Test | Specialized S-Works Epic 8: nu zónder Brain, maar mét elektronische demping

Tekst: Arjo Vos // Foto’s: Arjan Kruik

Specialized S-Works Epic 8: nieuwe racefully met elektronische demping

Ik moet eerlijk bekennen dat m’n eerste indruk van de S-Works Epic 8 bij de persintroductie nogal gematigd is. Meer een trailbike dan een volbloed racebak, zo veronderstel ik op basis van z’n uiterlijk. Ga maar na: rondom 120 millimeter veerweg, een dropperpost en een geometrie die op een volbloed trailbike ook niet misstaat. De S-Works Epic 8 in maat L die in de trainingsruimte van Specialized Europe in Arnhem staat tentoongesteld heeft een balhoofdbuishoek is 66,4 graden, een zitbuishoek 75,5 graden, een reach van 475 millimeter en een wielbasis van 1.210 millimeter. Dat associeer ik niet met het crosscountrykanon dat een Epic in mijn ogen zou moeten zijn.

En dan is er nog het ontbreken van de Brain-vering, dat mechanische systeem dat de vering gesloten houdt totdat er een oneffenheid in het pad geraakt wordt, waarna het vervolgens razendsnel open schiet. Dus snel en efficiënt waar het kan en comfortabel waar nodig. Brain was voor mij een paar jaar terug dé reden om een S-Works Epic aan te schaffen. En nu heeft de S-Works Epic 8 geen Brain meer, maar een elektronisch alternatief van Rockshox met de naam Flight Attendant. Moet ik me zorgen gaan maken en mijn eigen S-Works Epic nóg meer in de watten gaan leggen, zodat ik er langer mee kan doen?

Don’t judge a book by its cover

Maar ik maak me voor niks zorgen. Want als ik na de uitleg over deze nieuwe crosscountry-bike in de gelegenheid ben er over de mountainbikeroute van Schaarsbergen een rondje op te rijden, moet ik mijn eerste indruk al snel grondig bijstellen. Alhoewel de S-Works Epic 8 eruit ziet als een minitrailbike, rolt-ie als als een razende Roeland over de gladgewalste singletracks. Ligt dat aan de nieuwe S-Works Epic 8 zelf? Of komen de prestaties vooral op het conto van Flight Attendant? Ik kom er hieronder op terug. Eerst loop ik de details van deze nieuwe Californische fully even met je door.

Frame

Geen gaatjes is lichter dan wel gaatjes

Op de langere voorvork en vooral de balhoofdbuishoek van de nieuwe S-Works Epic 8 na – die is met 66,4 graden luier dan de 67,5 graden op mijn eigen S-Works Epic – lijkt de opvolger op het eerste gezicht redelijk veel z’n voorganger. Deels komt dat door de lak, die ook op de S-Works Epic 8 meerkleurig is, afhankelijk van de hoek waaronder het licht erop valt. Maar kijk je beter, dan zijn de verschillen toch fors. Ik noemde al de twintig centimeter extra veerweg rondom. En ook de doorvoer van de remleiding via de balhoofdbuis is nieuw; om mijn eigen S-Works Epic gaat die leiding nog ‘ouderwets’ via een opening in de balhoofdbuis naar achteren.

Overigens: die kabeldoorvoer via het bovenste balhoofdlager zie je uitsluitend op de S-Works Epic en niet op de modellen eronder. Dit in verband met het realiseren van een zo laag mogelijk framegewicht bij het S-Works-vlaggeschip. En hoe tegenstrijdig dat ook klinkt: een balhoofdbuis zónder gaatjes erin is lichter dan een balhoofdbuis mét gaatjes.

Minder gewicht ondanks kofferbak

Over gewicht gesproken: het S-Works Epic 8-frame is gemaakt van Fact 12M-carbon, Specializeds lichtste carbonconstructrie. Specialized claimt dat dit frame 76 gram lichter is dan het frame van z’n voorganger: 1.795 gram bij maat S, inclusief Rockshox Sidluxe Ultimate-demper. En dat is knap, want na de Stumpjumper is nu ook de onderbuis van S-Works Epic 8 voorzien van een opbergvak. En zo’n kofferbakje is niet realiseerbaar is zonder de onderbuis extra te versterken en dús het gewicht te verhogen.

