Test | Trek Fuel EX 9.9 2021: Loon naar werken

Tekst: Jeroen van den Brand // Foto's: Arjan Kruik

Geen full-floater meer

Toen Trek vorig jaar de nieuwe Fuel EX voorstelde, kon het je jezelf niet kwalijk nemen als je niet in één oogopslag zag wát er nieuw was. De hoofdlijnen van het ontwerp zijn verregaand gelijk aan de voorganger. En in tegenstelling tot bij eerdere modelvernieuwingen, bleef de hoeveelheid veerweg óók hetzelfde. Dat betekent concreet dat ook de 2020-versie van de Fuel EX 130 mm veerweg achteraan combineert met 140 mm vóór.

Toch is er — met name op het gebied van die vering — wel wat veranderd. Want in navolging van de Session, Slash, Remedy en de TopFuel verdween uiteindelijk óók het full floater veerconcept bij de Fuel EX. Niet langer zit de demper onderaan verbonden aan de liggende achtervork. Dit ontwerp werd gebruikt om de achterdemper soepeler te laten aanspreken, zonder door te slaan op grote klappen. Volgens Trek kunnen huidige dempers met méér luchtvolume dat ook prima voor elkaar krijgen. En dus zit de demper nu onderaan aan de onderbuis bevestigd.

Wel Reaktiv en Thru-shaft

Wat wel bleef was het met de achternaaf concentrische scharnierpunt tussen liggende en staande achtervork, ABP (Active Braking Pivot) genaamd. En ook de Trek-specifieke thru-shaft achterdemper met Reaktiv demping is gehandhaafd. Hoewel de veerweg vooraan niet zo zeer groeide, groeide bij de carbon modellen wél de dikte van de vorken. Want die krijgen vooraan een Fox 36 mee. De 9.9 die je hier ziet, is het op één van duurste model in het programma. En daarmee was ik deze zomer mee op pad in Nederland en de Alpen.

"Want hoewel de Fuel EX inmiddels bekend staat als een 29er, is dat niet helemaal juist. Want framemaat S is er inderdaad met 29” wielen… maar óók met 27,5”."

29” en 27,5”

Ook bij deze generatie van de Fuel EX maakte Trek de frames ook weer langer. En dat was te merken. Maar daarover later meer. Volgens Trek’s maatvoering zou ik op een S of M moeten passen. Maar met een reach van 440 mm bij de M was mijn conclusie al snel: die is echt véél te lang. En met 420 mm is de S nog steeds zo’n 15 mm langer dan alles wat ik normaal rijd.

Maar met de keuze voor een framemaat alleen was ik er nog niet. Want hoewel de Fuel EX inmiddels bekend staat als een 29er, is dat niet helemaal juist. Want framemaat S is er inderdaad met 29” wielen… maar óók met 27,5”. Het is daarbij overigens niet zo dat je zowel 27,5” als 29” wielen kunt monteren. Nee, het zijn echt unieke frames. De XS is er overigens alleen met 27,5” wielen. En aangezien Trek vervolgens nog 6 maten heeft, komt dat neer op een serieus groot aantal framemallen dat ze nodig hebben om al deze full-carbon frames te produceren. Menig merk zou anders gekozen hebben, want die mallen zijn allesbehalve goedkoop…

Afmontage

Nu kan ik niet in jouw portemonnee kijken, maar met een prijs van € 7.699 durf ik wel te stellen dat deze 9.9 niet heel goedkoop is. Het is de op-één-na-dikste bike uit het programma en stelt het met Fox’s Factory veerelementen, Sram X01 aandrijfgroep en… Shimano XT 4-zuigerremmen. En een trend die we bij veel merken zien: wél Sram aandrijfcomponenten, maar niet hun remmen. Begrijpelijk; echt briljant krachtig zijn ze niet. Dat gezegd hebbende; met de huidige generatie Shimano remmen blijft niet iedereen gespaard van verlopende drukpunten...

