Test | SQlab 311 FL-X Carbon mountainbikestuur

Tekst en foto’s: Arjan Kruik

SQlab 311 FL-X Carbon

Je kunt een hoop beweren over mountainbikes, maar niet dat de ontwikkelingen stil staan. Kijk naar het stuur dat op je nieuwe 29er zit en vergelijk dat met het stuur dat je zo’n vijftien jaar geleden had. Was toen een breedte van zestig centimeter de norm, tegenwoordig is tien centimeter breder is nog aan de smalle kant. En toegegeven; het rijdt gewoon beter, zo’n breed stuur. Meer controle als het omlaag gaat, beter ademen als je volle bak omhoog moet. Maar als je lange ritten rijdt kan zo’n brede stang wel vermoeiend zijn voor polsen, schouders en nek.

De Duitse ergonomiespecialist SQlab zegt daarvoor met de 311 FL-X Carbon een oplossing te hebben. Dit carbonnen stuur is 74 centimeter breed en buigt 12 of 16 graden naar achteren. Best veel, als je nagaat dat de meeste sturen maar 5 tot 9 graden backsweep hebben. Maar er is met de 311 FL-X Carbon nog meer aan de hand. De naam geeft het al cadeau, spreek ’m maar eens snel uit. FL-X Carbon klinkt dan als “flexcarbon”. Volgens SQlab buigt dit stuur dankzij de speciale carbonconstructie namelijk 30 procent beter door, zonder nadelige invloed op de stuureigenschappen.

Waarom meer backsweep?

Eerst maar even de achterwaartse buiging; waarom meent SQlab dat de traditionele backsweep niet goed is? “Bij een breed, recht stuur knikt het polsgewricht zijwaarts,” vertelt SQlabs Sarah Seckler. “Hierdoor kan de mediane zenuw beklemd raken. De tinteling van met name duim en wijs- en middenvingers die veel bikers ervaren is hierop terug te voeren. Door het stuur meer naar achteren te laten buigen komt het polsgewricht rechter te staan, waardoor de druk op de zenuwbanen afneemt.”

Hierop volgt trouwens gelijk een disclaimer: “Er is natuurlijk méér van invloed op het rijcomfort dan alleen het stuur of het handvat. De zenuwen van de hand lopen door de arm over de schouder en de nek via de wervelkolom naar de hersens. Op zo’n lange route kan veel verkeerd gaan. Vaak drukken door spanningen in de nek de spieren zó hard op de zenuwen, dat de vingers al bij de geringste belasting een slapend gevoel geven.”

Schokabsorberend vermogen?

Dan het dempen van schokken en trillingen, hoe zit dat? Seckler hierover: “In een praktijkstudie konden we aantonen dat de 311 FL-X de impact van trillingen en schokken op de hand en de onderarm 18 tot 31 procent vermindert. Denk daarbij aan wortels, kuilen of remknippen. Dat impliceert dat ons stuur een effectieve remedie is tegen vermoeidheid.” Klinkt niet verkeerd, want minder vermoeidheid, wie wil dat niet?

12 of 16 graden achterwaartse buiging?

Als je gaat voor een SQlab 311 FL-X Carbon, moet je dan veel achterwaartse buiging nemen of nog meer? SQlab adviseert de meeste backsweep, 16-graden-uitvoering, aan rijders met diepe, sportieve zit, waarbij het stuur flink lager straat dan je zadel. De 12-graden-variant is bedoeld voor een rechtere, meer ontspannen houding, waarbij het stuur niet veel lager staat dan het zadel. Aangezien dat precies is wat ik op mijn bike heb, pak ik deze laatste uitvoering, die met 12 graden buiging. En omdat ik geen wedstrijden hoef te winnen, opteer ik bovendien voor de ‘med’-uitvoering. Die is ten opzichte van de ‘low’-variant anderhalve centimeter hoger.

Als je een 311 FL-X Carbon wilt monteren heb je in principe geen nieuwe stuurpen nodig; vanwege de negatieve kromming in het midden komen je handen min of meer op dezelfde positie terecht als bij je oude stuur, alleen dus meer ingedraaid. Het stuur buigt trouwens niet alleen naar achteren, maar ook vier graden omhoog. Dat zou volgens SQlab de ellebogen meer naar buiten brengen, voor een aanvallende rijstijl.