Geometrie

Omdat mijn eigen S-Works Epic maat S heeft, heb ik ook de Epic 8 in die maat gereden. De maten van oude Epic verschillen op de meeste punten van de nieuwe, maar die verschillen zijn niet groot. Sterker: het is millimeterwerk. Ik begin even met de reach en de stack. Oud versus nieuw is dat in maat S 415 en 586 millimeter versus 420 en 597 millimeter. De nieuwe Epic heeft dus maar iets meer reach en tevens een iets hogere stack. Gezien de twee centimeter langere vork zou je verwachten dat de voorkant hoger zou staan. Maar vergeet niet dat de balhoofdbuis extreem lui is. En hoe luier de balhoofdbuis, hoe lager de voorkant komt te staan.

De maten van de bovenbuis en de balhoofdbuis van de Epic 8 wijken met respectievelijk 569 en 92 millimeter nauwelijks af van die van z’n voorganger. Hetzelfde geldt voor de 435 millimeter lange liggende achtervork. Die overigens in álle framematen dezelfde lengte heeft. Bij Specialized groeit de lengte van de achterbrug dus niet mee met de lengte van de fiets.

De zitbuishoek is bij de oude en de nieuwe Epic gelijk, maar wat zoals gezegd wél afwijkt is de balhoofdbuishoek: die gaat van 67,5 graden naar 66,4 graden. Dat resulteert bovendien in een langere wielbasis: 1.116 versus 1.147 millimeter. Dus ruim dertig millimeter meer. Beide veranderde waardes, dus balhoofdhoek en wielbasis, beïnvloeden de rijeigenschappen merkbaar.

Zitpositie

Nog even over de maat. Die van mijn eigen Epic heb ik bepaald met behulp van een Retül-meting bij m’n fietswinkel. Met een lengte van 170 centimeter bleek ik bij Specialized tussen de maten S en M in te vallen. Omdat ik graag op een wendbare bike rijd, ben ik toen voor de S gegaan. Die m’n dealer vervolgens, dat moet ik er wel even bij vertellen, precies passend heeft gemaakt met een iets langere stuurpen en een zadelpen met set-back. Omdat ik de S-Works Epic 8 in de fabriekssamenstelling heb gereden, dus met een stuurpen van slechts 60 millimeter en een zadelpen met rechte kop, is de zit een paar centimeter korter dan op mijn eigen fiets. Compleet anders is het uitzicht vanaf het zadel; vanwege de luie balhoofdbuishoek en de korte stuurpen staat het voorwiel veel verder naar voren.

Veersysteem

Geen Brain meer

De grootste verandering in het veersysteem van de S-Works Epic 8 lijkt de overgang van het Brain- naar Flight Attendant-systeem te zijn. Beide systemen beïnvloeden de demping en daarmee ook de vering, maar waar de eerste dat mechanisch doet, daar werkt de twee elektronisch. Maar hoé gek dat misschien ook klinkt, de minder zichtbare veranderingen in de vering zijn minstens zo belangrijker. Stuurde bij de oude Epic de staande achtervork de demper direct aan, bij de Epic 8 zit er een hevel tussen, analoog aan de vering van de oude Epic Evo. Deze constructie is noodzakelijk om uit een demper met een slag van maar 45 millimeter toch nog 120 millimeter veerweg te halen. Maar deze verandering betekent eveneens dat de technici van Specialized het binnenwerk van de demper hebben moeten aanpassen aan de grotere hefboom.