Bontrager-spullen

Verder prijkt er op deze Fuel EX veel Bontrager-spul; het huismerk van Trek. Daarbij zetten ze hun kennis van carbon ook flink in. Zowel het stuur als de velgen zijn uitgevoerd in OCLV carbon. Maar qua lagerwerk waren we echter niet zo onder de indruk van de Bontrager naven. Want waar ze voorheen vaak DT Swiss hun naven lieten maken en je eigenlijk niet hoefde te twijfelen over de kwaliteit, is dat hier niet het geval. We vonden de speling op het voorwiel en de rauwe loop van de achternaaf beslist ondermaats voor een bike van dit kaliber.

En al hoewel de dropper zadelpen redelijk licht te bedienen is, merkten we ook redelijk veel speling op tussen de buiten- en binnenbuis. Onze testbike kwam niet nieuw uit de doos en het leven van een demobike gaat beslist niet over rozen. Maar zelfs dan nog verwacht je dit soort slijtsporen niet na slechts een paar maanden.

Reaktiv klimmen

Méér enthousiast waren we over het klimgedrag. Voor sommigen is dat misschien het minst leuke aan een mountainbikerit. Maar deze Trek Fuel EX is met zijn 140 en 130 mm veerweg en grote wielen het beste thuis op dikkere trails. En zolang teleportatie nog geen werkelijkheid is, ontkom je er niet aan om eens wat te moeten klimmen. Maar goed nieuws: dat gaat op de Fuel EX érg goed. Want het frame is namelijk stijf, maar meer nog: de achtervering weet dankzij de Trek-specifieke Reaktiv-techniek in de Fox Float EVOL de boel goed onder bedwang te houden.

"De achtervering blijft relatief rustig, zónder dat je inlevert op tractie. Het achterwiel weet obstakels namelijk prima te absorberen, en de noppen blijven goed in contact met de ondergrond."

Ben je van het type ‘grote halen, snel thuis’ en sta je graag op pedalen, dan hoef je de blauwe hendel bovenop de demper hooguit naar de middelste stand te zetten. Bij veel dempers zet je hiermee de compressiedemper dicht(er). Bij deze Reaktiv-demper, echter, regel je met de blauwe hendel waar de overgang tussen ‘support’ en ‘open’ stand van de Reaktiv-demper komt te liggen. Blijf je liever zitten om rustig naar boven te malen, dan kun je die hendel zelfs compleet op ‘open’ laten staan. De achtervering blijft relatief rustig, zónder dat je inlevert op tractie. Het achterwiel weet obstakels namelijk prima te absorberen, en de noppen blijven goed in contact met de ondergrond.

Platform

We testten al eens eerder deze Reaktiv-demper en waren toen ook al onder de indruk. De Reaktiv-demper is een snelheids-afhankelijke demper. En dan hebben we het niet over rijsnelheid, maar de snelheid waarmee de demper inveert. Logischerwijs ligt die snelheid óók hoger bij een hogere rijsnelheid, dus in zekere zin gaan die dingen wél samen op, maar dat terzijde.

"Netto geeft het een soort ‘platform-effect’ dat de achtervering straffer houdt wanneer dat kan en zijn werk laat doen wanneer het moet."

Netto geeft het een soort ‘platform-effect’ dat de achtervering straffer houdt wanneer dat kan en zijn werk laat doen wanneer het moet. De overgang daartussen gaat zonder een duidelijk losbreekmoment alsof je een blow-off op je lockout hebt. En dat gevoel werkt inspirerend om de snelheid er — al trappende — goed in te houden. Zodoende voelt de Fuel EX qua klimmen en snelheid maken op een gemiddeld Nederlandse mountainbikeroute méér 'cross country' dan welke trailbike ook.

Dalen

Maar je koopt geen trailbike om alleen op vlakke singletracks met een hartslag van 190 rondjes te trappen. Echter, stuur het voorwiel over de bergkam naar beneden en ook hier verrast de Reaktiv-demper. Want als je namelijk niet zo gewend bent aan platform-dempers, dan zou je op basis van je klimervaring kunnen denken dat je de compressiedemping te strak staat voor fatsoenlijk afdalen. Niets is minder waar. Want zonder ook maar een hendeltje om te gooien, wordt de beschikbare veerweg achteraan goed benut wanneer je er ook écht om vraagt. Zoals ik dat deed op de trails in het bikepark op de Muttereralm net ten zuiden van Innsbruck, Oostenrijk afgelopen zomer.

