Tekst: Sebastiaan Kruik // Foto’s: Arjan Kruik
Harder chargen met Charger 3.1?
In 2023 gaf Rockshox de modellen Pike, Lyrik en Zeb een hoop vernieuwingen mee, met name op het vlak van demping, souplesse, instelbaarheid en degelijkheid. Inmiddels zijn de verbéteringen van de vernieuwingen alweer gelanceerd. Dat is zoals het gaat in de fietsindustrie; ook al is ieder nieuw product the latest and the greatest, het blijkt tóch nog beter te kunnen. En dat is in dit geval niet eens zo heel onterecht. Alhoewel we erg enthousiast waren over die 2023 voorvorken – sla de reviews die we over de Pike en de Lyrik geschreven hebben er maar even op na – waren er ook een aantal kritiekpunten. De belangrijkste: de Charger 3.0-demper biedt bij een snelle en agressieve rijstijl weliswaar veel ondersteuning, maar dat gaat ten koste van de souplesse, vooral voor lichtere rijders.
Grotere oliestroom, vernieuwde glijlagers
Met de aanpassingen die voor modeljaar 2025 zijn doorgevoerd probeert Rockshox met name dit punt te verbeteren. Wie precies wil weten wat er nieuw is, moet het introductieverhaal van collega Jeroen er maar even op naslaan. Kort gezegd komt het er op neer dat de openingen in de demperzuiger groter zijn, wat zorgt voor een grotere oliestroom. Daarmee is het instelbereik van de compressiedemping vergroot, wat betekent dat de geheel open stand méér open is en de gesloten stand meer gesloten. Omdat de hoeveelheid instelpunten – zeg maar het aantal ‘klikjes’ – gelijk is gebleven, zijn de stappen tussen de afzonderlijke instelpunten groter geworden.
Daarnaast heeft Rockshox de glijlagers in de onderpoten vernieuwd. Hierbij draait het minder om materiaalaanpassingen en meer om hogere productietoleranties, wat de wrijving zou moeten verminderen. Dit als aanvulling op de in 2023 geïntroduceerde keerringen van SKS, die ook al tot doel hadden de wrijvingsweerstand te verminderen.
Getest in de Italiaanse Alpen
We hebben afgelopen zomer een 2025 Lyrik Ultimate 150 (en een 2025 Super Deluxe-achterdemper, waarover later meer) in het frame van mijn Raaw Jibb, gehangen en die meegenomen naar de sentieri boven het Noord-Italiaanse Comomeer. En later ook nog naar het trailcenter van Plan de Corones. De Jibb als testbike was een voor de hand liggende keuze, omdat de vork van dienst in die bike een Lyrik met Charger 3.0-demper van de vorige generatie is. Dat maakt een goede vergelijking tussen oud en nieuw mogelijk.
Lyrik met Charger 3.1 instellen
Luchtdruk en rebound
Bij het afstellen afstellen voor de eerste rit is de luchtdruktabel op de vorkpoot of anders Rockshox’ Trailhead-app een goede leidraad. En het vergroten of verkleinen van het volume van de Debonair+-luchtveer dan? Naast luchtdruk is dat een veelgebruikt middel om de eigenschappen van een voorvork aan te passen. Een luchtkamer met minder volume resulteert in een progressievere veerkarakteristiek en vice versa.
In de door ons geteste veerweg van 150 millimeter wordt de Lyrik Ultimate geleverd met één vooraf gemonteerde volumereductiebus, door Rockshox bottomless token genoemd. En dat heb ik zo gehouden; de Debon Air+-luchtveer van zichzelf progressief genoeg. De 160 millimeter Lyrik wordt af fabriek zelfs geheel zónder volumereductiebus geleverd. De verminderde afhankelijkheid van volumereductiebussen is een belangrijk verschil met de pre 2023 Lyriks: om de gewenste progressie te kunnen realiseren propten veel rijders de luchtkamer van die vorken vol met tokens.
Ook als het gaat om de rebound, de demping van de uitgaande slag, vormt de aanbeveling van de Trailhead-app een goede basis. Het kan nodig zijn om hier van af te wijken, maar in veel gevallen is dat niet nodig.
Compressiedemping
In de linker poot van de 2025 Lyrik Ultimate vind je Rockshox’ nieuwste demper: de Charger 3.1. De rubber balg die olie en lucht van elkaar gescheiden houdt, maakte bij de Charger 3.0-demper al plaats voor een zwevende zuiger (IFP of internal floating piston) met spiraalveer. Die constructie is meegenomen naar de Charger 3.1. Een andere kenmerk dat de Charger 3.1-demper heeft overgenomen van z’n voorganger is de highspeed– en lowspeed-compressiedemping die elkaar over en weer niét beïnvloeden.
