Test | Scott Genius 900 Ultimate: ‘Stealthy’ lichtgewicht voor trailtijgers én klimgeiten

Tekst: Robby de Wit. Foto’s: Arjan Kruik

Scott Genius 900 Ultimate: meer dan een gimmick?

Overal waar ik me met de Scott Genius vertoon heb ik aanspraak. “Mooi man, is dat die bike met de demper in het frame? Waar zit-ie, laat ’s zien?” En dan gaat het klepje in de onderbuis, net voor de trapas, voor de zoveelste keer open. Net een peepshow… Maar volgens Scott is de demper niet in het frame geïntegreerd voor het mooi, maar omdat het praktische voordelen heeft. De afscherming van de demper voor water en vuil ligt voor de hand. Maar Scott noemt ook voordelen als een lager zwaartepunt en een stijvere voordriehoek. In het bericht dat collega Jeroen over de introductie van de Genius schreef vind je alle ins and outs.

Met z’n 150 millimeter veerweg achter en 160 aan de voorkant is de Genius de trailbike binnen het assortiment van Scott. Maar is een bike met zoveel veerweg nog wel een trailbike? Scott zegt van wel. Sterker, op het model met 120 millimeter veerweg aan de achterkant en 130 vooraan, de Spark, plakt Scott het label downcountry. Terwijl andere merken bikes met een dergelijke hoeveelheid veerweg gewoon trailbike noemen. Maar Scott heeft gelijk, na bijna twee weken in de Zuid-Tiroolse Alpen kan ik niet anders doen dan hun labeling beamen. De Genius ís ondanks z’n royale veerweg inderdaad een rasechte trailbike. Ik zal je hieronder uitleggen hoe ik tot die vaststelling gekomen ben.

Frame

Lichtgewicht carbon

Scott past voor de frames van de Genius verschillende verschillende materialen en materiaalmixen toe. Het HMX-carbon dat in de Genius 900 Ultimate is verwerkt, is het op één na lichtste dat Scott in huis heeft. Dat levert in onze maat L een framegewicht op van slechts 2.240 gram. Een topwaarde, zéker gezien de volumineuze constructie van de Genius.

Merk wel op dat de Genius 900 de énige Genius is die zo weinig weegt; de carbon frames van de goedkopere modellen zijn niet alleen van een iets minder hoogwaardig (lees: zwaarder) carbon gemaakt, ook is de achtertrein op deze modellen van aluminium in plaats van carbon. Alles bij elkaar wegen deze frames daardoor minimaal een halve kilo meer dan het frame van het topmodel. Het meergewicht van de aluminium uitvoering is vanzelfsprekend nóg groter. Over hoéveel meer doet Scott geen uitspraken, maar reken gerust op een dikke kilo extra.

Aan de ene kant is het begrijpelijk dat goedkopere modellen het moeten doen met een minder hoogwaardig frame. Maar dat hoéft niet, zo laat bijvoorbeeld Specialized zien. Bij de nieuwste Stumpjumper krijg je ongeacht de uitvoering die je koopt, altijd hetzelfde hoogwaardige frame van Fact 11M-carbon. Aluminium achterbrug? Daar doet Specialized bij de Stumpjumper niet aan.

Integratie

Heb je voor het vaststellen van het lage gewicht van de Scott Genius 900 een weegschaal nodig, voor het vaststellen van het feit dat er bijna niets niét geïntegreerd is heb je alleen je ogen nodig. Het meest aansprekende integratiekunststukje is natuurlijk de in de zitbuis verstopte demper – waarover hieronder meer –, maar alleen daarmee hebben de ontwerpers van Scott geen genoegen genomen. Kabels en leidingen gaan via de balhoofdbuis het frame in, het carbon stuur en de stuurpen vormen één geheel en de strakke verbinding tussen de staande achtervork en hevel is een waar kunstwerk.

Ook als het gaat om het maximaliseren van de levensduur is geen half werk geleverd. De belangrijkste lagers zijn allemaal extra groot uitgevoerd, op de verbinding tussen het voorframe en de liggende achtervork zit een flexibel plaatje dat modder en steentjes tegenhoudt en er zit een beschermplaatje tegen chainsuck achter het kettingblad. Alleen een beschermer tegen kettingslag ontbreekt om de een of andere reden op onze testfiets.

