Test | Merida Big Nine TR 8000: Ondanks z’n naam meer crosscountry dan trail

Tekst: Lars de Visser // Foto’s: Arjan Kruik

Met speciale dank aan de Belgische Oostkantons voor hun gastvrijheid.

Merida Big Nine: is langer en luier ook lekkerder?

De Big Nine TR is een onderscheidende mountainbike. Immers, er rijden niet veel crosscountry-hardtails rond met zo’n luie balhoofdbuishoek, zo’n lange reach en zo’n korte zitbuis. En dan zit er ook nog een voorvork met 120 millimeter veerweg in! Volgens Merida levert dat een bike op die veel veelzijdiger is dan een conventionele carbon hardtail, maar zónder in te boeten op crosscountry-prestaties. Ik quote hier de website van Merida even: “Crosscountry-snelheid en trail-prestaties. De nieuwe Big Nine TR 8000 geeft met z’n progressieve geometrie en 120 millimeter veerweg de daalcapaciteiten een enorme boost. Crosscountry of downcountry: deze carbon hardtail kan het allemaal!”

Vergelijk dat eens met een aantal andere nieuwe hardtails die recentelijk eveneens op de redactie langskwamen, zoals de Cube Phenix, de KTM Myroon of de Lapierre Prorace. Fijne knalbakken, daar niet van, maar veelzijdig kun je deze op klassieke crosscountry-leest geschoeide mountainbikes niet noemen. Om uit te zoeken waar de Big Nine TR toe in staat is heb ik niet alleen de nodige rondjes gereden over de Nederlandse mountainbikeparkoersen, maar heb ik ‘m ook meegenomen naar de zuiderburen, waar de afdalingen langer, steiler en spannender zijn. Maakt Merida z’n claims waar? Je leest het hieronder.

Frame

Merida geeft het frame van de Big Nine TR vrij voor trailgebruik. In andere woorden: je kunt serieus afdalen zonder dat je bang hoeft te zijn dat de boel doormidden breekt. Terwijl het toch is gemaakt van CF3-carbon, Merida’s op één na lichtste carboncomposiet, waardoor een frame in maat L zo’n 1.100 gram weegt. Behalve sterk is het frame ook strak, met een afgeplatte bovenbuis die zonder knik overgaat in een eveneens afgeplatte staande achtervork. Mooi! Deze constructie dient overigens niet alleen een esthetisch doel, maar zou ook het comfort verbeteren. Zou kunnen, maar mijn uiterst fijn gekalibreerde zitvlaksensor zegt me dat het comfort primair uit de banden komt. Gelukkig biedt het frame plaats aan rubbers tot 2.4 inch breed.

Ook de detaillering klopt, alhoewel uit de wielrennerij overgewaaide trends als kabeldoorvoer via het bovenste balhoofdlager en een achterremklauw met flatmount-montage mijns inziens op mountainbikes niks te zoeken hebben. Maar goed, als ik met fietsmerken en winkeliers spreek hoor ik altijd dat kopers daar volledig voor gaan, dus wie ben ik om er kritiek op te hebben? De klant is koning. Maar de overige details maken me zeker blij. Rondom voldoende beschermers, twee bidonhouderposities op de lange onderbuis, montagenokjes ónder de bovenbuis, ruimte voor brede banden en plek voor een dropper. Kortom, je kunt alle vakjes aanvinken!

Geometrie

Lang, laag en lui

Wie de ontwikkelingen een beetje heeft gevolgd weet dat mountainbikes de afgelopen jaren steeds weer een beetje langer, luier en lager zijn geworden. Dat wil zeggen, bikes in het trail- en endurosegment. Toch sijpelen nieuwe geometrie-inzichten óók door in het meer behoudende crosscountry-segment. De Big Nine TR van Merida is daarvan een goed voorbeeld. Deze carbon hardtail doet qua maten namelijk eerder aan een trailbike denken dan aan een klassieke crosscountry-racer. Met name de ‘sleutelmaten’ – denk onder andere aan zit- en balhoofdbuishoek en de reach – zijn onmiskenbaar trail-achtig.

