De Scram met Pinion wordt door Pilot neergezet als een gravelbike geschikt voor zoveel mogelijk doelen. Met de inschrijving voor deelname aan Gravel Innsbruck had Mark voldoende reden om eens bij Pilot aan te kloppen voor een testexemplaar. Want bij die tocht komt zo’n beetje alles aan bod wat je maar met een gravelbike zou willen of kúnnen rijden.
Tekst: Mark ten Napel // Foto's: Arjan Kruik
Verbaasde blik
Na zo’n 30 minuten na ons vertrek uit de Altstadt van Innsbruck verlaten we de geasfalteerde wegen en draaien we de eerste gravelsectie op. Dat was tenslotte waarvoor we naar ‘Gravel Innsbruck’ gekomen waren. Het is meteen een gemeen steile klim en terwijl links en rechts al fietsers af stappen, schakel ik de Pinion in de Scram titanium gravelbike van Pilot in het vooronder naar standje ‘koffiemolen’ en begin langzaam mensen in te halen. Door de opwaaiende stof heen zoek ik naar de meest rijdbare lijn en ‘gravel’ mijn eigen weg omhoog tussen de meute. Er rijdt werkelijk van alles mee met deze tocht. Zowel qua type fietsers als fietstypes.
“Was für ein E-bike-motor ist das?”, vraagt de man wijzend naar de Pinion C 1.12 in het vooronder...
Voor me rijdt al een tijdje een man en vrouw. Hij op een oude racefiets die overduidelijk niet zo geschikt is voor dit werk, zij op een e-mountainbike. Ondanks de steilte – die mij al genoeg kruim kost – praten ze volop met elkaar. Op het moment dat het weer wat breder wordt, rij ik langszij om te passeren. “Was für ein E-bike-motor ist das?”, vraagt de man wijzend naar de Pinion C 1.12 in het vooronder, terwijl hij op een flink zwaar verzet met me mee oprijdt. “Das ist ein Pinion Getriebe…”, puf ik uit, terwijl ik nog een versnelling lager schakel en hij stoïcijns doorbuffelt op z’n grote verzet. “Schön! Aber wo ist die Batterie? In deiner Tasche?” “Es gibt keine Batterie und der einzige Motor der dieses Fahrrad hat, bin ich, weil es kein E-Bike ist.”… denk ik. Maar ik hou het bij “Es ist kein E-Bike…”, want de rest van de zuurstof heb ik hard nodig om de klim op te komen… De beste man knikt vriendelijk, maar aan z’n verbaasde blik maak ik op dat-ie het nog niet helemaal begrijpt.
De tekst gaat verder onder de foto.
Toegewijd
Het somt wel een beetje op wat de Pilot Scram gravelbike met Pinion C1.12 versnellingsbak in eerste instantie is: een gravelbike die misschien niet iedereen zal begrijpen. Is dat erg? Nee. Deze titanium gearbox-gravelaar is een nicheproduct, waarmee Pilot bewust een select gezelschap aan type bikers opzoekt, of misschien weet te creëren. Avonturiers en kilometervreters die vooral toegewijd zijn aan het rijden en dat liefst doen met minimaal onderhoud aan het materiaal. Om die reden zit er dan ook een riem tussen de versnellingsbak en het achterwiel. In tegenstelling tot een ketting hoef je die natuurlijk niet te smeren. Na gebruik afspoelen en je bent meteen al klaar voor de volgende rit.
"Mocht de geometrie je niet aanstaan, dan past Pilot die tegen bijbetaling óók voor je aan. Eigenlijk kunnen ze overal in afwijken en met je meedenken. Behalve het materiaal: ze werken exclusief met titanium."
En spreken die aspecten je niet aan (…), dan heeft Pilot Cycles ook een Scram met een reguliere aandrijving. Mocht de geometrie je niet aanstaan, dan past Pilot die tegen bijbetaling óók voor je aan. Eigenlijk kunnen ze overal in afwijken en met je meedenken. Behalve het materiaal: ze werken exclusief met titanium.
Framedetails
Zo toegewijd als ze zijn aan het grijze metaal, zo toegewijd zijn ze in de details ook ten aanzien van de Pinion. De twee kabels voor de Pinion-bediening lopen binnen door de onderbuis en komen perfect uit bij de ‘shiftbox’ op de Pinion. Ook de remleiding loopt trouwens zoveel mogelijk binnendoor en alles is rammelvrij. Om de riem op spanning te zetten past Pilot horizontale uitvaleinden toe. Die zijn met stelschroeven nauwkeurig te verstellen. De borging van de uitvaleinden komt op ons deugdelijk over en was gedurende onze testritten kraakvrij.
