Tekst: Jeroen van den Brand // Foto’s: Eric Wictor & Jeroen van den Brand
Het merendeel van mijn kilometers rij ik op een xc-fully. Toch heb ik daarnaast ook nog altijd een xc-hardtail. Voor de ritten van een á twee uur – én bij voldoende fitheid – vind ik de directheid van een hardtail nog steeds inspirerend en geeft het een enorme adrenalinekick. Want als het om het maken van snelheid gaat, dan zijn er geen andere offroad-bikes die zo efficiënt accelereren als een hardtail. Zeker wanneer het een lichte bike is, snap je na een paar pedaalomwentelingen al waarom hardtails nog steeds primeren bij xc-wedstrijden.
Toegewijde, lichte xc-race hardtail met 29” wielen
Al sinds jaar en dag staat het ‘XTC’-label bij Giant voor xc-hardtails waarbij de focus op snelheid ligt. De vorige generatie was daarom een beetje een vreemde zijsprong. Uitgevoerd met horizontaal verstelbare dropouts kon je in plaats van 29” wielen er ook 27,5+ wielen en banden in kwijt. Dat was in een periode waarin de ‘Plus’-banden een hype waren en hun weg vonden naar alle typen bikes. Het maakte elke bike speelser en capabeler, zo was ongeveer de gedachte. Maar een permanente plek in het schap heeft de plus-band niet gekregen; de hype was al over nog goed en wel voor-ie écht op gang kwam. Het heeft er echter wel toe bij gedragen dat we over de hele lijn met iets breder rubber rijden. 2.4" is zelfs al niet vreemd meer op een xc-bike.
Voor 2020 hertekende de Taiwanese fietsgigant de XTC grondig. Het resultaat: een toegewijde xc-race hardtail. Geen verstelbare dropouts meer en gewoon één wielmaat: 29”. Ze introduceerden er meteen twee. Boven de XTC Advanced werd gelijktijdig de XTC Advanced SL gelanceerd. Beide modellen hebben een frame dat onder de kilogrens duikt, maar het onderlinge verschil is slechts 75 gram.
920 gram
De lichtste van de twee, de Advanced SL, weegt 920 gram. En bij de introductie ging Giant er prat op dat het hun lichtste hardtailframe ooit is. Maar je hebt licht en lichter. Want waar een sub-kilo frame een paar jaar terug nog onmogelijk werd geacht, lijkt 920 gram een dikke prestatie. Dat is het zeker, maar de concurrentie zit ook niet stil. Specialized introduceerde in 2019 al een sub-800 gram Epic HT frame. Mondraker en Canyon kwamen in de zomer van 2020 ook met frames die de 800 gram grens niet overschreden. Om op het vlak van lichtgewicht bij de top te blijven zou Giant dus nóg gretiger op jacht moeten naar overtollige grammen.
Shimano Deore XT-afmontage
Giant gaf me in het najaar van 2020 de XTC Advanced SL 29 1 mee, met het 920-grams frame. Naast de diepe antraciet-blauwe kleurstelling bij dit 2020-model is het een strakke racer met een volledige Shimano Deore XT 12-speed afmontage, inclusief bijpassende remmen uit Japan. Vooraan is een RockShox SID Select+ voorvork gestoken en de bike is verder voorzien van Giant-spul, inclusief carbon velgen. Zonder pedalen weegt deze bike met framemaat S 10,1 kg. Dit 2020-model kostte € 4.299.
Geometrie
De trend waarbij frames steeds langer, de stuurhoek wordt afgevlakt en de zitbuis rechterop wordt gezet, gaat ook aan xc-hardtails niet voorbij. Het maakt bikes gewoonweg meer capabel in afdalingen en geeft meer vertrouwen in penibele situaties. Maar net als bij het grammenjagen, gaat Giant hierin ietwat behouden te werk. Althans, in elk geval wat betreft hoeken. Ten opzichte van de vorige XTC-generatie staat de voorvork weliswaar een halve graad vlakker, maar met 69,5º staat-ie ook weer niet extreem vlak. Ter vergelijk: de eerder al aangehaalde Specialized Epic HT heeft een stuurhoek van 68,5º. Maar voor sommigen is dat voor xc nog steeds te steil; de BMC Twostroke heeft bijvoorbeeld een stuurhoek van 67º.