Zo meet de bovenbuis in onze testmaat L maar liefst 637 millimeter. En is de reach 460 millimeter. Vergelijkt dat eens met de vorige generatie Big Nine waarmee we een paar jaar terug  op pad waren. Die heeft in maat L een reach van 438 millimeter. Dat scheelt nogal. Om de lengte van de voorkant te compenseren monteert Merida een voor xc-hardtails relatief korte stuurpen van 60 millimeter. Ter vergelijking: op de oude Big Nine zat een lange stuurpen van maar liefst 90 millimeter.

Trail-achtig en tegelijkertijd tóch heel erg crosscountry

Ook qua hoeken volgt de Merida Big Nine TR de actuele xc-trends. Okay, een balhoofdbuishoek van 67 graden zie je niet iedere dag op een carbon xc-racer. Maar extreem? Op de actuele Cannondale Scalpel HT, Trek Procaliber of de Rose PDQ, om er maar een paar te noemen, staat de voorvork net zo onderuit gezakt. Ook de zitbuishoek van de Merida Big Nine TR wijkt met 74 graden niet af van de norm. Bij de liggende achtervork van de Big Nine is wel wat bijzonders aan de hand. Niet zozeer qua lengte; die is typisch crosscountry-kort. Maar de achterbrug groeit met de maat mee, van 430 millimeter in maat S tot 442 millimeter op de XL. Op onze L is de lengte 436 millimeter.

Ook heel crosscountry is de korte balhoofdbuis: slechts 105 millimeter. Dat heeft deels te maken met de voorvork: met z’n veerweg van 120 millimeter brengt die de voorkant van de bike meer omhoog dan de 100 millimeter voorvork op de Big Nines zónder de letters TR in hun naam. Door de balhoofdbuis kort te houden, maakt Merida het mogelijk om op de Big Nine TR 8000 tóch de diepe, aanvallende zitpositie te realiseren waar xc-racers zo van houden.

Maatkeuze

Merida biedt de Big Nine aan in vijf maten, van S tot en met XXL. De maat L van de testfiets is gekozen op basis van het maatadvies op de website van Merida. In dit verband moet je even weten dat Merida de zogenaamde agilometer-maatvoering hanteert. Daarbij varieert vooral de léngte van het frame en in veel mindere mate de hoogte van de zitbuis en de balhoofdbuis. Het idee daarachter: neem een kleiner frame als je van wendbare bikes houdt en een grotere als je naar maximale stabiliteit streeft. Dat klinkt als een goed idee en dat ís het ook. Maar Merida zou z’n online maatadvies wel wat moeten finetunen.

Reden: met mijn 180 centimeter is zit op de L naar mijn smaak té gestrekt. Dat ligt voor een belangrijk deel aan de lange bovenbuis van 637 millimeter, maar niet uitsluitend. Ook aan de combinatie van relatief lange stuurpen en relatief brede stuur, die het bovenlichaam nog verder naar voren brengen. Ik schrijf hier bewust “relatief”, want met respectievelijk 60 en 760 millimeter zijn stuur en stuurpen natuurlijk niet overdreven lang en breed. Maar wél in combinatie met die lange bovenbuis. Een kortere stuurpen zou de zit minder gestrekt maken. Of een smaller stuur. Maar eerlijk gezegd zou ik als ik in de markt zou zijn voor een Big Nine, gewoon voor een maatje kleiner gaan.

Onderdelen en afmontage

Voorkvork: fijne Fox 34 Step-Cast

Merida heeft een Fox 34 Step-Cast in de Big Nine TR 8000 gehangen. Of meer precies: de Performance Elite-uitvoering. Die mist de bronskleurige Kashima-coating van de duurdere Factory-modellen, maar is verder nagenoeg hetzelfde. Deze voorvork met 34 millimeter vorkpoten biedt in de Big Nine 120 millimeter veerweg, die je door middel van een Twistloc-draaischakelaar van Rockshox (!) desgewenst op slot kunt zetten.