Het is technisch iets complexer, maar ruwweg komt deze constructie erop neer dat er nu twee gescheiden dempingscircuits zijn die nauwelijks tot geen invloed hebben op elkaars functioneren. Je kunt dus de highspeed-compressiedemping (HSC) verstellen zónder tegelijkertijd de lowspeed-compressiedemping (LSC) te beïnvloeden en vice versa. Plus: de middenstand van de stelknoppen de uitgangspositie. Dus positie drie (van de vijf) bij de HSC en positie zeven (van de vijftien) bij de LSC.
Zoals aan het begin van deze test al aangeven zijn de openingen in de zuiger van de Charger 3.1-demper groter dan bij de Charger 3.0. Dit maakt een grotere oliestroom mogelijk, waarmee het instelbereik van de compressiedemping vergroot wordt. Dat betekent dat de geheel open stand méér open is en de gesloten stand meer gesloten. Omdat de hoeveelheid instelpunten – zeg maar het aantal ‘klikjes’ – gelijk is gebleven, zijn de stappen tussen de afzonderlijke instelpunten groter geworden.
Trails rijden
Geadviseerde instelling zijn goed uitgangspunt
Voor de eerste rit op de sentieri en mulatieri boven het Comomeer heb ik de Lyrik Ultimate conform het advies van Rockshox’ Trailhead-app afgesteld. In mijn geval dus met 73 psi luchtdruk en de demping van de uitgaande slag op min 11 klikjes. En met de lowspeed- en highspeed-compressiedemping in de middenstand. Aldus ingesteld grossiert de vork in comfort en grip. Wie op dit punt al met de vorige generatie tevreden was: de Lyrik met Charger 3.1-demper is op dit punt nóg beter. De vork ploegt probleemloos over de keienpaden die voor het Comomeer zo karakteristiek zijn.
Maar ook kleinere oneffenheden worden effectief geabsorbeerd. Je ziet het ook onder je gebeuren: de vork is voortdurend in beweging. De slechts geringe weerstand die de vork moet overwinnen om aan te spreken, vertaalt zich in een schijnbaar grenzeloze grip en controle. En niet onbelangrijk: in minder vermoeidheid. Er wordt minder energie doorgegeven aan handen, armen en schouders, die dus langer fris blijven.
Maar ondanks die karrenvrachten grip en comfort gebruik ik nergens ongewenst de gehele veerweg. Een perfecte vork dus? Je zou het haast zeggen. Maar er is ook een keerzijde; in de steile, relatief langzame passages met opeenvolgende tredes zit de Lyrik met Charger 3.1-demper doorgaans dieper in z’n veerweg dan z’n voorganger. Opereert de vorige Lyrik doorgaans op zo’n twee derde van de slag, bij de nieuwe is dat eerder op de helft. Daardoor verandert de geometrie van de bike. De balhoofdbuishoek komt iets steiler te staan, het stuur iets lager en dat alles vermindert met name in steile, technische secties het gevoel van controle.
Meer luchtdruk of meer demping?
Hoe dit op te lossen? Meer druk lijkt mij niet de remedie, aangezien ik met de aanbevolen luchtdruk van 73 psi (5 bar) geen enkele keer de volledige veerweg heb gebruikt. Als ik tóch iets meer druk in de luchtkamer zet, komt dat inderdaad uit. Ja, de vork staat nu hoger in z’n veerweg, waardoor de geometrie van de bike blijft zoals-ie bedoeld is. Maar de gevoeligheid voor oneffenheden is nu minder en de volledige veerweg wordt bij lange na niet benut.
Aangezien een hogere luchtdruk niet de juiste weg is, ga ik via de demping proberen de vork wat hoger in z’n veerweg te laten staan. Volgens Rockshox is de lowspeed-compressiedemping van de Charger 3.1-demper lager dan die van de Charger 3.0. Ik begin daarom met een klikje meer LSC, gerekend vanaf de middenstand. Dat maakt verschil, maar nog niet genoeg. Uiteindelijk klaart een vierde klikje de klus. De vork lijkt in de snelle secties nog net zo smeuïg aan te spreken als voorheen, inclusief de grip en controle die daarmee gepaard gaan, maar in steile en relatief langzame technische rotspassages blijft de vork hoger in z’n veerweg staan.