Hoe anders is het wat betreft framelengte; de XTC groeide daarin wél aanzienlijk. Bij de framemaat S, die ik mee heb, is het verschil in reach met zijn voorloper 18 mm (was 398 mm, is nu 416 mm). Bij de XL is het verschil óók XL: daar groeide de reach van 440 mm naar 477 mm. Om toch niet té gestrekt te zitten is de zitbuis op 73,5º gezet; een volle graad steiler dan bij zijn voorganger. Met 425 mm is de achtervork voor een 29er compact te noemen, overigens. Maar waar andere merken die per framemaat óók wat laten meegroeien, houdt Giant vast aan één lengte bij alle framematen.
Close tree encounters
In mijn achtertuin ken ik nagenoeg elke millimeter waar gebiked kan en mag worden. Op relatief korte afstand is er van alles te vinden. Zandpaden, een vuilnisbelt, korte draai- en keerrondjes met nagenoeg alle denkbare ondergrond… en wortels. Veel wortels. Voldoende variatie voor de wekelijkse dosis adrenaline; perfect dus om de XTC Advanced SL 29 1 de sporen te geven.
Maar terwijl de adrenaline flink stroomt na die ‘whoosh’ in mijn oren van het rakelings langs de boom schampen in die krappe rechterbocht een paar meters terug, trek ik de remmen toch even in. De volgende passage is er een die ik op mijn eigen bikes zonder blikken of blozen vol gas neem. Nu stop ik toch eerst even, voordat ik de XTC met dezelfde overtuiging tussen deze twee kort bij elkaar staande bomen duw. Het is een allerminst aantrekkelijk vooruitzicht om voorover gelanceerd te worden, omdat de afstand toch krapper blijkt te zijn dan de breedte van het stuur. Want met 780 mm is het stuur op deze bike breed. “Is dat niet wat overdreven op een framemaat small?”, hoor ik je denken.
Ja, dat is breed, maar tot op zekere hoogte (of breedte, liever) essentieel voor moderne bikes, zoals de XTC. Hierbij wordt de langere reach gecompenseerd door een korte stuurpen. Bij deze XTC in maat S is dat er een van 60 mm. En zo’n relatief korte pen vraagt om een breed stuur. Goed; 780 mm is heel erg breed, maar afzagen kan altijd nog, ‘bijzagen’… wordt lastig…
Moderne geometrie en een smal stuur, dat werkt niet eens…
…en daar kwam ik zelf ook proefondervindelijk achter bij de eerste rit met deze bike. Ik vond hem namelijk nogal zoekerig. Op paden met los zand kon ik amper een echt strakke lijn rechtuit rijden en egale lijnen door een bocht rijden was een flinke opgave.
Gevoelsmatig was het stuur smal. Maar om zonder vooringenomen standpunten op pad te gaan, verdiep ik me vooraf bewust nooit in exacte specificaties of de details van de geometrie. Eenmaal thuis bleek dat iemand die voor mij de testbike had, het stuur ingekort had tot een magere 700 mm. En dat, dat is echt té mager op een moderne bike. In combinatie met de korte stuurpen is de netto hefboom daarmee te kort om het voorwiel via de voorvork onder de tegenwoordig relatief vlakke stuurhoeken goed in gareel te houden.
Moraal van het verhaal: als je na 5+ jaar nu een nieuwe bike koopt met moderne(re) geometrie, probeer hem dan eerst uit met het stuur zoals de fabrikant hem samenstelde.
