Veel veelzijdiger dan de waterdichte Mavic XA GTX wordt het niet. Als slecht-weer schoenen kan je ze praktisch overal en altijd inzetten. Voor echte kou zijn ze niet gemaakt, maar kan je dat in de huidige winters nog verwachten?
Mavic is met de jaren steeds meer mijn vaste merk voor schoenen geworden. De hoofdreden hiervoor is de pasvorm, die vooralsnog voor mij perfect is. Niet te smal of te breed, wél met een vrij hoge wreef. Een paar oude Giro’s en FiveTens daargelaten staan op mijn deurmat dus enkel Mavics. De allereerste generatie Crossmax waren zelfs tot dusver de meest comfortable en functionele mountainbikeschoenen die ik heb gehad. Stijfheid, grip en bescherming? Check! Het enige nadeel: de buitenzool sleet snel als er veel en lang gelopen moest worden. Verder waren die Crossmaxen sponsjes. Reden voor mij om ook een paar Scree’s erbij te kopen als slechtweerschoenen. Stortregen? Uren lange ritten bij -10 ºC of minder? Allemaal geen probleem. Wellicht waren de Scree’s mijn beste fietsgerelateerde aankoop ooit.
Net toen de tand des tijds een flink stuk van de Scree’s achterste noppen had af gebeten, kwam Mavic met de XA-lijn. De reeks oogt als een hardloopschoen met een sleuven voor een pedaalplaatje. Licht, stevig en voorzien van een ondiepe maar redelijk grove buitenzool. Op het oog de ideale ‘allrounder’ voor alles van een simpel toertje tot een endurowedstrijd. Afgelopen winter is hier nog een GTX-versie aan toegevoegd, voorzien van een waterafstotende GoreTex buitenlaag. Zou dit de ideale schoen zijn voor mij, die alles goeds van die oudere modellen samenvoegt mét een duurzamere zool?
Unboxing
De XA GTX werd mij oorspronkelijk ter test aangeboden als soort-van winterschoen. Althans, ergens in de communicatie is dat beeld ontstaan. Toen ik het pakket opende was mijn enthousiasme dan ook een beetje getemperd. De afwerking is top en de schoenen passen met mijn eigen binnenzolen perfect. En ze zijn licht: 373 g per schoen in maat 44. Máár: waar is de dikke bekleding die de Scree’s wel hebben? Op het eerste gezicht is de XA GTX duidelijk een all-season model, niet een winterschoen (wat Mavic zelf ook niet claimt, overigens). “Hmm,” bedenk ik me, “dit wordt een mogelijk andere insteek van de test”.
Bij het dichttrekken blijkt het Quicklace snelvetersysteem ook nauwelijks grip te hebben. Trek er een beetje aan en de vergrendeling schiet los. De meegeleverde inlegzolen zien er trouwens uit alsof ze direct uit hardloopschoenen komen, met weinig arch support en een erg dunne doorsnede. Zéér positief is wel dat de XA-lijn lange sleuven heeft voor de pedaalplaatjes. Een flinke vooruitgang op mijn eerdere (Mavic) schoenen. Ik rij om een aantal redenen met m’n plaatjes nét achter de bal van mijn voet en zit dan op de XA op de helft van het bereik. Ruimte om plaatjes a la wereldbeker downhiller of triatleet zo’n 20 mm achter de bal van je voet te rammen is er zeker!
Oordeel niet te snel…
Eenmaal aan mijn voeten blijkt mijn aanvankelijke scepsis volkomen ongegrond. Het Quicklace systeem blijft perfect zitten als je het tegen je wreef strak trekt. Borg het geheel met een enkele klittenbandsluiting en je voeten zitten vast. Van lift van de hielen uit die heelcup is nul sprake, ook niet bij lopen. Verstellen tijdens het rijden betekent even het klittenband aan de kant trekken, maar gaat verder makkelijk. Uittrekken idem; zo makkelijk dat ik haast zou zeggen dat dit een goede schoen is voor offroad triatleten (…).
De stijfheid van de middenzool ervaar ik prima; niet zo absurd hoog als van een carbon XC schoen, maar ideaal voor alledaags en de hele dag gebruik. Combineren met semi-platform pedalen gaat prima als je extra stabiliteit zoekt. De sleuven voor de plaatjes zijn standaard afgedicht, waardoor je een dichte zool hebt. Je zou de schoenen dan ook goed met gewone platform pedalen kunnen gebruiken. Staan en lopen voelt omwille van de bredere, plattere zool, kortere noppen en soepele bovenkant een stuk stabieler dan met een XC schoen. Vergeleken met skateschoenachtigen merk je vooral dat de XA GTX een stuk lichter is. Tot slot is de grip op een variatie aan terrein (modder, mul zand, glad steen, natter wortels) erg goed.
