Tekst & foto’s: Eric Wictor & Jeroen van den Brand
Behalve een woordgrap heeft Reserve, de zelfstandig geworden ‘wielenafdeling’ van Santa Cruz, met de Fillmore-ventielen iets in huis dat ieder aspect van het klassiek Frans (Presta)-ventiel significant verbetert. En omdat de vormgeving uitwendig hetzelfde is, hoef je verder níks aan te passen. Geen nieuwe pomp, geen adapters en al helemaal geen nieuwe velgen of het moeten opboren van de gaten in je bestaande hoepels. Klinkt bijna té mooi om waar te zijn…?
De kern van het probleem
Als je (net als ik) zittend op de bank nog (net als ik) enigszins sceptisch bent, kan je ongetwijfeld wél één ruzie met een ventiel net vóór of halfweg je rit herinneren. Een borgmoer die vastzit, waardoor de hele kern los draait. Een kern die met het losnemen van je minipomp meekomt. Het draadeind van de kern dat verbuigt of afbreekt door woeste slagen met genoemde brakke minipomp. Een tubeless band die met geen mogelijkheid meer in de randen van de velgen te zetten is, omdat het ventiel tussen de latexresten door nauwelijks lucht doorlaat. Of misschien heb je wel eens een flinke vliegende kei ontmoet die de hele ventielkern krom of zelfs er uit sloeg? Al deze ellende heeft te maken met de constructie van een Presta-ventiel: een lange schacht van aluminium of messing, met een uitneembare afsluiter (de ‘kern’).
Dit type ventiel – ook wel ‘Franse’ of ‘Sclaverand’-ventiel genaamd – is een heus relikwie in de fietsindustrie. Het basisprincipe bestaat al ruim 120 jaar. Het werd voor sportieve fietsen de norm, simpelweg omdat-ie klein is in diameter. En dat betekent een kleiner gat in de velg, wat vervolgens een sterkere velg geeft. Met moderne materialen en productiemethoden is dit echter lang niet zo’n punt meer.
Tubeless set-ups en het gebruik van dichtmiddel zijn – zoals je op basis van de ouderdom van het ontwerp kunt raden – nooit een uitgangspunt geweest bij dit type ventiel. En terwijl de hele industrie te pas en (meer nog) te onpas standaarden overboord gooit, bleef het Presta-ventiel met zijn kleine ventielkern domineren.
Reserve Fillmore tubeless ventielen: functies gecombineerd
De tubeless Reserve Fillmore-ventielen doen het precies zonder zo’n kern en ontwijken daarmee bovengenoemde problemen. In plaats een losse kern, bestaat de afsluiter van een Reserve Fillmore-ventiel uit een enkele stalen pen over de lengte van de schacht. Onderin – in de velg dus – wordt de hele schacht afgedicht door een O-ring rond het uiteinde van de stalen pen. Bovenin steekt de pen uit, net zoals bij een normaal Presta-ventiel. En: in plaats van een messing borgmoertje en een plastic ventieldopje, zorgt de aluminium ventieldop voor afdichting van de schacht én het borgen van de pen.
“Bovenal is, door het ontbreken van de kern, er een veel grotere opening voor lucht om door stromen. Volgens Reserve scheelt het een factor drie.”
De voordelen zijn legio. Bovenal is er, door het ontbreken van de kern, een veel grotere opening voor lucht om door stromen. Volgens Reserve scheelt het een factor drie. Zeker met wat lastigere tubeless velg-banden-combinaties is dit bittere noodzaak. Nu kun je met een booster of compressor thuis een heel eind komen. Maar eenmaal onderweg? CO2-patronen kunnen helpen, maar zijn lang niet altijd compatibel met vloeibaar dichtmiddel. Maar meer nog: je blijft simpelweg beperkt door de luchtstroom die dóór het Presta-ventiel sterk afgeknepen wordt. En eens te meer betekent het dat je je band niet meer tubeless gemonteerd krijgt en al snel met een binnenband aan de slag moet. Wat mij betreft werkt het gehele tubeless-concept dan nét niet goed genoeg. Ik verwacht dat je een geheel losse buitenband met een vloerpomp dicht krijgt, en een band met één hieldraad los met een forse minipomp onderweg óók opnieuw tubeless gemonteerd moet kunnen krijgen. Maar véél doorstroming door het ventiel is daarvoor absolute noodzaak.
“Maar waarom haal je niet gewoon je ventielkern er uit?” hoor ik je vragen. Goed punt! Ware het niet dat dat vaak weinig helpt, omdat de schacht van ventielen meestal volloopt met dichtmiddel dat uiteindelijk opdroogt. Wil je met een losse kern je luchtdoorstorming maximaliseren dan zal je regelmatig die schacht leeg moeten prikken.
En precies op dit punt scoren de Reserve Fillmore tubeless ventielen eveneens. Want ze omzeilen dit gedoe door de schacht binnen in de velg al af te dichten. Er kan zo dus tijdens gebruik nooit dichtmiddel de schacht in lopen om de boel te verstoppen.
Vliegensvlug
Op papier (of het Youtube-filmpje, meer bepaald) ziet het er allemaal erg handig uit, maar wat komt er in de praktijk van terecht? Ik ben begonnen met wat tubeless ventielen te vervangen door de Reserve Fillmore exemplaren, daarbij mijn xc-banden vrij achteloos om de velg kwakkend. Waar deze banden tijdens hun eigen test vers waren en makkelijk te monteren bleken, zijn ze nu vuil en een beetje versleten. De zijkanten zijn zodoende wat slapper. Bij mijn eigen ventielen moeten hierbij voor een goede tubeless montage de kernen worden verwijderd. Bij de Fillmores? Vloerpomp aansluiten, een paar slagen en BOEM! Banden netjes vast in de velg. Uiteraard heb ik het hele proces een paar keer herhaald. Maar telkens met hetzelfde resultaat: Een ventiel met een grotere opening en intern vrij van dichtmiddelresten is inderdaad een succes!
