Test | Trek Checkpoint SL 6 eTap 2022 gravelbike

Tekst en foto’s: Arjan Kruik

Met speciale dank aan onze vrienden van Klein Tweewielers voor het rijklaarmaken van de testfiets.

Trek Checkpoint SL 6 eTap 2022: gravelbike volgens het boekje?

“De Checkpoint SL 6 eTap is een carbon gravelbike die ontworpen is om je te vervoeren naar plaatsen die je nooit op een standaard racefiets zou kunnen bereiken”, zegt Trek. Een open deur van jewelste, maar daarom niet minder waar. Want rijden op andere plekken dan met een racefiets mogelijk is, dat is natuurlijk preciés waar het bij gravelbiken om gaat. De huidige Checkpoint SL is alweer de tweede generatie, de opvolger van de eerste Checkpoint uit 2018. Alhoewel de ontwikkelingen binnen het gravelsegment nog steeds alle kanten opgaan, dirigeert Trek z’n nieuwe gravelbike nadrukkelijk nog meer richting offroad, met een langere bouw en dikkere banden.

“De nieuwste versie van de Trek Checkpoint is dus letterlijk groter geworden. Groter als in een langere wielbasis, een langere achterbrug, een langere reach en een langere bovenbuis.”

De afstand tussen Treks endurance-racer Domane en z’n crosser Boone, waarmee de eerste generatie Checkpoint nog flink wat geometrische raakvlakken had, is in de nieuwste versie dus letterlijk groter geworden. Groter als in een langere wielbasis, een langere achterbrug, een langere reach en een langere bovenbuis. Deze laatste wordt gecompenseerd door een kortere stuurpen en een korter stuur toe te passen, zodat de afstand tussen zadel en handen bij de oude en de nieuwe Checkpoint min of meer gelijk is. Terwijl, zo is de bedoeling van Trek, de koersvastheid en stabiliteit van deze nieuwe gravelbike juist beter zijn geworden.

IsoSpeed-decoupler: verende zitbuis

Een van de meest onderscheidende kenmerken van de nieuwe Checkpoint SL – naast natuurlijk de ‘kofferbak’ in de onderbuis – is de IsoSpeed-decoupler. Hierbij zijn de zitbuis en zadelpen met behulp van een lager losgekoppeld van de bovenbuis en staande achtervork. In combinatie met de onderin fors afgeplatte zitbuis, kan de zadelpen dankzij IsoSpeed relatief makkelijk achteren buigen ter verhoging van het rijcomfort. Het systeem is subtiel in het frame geïntegreerd, want als je niet beter weet zou je zeggen dat je met een gewone gravelbike onderweg bent. Terwijl er toch echt wat speciaals aan de hand is.

IsoSpeed minder effectief dan op Trek-mountainbikes

Werkt het, IsoSpeed? Natuurlijk werkt het; Trek past de constructie niet voor niets al járen toe in een grote hoeveelheid verschillende fietsen, van endurance-racers tot mountainbikes. Echter, in vergelijking tot de Trek Procaliber mtb-hardtail die we vorig jaar op de proef stelden, is het comfortverhogende effect op de Checkpoint toch minder. Dat komt, denk ik, doordat de verende werking van de IsoSpeed-koppeling sterk afhankelijk is van de lengte van de zadelpen. Of beter gezegd: van het stuk zadelpen dat bóven de koppeling uitsteekt. Hoe langer de zadelpen, hoe groter de hefboom en hoe meer het systeem zal werken.

Bij een mountainbike als de Procaliber, met z’n schuin aflopende, sloping bovenbuis en korte zitbuis, steken meer centimeters zadelpen boven de IsoSpeed-koppeling uit dan bij een gravelfiets als de Checkpoint, met een minder schuine bovenbuis en een relatief lange zitbuis. Trekt zegt de souplesse van het IsoSpeed-systeem hierop af te stellen, wat ongetwijfeld ook gebeurd is, maar dat neemt niet weg dat de comfortwinst op de Checkpoint toch echt minder evident is dan op de Procaliber. Als maximaal comfort bij jou hoog op je prioriteitenlijstje staat, zou ik je adviseren – zéker als je net tussen twee framematen inzit – om voor een maatje kleiner te gaan. Dan steekt zomaar twee tot drie centimeter extra zadelpen boven de IsoSpeed-koppeling uit. Resultaat: meer rijcomfort.

Amerikaanse limo

Niet dat de Checkpoint SL een oncomfortabele fiets is. In tegendeel. Wie van de racefiets overstapt op deze gravelbike weet niet wat-ie meemaakt. Alsof je van een kart overstapt in een Amerikaanse limo! Een heel groot deel van dat comfortabele zweefgevoel komt uit de soepele, volumineuze en door Trek reeds tubeless gemaakte 40 mm bandjes, die – als je ze niet te hard oppompt, in mijn geval een bar of twee – kleine oneffenheden perfect absorberen.