Maar goed, dat geeft niks, want ze waren toch al lekker bezig. Want ook nieuw is dat er nu drie vaste demperinstellingen zijn: wide open, magic middle en sprint-on-lock. Ja, dat komt overeen met de termen open, pedal en lock die je op reguliere Rockshox Sidluxe-dempers vindt, maar Specialized claimt dat de drie verschillende compressie- instellingen op hun Sidluxe-dempers specifiek op de Epic 8 zijn afgesteld. Ze noemen dat Ride Dynamics custom valving en ze maken daar in hun communicatie echt een ding van.

De demper is dus een Sidluxe. En de voorvork een Sid 35 Ultimate. De samenwerking met Rockshox die Specialized met de vorige generatie Epic heeft ingezet, wordt met de Epic 8 dus volle bak voortgezet. Dat wil zeggen, in de gewone Epics en in de S-Works Epic. In de Evo-modellen hangen veerelementen van Fox.

Flight Attendant uitsluitend op S-Works uitvoering van de Epic 8

De S-Works-uitvoering is de enige Epic 8 die is uitgerust met Rockshox’ Flight Attendant. Als je precies wilt weten hoe dit elektronische systeem werkt moet je het artikel dat collega Jeroen erover schreef even lezen. De (zeer) beknopte versie komt erop neer dat Flight Attendant de hierboven genoemde demperinstellingen wide open, magic middle en sprint-on-lock automatisch kiest met behulp van een lerend algoritme, dat gebruik maakt van meetgegevens van een hele trits sensoren. Die gegevens worden razendsnel verwerkt: tussen een meting en het sluiten van de compressiedemping zit slechts vijf milliseconden. Oftewel 5 duizendste van een seconde!

Flight Attendant staat dus standaard ópen. Alleen als de ondergrond het toelaat gaat het systeem dicht of deels dicht. Dat is een fundamenteel verschil met de eveneens elektronische – maar overigens niet draadloze – Live Valve-demping van Fox, waarbij het systeem standaard geslóten is.

Puntje van aandacht bij Flight Attendant is wel dat de hoeveelheid accuutjes een beetje uit de hand begint te lopen. Op de S-Works Epic 8 tel ik er vier: eentje op de derailleur, eentje op de voorvork, eentje op de demper én eentje op de dropperpost. Dat is namelijk een Reverb AXS. En dan heb ik de knoopcellen in de twee shifters, de vermogensmeter en de rotatiesensor nog niet eens meegeteld. Ik ken een paar accuhaters die uit principe volledig mechanisch rondrijden, maar ik heb met die elektronica niet zo’n moeite. Sterker: ik hou er van. Tip: in de Sram AXS-app kan je de status van alle batterijen monitoren.

Onderdelen: superdeluxe

Wie 14.500 euro voor een fiets neertelt, verwacht natuurlijk wel wat. Maar Specialized stelt niet teleur: de S-Works Epic 8 is uitgerust met Srams XX SL Eagle Transmission. Dat is wat mij betreft toch wel de referentie. Naast de aandrijving verzorgt Sram met een paar Level Ultimate’s ook de remmerij. En geen laffe tweezuigerremmen, maar exemplaren met vier zuigers. Die wegen wellicht wat meer, maar ze hebben qua stopkracht ook meer in huis. Wat ik overigens niet persoonlijk heb kunnen ervaren; de mountainbikeroute van Schaarsbergen is superleuk, maar om nou te zeggen dat er spectaculaire afdalingen in zitten…

Tot slot nog even een opmerking over de wielen op de S-Works Epic 8. De carbon Roval Control SL-wielen zijn absoluut niet te versmaden. Ze wegen nog geen 1.300 gram per paar. In combinatie met de eveneens lichte Specialized-banden Fast Trak en Renegade betekent dat dat de S-Works Epic 8 bij de geringste krachtsinspanning als een kogel vooruit schiet. Nou ja, bij wijze van spreken.

Hoe rijdt de Specialized S-Works Epic 8?

