Test | KTM X-Strada: Gravelbike voor Stravastrijders

Tekst: Sebastiaan Kruik // Foto’s: Arjan Kruik

X-Strada: de offroad-incarnatie van de KTM Strada

Omdat KTM in Nederland nog niet de bekendheid geniet die het in thuisland Oostenrijk wel heeft, staat niet iedereen erbij stil dat KTM een fietsproducent van formaat is. De fabriek in de plaats Mattighofen produceert jaarlijks ruim 400 duizenden fietsen. In de collectie van KTM is de X-Strada al sinds 2018 een vaste waarde. Maar tussen de eerste X-Strada en de huidige versie zit een wereld van verschil. De originele X-Strada was niet veel meer dan een gepimpte versie van KTM’s inmiddels opgedoekte racefiets Strada, met in frame en vork plaats voor maximaal 35 millimeter brede rubbers.

Nee, dan de huidige X-Strada. Dat is een échte gravelbike, met een frame en een vork die geen probleem hebben met rubbers tot 48 millimeter breed. En waarvan zelfs een uitvoering rondrijdt met een verende voorvork. Ik ben de afgelopen weken op pad geweest met de X-Strada Master, het op één na duurste carbon model. Ik kan alvast verklappen: dat was geen onplezierige ervaring. Maar ook: ondanks die X in de naam, zijn de racefietsgenen in deze Oostenrijkse gravelfiets nog steeds flink dominant…

Frame

Lichtgewicht carbon

Het is altijd een voordeel als je weet waar Abraham de mosterd haalt. En bij KTM is dat zeker het geval, want de eigenaren van het illustere Oostenrijkse merk hebben familiebanden met fietsproducenten in Taiwan. En dat eiland is zoals iedereen weet, nog steeds het epicentrum als het gaat om de productie van hoogwaardige aluminium en carbon frames. Lang verhaal kort: het carbon frame van de KTM X-Strada hoeft zich met een gewicht van 980 gram in maat S nergens voor te schamen. Lichter had volgens KTM ook nog gekund, maar omdat ze de prijs van de X-Strada behapbaar wilden houden, hebben ze niet hun allerduurste carbon toegepast, maar een spulletje eronder. Ook helemaal niks mis mee, want ‘gewoon’ hoogwaardig high-mod carbon.

Ik vind de X-Strada er aantrekkelijk uitzien. Oké, dat zwart met oranje en blauw zal niet ieders kopje thee zijn. Maar hey, dat zijn wel de officiële kleuren van Velozine! Andere logo’s erop en het zou zo maar een bedrijfsfiets kunnen zijn. De framebuizen zijn min of meer rond en hebben een relatief kleine diameter. Alleen de zitbuis is afgeplat. Opvallend is de kruising van zitbuis, bovenbuis en staande achtervork. Ik kan niet zo goed plaatsen wat daar de bedoeling van is. Je zou kunnen denken dat de constructie tot doel heeft het comfort te vergroten, maar dat is niet het geval. Vanwege de hoeveelheid materiaal maakt de constructie de X-Strada namelijk eerder harder dan soepeler.

Bandbreedte, bescherming en nokjes

Als het gaat om nokjes om van alles op en aan te schroeven is de KTM X-Master niet bepaald exhibitionistisch. Maar als je goed kijkt zitten alle noodzakelijke montagepunten zitten er gewoon op. Frame en voorvork bieden de mogelijkheid dragers en spatborden te monteren. Mocht je dat laatste willen: in dat geval passen er 40 millimeter banden in het frame. Zonder spatborden is er ruimte voor banden tot 48 millimeter.

Met framebescherming is op gravelbikes iets geks aan de hand. Óf de makers gaan, alsof het een mountainbike is, helemaal los met beschermers. Óf ze doen juist bijna niks aan framebescherming, net als op racefietsen. KTM is duidelijk van die laatste school. Op de liggende achtervork zit niet meer dan een dunne transparante folie en de onderkant van de onderbuis is helemaal onbeschermd. Voor een fiets die bedoeld is om over hobbelige grindwegen te rijden is dat wat mij betreft onder de maat.

Overigens is KTM niet de enige fabrikant die op dit vlak steken laat vallen; veel product-managers lijken een wielrenachtergrond te hebben en vergeten wel eens dat offroad-rijden andere eisen stelt aan de bescherming van een frame dan glad asfalt.