Perfecte afstelling bestaat niet
Met de bovenstaande afstelling ga ik een paar weken later ook de trails van het bikepark op de Plan de Corones te lijf. Het werkt, maar écht lekker voelt de vork hier niet. Niet zo heel gek, want op de Herrnsteig en consorten liggen de snelheden veel hoger dat op de relatief langzame en technische sentieri boven het Comomeer. Vanwege die snelheid en de grotere G-krachten zou ik nu méér tegendruk wensen. Maar van meer compressiedemping verhard de vork alleen maar. En dat is toch iets anders dan tegendruk.
Alhoewel een hogere luchtdruk de eerste keer geen oplossing bood, grijp ik op advies van Rockshox’ technische man Carsten Wollenhaupt nu toch weer naar de demperpomp en blaas ik 5 psi extra in de luchtkamer. Tegelijkertijd draai ik de HSC twee klikjes en de LCS vier klikjes meer ópen vanaf de middenstand. De vork staat nu hoger in z’n veerweg, spreekt supersoepel aan en beschikt over voldoende reserves om ook de grofste keien te absorberen zonder door te slaan.
Gedoe, dat afstellen? Zeker weten. Maar er bestaat niet zoiets als één universele afstelling die altijd en overal even goed werkt. Dus wie net zoals ik de ene keer technische natuurlijke paden rijdt en een andere keer snelle bikepark-trails, ontkomt er niet aan de vering af te stemmen op de omstandigheden. Nou ja, het hoéft niet. Maar dan moet je er wel vrede mee hebben dat de afstelling soms sub-optimaal kan zijn.
Overige kenmerken
De kenmerken die de vorige Rockshox Lyrik Ultimate zo’n hoogwaardige uitstraling gaven zijn gelukkig allemaal meegenomen naar de Lyrik Ultimate met Charger 3.1. In tegenstelling tot de oudere vorken van Rockshox is het binnenwerk van zowel de demper als de luchtveer dus grotendeels van metaal. Ook de keerringen van SKS zien we weer terug. Samen met de verbeterde glijbussen dragen deze zeker bij aan het soepele aanspreken van de vork.
Andere oudgedienden zijn de zogenaamde buttercups, kleine elastomeren onderin elke vorkpoot die hoogfrequente trillingen zouden dempen. Ik blijf het lastig vinden om vast te stellen of deze kunstrubbertjes doen wat Rockshox belooft. Ook de vulplaatjes rond de patten zijn nog steeds van de partij. Fijn, want daardoor kun je wielen met en zonder ‘torque caps‘ probleemloos plaatsen. Afmaker is een kunststof spatbordje, dat je met drie boutjes achter de vorkbrug kunt monteren. Ja, een iets groter exemplaar zou effectiever zijn. Maar het is zeker veel beter dan niks.
Conclusie
De Lyrik met nieuwe Charger 3.1-demper verteert oneffenheden met de gretigheid van een kleptomaan in een juwelierswinkel. Naast de Lyrik heb ik afgelopen zomermaanden eveneens veel ervaring opgedaan met de tegenhanger van concurrent Fox: de 36 Factory en de iets minder dure 36 Performance Elite. En alhoewel deze vorken ook heel erg goed zijn, moeten beide uitvoeringen van de 36 op het vlak van tractie en comfort hun meerdere erkennen in de Lyrik .
Perfect is de nieuwe Lyrik echter niet; met name de neiging die de vork heeft om in de geadviseerde standaardinstellingen (te) veel in het midden van de veerweg te rijden. Op zich geen onoplosbaar probleem; als je aan de slag gaat met met name de luchtdruk en de (lowspeed-)compressiedemping kom je een heel eind. Maar dat betekent wel dat je wat meer tijd in de afstelling moet steken als je qua prestaties het onderste uit de kan wilt halen.
Rockshox Lyrik Ultimate 2025: prijs en specificaties
- Prijs: € 1.199,-
- Gewicht: 2.015 gram (29″, 150 mm veerweg)
- Beschikbare wielmaten: 27.5″ en 29″
- Steekas: 110 x 15 mm
- Beschikbare veerweg: 140, 150 en 160 mm
- Veer: Debonair+
- Vulbussen: 0 tot 5
- Demper: Charger 3.1
- Offset: 37 mm (27.5″), 44 mm (27.5″ en 29″)
- Maximale remschrijfgrootte: 220 mm
- Garantie: 2 jaar
Meer info: sram.com/en/rockshox