Geometrie en zitpositie

Veelzijdig en capabel

Hoeveel je als merk ook weet te integreren, je hebt er niks aan als de geometrie niet klopt. Maar Scott weet waar Abraham de mosterd haalt. Lang, laag en lui? De Genius is het allemaal. Met als bonus dat je de geometrie met behulp van de draaibare lagerschalen in de balhoofdbuis desgewenst nog iets langer en luier kunt maken. Kán, want de standaard positie is wat mij betreft voor de meeste omstandigheden lang en lui genoeg.

Ga maar na. In onze framemaat L is de wielbasis een niet geringe 1.249 millimeter, meet de bovenbuis 631 millimeter, zijn de zit- en balhoofdbuishoek respectievelijk 77 en 65 graden en bedragen de reach en stack 485 en 644 millimeter. De trapas staat 33 millimeter lager dan de denkbeeldige lijn door de wielassen. Ook op een ander punt, de lengte van de zitbuis, is Scott helemaal bij. Die meet 440 millimeter, zodat er ruimte is voor droppers met een groot verstelbereik. Nee, dat is alles bij elkaar zeker niet extreem. Maar wel helemaal van nu.

Maatkeuze en fit

Met mijn lengte van 1,79 meter val ik bij de Scott Genius tussen de M en de L in. Aangezien de distributeur voor de Benelux alleen een L had staan, is het die geworden. Maar als ik had kunnen kiezen had ook een L genomen, want de zit is op de L helemaal goed. Ja, de reach is lang. Maar vanwege de steile zitbuishoek, de lange balhoofdbuis, het omhoog gebogen stuur en de korte stuurpen is de zitpositie zeker niet te gestrekt. Sterker; ik zit op de Genius echt veel meer rechtop dan op mijn eigen crosscountry-fully, terwijl die tocht echt een veel kortere bovenbuis en een kortere reach heeft. Hou je van een beetje sportieve zit en twijfel je tussen twee maten, dan kan je dus het best voor de grootste gaan.

Nog even het puntje integratie: het strakke voorkomen van de Genius is mooi, maar niet altijd even praktisch. Tijdens de test is het stuur blijven staan zoals Scott de fiets geleverd heeft, met drie vulringen onder de stuurpen. Door die weg te nemen kun je het stuur lager plaatsen. Maar hou er rekening mee, dat je dan tevens de vorkbuis moet inkorten. En dat je daarna het stuur dus niét meer hoger kunt plaatsen! Reden: omdat de bovenkant van de stuurpen flush is, kan je de weggenomen vulringen niét bovenop de stuurpen plaatsen. Denk dus drie keer na voordat je de zaag in de vorkbuis zet!

Veersysteem

Klassieke Horst-link

Omdat Scott een groot deel van de achtervering in de zitbuis heeft verstopt, kan de indruk ontstaan dat het een heel ingewikkeld systeem is. Maar dat is het niet. Als het frame doorzichtig zou zijn, dan zie je een klassiek vierpuntsveersysteem met Horst-link, een draaipunt net voor/onder de achteras voor een actieve vering met – in theorie – minimale trapinvloeden. De beweging van de achterbrug wordt via een hevel op de demper overgebracht. Uiteraard heeft Scott de nodige trucs moeten uithalen om dit in combinatie met een geïntegreerde demper technisch mogelijk te maken. Rocket science? Dat niet. Maar slimme ingenieurskunst is het zeker.

Ook slim is het wijzertje aan de buitenzijde van het frame op het hoofddraaipunt dat de negatieve veerweg oftewel de sag aangeeft. Dat werkt zeker zo goed als het klassieke O-ringetje rond de schacht van de zuiger.

Twinloc-systeem

Essentiëler voor de manier waarop de vering van de Genius werkt is niet de verstopte demper, maar Scotts beproefde Twinloc-systeem. Met een tweetal hendels op het stuur is het mogelijk om de achter- én voorvering simultaan aan te passen aan de omstandigheden en het terrein. Het systeem biedt drie standen: open, tractie en gesloten. Ik loop ze even met je door. In de ‘open’ stand staat de vering geheel open. Dat wil zeggen dat de demping van de ingaande slag minimaal is.