Maatvoering, geometrie en zitpositie

Welke M is de echte M?

De KTM X-Strada waarmee ik gereden heb komt bij WR Bikes uit het Overijsselse Haarle vandaan. Omdat deze winkel niks anders doet dan KTM , hebben ze zo’n beetje ieder model staan. Omdat ik vrijwel altijd op een M zit, had ik WR’s Maarten Rechterschot gevraagd om een X-Strada deze maat voor me klaar te zetten. Maar bij een proefrondje op de parkeerplaats blijkt dat geen goede keus: véél te groot! Gelukkig heeft Maarten nog een S-je staan. En die zit gelukkig wel goed.

Alhoewel ik alweer een tijdje fietsen voor Velozine probeer, verbaas ik me nog steeds over de verschillen die voor wat betreft de maatvoering tussen de verschillende merken bestaan. Want wát precies een ‘M’ is, blijkt allesbehalve vast te staan. Ik neem de Conway GRV waarmee ik afgelopen jaar veel heb gereden even als voorbeeld. Die is in maat M veel kleiner dan de XTM X-Strada in maat S! De vraag is dan: wie hanteert de ‘juiste’ maten? Is de M van KTM een echte M? Of de M van Conway? Wie het weet mag het zeggen. Collega Jeroen liep er ook tegenaan toen hij afgelopen voorjaar de nieuwe Merida Silex aan de tand voelde.

Zolang je je fietsen bij een dealer koopt zijn die maatverschillen niet zo’n probleem. Immers: zeker in speciaalzaken zetten ze je wel op het juiste frame. Maar heel anders wordt het als online koopt. Dan is het extreem belangrijk minutieus de geometrietabellen door te spitten en je zéker niet te laten leiden door sec de maataanduiding. En een professionele bikefit om te achterhalen welke maten het best bij jou passen kan dan geen kwaad.

Sportief gravelen

Goed, deze keer dus een S dus in plaats van een voor mij meer gebruikelijke M. Maar los van de letter die gebruikt wordt om de maat aan te geven, is het een feit dat de X-Strada een lange en lage fiets is. Kijk maar even mee. De bovenbuis is 560 millimeter lang, de reach bedraagt 410 millimeter, de stack doet 560 millimeter en de wielbasis is 1.047 millimeter. Bij de hoeken haalt KTM geen fratsen uit. Een zitbuishoek van 75 graden is tegenwoordig heel gebruikelijk in dit genre en hetzelfde geldt voor de balhoofdbuishoek van 71 graden. Ook de lengte van de liggende achtervork (430 millimeter) en de verlaging van de trapas ten opzichte van de wielassen (72 millimeter) zijn conform de huidige norm.

Dat alles levert een zitpositie die in mijn beleving redelijk sportief is. Hoofdredacteur Jeroen heeft er altijd een beetje moeite mee als ik het woord ‘sportief’ aan een fiets hang. Immers, álle fietsen zijn in zijn ogen sportief. Daar heeft hij natuurlijk gelijk in, maar toch is dat het label dat ik op de KTM X-Strada zou willen plakken. Ik kom er hieronder nog wel even op terug in mijn rij-impressie, maar geef je nu vast mee dat deze Oostenrijker het meest in z’n element is als je ‘m flink de sporen geeft.

Onderdelen

Sram Rival XPLR eTap AXS 1×12

De KTM X-Strada Master is uitgerust met Sram Rival XPLR eTap AXS met 10/44-cassette. Behalve dat niet iedereen even gelukkig wordt van een 1×12-systeem, is er op het vlak van schakelsnelheid en -souplesse niks op aan te merken. Wel een opmerking over het bereik van de cassette. Dat is met 440 procent iets kleiner dan met een twee maal twaalf groep van Sram met 10/36-cassette. Terwijl de tussenstapjes juist groter zijn. In die zin is deze 12-speed-cassette dus een compromis. In dit geval een compromis waar wat mij betreft in Nederland en omgeving prima mee valt te leven. Zal ook wel moeten, want álle carbon X-Strada’s zijn uitgerust met een groep met maar één voorblad.