Die luchtdruk is natuurlijk sterk afhankelijk van je lichaamsgewicht en van de ondergrond waarop je rijdt. Rijd je meertijds onverhard, dan is een lage druk fijn, zitten op jouw routes veel asfaltsecties, dan kan een hogere bandenspanning beter zijn. Overigens, vork en frame bieden volop ruimte aan nóg dikkere banden. Volgens Trek tot aan 45 mm, maar 50 mm moet volgens mij ook kunnen. Ik heb dat, bij gebrek aan banden, nog niet kunnen proberen, maar voor mulle zomerse zandwegen lijkt me dat ideaal.

De volumineuze Bontrager-banden krijgen van mij dus een hoop comfortcredits. Maar ook het frame op zich is op dat vlak niet verkeerd. Okay, de IsoSpeed-koppeling doet z’n werk iets minder overtuigend dan op de mountainbikes van Trek, maar hij doét het wel. En ook de lengte van de fiets speelt mee in de comfortbeleving. De algehele lengte, maar specifiek ook de lengte van de achterbrug. Hoe dichter de achteras onder je zitvlak zit, hoe directer oneffenheden doorkomen. En met een lengte van 43,5 cm heeft de achterbrug van de Checkpoint mountainbike-achtige proporties. Oftewel: die achteras zit lekker ver weg.

Zitpositie Trek Checkpoint: sportief gestrekt

Ook de zitpositie op de Checkpoint biedt in principe een prettige mix van comfort en sportiviteit. De zit is diep genoeg om goed kracht te kunnen zetten en om helemaal onderin de beugels te duiken als je wind van voren hebt, maar tegelijkertijd comfortabel genoeg om rug, nek en schouders niet al te zwaar te belasten. Wat dat betreft vervullen de balhoofdbuis (relatief lang), de stuurpen (relatief kort) en de racebocht (relatief kort én ondiep) uitstekend de hun toegekende rol. Maar dat alles neemt niet weg, dat de Checkpoint een lánge fiets is. Val je net tussen twee maten in, dan adviseer ik je de kleinste van de twee te nemen, voor een beetje extra speelruimte tussen zadel en cockpit en voor een speelser rijgevoel.

Rondom snel

Ondanks dat de Trek Checkpoint SL 6 niet echt een lichtgewicht is – met ruim 9,5 kg, waarvan 3,7 kg voor de wielen, heeft-ie aardig wat vet op z’n botten – is het toch een uitermate rappe fiets. Op asfalt komt-ie goed mee, maar z’n forte ligt op onverharde wegen en paden. Vooral met een ondergrond van grind – zeg maar de Nederlandse equivalent van gravel – gaat-ie echt als een speer. Hier laten de Bontrager-banden zien welke kwaliteiten ze in huis hebben. Maar ook op zand- en bosgrond wil de Checkpoint SL graag vlot vooruit. Daarbij ligt z’n voorkeur meer op lange rechte wegen dan op smalle slingerpaadjes. Natuurlijk, het is geen enkel probleem zo nu en dan eens een stukje singletrack mee te pakken, maar dat vraagt vanwege z’n gestrekte geometrie zo nu en dan wel om een beetje duwen en trekken.

Ook als het omhoog gaat komt de Checkpoint SL met de besten mee. Of de enkelvoudige aandrijflijn daarbij geen beperking is? Hangt ervan af waar je rijdt. In Nederland kom ik er in ieder geval goed mee weg, terwijl ik toch een notoir slechte klimmer ben. Praat je over buitenlandse bergen, dan kan het wellicht zinvol zijn een kleiner voorblad te steken. Verder naar beneden meer over de aandrijflijn.

Omlaag: stabiel dankzij lengte

Als de zwaartekracht niet tegen- maar meewerkt, dan behoort de Checkpoint SL eveneens tot de meest vertrouwenwekkende bikes in z’n soort. Natuurlijk, alles is relatief en als het om afdalen gaat is de Checkpoint bij lange na niet zo capabel als een mountainbike. Maar in vergelijking tot bijvoorbeeld de Cube Nuroad C:62 waarmee we onlangs ook mochten rijden, boezemt de Checkpoint in lastige afdalingen duidelijk meer vertrouwen in. Hier zie je dat het geometrieconcept van Trek – een tamelijk steile balhoofdbuis met daarachter een flinke lel fiets – in de praktijk prima werkt.