Met de Twinloc op ’tractie’ verhoog je de compressiedemping van de voor- en achtervering. Maar dat is niet het enige. De Twinloc-hendel sluit tevens een intern ventiel in de luchtkamer van speciale Nude-demper, waardoor de veercurve progressiever wordt en de veerweg wordt gereduceerd van 150 tot zo’n 120 millimeter. Hierdoor voelt niet alleen de vering efficiënter aan, maar blijft de bike ook veel hoger in z’n veerweg staan. En dat levert op zijn beurt een veel effectievere klimhouding op. En, ook niet onbelangrijk op smalle, diep uitgesleten bergpaden, een hogere trapas.

Tot slot is er de ‘gesloten’ stand, waarbij het systeem nagenoeg op slot gaat, met een blow-off voor het geval je een diepe kuil mocht raken. Deze stand, waarbij de veerweg achter eveneens niet meer dan 120 millimeter bedraagt, is bedoeld voor (klim)secties met asfalt of fijn grind.

Onderdelen

Aandrijflijn

Ondanks dat de Genius is uitgerust met UDH-achterpatten hangt er toch een conventioneel Sram Eagle AXS-derailleursysteem aan. Logisch, de Genius in de uitvoering zoals wij ‘m gereden hebben zit inmiddels alweer in z’n tweede seizoen. En bij de introductie bestond er nog niet zoals als Sram Eagle Transmission. Maar no worries, toekomstige versies van de Scott Genius zullen vast en zeker Transmission aan boord hebben. Bovendien: het is met de gemonteerde Sram X01 Eagle AXS-groep allesbehalve behelpen. Sterker: deze groep schakelt sneller en is bovendien lichter dan de Tranmission-groep met dezelfde naam. Het enige nadeel is de wat zwakke spanning op de clutch van de X01 Eagle AXS-derailleur, waardoor de ketting minder goed in toom gehouden wordt dan bij een X01 Eagle Tranmission-derailleur. Vanwege de ontbrekende beschermer op de liggende achtervork manifesteert dit euvel zich op de testfiets luid en duidelijk.

Remmen

Ook de remmen dragen in hoge mate bij aan het rijplezier en -gemak dat de Genius 900 biedt. De stopkracht die de Shimano XTR-vierzuigerremmen in huis hebben behoort tot de beste in de business, alhoewel het relatief harde en directe gevoel even wennen is als je, zoals ik, Sram-remmen op je bike hebt. Opvallend: had ik vooraf m’n twijfels over de met 180 millimeter kleine remschijf aan de achterkant. Maar de stopkracht is prima en aan warmlopen doet deze schijf ondanks z’n relatief geringe diameter niet. Blijkbaar is Shimano’s Ice-tec Freeza-constructie, waarbij een laag aluminium is ‘gesandwiched’ tussen twee lagen staal, bovengemiddeld goed in het afvoeren van warmte.

Wielen

Met de Revelstoke 1.0S-wielen van huismerk Syncros speelt Scott ook mee in de eredivisie. Ondanks dat de carbon velgen een interne breedte hebben van 30 millimeter, weegt een complete set maar nét iets meer anderhalve kilo. De kwaliteit van de 240-naven van DT Swiss zijn boven alle twijfel verheven, maar vanwege de slechts 28 spaken per wiel zet ik vooraf toch een vraagteken bij de degelijkheid. In de praktijk blijkt die twijfel onterecht; gedurende de testperiode hebben de wielen geen krimp gegeven.

Banden

De banden, een paar Dissectors van Maxxis, zijn veel meer een punt van discussie. Dat begint al met de breedte van 2.6 inch. Daar ben ik geen liefhebber van. Vanwege het grote volume raak ik voor m’n gevoel teveel losgekoppeld van de ondergrond, is het stuurgedrag veel minder gedefinieerd. Op zware full-power e-mountainbikes hebben dit soort brede rubbers zeker bestaansrecht. Maar op een lichtgewicht als de Scott Genius 900?

En dan zijn er nog de harde rubbermix en het soepele karkas. In de terminologie van Maxxis: Maxxterra en EXO. In sommige toepassingen brengen die vooral voordelen, maar in andere juist forse nadelen. De voordelen zijn absoluut duidelijk: met vering in de tractie-modus rol je met de snelle Dissectors als een malle een berg op. Maar de nadelen zijn niet gering: een beperkte grip, minder ondersteuning in snelle bochten en een matige lekbestendigheid.

