Test | Rockshox Pike Ultimate 2023: Sportieve voorvork voor trailbikes

Tekst en foto’s: Arjan Kruik

Rockshox Pike Ultimate 2023: alles nieuw

Zoals collega Jeroen bij de introductie van de nieuwe ‘dikke’ vorken van Rockshox uiteenzette, heeft de trailbikevoorvork Pike afgelopen seizoen een complete metamorfose ondergaan. Wie het precies wil weten moet Jeroens verhaal er maar even op naslaan, ik geef hier even een beknopte samenvatting. Nou ja, beknopt: er is nauwelijks iets dat niét is aangepakt; vorkpoten, kroon, demper en luchtveer, allemaal nieuw.

Ik begin even met die laatste, de luchtveer. Volgens Rockshox zijn bij de nieuwe Debonair+ luchtveer in de linker vorkpoot de positieve en negatieve luchtkamer meer in balans, waardoor de vork niet meer wegzakt in z’n veerweg. Pikes van de vorige generatie hadden daar enigszins last van, met netto minder veerweg en een steilere voorkant als negatief resultaat.

Daarnaast zijn vrijwel alle onderdelen van de luchtveer van metaal. Prima, want daarmee zijn geringere productietoleranties realiseerbaar dan met kunststof. Een andere kwaliteitsverbetering: de overlap van de glijlagers is vergroot. Dat komt volgens de Amerikaanse fabrikant niet alleen de stijfheid ten goede, maar ook de souplesse. Om de interne wrijving nóg verder te reduceren, wordt onderin de vorkpoten van de door ons geteste Ultimate-uitvoering bovendien een langer glijlager toegepast. Jammer dat je deze constructie niet terugvindt op het de goedkopere Pike-modellen. Maar goed, de prijsverschillen tussen de verschillende uitvoeringen moeten natuurlijk uit te leggen zijn en dat lukt niet als ze allemaal even goed zijn.

Pike versus Lyrik

Hadden de Pike en z’n grote broer Lyrik voorheen qua inzetbereik flink wat overlap, in de nieuwe configuratie is dat strakker afgebakend. De Pike is te krijgen met 120, 130 en 140 millimeter veerweg, de Lyrik met 140, 150 en 160 millimeter. Daarmee is de Pike nog meer een pure trailbikevork geworden, terwijl de Lyrik duidelijker een plaats heeft in het allmountain- en endurosegment.

Daarvoor is niet alleen de veerweg een indicatie, maar ook het gewicht. Een 140 millimeter Pike Ultimate doet 1.885 gram, bij de 140 millimeter Lyrik Ultimate is dat 2.025 gram. Dat verschil komt voornamelijk op het conto van de constructie; de vorkkroon van de Pike is duidelijk minder massief, de vorkbuizen zijn dunwandiger en ook de onderpoten zijn lichter uitgevoerd.

Betere materialen, minder onderhoud?

We hebben een 2023 Pike Ultimate 140 (en een 2023 Super Deluxe-achterdemper, waarover later meer) in het frame van een Giant Trance gehangen en die meegenomen naar de trails rond de Duitse stad Saarbrücken. Een duurtest wil ik onze vierdaagse testsessie niet noemen, maar een kleine drieduizend positieve en negatieve hoogtemeters zitten er wel in.

Bovendien: het binnenwerk van de Rockshox Pike komt op de meeste punten overeen met dat van z’n grote broer Lyrik. Daarom durf ik het gerust aan onze bevindingen met deze laatste vork – waarmee we afgelopen twee seizoenen ruim tienduizend geheel probleemloze hoogte- en dieptemeters gereden hebben – te extrapoleren naar de Pike.

Geen volumespacers

Het eerste dat opvalt als je met de Pike Ultimate 140 gaat rijden: meer dan oppompen op de gewenste druk en vervolgens de rebound instellen is niet nodig. De luchtdruktabel op de vorkpoot of anders Rockshox’ Trailhead-app zijn daarbij een goede leidraad. Opvallend: de app adviseert lágere drukwaarden dan de tabel. In de praktijk lijkt de drukwaarde die de app adviseert passender dan die op de tabel.