(Spat)water
De GoreTex laag waar de XA GTX z’n naam van krijgt werkt behoorlijk goed. Toegegeven, er is geen geïntegreerde sok of afsluiting rond de enkel. Toch bewijst de waterafstotende functie z’n nut. Ten eerste: natte schoenen zijn zware schoenen. Zie ook praktisch alle schoenen geschikt voor platformpedalen. Deze sponsen zijn prima zolang het droog is, maar 2x zo zwaar wanneer het regent. Ten tweede: natte tenen zijn koude tenen. Behalve het koude water zelf trekt de uiteindelijke veradamping ervan nóg meer warmte uit je al bijna bevroren voeten. Houd het water buiten en je schoenen blijven licht én je tenen blijven (relatief) warm. Tot slot heb ik zelf eigenlijk geen behoefte om m’n enkels waterdicht af te sluiten. Als het zo nat is plof ik in het kader van #trailrespect wel op de bank met een triple, of als het echt ‘moet’ heb ik nog altijd een goed aansluitende regenbroek.
Welnu, hoe waterdicht zijn de XA GTX? Tijdens een eerst rit bij 5ºC en met enkele flinke plassen waren de Mavics opvallend onopvallend. Doortrappen maar! Eénmaal doorweekt absorbeert de hardloopschoen-stijl constructie een stuk minder vocht. De XA’s zijn dus ook sneller droog na afloop!
Qua temperatuur zijn de GA GTX niet een volwaardige winterschoen, hoewel je dus kan beargumenteren dat het feit dat je klompen niet doorweekt raken al een verschil maakt. Onder de 5ºC vond ik deze schoen wat koel, verder dan het vriespunt zijn we deze testperiode nog niet gekomen. Daaronder zou ik nog de thermosokken uit de kast kunnen graven. Anderzijds kan je net zo goed bedenken dat met de recente laffe winters (en het vooruitzicht op meer daarvan) je ook niks nodig hebt om poolkou te trotseren.
En aan de andere kant van het spectrum? Ik heb de XA GTX nu eigenlijk het hele seizoen gedragen, op alle fietsen die ik in huis heb. Oók bij 40ºC in volle XC modus, of weer eens 15 kg endurobak de berg op slepen. Geen enkele keer had ik last van warme voeten, knelpunten of overtollig zweet. Temperatuurregulatie van deze Mavics lijkt dus over een groot bereik helemaal in orde.
Conclusies
Waar ik aanvankelijk de Mavic XA GTX in gedachte had als vervangende winterschoenen, en hooguit incidenteel als toer/enduromodel bij erg slecht weer, ligt het realiteit juist andersom. Omdat de XA GTX bovendien relatief licht en stijf blijken, zijn het échte allrounders. Een dagje toeren in de Ardennen in een nat najaar? En zomerweek door de Alpen trekken met vel loopwerk? Een enduro wedstrijd bij onze zuiderburen (of aan de Franse zuidkust)? Thuis op de vaste route, dag in, dag uit? Het behoort allemaal comfortabel tot de mogelijkheden.
De XA GTX van Mavic is de eerste schoen die voor mij alle hokjes afvinkt, waaronder ook goede grip bij het lopen en comptabiliteit met al mijn pedalen. Ook qua levensduur doen ze het goed: inmiddels is de testperiode een heel stuk langer uitgevallen dan gepland. Qua slijtage is hier nauwelijks wat van te merken.
Adviesprijs: € 200
Verkrijgbaar in maten 36 2/3 – 46 2/3 in stappen van 2/3e maat
Website fabrikant: mavic.com
Tekst: Eric Wictor
Foto’s: Eric Wictor & Jeroen van den Brand
Ik rijd al weer een tijdje rond met deze schoenen zonder de GoreTex. Dat was een bewuste keuze, omdat ik in de zomer maximale ventilatie belangrijk vind, en mijn ervaring is dat bij echt nat weer het water toch wel via de enkels naar binnen loopt. Dus ik gebruik dan waterdichte sokken. Verder deel ik alles wat in deze review geschreven is. Supercomfortabele schoen en veelzijdig. Veel minder log dan mijn vorige schoen (5ten Kestrel) en ook prima geschikt voor op de racefiets. De veter komt een beetje goedkoop over, maar werkt gewoon heel erg goed.