"Overal waar je kijkt vind je gelaste draadbussen – die dus óók niet los kúnnen trillen zoals de geklonken exemplaren die je vooral vindt bij aluminium frames."
Het frame is voorzien van talloze montagepunten voor… nou ja vrijwel alles dat je maar op een gravelbike mee wil nemen. Overal waar je kijkt vind je gelaste draadbussen – die dus óók niet los kúnnen trillen zoals de geklonken exemplaren die je vooral vindt bij aluminium frames. Een specifieke montageplaats voor een accu ontbreekt echter, want ja, “Kein E-Bike!” Verder zien we de typische Pilot-signatuur: het logo is in de balhoofdbuis gegraveerd en de overige logo’s zijn in het geborstelde titanium gezandstraalt. De lasnaden, tot slot, zijn ook egaal en strak. Het oogt allemaal erg sjiek en tijdloos. Een enorm titanium-frame-cliché wellicht, maar zonder blikken of blozen zeg ik gerust dat ik er fan van ben!
"De lasnaden zijn ook egaal en strak. Het oogt allemaal erg sjiek en tijdloos. Een enorm titanium-frame-cliché wellicht, maar zonder blikken of blozen zeg ik gerust dat ik er fan van ben!"
Pilot Super Shifter
De toewijding van Pilot voor Pinion gaat verder dan het maken van het specifieke frame voor Scram gravelbike. Pinion’s eigen draaischakelaar is namelijk alleen te monteren op deelbare racefietssturen. Pilot vond dat dat beter kon en ontwikkelde dan ook een eigen (!) draaischakelaar die op een niet-deelbaar stuur alsnog bovenop nabij de stuurpen gepositioneerd kan worden. De Pilot Super Shifter – zoals-ie heet – is CNC-gefreesd uit aluminium. Ik kan die ‘we doen het zelf wel’-attitude wel waarderen!
Goede bedoelingen ten spijt; echt vrienden werd ik helaas niet met de shifter. Om meerdere redenen. Zo is-ie best fors qua diameter. Dat komt vooral voort uit de ontwerpeis hem rond de bocht van een racefietsstuur te kunnen schuiven bij montage; een kleinere diameter had dat tegengewerkt. De handgreep is vervolgens hard – er is geen rubber op aangebracht – en de ribbels die grip geven, voelen zodoende niet echt comfortabel aan. Zonder handschoenen is het zelfs ronduit onplezierig. Grip is er verder voldoende; dus zelfs in de meest modderige omstandigheden zul je kunnen blijven schakelen. De bediening is verder wel prima, als in: er is voldoende feedback zodat je goed merkt dat je ver genoeg hebt gedraaid voor het inleggen van het volgende verzet.
"Ik merkte dan ook dat ik veel meer moest anticiperen voor het schakelen."
Het andere punt is dat met de shifter op deze plaats boven op het stuur, je dus je hand náár het midden van het stuur moet verplaatsen om te schakelen. En dat is eigenlijk niet zo handig. Op goedlopende padden is het nog te overzien. Maar wanneer je moet schakelen terwijl je staand op de pedalen lekker vlot aan het klimmen bent (of niet-gracieus aan het harken), dan moet je eerst gaan zitten voordat je je hand kunt verplaatsen. Ik merkte dan ook dat ik veel meer moest anticiperen voor het schakelen.
En dat vond ik jammer. Het domineerde de fietsbeleving tijdens onze Alpengraveltocht behoorlijk, omdat ik daar alle verzetten van de Pinion grondig moest aanspreken. Maar ook omdat ik Pilot's moeite om zelf iets te ontwikkelen erg kan waarderen. De Super Shifter is een nauwkeurig gemaakt stukje techniek, met een nette afwerking. Normaal voor mij al reden genoeg zoiets te willen.
De tekst gaat verder onder de foto.
Relaxed toeren
Gravelbikes worden neergezet als dé fiets voor een ‘escape’… van de dagelijkse sleur, wel te verstaan. Naar buiten, trappen en simpelweg genieten van alles wat ook maar een beetje per fiets te berijden is. Maar het gravelgenre is breed. Van échte racers met relatief smalle gravelbanden voor een korte, snelle ‘escape’, tot toerbikes met ruimte voor breed rubber en waar je redelijk wat bagage op mee kunt nemen voor een ‘great escape’ over meerdere dagen.
"Als je – net als ikzelf – alleen mountainbikes en gravelbikes met derailleurs gewend bent, kost het schakelen met de Pinion wat gewenning."