Hoe rijdt de Scott Genius 900 Ultimate?

Klimmen: klasse overstijgend

Wie omlaag wil, zal eerst omhoog moeten. De Genius gooit dan gelijk z’n belangrijkste troef in de strijd: het Twinloc-systeem. Met de middelste hendel helemaal ingedrukt gaat de voor- en achtervering nagenoeg op slot. Bovendien blijft de fiets in die stand vanwege het gereduceerde luchtvolume in de demper hoog in z’n veerweg staan, waardoor de zitbuis niet naar achteren wegzakt en een efficiënte zitpositie gewaarborgd blijft. Niet crosscountry efficiënt, want daarvoor is de zit te rechtop, maar effectief genoeg om op de lange asfaltlussen waarmee de klim begint in hoog tempo af te raffelen. Het harde, snelle rubber van de Maxxis Dissectors en de lichte carbon wielen zijn daarbij zeker geen nadeel. Integendeel, relatief gemakkelijk rij ik bij m’n fietsmaatjes weg.

Als het asfalt halverwege de klim overgaat in een ondergrond van stenen en keien, geef ik de bovenste Twinloc-hendel een klein tikje. Zo activeer ik de ’tractie-stand’. Hierin is de vering wél actief, maar straf gedempt. Lees: efficiënt. Bovendien: vanwege de tot 130 millimeter gereduceerde veerweg zakt de achterkant van de fiets niet in. Of anders gezegd: blijft de zitbuishoek lekker steil. Daardoor ga ik ondanks de geactiveerde vering nog steeds als een malle omhoog. Ja, ik heb toevallig ook goede benen, maar zo makkelijk als op de Genius reed ik nog niet eerder bij m’n fietsmaatjes weg.

Boven de boomgrens gaat de schotterstraße over in een smalle, steile en diep uitgesleten steig. Oftewel, een lastig pad. Echter, omdat de Genius zo hoog in z’n veerweg staat hou ik druk op m’n voorwiel. En omdat in de tractie-stand de trapas minder laag bij de grond staat, heb ik veel meer speelruimte. Jammer is dan wel dat Scott maximaal lange 175 millimeter cranks gemonteerd heeft; een korter paar van 170 millimeter of nog minder zou op dit soort wandelpaden beter zijn.

Dalen tweede indruk: banden zijn de zwakke schakel

“Bijna”, maar niet helemaal, zo ontdek ik als ik de Genius meeneem naar het bikepark van Kronplatz. Omdat de snelheden daar veel hoger liggen dan op natuurlijke paden die ik eerder reed, worden de banden veel zwaarder belast. En daar laten de Maxxis Dissectors, met hun harde Maxxterra-rubber en relatief soepele EXO-karkas, me in de steek. Het gevoel van onoverwinnelijkheid dat de Genius me tijdens de toertochten gaf, wil op de Kronplatz niet komen. Ik mis controle, precisie, stabiliteit en vooral ook grip.

Als ik het voorwiel van de bike van reisgenoot Sebastiaan even leen valt het kwartje. Zijn voorband, een Maxxis Assegai in 2.5 inch met zachter Maxxgrip-rubber en een een stugger Exo+-karkas, biedt veel meer grip, stuurprecisie en controle. Héél veel meer, ik kan niet genoeg benadrukken hoé groot het verschil is. Pas nu, met het juiste rubber, kan ik het volledige potentieel van de Scott Genius benutten.

Zijn die Dissectors dan slechte banden? Nee, zeker niet. Maar horses for courses. Ga je voor de beste klimeigenschappen, dan moet je ze zeker op de Genius laten zitten. Maar als je het meeste plezier put uit de afdalingen, dan kan je ze beter vervangen voor iets met meer grip en ondersteuning.

Conclusie

Ik opende deze test met de vraag of de in de zitbuis verstopte demper van de Scott Genius meer is dan een gadget. En eerlijk gezegd: eigenlijk niet. Persoonlijk zie ik niet veel toegevoegde waarde, behalve dan het strakke uiterlijk. De grote kracht van de Genius is in mijn beleving niet de integratie van de demper in het frame, maar de manier waarop de demping én de veerweg vanaf het stuur ingesteld kunnen worden: de Twinloc-technologie. Daarmee creëert Scott twee bikes in één: eentje met klimeigenschappen die significant beter zijn dat wat in de 150/160 millimeter klasse gebruikelijk is én – met een simpele druk op de Twinloc-hendel – eentje met daaleigenschappen waarop menig endurobike jaloers wordt.