Hoe rijdt-ie? Superlekker!

Hoe dit stuur rijdt? Vreselijk lekker. In het bijzonder: geen slapende vingers meer. In het algemeen: relaxter, meer ontspannen. Niet alleen voor m’n polsen en armen, maar ook voor m’n schouders en nek. En dat alles zonder dat het langzamer gaat en zonder in te leveren op controle. Ik moet nu wellicht wel even melden dat de SQlab 311 FL-X Carbon niet mijn eerste kennismaking is met sturen met veel achterwaartse buiging. Zo was ik ooit – toen ik nog sterk en fit genoeg was om een singlespeed te rijden – onderweg met een Vector van Syntace met 12 graden backsweep. Ook een fijn stuur, dat helaas tegelijk met de singlespeed de deur uitging.

Is de schokdemping beter?

Als het gaat om de zithouding en de rijeigenschappen kan ik SQlab 311 FL-X Carbon echt van harte aanbevelen. Als je last hebt van je handen, polsen, schouders of nek, is dit stuur het proberen zeker waard. Maar hoe zit het met de schokabsorberende werking? De ‘FL-X’ uit de naam, zeg maar? Daar kan ik eerlijk gezegd niet zo stellig over zijn. Ja, in vergelijking met de extra dikke 35 millimeter sturen die je tegenwoordig veel ziet is de 311 FL-X Carbon onmiskenbaar comfortabeler. Maar in vergelijking met andere lichtgewicht carbon sturen met 31,8 millimeter stuurpendiameter is het lastiger om vast te stellen of de SQlab 311 FL-X Carbon veel meer comfort biedt.

De reden is dat er zoveel méér dan een stuur tussen je handen en de grond zit. Banden, wielen, verende voorvork, handvatten, ze hebben ook allemaal invloed op de schokdemping en het rijcomfort. Om dan daar het effect van het stuur uit te filteren… Wie dat kan moet het zeggen, maar ik durf het niet aan. Maar als het zo lastig is om de tijdens het rijden ervaren schokdemping en comfortbeleving specifiek toe te schrijven aan het stuur, waar komen die cijfers van SQlab – 18 tot 31 procent minder trillingen – dan vandaan?

Onderzoek met acceleratiemeters

In het praktijkonderzoek dat SQlab’s Sarah Seckler hierboven noemt, werden verschillende sturen uitgerust met twee triaxiale acceleratiemeters met een frequentie van 400 hertz (400 metingen per seconde). Om het verschil tussen de uiteinden en het midden van het stuur te bepalen werd één sensor in het midden bevestigd en een tweede aan een uiteinde. Aldus uitgerust werd met alle sturen een vast rondje gereden over een mountainbikeparkoers. Hier liet de 311 FL-X Carbon volgens SQlab een continu hoge demping zien, met waarden zoals hierboven weergegeven. Met name op wortelpassages en kleine sprongetjes zou de 311 FL-X Carbon veel beter scoren dan alle andere teststuren.

Conclusie

Ik kan geen enkele reden bedenken om de SQlab 311 FL-X Carbon weer van mijn fiets te halen. De houding die de 12 graden achterwaartse buiging van dit stuur oplevert bevalt me heel erg goed, terwijl ik niet het idee heb dat de rij- en stuureigenschappen negatief beïnvloed worden.

Over de claims van SQlab ten aanzien van de extra schokdemping durf ik me niet zo stellig uit te spreken. Er spelen op dit punt gewoonweg teveel variabelen een rol. Wat ik wél kan zeggen, is dat de 311 FL-X Carbon niet oncomfortabel is. Met name in vergelijking met een even brede sturen met een oversized 35 mm stuurpenklem is het verschil in rijcomfort ook zonder meetapparatuur goed voelbaar.

Tot slot de prijs. Die is met 249,95 euro best fors, maar als je genoegen neemt met een hoger gewicht en minder radicale claims ten aanzien van de schokdemping, dan kun je voor 99,95 euro de gelijk gevormde aluminium SQlab 3OX in huis halen.