Na afloop van de perspresentatie op het hoofdkantoor van Specialized in Arnhem had ik de gelegenheid om met de S-Works Epic 8 een rondje te rijden over het parkoers van Schaarsbergen. Die lus is zo’n 25 kilometer lang, met iets van 300 hoogtemeters. Het is een typische newskool route met bochtige, gladgewalste singletracks en een grote hoeveelheid korte maar gemene klimmetjes. Superleuk om te rijden en bovendien voor een groot deel van de Nederlandse mountainbikers een relevant soort route. Maar het is niét een route waarop je alle aspecten van een bike als de S-Works Epic aan de tand kunt voelen. Je moet mijn verslag hieronder daarom zeker niet zien als een volwaardige test.

Verrassend vertrouwd rijgevoel

De eerste meters voelen gelijk vertrouwd. Niet zo gek, gezien de geometrische overeenkomsten tussen mijn eigen S-Works Epic en de nieuwe S-Works Epic 8. Zoals ik hierboven al schreef zit ik vanwege de specifieke aanpassingen aan mijn eigen Epic een tikkie korter op de Epic 8. Echter niet in die mate dat het storend is. Wel opvallend is het veranderde stuurgedrag. Op lage snelheden heeft het wiel de neiging ‘om te vallen’. Eveneens niet storend, maar wel anders. Voer je het tempo op – en dat is iets dat ik graag doe – dan verdwijnt dat effect en maakt het plaats voor stabiliteit en controle. Je kunt echt ongenadig hard de aanval op een kuipbocht openen en er als winnaar uitkomen. En ook in de paar steile secties die Schaarsbergen rijk is, voelt het prettig om het zwaartepunt meer achter de vooras te hebben.

Betekent het bovenstaande dat de S-Works Epic 8 meer als een trailbike aanvoelt dan als een xc-fully? Ik denk van niet. Het gevoel dat bij mij overheerst is dat van een volbloed wedstrijdmachine die dankzij z’n vering en geometrie z’n genre weet te overstijgen. Ja, als je van een oldskool xc-fully overstapt op de Epic 8 is het vast wennen. Maar ik ervaar de stap van mijn eigen Epic naar de nieuwe Epic 8 als kleiner dan verwacht.

Flight Attendant overtuigt

Ook de Flight Attendant-vering overtuigt. De elektronica in dit systeem is zoveel sneller dan de mechanische ventielen in de Brain-vering. Ben ik me er bij de Brain altijd van bewust dat er iets in m’n fiets aan het werk is om de vering te activeren, bij Flight Attendant verloopt het gehele proces – op het zoemen van de motortjes in de veerelementen na –nagenoeg onmerkbaar. Op gladde ondergronden is de Epic 8 een efficiënte hardtail, in ruwe secties een supercapabele én comfortabele fully. Maar dat is niet alles. Onder andere dankzij de vermogensmeter op het voorblad ‘weet’ Flight Attendant in welke mate ik me aan het inspannen ben. Dat betekent dat op een lager tempo het systeem de nadruk legt op comfort en bij een hoog tempo op efficiëntie.

Belangrijk om hier even te melden: ik heb de testfiets niet zelf afgesteld. Dat heeft Moritz Dittmar gedaan, de expert van Sram die bij de perspresentatie aanwezig was. Moritz benadrukt dat het belangrijk je te realiseren dat Flight Attendant alléén gaat over de compressiedemping. Al het andere, de luchtdruk en de rebound, de demping van de uitgaande slag, moet je dus instellen zoals je dat óók zou doen bij een volledig mechanisch systeem. Anders gezegd: van een fully met slecht afgestelde veerelementen kan ook Flight Attendant – ondanks z’n technische briljantie – geen chocola maken.

Standaard instellingen volstaan

Ander belangrijk punt: ik heb Flight Attendant in de standaard set-up gereden en geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid het systeem afwijkend in te stellen. Ik voel gedurende het rondje Schaarsbergen daartoe overigens ook de behoefte niet. En dat is fijn, want in plaats van met m’n vering bezig te zijn, hoef ik alleen maar te trappen en te sturen. De elektronica regelt de rest. Ja, bij de Brain-vering op mijn eigen Epic is het ook de bedoeling dat het systeem het werk voor je doet. Maar desondanks draaide ik toch regelmatig aan de instellingen. Met Flight Attendant is dat niet meer nodig. Het meest verrassende daarbij is, dat Rockshox expliciet stelt dat Flight Attendant een lerend systeem is, dat minstens acht ritten nodig heeft om optimaal te functioneren. Terwijl ik maar één ritje heb gereden en eigenlijk nu al verkocht ben.