Wie van een wat oudere hardtail af komt met een ‘ouderwetse’ lichtgewicht Fox 32 SC zal blij verrast zijn met de Fox 34 SC. Op het gewicht na is die laatste namelijk op álle fronten superieur. Vanwege de hogere stijfheid is de stuurprecisie merkbaar beter. En met 120 millimeter is niet alleen de kwantiteit van de vering groter, maar ook de kwaliteit. De Fox 34 SC heeft op het vlak van demping gewoon meer in huis. De vork spreekt gevoeliger aan het begin van de slag, maar biedt genoeg tegendruk in het midden en beschikt over voldoende progressie aan het eind om doorslaan tegen te gaan. Gelukkig, zeg ik er gelijk bij, want als het pad naar beneden kun je de Big Nine TR schandalig snel laten lopen en de voorvork is dan het enige verende onderdeel tussen jou en de trail.

Transmissie: GX Eagle AXS Transmission

Het schakelgebeuren op de Big Nine TR 8000 is in handen van Sram. Een GX Eagle AXS Transmission-derailleur, met een dito cassette en crankstel. De lancering van de Sram Transmission-groepen ligt inmiddels ruim een jaar achter ons en nadien heb ik veel ervaring met dit elektronische schakelspul opgedaan. Kort gezegd: Sram Eagle AXS Transmission schakelt bijna altijd feilloos, ook onder zware belasting, maar doet dit wel iets minder snel dan een conventioneel derailleursysteem. Daarbij valt ook telkens weer op, dat de batterij die de Eagle AXS Transmission-derailleur aandrijft eerder leeg is dan bij reguliere Sram Eagle AXS-derailleurs. Als ik met Sram Eagle AXS Transmission rij, heb ik daarom altijd een extra batterijtje bij me. Je weet maar nooit.

Remmen: voldoende voor de Dutch Mountains

De hydraulische remmen komen eveneens bij Sram vandaan: Levels in de Stealth Silver-uitvoering. Dat ‘Stealth’ staat voor de kabelrichting: niet van het stuur áf gericht, maar juist naar het stuur toe. Dat moet in combinatie met een geïntegreerde kabeldoorvoer een strakkere cockpit opleveren, maar eerlijk gezegd is bij de voorrem eerder het omgekeerde het geval. Aan de achterkant gebruikt Merida een rem met een zogenaamde flatmount-montage. Toegegeven: dat ziet er superstrak uit. Maar omdat de remblokjes van dit soort remmen kleiner zijn dan van de meest postmount-remmen, zijn stopkracht en hitteafvoer op z’n best matig.

Dankzij de 180 millimeter remschijf aan de voorkant is de vertraging voor Nederlandse parkoersen gelukkig voldoende, maar op buitenlandse trails zou een set stoppers met meer pit en ausdauer geen kwaad kunnen. In die zin wekt de toevoeging van de letters TR in de naam van deze Big Nine verwachtingen die de remmen niet waarmaken.

Roterende massa: lichte wielen met rappe rubbers

Merida hangt in het frame van de Big Nine TR een set carbon TR 309/289 XC-wielen van Reynolds. Een verwarrende naam? Dat komt omdat het voor- en achterwiel verschillend zijn. Het voorwiel heeft een velg met een binnenbreedte van 30 millimeter en telt maar 24 spaken, het achterwiel doet het met 28 millimeter binnenbreedte en 28 spaken. Dat van die spaken klinkt logisch: lichter waar het kan, sterker waar het moet. Het verschil in breedte ligt wat minder voor de hand. Toch laat het zich wel verklaren: een brede velg rond het voorwiel laat de band wat ronder staan, wat kan resulteren in meer stuurprecisie. En een smallere velg rond het achterwiel maakt de dwarsdoorsnede van de band wat meer peervormig, waardoor de wangen makkelijker kunnen plooien en comfort en tractie dus toenemen.