Transmissie en remmerij: Sram Rival XPLR eTap AXS

Enkelvoudig of dubbel? 1x of 2x? Is het in de racefietserij zo klaar als een klontje dat je 2×11 of 2×12 rijdt en zie je op sportieve mountainbikes tegenwoordig louter enkelvoudige aandrijflijnen, in het gravelsegment is het antwoord veel meer diffuus. Niet voor niets bieden vrijwel alle gravelbikemakers en dus ook Trek het allebei aan: 1x én 2x. Maar goed, de Checkpoint SL 6 heeft dus maar één voorblad. Lichter en minder complex, maar ook met een kleiner bereik. Alhoewel; daar heeft Sram een mouw aan weten te passen: de Rival XPLR-cassette. Die heeft 10 tandjes op de kleinste krans en 44 op de grootste, wat een een bereik oplevert van 440 procent. Dat is minder dan de 475 procent van de veelgebruikte Shimano GRX 2×11-aandrijflijn, maar niet heel veel minder. Oftewel: met Rival XPLR biedt Sram bijna best-of-both-worlds.

Maar hoe vaak ook 1x of 2x een onderwerp van gesprek is, wie kennismaakt met de Checkpoint SL 6 begint toch als eerste over de manier waaróp dat schakelen gaat. Draadloos elektrisch namelijk. En dat verloopt echt feilloos. Staand in de pedalen onderaan een steile helling lichter schakelen? Sram Rival eTap AXS heeft er echt geen enkele moeite mee. Uren door de regen zwoegen, bedekt door een koek van zand en modder? Sram Rival eTap AXS doet onverstoord zijn werk. Het systeem schakelt snel en accuraat, altijd en overal. Alleen niet vergeten de batterijen in de gaten te houden. Alhoewel ook dat meevalt. De accu die de derailleur van stroom voorziet gaat namelijk door de bank genomen ruim 50 rij-uren mee. En de stroomvoorziening in de shifters zelfs 1.500 uur.

Sram Rival-remmen: effectief en goed doseerbaar

Ook de hydraulische remmen uit dezelfde serie, met 160 mm remschijven voor en achter, doen wat ze moeten doen: het effectief vertragen van de fiets. Dat doen ze al bij een relatief lage knijpkracht en de doseerbaarheid is daarbij prima, zodat je niet een wiel blokkeert als je dat niet wilt. Alles hosanna dus? Niet helemaal. De Rival-remgrepen zijn echt spekglad. In combinatie met de onhandige bolling bovenin de remhendel vinden je handen, als je die bovenop de remgreeprubbers hebt, nauwelijks houvast op de remgrepen. Dat betekent dat je lastige secties het best kunt nemen met je handen onderin de beugels, van waaruit je vingers wél grip hebben op de remgrepen. Zo hoort het ook, zou collega Jeroen zeggen. Maar ik kan me voorstellen dat niet iedereen in een steile afdaling graag onderin de stuurbocht gaat hangen. Bovendien: bij de GRX-remgrepen van Shimano doet dit probleem zich niet voor.

Conclusie

Trek Checkpoint SL 6 eTap 2022 is een doordachte en onderscheidende gravelbike. En dan doel ik niet alleen op de bagageruimte in de onderbuis of de comfortverhogende IsoSpeed-constructie. Natuurlijk, daarmee weet Trek de aandacht op zich te vestigen. Maar wie van kwade wil is, kan deze kenmerken ook afdoen als ‘gimmicks’. Of laat ik het zo formuleren: als je de IsoSpeed-vering en het bagagecompartiment wegdenkt, is de Checkpoint dan nog steeds onderscheidend? Ik denk het wel. In een markt die nog steeds volop in beweging is, durft Trek duidelijke keuzes te maken. Met de tweede generatie Checkpoint gaat Trek namelijk meer voor offroad dan voor road.

“Als je graag lange tochten rijdt met daarin zoveel mogelijk onverharde wegen en paden, dan kan de Checkpoint SL precies het stuk gereedschap zijn dat je nodig hebt.”

Althans, in het geval van de Checkpoint in de SL-uitvoering die wij gereden hebben. Natuurlijk, op asfalt gaat die nog steeds heel vlot vooruit. Maar het dynamisch racefietsgevoel dat andere sommige andere merken hun gravelbikes meegeven, is bij de Checkpoint SL wat meer op de achtergrond geraakt. Te lang, te koersvast. Is dat erg? Wel als je specifiek dát in een gravelbike zoekt. Maar als je graag lange tochten rijdt met daarin zoveel mogelijk onverharde wegen en paden, dan kan de Checkpoint SL precies het stuk gereedschap zijn dat je nodig hebt. Want de koersvastheid die je op de weg wellicht als log ervaart, biedt offroad juist het vertrouwen dat je nodig hebt.

En niet alleen als je met bepakking onderweg bent, maar zéker ook als je al de nodige kilometers achter de kiezen hebt en de vermoeidheid toeslaat. Maar let op! Voor rijders die net tussen twee maten in vallen, kan de Checkpoint SL ook té lang zijn. Probeer dus vooraf proef te rijden en neem bij twijfel de kleinere maat.