Neem je de X-Strada mee naar de Alpen, dan kan het afhankelijk van je kracht en conditie een heel ander verhaal worden. Met een ratio van 0,91 in het lichtste verzet is het met name op onverharde gravelwegen in het hooggebergte een hele kluif om boven te komen. Maar goed, wellicht is dat meer mijn probleem dan dat van de gemiddelde gravelbiker die een leeuwendeel van z’n kilometers gewoon in het laagland afraffelt.

Ook de Shimano Rival-remmen en -remgrepen doen hun werk prima, alhoewel ik de bediening van de remhendels met de handen bovenop de grepen minder prettig vind dan bij de evenknieën van Shimano. De bolling in het midden van de Rival-grepen dwingt de vingers omhoog, waardoor de hefboom minder groot is dan die zou moeten zijn. KTM heeft rondom 160 millimeter remschijven gemonteerd. Niks mis mee in de middelgebergtes als Ardennen, Eifel en Vogezen, wie naar de Alpen gaat en bovendien bepakking meeneemt zou kunnen overwegen grotere schijven te monteren. De remnokken op frame en vork bieden die ruimte.

Wielen en banden: DT Swiss en Continental

KTM heeft in het frame van de X-Strada Master een paar GR 1600-wielen van DT Swiss gehangen. Die zijn niet superlicht, maar wel stevig. De hoogte van de velg bedraagt 25 millimeter, de binnenbreedte 24 millimeter. Dat is breed genoeg om de gemonteerde 40 millimeter brede Continental Terra Speeds mooi te laten staan. Fijne banden, kan niet anders zeggen. Ze rollen gevoelsmatig lekker licht, bieden redelijk wat comfort en schieten ook als het om grip gaat niet tekort. Kortom, een band die zich op de doorsnee Nederlandse gravelbikeroutes, met een mix van verhard en onverhard, erg goed tot z’n recht komt.

Hoe rijdt-ie?

Snel en efficiënt

Bij een rij-impressie van een KTM-mountainbike schreef collega Arjan ooit eens dat die bike speciaal voor Nederland gemaakt leek. Alsof ze in Oostenrijk geen serieuze bergen hebben, maar polderparkoersen als de onze. Hetzelfde gaat op voor de KTM X-Strada: ook deze fiets is in het laagland volledig in z’n element. De zit is gestrekt, diep en efficiënt. En dan is er nog het stijve frame dat geen watt-je verloren gaat gaan. Wat je erin stopt, komt er ook weer uit. Op lange en rechte asfalt-, zand- en gravelstroken is dat heerlijk. De X-Strada nodigt je uit alsmaar sneller te gaan. Wie kommetjes wil rijden, heeft met deze fiets het juiste gereedschap bij de hand.

Ook als het pad omhoog gaat is het met de X-Strada niet bepaald behelpen. Dat wil niet zeggen dat er geen ruimte voor is verbetering. Vanwege de zadelpen met 15 millimeter set-back heb ik bij zittend klimmen, zeker als het wat steiler wordt, het gevoel iets teveel ‘van achteren’ te trappen. Het Selle San Marco-zadel met de passende naam Short Fit biedt niet de ruimte biedt om iets naar voren te schuiven, waardoor dit effect versterkt wordt. Een meer traditioneel lang zadel en/of een zadelpen met een rechte kop zouden op dit punt verbetering kunnen brengen.

Comfort moet uit de banden komen

Een beetje vermoeiend is het sportieve karakter van de X-Strada wel. Wie op z’n gemak wil toeren, beetje ouwehoeren, genieten van de omgeving, die vindt op de X-Strada minder snel de ontspanning die sommige andere gravelfietsen wel bieden. Dat ligt overigens niet alleen aan de zitpositie, maar ook aan de hardheid van het frame. Alhoewel de platte bovenbuis en de dunne buizen van zowel de staande als de liggende achtervork de suggestie van comfort wekken, blinkt het frame daar toch niet echt in uit.

Ook de zadelpen doet op dat punt niet zo veel. Ja, die pen heeft een diameter van slechts 27,2 millimeter. Maar hij steekt vanwege de relatief lange zitbuis niet zo gek ver boven de zadelpenklem uit. De ruimte om door te buigen is daardoor gering. Bovendien is de pen van aluminium, een materiaal dat, zo is mijn ervaring, toch minder comfort genereert dan het meer flexibele carbon. Gelukkig bieden de Conti-bandjes met hun soepele karkas behoorlijk wat comfort. En wie nog meer comfort zoekt, monteert gewoon een paar bredere banden. Na met talloze verschillende gravelbikes weet ik namelijk één ding zeker: een paar meer volumineuze rubbers doet meer voor het comfort dan wat voor fancy comfortconstructie dan ook.

