Test | Merida Silex gravelbike: Wat jij wilt…

Tekst & foto's: Thijs Roeleveld

Soort schaap met vijf poten?

Zo divers als het inzetgebied van gravelbikes, zo divers is ook het aanbod. Van opgeruwde enduranceracers met 30 mm brede banden, tot mountainbike-hardtails met een krom stuur en banden met een breedte van 2.1 Inch. Daarbij zijn sommigen ook nog eens voorzien van allerhande nokjes en boutgaten voor bagagedragers, spatborden en flessen water voor dagenlang gravellen.

En hoe zit het dan met de Merida Silex gravelbike? De geometrie heeft wel wat weg van een ouderwetse mountainbike-hardtail. Dat neigt naar off-road. Aan de andere kant is de fiets afgemonteerd met een '2x'-groep en voorzien van semi-slicks van maar 35 mm breed. Dat zegt dan weer wat meer road. Althans, als je het zoals ik, vanuit het perspectief van een mountainbiker bekijkt. Is de Merida Silex gravelbike daarmee vlees noch vis of toch een soort schaap met vijf poten? Ik zocht het uit tijdens vijf maanden gravellen in Nederland.

Merida Silex modellen

De door mij geteste 2019 Silex 7000 is de meest chique versie die je van Merida aan gravelbike in Nederland is te krijgen. Het frame en vork zijn van carbon en de fiets is volledig afgemonteerd met Shimano Ultegra R8000. In dit geval met een compact 50/34 crankstel en een 11-speed 11-34 cassette. Let wel, de derailleur is een 'gewone' Ultegra-derailleur, dus zonder clutch. De Fulcrum wielen zijn voorzien van Maxxis Razzo banden in de maat 700c x 35 mm. Een semi-slick die speciaal voor de Silex is ontwikkeld. Wil je bredere banden monteren, dan heeft het frame daarvoor voldoende ruimte. Volgens Merida kun je maximaal 700c x 42 mm of 650b x 2.1" in de Silex gravelbike kwijt. De wielen worden overigens niet tubeless-ready afgeleverd.

Behoorlijk licht

Overigens is met 8.6 kg is deze versie van de Silex één van de lichtere gravelbikes. Verder is het aantal mogelijkheden om attributen te monteren noemenswaardig. Er zijn gaten voor spatborden, voor- en achterdragers en boutgaten voor maar liefst vijf waterflessen.

Carbon en aluminium

In Nederland biedt Merida inmiddels al 2020-versies van de Silex gravelbike aan. En naast de Silex 7000 met zijn carbon frame, zijn er ook twee versies met een aluminium frame. De Ultegra onderdelen die op de door ons geteste Silex 7000 gemonteerd zijn, zijn voor dit jaar vervangen voor exemplaren uit de GRX-reeks van Shimano. En dezelfde GRX810 onderdelen vind je terug op de aluminium Silex 700 van € 1.999,-. Tot slot is de Silex 400 uitgevoerd met de 10-speed GRX400 groepset en kost € 1.499,-. In het buitenland worden ook nog andere uitvoeringen aangeboden, overigens. Zoals twee carbon versies met een 1x-aandijving. Het was mooi geweest als Merida één van deze versies in Nederland zou aanbieden. Maar wellicht is het gewoon een kwestie van je dealer lief aankijken.

Stabiel en koersvast

Ik moet in eerste instantie een beetje wennen aan de lijnen van de Silex. Want het frame heeft een lange, aflopende bovenbuis en een lange balhoofdbuis. En de het ontwerp wijkt daarmee af van een gemiddelde gravelbike die doorgaans een meer klassiek vormgegeven frame heeft. Volgens Merida moet de geometrie van de Silex een comfortabele zit en levendig karakter opleveren. Die comfortabele zit geloof ik meteen met die hoge voorkant. Een levendig karakter verwacht ik echter wat minder. De fiets is namelijk lang en zou in combinatie met de balhoofdhoek van 71 graden juist een stabiele, koersvaste fiets moeten opleveren.

Op weg (letterlijk, op het asfalt) voldoet de Silex dan ook aan die verwachting. De zit is comfortabel en het stuurgedrag is stabiel. Eenmaal op de onverharde paden valt het me vooral op hoe soepel de Maxxis banden rollen en kleine oneffenheden wegfilteren. Verder houdt het comfortabele en relaxte gevoel van de fiets toch de overhand. In een mulle sectie naar beneden laat de fiets zich gewillig sturen. Een fietsmaat met een klassieke crosser had wat 'momentjes', de Silex daarentegen bleef voorspelbaar en gemoedelijk.