Adrenalinemachine
Op een vuilnisbelt na, is het in mijn achtertuin zo goed als vlak. De minimale en maximale snelheden liggen hier dan ook wat dichter bij elkaar. Op de rondjes meer centraal in Nederland is de gemiddelde snelheid misschien niet veel lager, de extremen lopen wél meer uiteen door het geaccidenteerde terrein.
"De XTC Advanced SL laat zich namelijk ook goed bij zijn nekvel grijpen om niet alleen de snelste, maar ook de leukste lijnen te kiezen."
Op de nieuwe routes rondom Ede en Otterlo betrap ik me er op dat ik telkens een verzet zwaarder wil schakelen om nóg meer snelheid te maken. De XTC is op dit soort rondjes een adrenalinemachine met overboost-functie. Door de snelle opeenvolging van van alles horizontaal én verticaal, sta ik veel op de pedalen. En ook al weeg ik maar 0,88 MvdP en heb ik een genormaliseerd vermogen van nog geen 0,5 MvdP, ik merk duidelijk dat de torsiestijfheid van het XTC Advanced SL frame hoog is. Alles reageert erg vlot; trappen is écht meters maken en ik sprint van bocht naar bocht: wat een heerlijke knalbak!
Korte klimmetjes? Simpelweg even aanzetten en haast sneller dan ik kan knipperen met mijn ogen mag ik al weer een lijn aan de achterzijde naar beneden uitkiezen. De XTC Advanced SL laat zich namelijk ook goed bij zijn nekvel grijpen om niet alleen de snelste, maar ook de leukste lijnen te kiezen.
Meer meters
Goed, zover de Maxxis Recon Race 2.25” banden dat toe laten. Want zodra het nat wordt, dan gebruik je onbedoeld toch wel wat meer meters in de breedte van het pad. Het is natuurlijk geen modderband, al moet ik er wel bij zeggen dat het hem beter afging dan ik vooraf dacht. Mede doordat ze ook op lage druk voorspelbaar bleven. Giant levert deze bike standaard tubeless af, wat ik wel een vermelding waard vind. En de combinatie van de Maxxis banden en Giants eigen XCR-1 29 wielset met carbon velgen met een binnenbreedte van 25 mm bleek bedrijfszeker en – zelfs op vochtige ondergrond – voorspelbaar bij drukken zo laag als 1,4 bar.
Strak, stijf én comfortabel
1,4 bar in de banden draagt flink bij aan het comfort. Maar niet dat de XTC Advanced SL zijn comfort alleen van de banden moet hebben. Ik gaf al aan dat het een strak sturend en zeer vlot op de pedaal input reagerend – zeg maar gerust stijf – frame is. Maar voor een stijve race hardtail zónder specifieke dempingselementen verwerkt in het frame (zoals Trek’s IsoSpeed) is het Advanced SL frame behoorlijk comfortabel.
"Ik durf de uitspraak wel aan dat er in het geval van de XTC Advanced SL werkelijke sprake is van demping."
Verticaal zit er genoeg beweging in het frame om te voorkomen dat je vullingen uit je gebit rammelen. Giant heeft onder meer de buizen van de staande vork flink dun gemaakt. Ze zijn bovendien lager op de zitbuis aangezet dan de bovenbuis – die overigens ook breder dan hoog is. Hierdoor kan het frame rondom de zitbuis onder rijdersgewicht wat doorbuigen. Het frame is bovendien compact en daardoor de zadelpen lang. En óók dat is een carbon exemplaar. Ondanks zijn relatief grote, 30,9 mm diameter geeft-ie opvallend veel mee onder mijn achterste. Je ziet zelfs de zitbuis lichtjes naar voren uitbuigen onder belasting (!).
Werkelijke demping
Nu is doorbuigen nog niet per se comfortabel. Als het – zoals vaak bij carbon – net zo hard terugveert, dan zit je op een wipkip. Maar in het geval van de XTC Advanced SL durf ik de uitspraak wel aan dat er werkelijke sprake is van demping. Als grootste carbon-framefabrikant ter wereld weet Giant als geen ander hoe je zoiets voor elkaar kunt krijgen. En logisch dat je dat dan terugvindt bij hun meest hoogwaardige frame en zadelpen.