"Die keren dat je aanzet na een bocht, merk je wederom dat de Reaktiv-demper in samenwerking met de kinematica van de achterbrug goed zijn werk doet om trapkracht efficient om te zetten in acceleratie."

Op de flowy afdalingen reageert ’t allemaal vlot. Die keren dat je aanzet na een bocht, merk je wederom dat de Reaktiv-demper in samenwerking met de kinematica van de achterbrug goed zijn werk doet om trapkracht efficient om te zetten in acceleratie. En op de ruigere paden met boomwortels en stenen wordt gemakkelijk het grootste gedeelte van de veerweg gebruikt, zonder direct helemaal aan het einde van die veerweg te komen. Het is moeilijk dit effect te omschrijven zonder het aloude cliché ‘bodemloos’ te gebruiken.

Maar hoewel de vering strikt genomen niet bodemloos is, krijg je wél meer dan je verwacht. Want uit metingen van het Duitse Bike blijkt namelijk dat je maar liefst 137 mm veerweg tot je beschikking hebt in de Fuel EX, terwijl Trek 130 mm claimt!

"Als er dus íets is dat zowel de achterdemper als de voorvork laten zien, dat is het dus dat minder veerweg niet per se minder capabel betekent."

Dikke vork

Bergaf lijkt het de Fuel EX niet snel teveel te worden. Dat is mede te danken aan de fabuleuze Fox Factory 36 vork met de erg goed werkende Grip2-demper. Het soepele aanspreken geeft comfort. Maar het is de Grip2-demper die vervolgens voor controle zorgt. Die raakt niet snel overrompeld op de snelle aaneenschakeling van allerlei formaten obstakels. Of dat dat nu wortels in elke denkbare diameter zijn, diepe en ondiepe (rem)kuilen, stenen in elke vorm en formaat, of elke combinatie van dit alles is: de 36 weet er erg goed raad mee. Zo goed zelfs, dat je ook hier vergeet dat je met ‘slechts’ 140 mm veerweg op pad bent.

Als er dus íets is dat zowel de achterdemper als de voorvork laten zien, dat is het dus dat minder veerweg niet per se minder capabel betekent. Daarbij is de harmonie tussen de Fox 36 vooraan en de achtervering erg goed, want het gehele ‘chassis’ komt gebalanceerd over. En dat gevoel heb je snel te pakken, dus ook zonder dat je eerst 10 afdalingen moet rijden om de juiste instellingen te vinden.

Overkill?

Die 36 stuurt overigens ook nog eens messcherp. Hij is dan ook erg stijf. En misschien voor mij zelfs wel té stijf. “Hoe kan en vork nu te stijf zijn!?”, vraag je jezelf wellicht af. Terechte vraag. Het punt is dit: hoewel de vork goed aanspreekt en zijn veerweg netjes benut zonder door te slaan, hij geeft toch veel door naar het stuur. Van (hoogfrequente) trillingen tot de grotere klappen die op je voorwiel komen omdat stenen je van richting willen laten veranderen... Het carbon Bontrager stuur met zijn 35 mm klemdiameter geeft daarbij ook geen krimp. Dus na een lange dag rammelen begint dat wel door te wegen.

Met 1.67 m en 66 kg ben ik niet de grootste; een dunner stuur en een Fox 34 vork had ongetwijfeld ook prima volstaan voor mij in een bike van dit kaliber. Net als dat ze bij de XS en S 27,5" wielen aanbieden, zou Trek er ook voor kunnen kiezen om in elk geval de kleinere maten ook met een iets minder lompe vork af te monteren. Scheelt ook nog eens gewicht...

Brede sloffen

Trek was één van de weinigen die een paar jaar terug écht wat zag in de Plus-banden (2.6-3.0”). Maar die trend was even snel voorbij als dat ‘ie opkwam. De keuze voor 2.6” banden op deze Fuel EX is min-of-meer nog een relikwie uit die tijd.