Rondom de velgen ligt een paar 2.35 inch brede Maxxis Rekon Race-banden. Op de Nederlandse zandgrondroutes rijden ze erg fijn, met een gunstige mix van rolweerstand, tractie, bochtengrip en demping. Dan de grens over: in de Ardennen of de Eifel kom je nog wel met de Rekon Race weg. Maar zuidelijker? Ik geef het je te doen, met dat minimalistische profiel en die dunne wangen. Laat ik het zo zeggen: trailwaardig zijn deze snelle Maxxissen niet.

Hoe rijdt de Big Nine TR 8000?

Utrechtse Heuvelrug en Brabantse Wal

Ik heb de Merida Big Nine TR gereden op de Utrechtse Heuvelrug en in West-Brabant. De eerste verrassing: de Big Nine TR voelt minder log aan dan ik op basis van z’n lengte en z’n luie balhoofdbuishoek verwacht had. Maar dat neemt niet weg dat ik wat speelsheid mis. Zoals ik de paragraaf over de maatvoering al schreef: een frame in maat M zou me achteraf veel beter gepast hebben. Dat wil niet zeggen dat ik niks klaarspeel op de geteste L. Maar ik heb wel het gevoel dat met een maatje kleiner de funfactor hoger gelegen zou hebben.

In de geteste maat is de Big Nine TR is een knalbak van het zuiverste water. Klimmen? Als een razende Roeland gaat-ie omhoog, zowel zittend op het zadel als staand op de pedalen. Het gevoel dat iedere pedaalomwenteling wordt opgezet in snelheid is heerlijk. Totdat je vochtige wortels tegenkomt, want daarmee gaat de Big Nine TR wat minder makkelijk om. Even je pedaalslag verkeerd timen en het achterwiel slipt kansloos door. Maar goed, dat is iédere hardtail eigen.

Gaat het pad naar beneden, dan laat de Big Nine TR zien wat z’n meerwaarde is ten opzichte van een oldskool hardtail. Met de dropper omlaag is het een genot om deze bike van de ene kuipbocht in de andere te katapulteren. Tenminste, als je er een actieve rijstijl op na houdt. Vanwege z’n lange voorkant en luie balhoofdhoek is de Big Nine TR enigszins onderstuurd, tenzij je je gewicht nadrukkelijk meer naar voren verplaatst om de voorband meer grip te laten pakken. Met chirurgische precisie volgt de Big Nine TR dan de ingezette lijn, waarbij de capabele vork het voorwiel als een bloedhond aan de grond houdt. Het ongeveerde achterwiel hobbelt en stuitert er dan lekker achteraan.

Drieluik Eupen

Volgens Merida combineert de Big Nine TR “crosscountry-snelheid” met “trail-prestaties”. Maar op de soms ronduit uitdagende trails rond het Belgische Eupen, waar ik ook drie dagen met de Big Nine TR 8000 doorbreng, vallen die trail-prestaties toch tegen. Natuurlijk, vanwege z’n geometrie is deze Merida voor een lichtgewicht carbon hardtail in de afdaling bovengemiddeld capabel. Maar is het daarmee ook een trailbike? Ik vind van niet. Althans, niet met de onderdelen waarmee Merida de Big Nine TR heeft uitgerust. Zeker, een aantal onderdelen – voorvork, dropper, wielen – is absoluut trail-waardig. Maar andere onderdelen zijn dat beslist niet. Banden? Te kwetsbaar en te karig geprofileerd. Remmen? Meer remkracht graag. Cockpit? Doe mij op steile trails maar een korter en hoger exemplaar.

Is het bovenstaande een probleem? Dat hoeft het niet te zijn. Een bike die álles goed kan bestaat niet. Zoals Merida de Big Nine TR nu levert kun je nagenoeg compromisloos over de Nederlandse mountainbikeparkoersen knallen. En wil je met de Big Nine TR meer uitdagende buitenlandse trails gaan rijden, dan kun je ‘m met een slechts een paar simpele aanpassingen – grovere banden, grotere remschijf achter, kortere stuurpen, hoger stuur – uitrusten voor z’n nieuwe taak.