Serieuzer rubber

Zoek je de limiet wat meer op en ga je flink sturen, dan loop je tegen de grenzen van de fiets aan. Of beter gezegd, vooral eerst tegen de grenzen van de banden. Want de grip is – ondanks het marginale profiel – redelijk, maar de banden zijn simpelweg te soepel/slap voor strak stuurgedrag. Dat de banden de fiets beperken, werd bevestigd toen ik halverwege de testperiode wat serieuzer rubber monteerde; een setje Donnelly X'Plor MSO gravelbanden in de maat 700c x 40 mm. Die zijn niet eens zo veel breder dan de standaard banden, maar uitgevoerd met flink meer profiel en vooral een veel steviger karkas. Daarmee stuurt de Silex aanmerkelijk beter en kun je technische trails op flinke snelheid rijden. En daarmee komt de geometrie van de fiets dan goed tot z'n recht. Het comfort is weliswaar ver te zoeken, maar hé – en hier spreekt de mountainbiker in me – wat wil je met een starre voorvork. Je moet je goed concentreren omdat een slechte lijnkeuze genadeloos wordt afgestraft. Maar hou vooral je stuur goed vast, want remknippen en boomwortels komen door als mokerslagen. Vet vermoeiend, maar errug leuk!

Positionering

Met de afmontage van de Silex 7000 zet Merida de gravelbike duidelijk in op toeren en minder op technisch rijden. Neem bijvoorbeeld de Shimano Ultegra groepset. Deze schakelt en remt voorbeeldig en biedt voor elke snelheid het juiste verzet. Op meer technisch terrein klapperen de ketting en derailleur zonder clutch echter naar hartelust. Die zou ik zelf vervangen door een exemplaar mét clutch. Dat heeft Merida zelf inmiddels ook gedaan bij de 2020-versie van deze Silex, die ze ook nog eens met de gravelbike-specifieke Shimano GRX groepset hebben uitgevoerd. Bij veel snelheidswisselingen moet je door de kleine stappen van de 11-34t cassette ook meer kransjes opschuiven dan ik met de mountainbike gewend ben. Een '1x'-aandrijving komt dan beter tot z'n recht.

Hetzelfde geldt voor de standaard banden. De semi-slicks rollen erg licht en zijn erg comfortabel. Op asfalt en in licht terrein voldoen ze voor een groot deel van de potentiële gebruikers waarschijnlijk meer dan prima. Persoonlijk heb ik liever iets stevigers zoals de geteste Donnelly's. Het één is niet beter dan het ander, het is gewoon een kwestie van voorkeuren en kiezen; aanbod is er voldoende.

Fulcrum-wielen

Mijn grootse kritiekpunt is dat de Fulcrum velgen niet tubeless-ready worden afgeleverd. Enig speurwerk leverde op dat de '2-Way Fit' Fulcrum-velgen wél tubeless zijn te maken, maar dan weer alleen in combinatie met banden van Schwalbe. En dat is op z'n zachts gezegd knap onhandig, want het beperkt je keuze. Goed; wiel- en bandenfabrikanten dekken zichzelf nog steeds in ten aanzien van compatibiliteit, aangezien er eigenlijk nog steeds geen echte tubeless-standaard is.

Hoe dan ook; tubeless maakt élke gravelbike beter in mijn optie. Vooral off road. Want met relatief smalle banden op onverharde paden is de kans op stootlek nou eenmaal groot. Dit werd helaas bevestigd toen ik met de aanmerkelijk stevigere Donnelly's vol een boomwortel raakte. Resultaat: een klassieke snakebite die met een tubeless-setup vrijwel zeker voorkomen had kunnen worden. Evenals een reductie van mijn credits toen ik vervolgens naar huis moest bellen omdat ik – zoals gewoonlijk weer eens – zónder binnenband op pad ben gegaan. Een slechte gewoonte die me nog eens serieus in de kont gaat bijten.

Losse onderdelen

Verder zijn er wat kleine irritaties zoals onderdelen die ongewild van de fiets vallen. Niet tijdens het fietsen hoor, maar tijdens het vervoer. Zo valt die mooi geïntegreerde zadelpenklem uit de zitbuis als je de zadelpen verwijdert en ben ik een van de de einddoppen van de achternaaf ook meermaals (gelukkig) kortstondig kwijt geweest. Goed opletten dus als je de fiets demonteert voor vervoer!

Conclusie

Gravelen is voor mij nieuw. Maar het voelde al heel snel vertrouwd. De natuurlijke habitat van een gravelbike is typisch zo'n ouderwetse mountainbikeroute of veldtoertochten waarvan ik er veel heb gefietst. Tijdens het toeren over de gravelpaden moest ik ook met een glimlach terugdenken aan de fietstochten die ik als klein mannetje zo leuk vond. Maar juist de combinatie met de mogelijkheid om meer technische routes te fietsen en daar lekker je techniek bij te punten maakt een gravelbike voor mij persoonlijk een toffe keuze.

En is de Merida Silex dan dé ideale gravelbike? Natuurlijk niet, zou ik haast zeggen. Daarvoor zijn in dit segment het inzetgebied én vooral de gebruikerswensen simpelweg té divers. Merida heeft met de Silex echter wel een sterk aanbod. Met de standaard banden is de fiets een relaxte cruiser om door het bos en onverharde wegen naar vrienden, familie of beter nog (sorry vrienden en familie), nergens naartoe te rijden. Ook kun je de fiets voorzien van dragers, de fiets volgooien met bepakking en er de wereld mee over fietsen (randonneur, bestaat dat nog?). Monteer je echter een paar stevige banden en je hebt een fiets die verrassend capabel is en je uitnodigt om een lekker potje te sturen op je lokale mountainbikeroute.