Onderdelen
Giant Contact carbon zadelpen
Om nog even op die zadelpen door te pakken… Die viel niet alleen op vanwege zijn comfort. Tijdens de testperiode van meerdere weken laat hij ook nogal vaak van zich horen. Bij flinke lastwisselingen kraakt de Giant Contact zadelpen onheilspellend hard. Maar of het nu het samenspel met het frame of de zadelpenkop is die met conische ringen het zadel vasthoudt, heb ik helaas niet kunnen vaststellen. Ik heb meermaals alles los gehaald en opnieuw gesmeerd. De ene keer met montagepasta voor carbon onderdelen, de andere keer met generieke montagepasta. Na inleveren van de testbike en onderzoek van Giant Nederland bleek dat wanneer de centrale bout in de kop flink gesmeerd werd, het kraken verholpen zou zijn.
Giant XCR-1 29 wielset met DBL
In tegenstelling tot de zadelpen is bij Giants eigen wielset is geen enkele kanttekening te plaatsen. De XCR-1 29 wielset heeft eigen-label carbon velgen. Het zijn hookless exemplaren met een binnenbreedte van 25 mm. Met 1.595 gram zijn het niet de allerlichtste carbon wielen, maar ‘zwaar’ zijn ze allerminst. Het zijn strakke wielen, en vooral: ze doen gewoon stil hun werk.
Bij de naven heeft Giant DT Swiss ingeschakeld; het zijn DT Swiss 360 naven, waardoor ik me dus over duurzaamheid geen zorgen maak. Voor het spaakpatroon past Giant iets toe dat ze ‘Dynamic Balanced Lacing’ (DBL) noemen. Dat wil zoveel zeggen als dat ze de trekkende spaken op een iets grotere straal op de naaf laten aangrijpen. Dit zou meer stijfheid (en dus directheid) in aandrijfrichting geven. Al laat dit soort zaken zich niet gemakkelijk in de praktijk testen; het klinkt goed en de theorie snijdt ook wel hout.
Shimano Deore XT
Voor zowel remmen als de volledige aandrijfgroep hebben de productmanagers van Giant bij Shimano aangeklopt. Op alles prijkt ‘Deore XT’. Waarbij met name het schakelspul toch wel een extra zinsnede waard is. Met de huidige generatie 12-speed spullen laat Shimano erg goed merken waartoe ze in staat zijn. Het schakelniveau ligt op een niveau waar geen enkele aanbieder op de markt momenteel aan kan tippen. Zeker wanneer het schakelen onder last betreft, zoals ik het voorbije jaar ook op de Merida eOne-forty e-mtb ervoer. Dat gaat bijzonder gemakkelijk en zonder enge bijgeluiden. Met de 10-51t cassette heb je overigens ook meer dan voldoende bereik voor waar je de XTC Advanced SL 29 1 ook maar wil inzetten.
RockShox SID Select+
Tot slot nog de voorvork. RockShox introduceerde afgelopen jaar een nieuwe generatie SID SL en SID, waarbij die laatstgenoemde 35 mm binnenpoten kreeg. Maar naast die nieuwkomers, voert het merk ook nog de vorige generatie SID. De SID Select+ in de XTC is er zo een en die heeft dus 32 mm binnenpoten. Hij heeft dan ook misschien niet die Charger Raceday demper van de SID SL Ultimate, of het lichte chassis, maar door de bank genomen hoeft-ie zich daarvoor niet te schamen. Hij heeft ook en DebonAir luchtveer en die spreekt soepel aan. De demping komt voor rekening van de bekende Charger 2 RL. Dat is al jaren een prima demper die goed om weet te gaan met snel opeenvolgende klappen.