Deze combinatie van rijeigenschappen roept bij mij de vraag op wat het bestaansrecht is van trailbikes met minder veerweg. Immers, trailbikes met een veerweg van 120 tot 140 millimeter zijn er alleen maar omdat ze beter klimmen dan exemplaren met meer veerweg. De op z’n best redelijke daaleigenschappen moet je op de koop toenemen. Maar waarom zou je dat doen als je het met de Scott Genius allemaal kan hebben? Dus goed klimmen én goed dalen?

“De grote kracht van de Genius is in mijn optiek niet de geïntegreerde Nude-demper, maar de manier waarop de demping én de veerweg vanaf het stuur ingesteld kunnen worden: de Twinloc-technologie.”

Niet dat de Genius 900 Ultimate perfect is. Allereerst zijn er de Twinloc-hendels op het stuur. Die vormen de sleutel tot de veelzijdigheid van de Genius, maar je moet wél even de tijd nemen om er aan wennen. Bij mij duurde het toch wel een paar ritten voordat ik de bewegingen geïnternaliseerd had. En wil je het maximale uit de Genius halen, dan moet je die knoppen écht voortdurend gebruiken. Vooral op routes die voortdurend op en neer gaan is het voordeel groot.

En dan zijn er de banden. Hier heeft Scott met een harde rubbermix en een soepel karkas duidelijk een lage rolweerstand en een dito gewicht geprioriteerd, ten nadele van grip, stabiliteit en lekbestendigheid. Die lichte en snelle rubbers zijn een voordeel bij tochten met veel hoogtemeters, maar een nadeel in snelle afdalingen. Was de Genius 900 Ultimate mijn eigen bike, dan legde ik er dírect een voorband om met een zachtere compound. En waarschijnlijk gelijk ook een achterband met een steviger karkas. Maar verder? Op de naar mijn smaak wat te lange cranks na, is de Genius 900 Ultimate als het om de afmontage gaat echt helemaal af.

Lang verhaal kort: bestaan jouw vakanties in de bergen uit lange beklimmingen en spectaculaire afdalingen en ben je ook niet vies van zo nu en dan een dagje trails knallen in een bikepark, dan haal je met de veelzijdige en capabele Scott Genius 900 een passende bike in huis.

Reactie van Scott

Bij de opbouw van de testfiets hebben we verzuimd de beschermer op de liggende achtervork te monteren. Genius-modellen die bij de Scott-dealers staan zijn uiteraard wél voorzien van een beschermer.

Scott Genius 900 Ultimate 2024 | Prijs, specificaties en geometrie

Onderdelen, gewicht en prijs

Frame	HMX-carbon
Vork	Fox 36 Float Factory FIT4, 160 mm veerweg
Achterdemper	Fox Nude Factory, 3 ps. remote, 150 mm veerweg
Achterderailleur	Sram X01 Eagle AXS, 12-speed
Schakelaar	Sram X01 Eagle AXS, 12-speed
Crankset	Sram X01 Carbon, 32t, 175 mm
Cassette	Sram XG-1299, 10/52t
Ketting	Sram PC-XX1 Eagle
Remmen	Shimano XTR M9120
Remschijven (v/a)	Shimano RT-MT900 Ice-tec Freeza, 203/180 mm
Wielen	Syncros Revelstoke 1.0S, 30 mm binnenbreedte, 28 spaken
Voorband	Maxxis Dissector, Maxxterra, EXO, 29 x 2.6
Achterband	Maxxis Dissector, Maxxterra, EXO, 29 x 2.6
Stuur	Syncros Hixon iC Carbon, 780 mm breed
Stuurpen	Syncros Hixon iC Carbon, 780 mm breed, 40 mm
Zadel	Syncros Tofino SL Regular 1.0, carbon
Zadelpen	Syncros Duncan 1.5, 170 mm verstelbereik
Gewicht compleet	12,8 kg (framemaat L)
Prijs	€ 9.999,-
Garantie	Vijf jaar garantie op frame voor 1e eigenaar

Geometrie

Website fabrikant: scott-sports.com