Conclusie

Kan dat, een snelle en efficiënte hardtail die dubbelt als veelzijdige en capabele trailbike? Met de Big Nine TR waagt Merida een dappere poging. En, toegegeven, ze komen een heel eind. Maar als trailbike is de Big Nine TR toch een compromis. Dat ligt niet aan het frame, maar aan de componenten, waarvan een aantal ongeschikt is voor (buitenlands) trailgebruik. De banden zijn te karig geprofileerd en te soepel, de remmen te zwak, de stuurpen te lang en het stuur te vlak. Dat de Big Nine TR zo snel en gecontroleerd afdaalt is dus niet dánkzij de onderdelen, maar óndanks de onderdelen. En dat geeft weer aan hoé capabel het frame in potentie is. Grover genopte rubbers, grotere remschijven en een riser bar erop en je bent klaar voor de bergen.

“Als crosscountry-hardtail sluit de Big Nine TR géén compromissen. Ondanks z’n lengte, luie balhoofdbuishoek en 120 millimeter voorvork doet-ie qua snelheid niet onder voor meer conventionele concurrenten.”

Als crosscountry-hardtail sluit de Big Nine TR géén compromissen. Ondanks z’n lengte, luie balhoofdbuishoek en 120 millimeter voorvork doet-ie qua snelheid niet onder voor meer conventionele concurrenten. Wie vanwege de geometrie problemen verwacht bij klimmen kan gerustgesteld zijn: die problemen zijn er niet. En zodra het pad naar beneden gaat, neemt deze carbon blaasbak met groot gemak afstand van diezelfde concurrentie. Die mix van agressiviteit enerzijds en vergevingsgezindheid anderzijds maakt deze bike geschikt voor een breed scala aan hardtail-rijders, van xc-racers en marathonrijders tot toerbikers.

Rest nog wel het puntje maatvoering. Omdat de Big Nine TR qua geometrie zó anders is dan z’n oldskool voorganger, kan het geen kwaad even proef te rijden voordat je een definitieve keuze maakt. Dat is veiliger dan volledig te vertrouwen op de online maatkeuzehulp van Merida. In mijn geval had zat die er met een advies voor de maat L redelijk naast en was ik achteraf beter geholpen geweest met een M. Testen kan in Apeldoorn, waar Merida heeft een eigen experience center heeft, op steenworpafstand van een hele trits leuke mountainbikeroutes.

Merida Big Nine TR 8000 | Prijs, specificaties en geometrie

Onderdelen, gewicht en prijs

Frame	CF3-carbon
Vork	Fox 34 Float SC Performance Elite, 120 mm veerweg
Achterderailleur	Sram GX Eagle AXS Transmission, 12-speed
Schakelaar	Sram AXS Pod Controller, 12-speed
Crankset	Sram GX Eagle Transmission, 175 mm, 34t
Cassette	Sram XS-1275, 10/52t
Ketting	Sram GX Eagle Transmission
Remmen	Sram Level Silver
Remschijven (v/a)	Sram Centerline, 180/160 mm
Wielen	Reynolds TR 309/289 XC, carbon, 28/24 spaken
Voorband	Maxxis Rekon Race, 3C Exo, 29 x 2.35″
Achterband	Maxxis Rekon Race, 3C Exo, 29 x 2.35″
Stuur	Merida Team CC III, carbon, 760 mm breed
Stuurpen	Merida Team CC III, 60 mm lang
Zadel	Prologo Scratch M5
Zadelpen	Merida Expert TR Light, Ø 31,6 mm, 100 mm verstelbereik
Gewicht	10,93 kg (framemaat L)
Maximaal systeemgewicht	135 kg
Prijs	€ 5.499,00
Garantie	Levenslange garantie op frame voor de eerste eigenaar

Geometrie

Website fabrikant: merida.nl