Ik zelf kies zulke brede banden niet snel. Want dikke banden 'zoeken' vaak wat meer over randen, richels en wortels in de rijrichting en geven soms niet een 'connected' gevoel tussen stuur en ondergrond. Niettemin vond ik ze juist wél erg goed thuis op de Fuel EX, juist vanwege het stijve frame en de voorvork. Want 2.6” brede sloffen kun je op relatief lage druk rijden. En dat dempt al een flink deel van de klappen, nog vóór die via het frame of de voorvork bij je terechtkomen.

Beschaafd benopt

Het zijn overigens banden uit de eigen stal. De Bontrager XR4 Team Issue’s zijn beschaafd benopt, want de vierkantige noppen zijn namelijk niet zo hoog. Ik vond ze voorspelbaar. Zelfs op de natste paden aan de schaduwzijde van de Muttereralm, waar toch we toch wel veel plassen, modder en wat gladde boomwortels tegenkwamen. Ook hier werkten de brede banden op lage druk goed om toch zoveel mogelijk nop in aanraking te laten zijn met de ondergrond.

Op de (intern) 30 mm brede carbon Bontrager-velgen bleven ze vervolgens ook stabiel en voorspelbaar bij die lage druk. Dus snelle bochten of een scheve landing na een sprong waren nooit een probleem. Maar echt licht lijken ze niet te lopen, overigens. En met name bij het klimmen over harde ondergrond komen ze – mede door hun formaat – wat monstertruck over.

Lang

Zoals ik eerder al aanhaalde: de Fuel EX is relatief lang. Hij past daarmee geheel in de trend waar vooralsnog maar geen einde aan lijkt te komen. Trek is geen absolute koploper wat betreft deze trend, maar bevindt zich met hun huidige fullies beslist wél in de voorste banken van de ‘langer, lager en luier’-parochie. Deze aspecten maakten bikes ten opzichte van zegge 10 jaar geleden echt een stuk capabeler. Het maakt bikes immers stabieler op grove ondergrond en steile stukken. Maar kun je daarin ook te ver gaan? Ja, dat kan zeker. Al is dat uiteraard óók persoonlijk wat betreft rijstijl, maar zeker óók wat betreft lichaamsbouw.

Toen bikes wat langer werden, gaven ze in eerste instantie — zonder noemenswaardige aanpassing aan je rijstijl – méér vertrouwen en kon je zodoende vanzelf wat meer. Maar inmiddels zijn we het voorwiel zovér vooruit aan het duwen, dat stuurpennen erg kort worden en het weer een aanpassing en gewenning van de rijder vraagt. Niet zo zeer wat rechtuit dalen over grof spul of steile passages. Ook dan voelt deze Fuel EX voorspelbaar en vertrouwd. Maar op meer rollende trails met scherpere bochten ging de snelheid er meer uit dan ik wilde.

Calimero-effect

Pas thuis in Nederland op de bekende trails van de Utrechtse Heuvelrug kwam ik er achter wat er speelde. Daar had ik niemand in mijn nek hijgen of de druk van ‘maximaal rendement zien te halen uit de liftpas’… Maar meer nog: ik heb een redelijk referentie van hoe hard ik daar door bepaalde bochten kan op mijn eigen — veelal XC — bikes.

"Om dezelfde snelheden te behalen moest ik beduidend méér over de bike bewegen dan op mijn eigen ook-lange-maar-niet-zo-lange bikes."

Om dezelfde snelheden te behalen moest ik beduidend méér over de bike bewegen dan op mijn eigen ook-lange-maar-niet-zo-lange bikes. Met 1.67 m ben ik niet enorm groot. En op een bike die dankzij een 29" voorwiel en een 140 mm voorvork relatief hoog bouwt aan de voorzijde, bleek dat best een uitdaging. Met een relatief hoog geplaatst stuur is het helemaal niet zo evident om dan beduidend méér gewicht naar het voorwiel te verplaatsen.

