij of biedt Eclipse als bedenker toch wat meer? In dit geval durf ik Eclipse met hun origineel zeker het voordeel van de twijfel te geven. Dat wat Eclipse gepatenteerd heeft, is preciés waar waar het bij de concurrenten nog al eens mis gaat. Het mechanisch verbonden, metalen ventiel komt beduidend robuuster over, de lasnaad is niet merkbaar en tot dusver zijn het de enige TPU-binnenbanden die bij mij niet lek zij gegaan op welke plek ook.