De Pilot Scram valt in mijn optiek eerder in die tweede categorie. Niet alleen vanwege de shifterpositie, maar ook wel vanwege de Pinion transmissie. Onder trapbelasting schakelt-ie gewoonweg niet vlot. Het gaat feilloos wanneer je wat druk van de pedalen afhaalt. Als je – net als ikzelf – alleen mountainbikes en gravelbikes met derailleurs gewend bent, kost het schakelen met de Pinion wat gewenning. Ik merk dat ik dus verder voor me uit moet kijken zodat ik op tijd kan schakel vóór ik in de penarie kom. Natuurlijk is een gravelbike geen mountainbike; je rijdt er voornamelijk mee op landwegen waar je niet elke 10 meter van windrichting verandert of plots een klimmetje op sprint. Maar ook al schakel ik niet elke decameter, op de Scram met Pinion moet ik iets meer anticiperen en dus maant de bike me tot een meer relaxte manier van rijden.
Levendig
En daardoor vind ik de Pilot Scram een beetje een aparte gravelbike, want hoewel de achtervork – mede dankzij de Pinion – met 444 mm aan de lange kant is, is de totale wielbasis niet extreem lang. En in het stuurcompartiment voelt-ie zelfs levendig aan. De voorvork staat voor gravelbike begrippen behoorlijk rechtop met 71º graden. De naloop is – dankzij de vorksprong van 52 mm en de gemonteerde 700 x 44 c Vredestein Aventura banden – 69 mm een beetje ‘middle of the road’. Ter vergelijk: de Aspero gravelracer van Cervelo heeft een naloop 58,5 mm; bij de stabiele Revolt van Giant is-ie 74 mm. Het effect is dat de Scram behoorlijk vlot door korte en technische secties te sturen is.
"...afdalen met de Scram was gewoonweg amusant"
Juist één van de aspecten die ik zo tof vind aan een gravelbike, is dat je er vaak méér mee kunt dan je denkt. De langste en steilste afdaling die ik in Oostenrijk reed was er een waarbij ik bovenaan dacht 'dit kun je niet maken!' Dat ik halfweg moest stoppen om iemand uit het ravijn op te hijsen en iets later rantsoen moest oprapen omdat dat uit m'n tas was gestuiterd, onderstreepten mijn eerste beoordeling van de afdaling alleen maar. En toch; tussen het bieden van hulp en het oprapen van mijn energievoorraad door, was het dik genieten op het randje van kan-het, kan-het-niet? Want afdalen met de Scram was gewoonweg ‘amusant’, als in: hij is voldoende stabiel om hem flink te laten rollen. Maar reageert ook vlot om in lastige situaties zelf je lijn te kiezen, in plaats van dat-ie vóór je gekozen wordt. De bike voelt op dat vlak zelfs behoorlijk levendig aan. En dit zelfs ondanks zijn relatieve hoge gewicht van 11,5 kg. Het gewicht van de aandrijving zit natuurlijk mooi gecentreerd rondom de trapas en dat draagt absoluut positief bij aan dit rijgedrag. En... bang zijn voor het 'afstuiteren' van de ketting? Niet nodig!
‘Puur gravel’
Pilot zegt zelf over de geometrie: “De positionering is ‘puur gravel’. Hiermee bedoelen we mooi tussen een mountainbike en racefiets in; zeer veelzijdig. Het beste van twee werelden.” In die opzet zijn ze wat mij betreft deels geslaagd. Deels? Ja, want het gevaar van iets maken dat ‘tussen twee werelden in zit’ is namelijk dat het in geen van beide aspecten uitgesproken goed werkt. En in écht technische secties waarin je ook veel moet schakelen en van tempo moet wisselen, werd ik dan ook geremd door de bediening van de aandrijving. Maar eerlijk is eerlijk; hierin spreekt vooral de mountainbiker in me. En voor écht technische rondjes legt praktisch elke gravelbike het af tegen een mountainbike.
Onderdelen
Tijdens onze ‘helletocht’ in Innsbruck kwamen we echt van alles tegen. Van lange gravel- en asfaltklimmen, tot kort draai- en keerwerk in een zompig bos, en van rollende heuvels tot een voor gravelbegrippen eigenlijk absurde afdaling. De tocht zocht dus beslist de grenzen op van wat je zo ongeveer met een gravelbike zou kunnen doen. Een prima test dus om te zien wat voor mij wel en niet werkte aan de Scram en zijn afmontage.