Conclusie
Giant laat er weinig twijfel over bestaan; de XTC Advanced SL 29 1 is een xc-racer die op zijn eigen wijzen goed bij de tijd is. Op snelheid is-ie stabiel zoals je van langere bikes mag verwachten. Maar door de niet extreem afgevlakte stuurhoek lever je niet echt wat in op de wendbaarheid op lage snelheden. Je kan de ietwat behouden verandering van de stuurhoek afdoen als conservatief, maar het maakt de XTC een xc-racer die net wat speelser is dan menig xc-bike waarbij men wél extremen opgezocht heeft in de long-low-slack-trend. Die zullen misschien nog nét iets beter afdalen op de extremere World Cup parcoursen, maar op lage snelheid minder intuïtief rijden. Echt extreem zijn de effecten nu ook weer niet, maar hierdoor is de XTC misschien wel net de beter passende ‘moderne’ xc-er voor klassiek, onvervalst Oudhollands pedaalduwen.
Het frame is stijf, maar biedt voor een recht-voor-zijn-raap xc-knalkar nog verrassend veel comfort. Je kan er dus prima mee toeren, net zoals je met een Porsche 911 op een zondagochtend dat ook kunt over dijkwegen. Maar trek de gaskraan open en je hebt aan de XTC een potente metgezel in de gooi naar de titel in het Nederlands Kampioenschap Toertochten… of welke andere bloedserieuze xc-wedstrijd ook.
2020 versus 2021
Ik ging in het najaar van 2020 op pad met de XTC Advanced SL 29 1. Dat was dus een 2020-model. Voor 2021 is het model subtiel gewijzigd. De diepe antraciet-blauwe kleurstelling is ingewisseld voor een andere kleurstelling waar diepblauw de boventoon voert. Je betaalt er – zoals bij veel merken – inmiddels wat meer. € 4.599,- om precies te zijn. Je hebt dan wél een dropper zadelpen in plaats van de comfortabele Giant Contact carbon zadelpen die in ons testexemplaar zat.
Onderdelen Giant XTC Advanced SL 29 1 – 2020
Frame | Advanced SL-grade carbon |
Vork | RockShox SID Select+ DebonAir, 100 mm veerweg |
Achterderailleur | Shimano XT, 12-speed |
Shifter | Shimano XT |
Crankset | Shimano XT, 32-tands kettingblad |
Cassette | Shimano XT, 12-speed, 10-51t |
Remmen | Shimano XT |
Remschijven | Shimano XT, 160/160 mm (v/a) |
Wielset | Giant XCR-1 29 Composite WheelSystem |
Banden | Maxxis Recon Race 29×2.25″, TLR, EXO, tubeless |
Stuur | Giant Contact SL XC Flat, 780 x Ø31,8 mm |
Stuurpen | Giant Contact SL, 60 mm |
Zadel | Giant Contact SL |
Zadelpen | Giant Contact composite, Ø30,9 mm |
Gewicht | 10,1 kg (framemaat S) |
Prijs | € 4.299,- |
Geometrie
Framemaat | S | ||||
Zitbuislengte | ST | 380 mm | Offset | O | 43 mm |
Bovenbuislengte | TT | 595 mm | Trail | T | 94,9 mm |
Reach | R | 416 mm | Balhoofdbuislengte | HT | 95 mm |
Stack | S | 604 mm | BB drop | BBD | 58 mm |
Zitbuishoek | STA | 73,5° | Liggende achtervork | CS | 425 mm |
Balhoofdbuishoek | HTA | 69,5° | Wielbasis | WB | 1087 mm |
Framemaat | S | |
Zitbuislengte | ST | 380 mm |
Bovenbuislengte | TT | 595 mm |
Reach | R | 416 mm |
Stack | S | 604 mm |
Zitbuishoek | STA | 73,5° |
Balhoofdbuishoek | HTA | 69,5° |
Offset | O | 43 mm |
Trail | T | 94,9 mm |
Balhoofdbuislengte | HT | 95 mm |
BB drop | BBD | 58 mm |
Liggende achtervork | CS | 425 mm |
Wielbasis | WB | 1087 mm |
Website fabrikant: www.giant-bicycles.com