Conclusie

Ik vind het bijzonder dat een bike die er uitziet als een minitrailbike en over dito capaciteiten lijkt te beschikken, tegelijkertijd weet te overtuigen als volbloed crosscountry-bike. Want dat is namelijk wat Specialized met de nieuwe Epic 8 gerealiseerd heeft. Ja, z’n lange en luie uiterlijk zal de klassieke boswielrenner waarschijnlijk afschrikken. Ik spreek uit ervaring. Maar meer dan een rondje over het parkoers van Schaarsbergen heb ik niet nodig gehad om m’n vooroordelen overboord te gooien en overtuigd te raken van de kwaliteiten van dit nieuwe crosscountryplatform van Specialized.

Een belangrijk deel van mijn verhaal hierboven gaat over Rockshox’ Flight Attendant. Dat is immers het systeem waarmee mijn S-Works Epic 8 testfiets is uitgerust. Een briljant systeem. Echter, tevens een systeem dat alleen en uitsluitend kan excelleren als het geplaatst is op een fully die van zichzelf al retegoed is. Wat dat betreft zit je dus óók goed als je de peperdure S-Works aan je voorbij laat gaan en kiest voor een meer betaalbaar model. De overige Epic 8-modellen maken namelijk gebruik van dezelfde veerelementen met driestandencompressiedemping. Het verschil is dat deze niet automatisch door een batterij sensoren geselecteerd worden, maar met een Twistlock-draaischakelaar op het stuur door de rijder zelf.

Voorafgaand aan de perspresentatie had ik me voorgenomen om me niet in te laten pakken door de marketeers van Specialized en gewoon mijn eigen S-Works Epic trouw te blijven. Want hoeveel beter kon worden? Verrassend veel beter, moet ik tot mijn spijt vaststellen. Spijt? Jazeker. Want sinds ik met de Epic 8 een rondje gereden heb, ben ik toch stiekem aan het kijken naar de mogelijkheid mijn eigen Epic onder te brengen bij een nieuwe eigenaar…

Specialized S-Works Epic 8 2024 | Prijs, specificaties en geometrie

Onderdelen, gewicht en prijs

Frame	FACT 12m-carbon
Vork	Rockshox Sid 35 Ultimate Flight Attendant, 120 mm veerweg
Achterdemper	Rockshox Sidluxe Ultimate Flight Attendant, 120 mm veerweg
Achterderailleur	Sram XX SL Eagle Transmission AXS, 12-speed
Schakelaar	Sram AXS Pod Ultimate, 12-speed
Crankset	Sram XX SL Eagle Power Meter, 34t, 170 mm
Cassette	Sram XX Eagle SL, 10/52t
Ketting	Sram XX SL Eagle
Remmen (v/a)	Sram Level Ultimate Stealth, vierzuigerremmen
Remschijven (v/a)	Sram Centerline X, 180/160 mm
Wielen	Roval Control SL
Voorband	Specialized Fast Trak, Control-karkas, T7-compound, 2.35 inch
Achterband	Specialized Renegade, Control-karkas, T7-compound, 2.35 inch
Stuur/stuurpen	Roval Control SL Integrated, 760 mm / 60 mm
Zadel	Body Geometry S-Works Power, carbon onderstel, 143 mm breed
Zadelpen	Rockshox Reverb AXS, 125 mm drop
Gewicht compleet	9,95 kg (framemaat S)
Prijs	€ 14.500,-
Garantie	Levenslange garantie op frame en wielen voor 1e eigenaar, 2 jaar voor 2e eigenaar, 2 jaar op lak en onderdelen

Geometrie

Website fabrikant: specialized.com