Pinion C1.12: voldoende bereik en nette stapgrootte
Over de schakelbediening had ik het al uitvoerig. Waar ik nog niets over heb gezegd is over het bereik van de Pinion C1.12. De 12 versnellingen geven een bereik van 600% en dat is echt meer dan voldoende voor het snelste daal- en het steilste klimwerk. Telkens wanneer collega Jeroen op zijn ‘reguliere derailleur-gravelbike’ zijn laatste krans opzocht en op het tandvlees zat, had ik nog minstens een verzet over. Bijtrappen in lange afdalingen ging ook zonder in het luchtledige te trappen. De stapgrootte is met 17,7% mooi constant; niet té groot en niet onnodig klein waardoor je snel meerdere schakelstappen moet maken. Bovendien kun je in één grote beweging met de shifter door het hele bereik van de bak schakelen, ook wanneer je je benen gewoon stil houdt. Ideaal als je na een steil, technische afdaling ineens even zo steil en technisch moet klimmen! Zie dat maar eens voor elkaar te krijgen met derailleur(s).
De hele aandrijving van pedalen tot achterwiel voelde overigens erg direct in alle versnellingen. Daarbij liep de riem ook nog eens heerlijk soepel en vooral fluisterstil; echt comfortabel gravellen zo!
"Telkens wanneer collega Jeroen op zijn ‘reguliere derailleur-gravelbike’ zijn laatste krans opzocht en op het tandvlees zat, had ik nog minstens een verzet over."
TRP Hylex RS
TRP's Hylex RS remmen zijn krachtig en goed te doseren. Ze doen in mijn optiek niet echt onder voor de stoppers van Shimano of Sram. De grepen vond ik echter wat minder prettig qua vormgeving. Ze zijn erg afgerond en glad; dat klinkt fijn, maar het ontbrak ze zodoende wat aan grip die ik bijvoorbeeld op de wat meer hoekige Shimano GRX op mijn eigen gravelbike wél heb. Wat dat betreft heeft Shimano de lat met hun gravelgroep ook weer hoger gelegd.
Ritchey Venture Max: stuur met superpower
Naast de aluminium zadelpen en stuurpen, komt ook het aluminium stuur bij Ritchey vandaan. Het Venture Max stuur heeft de uiteinden 24 graden naar buiten staan. Voor mijn gevoel was het stuur boven op de remgrepen wat smal; daar had Pilot van mij best een maatje breder mogen monteren. De Venture Max is met 102 mm vrij ondiep en dat maakt echter dat je gemakkelijk ‘onder in de drops’ kunt rijden. Dat deed ik dan ook snel én vaak. En vooral bij afdalen geeft dat altijd weer een beetje ‘superpower’. Je zit meer ‘in’ de fiets, en doordat je je lichaamsgewicht naar beneden brengt, daal je met meer zekerheid af.
Wielen en banden
Tot slot vielen de aluminium OHR-wielen (OHR is gelieerd aan Pilot Cycles) eigenlijk niet op. En dat bedoel ik als compliment. De combinatie van de intern 25 mm brede velgen en de Vredestein 700 x 44c Aventura banden werkte gewoon goed. De banden ‘bollen’ mooi op en ook bij lage druk bleef de boel goed en voorspelbaar sturen. Van titanium frames wordt beweerd dat ze comfortabel kunnen zijn. En al was de Scram noch slap, noch stijf; vooral de volumineuze Vredestein's maakten de Scram zo comfortabel.
Conclusie
Titanium gravelbikes zijn op zich niet uniek, maar exemplaren zoals deze Pilot Scram mét een Pinion gearbox zijn uiterst zeldzaam. De versnellingsbak van Pinion heeft een flinke schare fans: kilometersvreters die simpelweg veel willen trappen met weinig onderhoud. Voor deze test had ik nooit een Pinion-aandrijving overwogen. Iets met onbekend maakt onbemind, of zo. Pilot’s Super Shifter weet me door zijn positie en het niet comfortabel aanvoelen van het harde aluminium oppervlak helaas niet te overtuigen. Het doet niets af aan de toch wel begerenswaardige aspecten zoals weinig onderhoud en de stille, mooie loop van de riemaandrijving. Inmiddels snap ik ze wel, die Pinion-devoten...
Persoonlijk zou ik kiezen voor de Cinq-schakelbediening die Pilot óók als optie aanbiedt. Je kunt daarmee (helaas) niet in één keer door het hele bereik schakelen, maar daar staat wel weer tegenover dat je de Pinion vanaf de remgrepen kunt bedienen.
In de opzet van de geometrie is Pilot wat mij betreft geslaagd; de bike is stabiel en rustig genoeg voor comfortabel te toeren over lange afstanden. Tegelijkertijd is-ie levendig en inspirerend op het korte draai- en keerwerk van typische mountainbikerondjes. Voeg de Cinq-shifter toe en je hebt aan deze titanium Pilot Scram Pinion écht een hele dikke, comfortabele en tijdloze allround gravelbike.