Hier uit volgt dan ook dat wanneer je groter bent, dit effect veel minder op zal treden en de Fuel EX zich dus wat gemakkelijker hard de bocht om laat zetten. Want als je naar de geometrietabellen kijkt, zul je zien dat de balhoofdlengte en daarmee de stack niet echt noemenswaardig toeneemt naar mate de frames groter worden. En uiteindelijk komt het allemaal neer op verhoudingen. Van lichaam én bike. Ben je dus groter, dan kun je verhoudingsgewijs het stuur relatief laag houden en is het bewegen over de bike een pak gemakkelijker.

27,5"-optie

Sterker nog; het gegeven dat Trek de balhoofdlengte nauwelijks toe laat nemen geeft ook te denken. Zo rijdt collega Arjan op de vorige generatie van de Fuel EX. Zou hij overstappen naar een nieuwe met framemaat 'L', dan heeft hij voor een – voor hem – goede houding op de bike een stuur met flinke rise nodig hebben.

Onder de streep durf ik de uitspraak wel aan dat de Fuel EX met 29" wielen voor rijders van zeggen > 1.75 m een pak meer gemoedelijk te berijden valt, dan voor mij nu het geval is. Dat Trek de Fuel EX in de maat S óók (en de XS alleen) met 27,5" wielen aanbiedt, lijkt dan ook niet meer dan een logische. En achteraf bekeken had voor mij de kleinere wielmaat mogelijk ook een bike opgeleverd die met minder 'body language' hard de bocht door te jagen zou zijn.

Conclusies

Tussen dikke endurofullies en XC-bikes is een breed genre ontstaan van lichtgewichte, potente bikes waar je enorm veel mee kunt. En met grotere wielen, redelijk wat lengte tussen voor- en achterwiel en een uitgekiend veersysteem heeft Trek met de Fuel EX óók zo’n alleskunner. Alleen het is er wel een met een aantal kanttekeningen.

Zo zijn een aantal van de aspecten die deze Fuel EX zo'n goede alleskunner maken, voorbehouden aan de twee duurste modellen uit het programma. Want de Reaktiv-demper met thru-shaft vind je namelijk alleen bij de 9.8 en 9.9 modellen. Juist dankzij die thru-shaft is de vering behoorlijk fijngevoelig en de Reaktiv-technologie maakt hem tot één van de meest trap-responsieve full suspensions op de markt. De 9.7 heeft overigens nog wél Reaktiv-technologie, maar niet de thru-shaft constructie.

Wielen en vork

Specifiek bij de 9.9 X01 was ik niet echt onder de indruk van het Bontrager-lagewerk. Op een bike van dit kaliber zou zoiets toch echt een no-brainer moeten zijn. De Fox 36 met zijn Grip2-demper is fabuleus. Hij spreekt soepel aan en het wordt hem niet snel te veel. Stijf is 'ie ook. Voor de compactere en lichtere rijders zou een Fox 34 of RockShox met 35 mm binnenpoten misschien een gunstigere combinatie geven. Trek monteert die vorken opvallend genoeg juist bij aluminium modellen.

Brede sloffen

De 2.6" brede XR4 banden maakte het geheel wel wat meer vergevingsgezind, maar de Fuel EX in carbon blijft een relatief stijve fiets. Voor Nederland doe je er slim aan wat lichter lopende banden te monteren. Want daarmee is de Fuel EX niet eens ‘out of place’ tussen 100-120 mm fullies op een rondje beuken op glooiende trails in Nederland.

Loon na werken

De Trek Fuel EX is een gemoedelijke toerder, waarmee je ook écht flink hard over lompe lijnen kunt rijden. Maar hij zal je vooral belonen als je er een actieve rijstijl op na houdt, en dat gaat gemakkelijker als je goed je gewicht kunt verplaatsen. Kom je voor jouw lengte uit op een framemaat 'S', dan doe je er in mijn optiek goed aan de 27,5"-optie te overwegen. Ben je relatief groot voor een 'S' dan kan de 29"-optie zeker werken. Zit je aan de kleinere kant van het spectrum dan denk ik dat je met de kleinere wielmaat een betere Fuel EX hebt. Geef hem vervolgens wat 'ie vraagt en je krijgt loon naar werken, want veel meer allround dan deze Fuel EX 9.9 wordt het niet snel...