En het luchtvolúme dan? Naast luchtdruk is dat een veelgebruikt middel om de eigenschappen van een voorvork aan te passen. Een luchtkamer met minder volume resulteert in een progressievere veerkarakteristiek en vice versa. Bij de vorige generatie Pike propten veel rijders de luchtkamer vol met volumereductiebussen om daarmee de gewenste progressie te kunnen realiseren. Het is dus opvallend dat RockShox de 2023 Pike Ultimate 140 levert zónder vooraf gemonteerde bottomless tokens, zoals ze het merk ze noemt.

En dat hebben we zo gehouden; in combinatie met de effectieve demping van de ingaande slag is het veerkarakter van zichzelf progressief genoeg en is het verkleinen van het luchtvolume beslist niet nodig. De verminderde afhankelijkheid van volumereductiebussen is een belangrijk verschil met de vorige generatie Pike’s. De Pike met 130 millimeter veerweg heeft evenmin een token, alleen de kortste uitvoering met 120 millimeter veerweg heeft er af fabriek wel eentje.

Onafhankelijke lowspeed- en highspeed-compressiedemping

In de linker poot van de 2023 Pike Ultimate vind je Rockshox’ nieuwste demper: de Charger 3. De rubber balg die olie en lucht van elkaar gescheiden houdt is in deze nieuwe demper vervangen door een zwevende zuiger (IFP of internal floating piston) met spiraalveer. Opmerkelijk, want zo’n balg was de afgelopen jaren een van dé kenmerken van de Charger-dempers in de Pike. De officiële reden om over te stappen naar een IFP is dat die constanter en gevoeliger presteert. Maar het is een publiek geheim dat de bladders van Rockshox (te) snel sleten, met ongewenste onderhoudskosten tot gevolg. Om die reden is de Charger 3-demper, net als de Debonair+ luchtveer, grotendeels van metaal. Duurder in productie, maar op de langere termijn met minder kosten voor de consument. En dat is altijd goed.

Een andere noviteit is de onafhankelijkheid die Rockshox heeft weten te realiseren tussen de highspeed– en lowspeed-compressiedemping. Het is technisch iets complexer, maar ruwweg komt deze constructie erop neer dat er nu twee (soort van) gescheiden dempingscircuits zijn die nauwelijks tot geen invloed hebben op elkaars functioneren. Je kunt nu dus de highspeed-compressiedemping verstellen zónder tegelijkertijd de lowspeed-compressiedemping te beïnvloeden en vice versa. Plus: in tegenstelling tot de voorgaande Charger-dempers is nu de míddenstand van de stelknoppen de uitgangspositie. Dus positie drie (van de vijf) bij de highspeed-compressiedemping en positie zeven (van de vijftien) bij de lowspeed-compressiedemping.

Trails rijden

Geadviseerde instelling zijn goed uitgangspunt

Voor de eerste rit heb ik de Pike Ultimate 140 conform de richtlijnen van Rockshox afgesteld. Dus met de luchtdruk de demping van de uitgaande slag comform het advies van de Trailhead-app en met de lowspeed- en highspeed-compressiedemping in de middenstand. Het eerste rondje is enigszins teleurstellend. Onbewust heb ik de 2023 Lyrik Ultimate 150 die op m’n eigen trailbike zit als referentie in m’n hoofd en aan die vork kan de Pike niet tippen. Daar waar de Lyrik supersoepel aanspreekt en een gevoel van eindeloze grip en controle oproept, daar reageert de Pike wat minder gretig op oneffenheden en dringt meer van wat zich onder het voorwiel bevindt door tot m’n handen.

Logisch, want ik vergelijk natuurlijk appels met peren. Ondanks dat de Pike en de Lyrik technisch grotendeels gelijk zijn, praat je wel over minder versus meer veerweg. En méér veerweg voelt vrijwel altijd comfortabeler. Bovendien blijkt m’n oordeel te voorbarig. Want tijdens het tweede rondje, als ik de remmen meer durf los te laten, komt de Pike tot leven. De vork zit relatief hoog in z’n veerweg, wat in steile secties vertrouwen geeft. En liggen er stenen of wortels in de weg, dan worden die soepel geabsorbeerd, zonder dat de vork aan het eind van de slag doorslaat. In het midden van de veerweg is de ondersteuning van de luchtveer en de demper erg goed. Ook in snelle bochten biedt de vork voldoende tegendruk. Hoge sprongen worden verbazingwekkend goed opgevangen.