Specificaties — Zoals getest*
Frame | ‘Aerospace grade’ 5 en 9 titanium | |
Voorvork | Pilot Gravel, full carbon, tapered stuurbuis | |
Aandrijving | Pinion C1.12, 12-speed gearbox, met riemaandrijving | |
Shifter | Pilot Super Shifter | |
Crankset | Pinion, gesmeed aluminium | |
Remmen | TRP Hylex RS, 160/160 mm schijven (v/a) | |
Stuur | Ritchey VentureMax | |
Stuurpen | Ritchey Comp 4 axis | |
Wielset | OHR G2, aluminium velgen, 25 mm intern | |
Banden | Vredestein Aventura 700 x 44c, skinwall | |
Zadelpen | Ritchey Comp 2-bolt | |
Zadel | Selle Italia Slr Boost TM Superflow | |
Gewicht | 11,45 kg (zonder pedalen) | |
Prijs (zoals getest) | € 5.900 | |
Prijs frameset | € 4.000 (Incl. voorvork, Pinion en Super Shifter |
* Opmerking
Sommige onderdelen zoals ze op onze test-Scram zaten, zijn momenteel niet leverbaar. Check dus zeker de website van Pilot voor de huidige specificaties van de Scram Pinion gravelbike. Pilot Cycles biedt sowieso veel mogelijkheden om hun bikes naar wens op te bouwen. Staat het gewenste onderdeel niet op hun website vermeldt, wil dat nog niet zeggen dat ze het niet alsnog voor je willen regelen.
Geometrie
Custom geometrie en andere frame-opties
De Scram Pinion is er dus in vier standaard maten. Past géén van die maten je, of heb je gewoonweg graag een iets andere zitpositie of andere stuureigenschappen, dan is ook mogelijk. Tegen bijbetaling van € 500 kun je een volledig custom geometrie krijgen bij Pilot Cycles. Ook het uiterlijk van het titanium frame kan gepersonaliseerd worden. Van anodiseren tot spuiten: je kunt het haast niet gek genoeg verzinnen of Pilot kan het voor je realiseren.
Website fabrikant: www.pilotcycles.com
Geweldige review, erg compleet. Aangevuld met mooie detailfoto’s. Dit Heeft mij bevestigd in mijn keuze voor aanschaf van een Scram Pinion, met cinq shifters . Fietsie wordt nu binnen twee weken geleverd. Helemaal na deze prachtige beschrijving wordt het verlangen alleen maar groter…..
Leuk om te horen Bas! We zijn uiteraard ook erg benieuwd naar je bevindingen zodra je jouw Scram hebt!
Inmiddels heb ik mijn Pilot Scram Pinion ongeveer 3 weken in bezit en zo’n 500 km op gefietst. mijn eerste ervaringen zijn superpositief. Ik wil absoluut niet meer terug naar conventioneel (derailleur) schakelen. Wel goed te weten dat ik niet ga voor snelheid en racey, maar echt voor “comfort” en genieten op de fiets. Dat ie door de Pinionbak dus wat zwaarder is dan de meeste concurrent gravelfietsen neem ik voor lief en ik heb er dus geen last van. Het schakelen met de Cinq shifters gaat fijn, links af en rechts opschakelen: daarbij merk ik wel dat ‘de weerstand’… Lees meer »
Beste Arjan, leuk om jouw ervaringen met de Pilot Scram te lezen en een uitstekende test-verslag! Zelf ben ik in september 2020 de gelukkige eigenaar geworden van een Pilot Scram en inmiddels heb ik er 3300 km mee gereden. Mijn uitvoering wijkt een beetje af van het model die jij hebt beschreven. Zelf heb ik een P1.18 Pinion en van OHR de D2 (breedte is 19mm) velgen gekozen en de voorvork is inderdaad voorzien van een flatmount rembevestiging, wat gewoon veel compacter oogt. Het zadel heb ik vervangen door een Brooks zadel (ik zweer bij leer). Deze keuze heb ik… Lees meer »
Fijn te lezen @Paul dat je totaaloordeel toch is dat de fiets goed bevalt, ondanks de opmerkingen die je eerder in je reactie beschrijft.
…een kleine toevoeging op mijn bovenstaande verslag. De draaischakelaar en versnellingen draaien inmiddels soepel en niet meet ” hakerig”. De reden is dat er nu wel 60 ml olie in de Pinion bak zit…..Heb de Pilot Scram dus de eerste 4500 km zonder olie bereden. Wel een minpuntje van de jongens in Nuenen…..