Een bijkomend voordeel van de tubeless Reserve Fillmore ventielen is er voor de wedstrijdrijders onder ons. Kom je er plotsklaps achter dat 3,5 bar in je voorband toch (!) niet zo goed werkt op gladde stenen en wortels, dan los je dat in luttele seconden op. Ventieldop kwartslag los, even indrukken als een spuitbus, ventieldop vast. En weer door. Als je staat te prutsen met de borgmoer van een Presta-ventiel ben je een stuk langer bezig, al helemaal als je met dichtmiddel vastgeplakte ventielkern begint mee te draaien. Het terugzoeken van je weg gestuiterde ventieldopje niet eens meegerekend. Met de Fillmore’s loont het die vijf seconden stil te staan!
Dichtmiddel toevoegen
Sommige fabrikanten claimen dat je via hun ventiel vloeibaar dichtmiddel moeiteloos kunt toevoegen. In de praktijk komt het vervolgens alsnog vaak neer op verstoppingen, omdat de vastere substantie de zaak snel verstopt. Oók Reserve claimt dit en tot dusver is mijn ervaring dat dit inderdaad goed genoeg werkt. Uiteraard moet je hiervoor een slang op het ventiel aansluiten; een fles past niet rechtstreeks op de ventielschacht omdat de kern van het ventiel niet uitneembaar is.
Maar hoewel dit bij de door mij gebruikte dichtmiddelen (van Stan’s en WTB) goed gaat, hangt het toch nog steeds af van de exacte samenstelling. En hoewel het beduidend minder moeizaam gaat dan bij alle ventielen die ik tot dusver heb geprobeerd, ben ik niet 100 procent overtuigd. Eerder voor 95 procent, of zo. Maar eerlijk gezegd lig ik er niet wakker van en bovendien: de band plopt dermate gemakkelijk, dat ik ook geen moeite heb om de hieldraad van de buitenband aan één zijde los te drukken van de velg om op die manier dichtmiddel toe te voegen. Ook hierbij heb ik snel weer een luchtdichte set-up omdat de band snel goed op de velg plopt.
Robuust en inderdaad bedrijfszekerder
Het valt op dat een Reserve Fillmore-ventiel, juist door het ontbreken van een losse, grotendeels uit messing gemaakte kern, net wat robuuster is. De centrale afdichtingspen is lang niet zo slap als die van een gewoon ventiel. Waar ik bij die laatste regelmatig iets voorzichtig terug sta te buigen, heb ik bij de Fillmores nog geen problemen gehad. Ook niet in combinatie met de kleinste, brakste minipomp in ons huishouden.
Inmiddels zijn we heel wat maanden verder. Dichtmiddel is in de buitenbanden deels opgedroogd en uiteraard is de pomp geregeld aangekoppeld om de banden terug op de ideale spanning te zetten. De eerste indrukken zijn overeind gebleven en er zijn géén andere ervaringen bij gekomen. Geen negatieve althans. Onder de streep heb ik tot dusver precies nul problemen ondervonden met de tubeless Fillmore-ventielen. Geen enkele keer was er een protest door dichtmiddel. Dus ja, mij hebben ze inmiddels overtuigd.
Conclusie
Ontbreekt er nog iets bij de tubeless Reserve Fillmore-ventielen? Ja! Voor een product dat zo goed alle bekende mankementen en irritaties van een tubeless set-up weet aan te pakken, had ik nóg twee dingen verwacht. Enerzijds compatibiliteit met banden-inserts. Omdat sommigen van die strips óp de ventielopening in de velg liggen, is het lastig vullen zonder bijbehorend specifiek ventiel. Zo hebben Cushcore-ventielen drie openingen: één normale en twee zijwaartse. Mijn ervaring is dat die zijwaartse openingen absolute noodzaak zijn om een band in de velg te laten zetten. Daarnaast zou het mooi zijn als de Fillmore’s met een plastic of rubber passtukje kwamen, zodat de borgmoer om de schacht niet direct tegen de velg aan schroeft. Dit helpt namelijk lostrillen te voorkomen. Dat gezegd hebbende; in al die maanden dat ik in Nederland op pad ben met de Fillmore’s ze zijn nog niet losgelopen. In het buitenland zie ik dit snel(ler) gebeuren.
Onder de streep is het antwoord op de vraag uit de titel, of de tubeless Reserve Fillmore-ventielen écht beter zijn dan alle andere ventielen, inclusief andere geoptimaliseerde tubeless ventielen wat mij betreft resoluut: ja!
De prijs van de Reserve ventielen is met 45,75 euro (adviesprijs) aan hoge kant, gegeven dat de concurrentie op 15 à 25 euro per paar zit. Maar je kan het ook omdraaien: hoe veel gez**k bespaar je jezelf met 20 à 25 euro meer uitgeven? Ik weet het antwoord wel!
Meer info: reservewheels.com/fillmore-tubeless-valves
Zou fijn als ze ook een bijpassend slangetje meeleveren om vloeistof bij te vullen aangezien de standaardsetjes niet passen.
Alleen heb je dan het nadeel dat je langzaam toch weer vervuiling in het ventiel opbouwt. Ondanks het risico van gepruts heb ik toch de voorkeur voor de band aan één kant een stukje loshalen – weet je gelijk hoe veel vloeistof er écht in zit.