Sportief karakter

Om ook op lage snelheid wat meer comfort uit de vork te kietelen – lees: aan het begin van de slag – reduceer ik de lowspeed-compressiedemping met één klikje. Dat lijkt niet veel, maar omdat iedere klik veel doet is de verandering goed voelbaar, de vork spreekt dan merkbaar beter aan op kleine oneffenheden. Een tweede klik verbetert het aanspreken nogmaals. Na een paar runs draai ik bovendien de highspeed-compressiedemping een klik terug. In die opstellingen lijken de vering en de demping, voor mij, op die Duitse trails, het best in balans.

Ondanks deze aanpassingen in luchtdruk en demping haalt de Pike Ultimate niet het comfortniveau dat ik met de Lyrik ervaar. Maar zoals gezegd: dat is appels versus peren. Beoordeel je de Pike op z’n eigen merites, dus in relatie tot de 140 millimeter veerweg die-ie in huis heeft, dan is zijn het comfort en de tractie dik in orde. Maar met daarbij de opmerking dat de vork het meest in z’n element is bij een snelle en agressieve rijstijl. Sterker: de Pike kan dan méér aan dan je op grond van z’n veerweg zou verwachten. Vooral het vermogen om landingen effectief te absorberen is indrukwekkend.

Voor ik onze ervaringen van vier dagen knallen in Duitsland samenvat nog even dit: de Pike Ultimate 140 is boven alles superstil. Het karakteristieke slurpgeluid dat zich bij de vorige Pike structureel manifesteerde, is bij de testvork achterwege gebleven. Heb je daar tijdens het rijden wat aan? Nee, dat niet. Maar in mijn optiek is een stille bike een goede bike. En met het muilkorven van de Pike helpt Rockshox mee om dit ideaal te verwezenlijken.

Conclusie

Met de makkelijke instelbaarheid scoort de 2023 Rockshox Pike Ultimate flink wat bonuspunten. In al z’n vanzelfsprekendheid is de keuze voor de middenpositie als startpunt voor het instellen van de compressiedemping namelijk ronduit briljant. Waarom heeft niemand daar eerder aan gedacht? Af fabriek géén volumereductiebussen in de luchtkamer? Ook makkelijker. Het ontbreken van een schaalverdeling voor het instellen van de negatieve veerweg lijkt in eerste instantie een minpunt, maar is dat in de praktijk niet. Als je kijkt hoe je de luchtdruk in een voorvork écht afstelt blijkt niet de negatieve veerweg leidend, maar de gewenste tegendruk. En daar heb je geen schaalverdeling voor nodig. Sterker; die wekt de suggesties dat je lekker bezig bent, terwijl het omgekeerde waar kan zijn.

“Alhoewel de Rockshox Pike Ultimate op lage snelheid en in gematigd terrein zeker niet oncomfortabel is, laat de vork op snelheid pas zien waartoe-ie écht in staat is. Zodra je je bike de sporen geeft verteert de Pike Ultimate oneffenheden met de gretigheid van een kleptomaan in een juwelierswinkel.”

Dan het rijden. Alhoewel de Rockshox Pike Ultimate op lage snelheid en in gematigd terrein zeker niet oncomfortabel is, laat de vork pas écht zien waartoe-ie in staat is als de helling steiler wordt en de snelheid hoger. Zodra je je bike de sporen geeft verteert de Pike Ultimate oneffenheden met de gretigheid van een kleptomaan in een juwelierswinkel. En is-ie een meester in het soepel neutraliseren van landingen. Fijne eigenschappen waarmee de vork me in menig tricky situatie daadkrachtig uit de brand heeft geholpen. En is dat niet precies wat je van een goede trailbike-vork verwacht?