Voorkeur voor aanvallende rijstijl

Vanwege z’n lengte loopt de X-Strada stabiel en voorspelbaar rechtuit. Dat geeft vertrouwen, niet alleen op asfalt, maar zéker ook op onverharde wegen en paden. Maar die lengte vraagt tevens om een agressieve benadering van bochten en afdalingen. Omdat het voorwiel relatief ver van je af staat, moet je het actief belasten. Doe je dan niet, dan loop je het risico dat er te weinig druk op het voorwiel staat. Bij zo’n actieve, aanvallende rijstijl volgt de X-Strada stoïcijns de gekozen lijn. Een fijne eigenschap, want dat betekent dat deze Oostenrijker geen onaangename verrassingen uit de hoge hoed tovert. Het is eerder andersom: ik heb geen moment het gevoel dat ik géén controle heb over de fiets, ongeacht de snelheid of de aard van het terrein.

Conclusie

Met de X-Strada laat KTM wederom zien dat fietsen die in de Alpen gemaakt worden, ook onder typisch Nederlandse omstandigheden zeer goed kunnen presteren. Deze gravelfiets houdt namelijk van snelheid. Niet alleen vanwege z’n lichte, stijve carbon frame of soepele elektronische transmissie, maar ook en vooral vanwege z’n lange bouw en sportieve zitpositie. Wie plaats neemt op deze Oostenrijkse knalbak, kan eigenlijk niets anders doen dan telkens weer sneller de pedalen laten rondgaan.

Fijn als dat je ding is. Minder ideaal als je op zoek bent naar een gravelfiets om ontspannen de wielertoerist uit te hangen. Natuurlijk, ook dát kan met de X-Strada. Maar vanwege de gestrekte zit, het relatief harde frame en de actieve rijstijl die vereist is bij het inzetten van bochten, is het niet ideaal. Binnen het genre van de gravelbikes is de X-Strada een schoolvoorbeeld van wat wel een gravelracer genoemd wordt. En met racer moet je racen, dat is de aard van het beestje.

“De KTM X-Strada Master is een snelle gravelbike met een sportieve zitpositie die zich op de Nederlandse routes helemaal op z’n plaats is.”

Lang verhaal kort: de KTM X-Strada Master is een  gravelbike voor doorrijders. Een gravelbike die op de gemiddelde Nederlandse gravelbikeroute helemaal in z’n element is. Plus: dankzij de ruimte tussen de banden en frame en voorvork kun je probleemloos een set spatborden monteren. Zo kan je deze Oostenrijkse Stravastrijder ook gebruiken om onderweg naar je werk zo nu en dan even een paar segmenten wat scherper te zetten. De prijs van 4.299 euro is minder scherp dan de fiets zelf, maar voor een merk met distributie via een dealernetwerk zeker niet verkeerd.

KTM X-Strada Master 2024 | Prijs, specificaties en geometrie

Onderdelen, gewicht en prijs

Frame	KTM Premium-carbon (high-mod)
Vork	KTM F14, Performance-carbon
Achterderailleur	Sram Rival XPLR eTap AXS, 12-speed
Schakelaars	Sram Rival eTap AXS HRD
Crankset	Sram Rival, 42t
Cassette	Sram Rival XPLR XG-1251, 12-speed, 10-44t
Ketting	Sram Rival
Remmen	Sram Rival
Remschijven	Sram Paceline, 160/160 mm (v/a)
Wielen	DT Swiss GR 1600 Spline, 25 mm hoog, 24 mm breed (intern)
Banden	Continental Terra Speed TL ProTection, 40-622
Stuur	KTM Team Road, 420 mm, flare 16°
Stuurpen	KTM Team Road, 90 mm, 8°
Zadel	Selle San Marco Shortfit
Zadelpen	KTM Team, Ø 27,2mm
Gewicht	9,3 kg (framemaat 52)
Prijs	€ 4.299,00
Garantie	3 jaar garantie op het frame voor 1e eigenaar

Geometrie

Website fabrikant: ktm-bikes.at