Tekst en foto’s: Arjan Kruik
Met speciale dank aan Klein Tweewielers voor het rijklaar maken van de testfiets en BikeHotels Südtirol voor hun gastvrijheid
Trek Fuel EX 9.9 XX1 AXS 2023: grenzeloze bike, ook qua prijs
Best gek. Sommige fabrikanten hebben de neiging hun bikes bij iedere modelwissel steeds méér geschikt te maken voor ruig terrein. Lees: steeds meer veerweg en steeds langer, luier en zwaarder. En nooit korter, steiler en lichter. Zo was Treks Fuel EX ooit, bij z’n introductie in 2005, een levendige toerbike met 100 mm veerweg voor en achter en een balhoofdbuishoek van 70 graden. Daarna werd iedere nieuwe versie van de Fuel EX meer richting downhill getuned. Ik heb er zelf een paar gehad: de 2007 Fuel EX met 120 mm veerweg aan de achterkant en 130 vooraan, de 2014 Fuel EX met 120 mm veerweg en de eerste met 29er wielen en, als laatste, de 2017 Fuel EX, met 130 mm veerweg rondom.
En dan is er nu de 2023 Fuel EX, die met 140 mm veerweg achter, 150 mm aan de voorkant en een balhoofdbuishoek van slechts 65 graden het voorlopige eindpunt vormt van de evolutie die de Fuel EX heeft doorgemaakt. Op vlakke Nederlandse mountainbikeroutes is-ie niet echt meer op z’n plaats, maar op spannende trails des te meer. Althans, dat kan je wel stellen nadat ik ‘m een kleine week over de paden van het Noord-Italiaanse Val Venosta heb gejaagd. De nieuwe Fuel EX is de meest capabele ooit. Maar tevens de allerduurste.
Trek Fuel EX 9.9 of Mitsubishi Space Star?
Wat is duur? Onze testfiets, een Fuel EX 9.9 XX1 AXS, kost € 12.749,-. Best een hoop geld. Leg er nog € 1.241,- bij bij en je bent – om maar een voorbeeld te noemen – eigenaar van een Mitsubishi Space Star. Ja, dat is een auto. Nieuw. Deze goedkoopste auto van dit moment beschikt over een 1,2 liter driecilinder met 71 pk en een vijfbak. Okay, ik vergelijk hier appels met peren. Of beter: fietsen met auto’s. Maar het zet de prijs van de Fuel EX 9.9 wel in perspectief. Gelukkig haal je óók voor minder dan de helft van wat onze testbike kost een carbon Fuel EX in huis: de EX 9.7. Ja, die moet het stellen zonder de bling en extravagantie van de EX 9.9, maar verder hoef je je met deze ‘instapper’ nergens voor te schamen.
Maar goed, dat is hoe het werkt: fietsmerken zetten het liefst hun topmodellen in als testfiets. Wat dat betreft gaat de vergelijking met de autobranche wel op. Immers: hoe vaak zie jij in een autoblad of op een autowebsite een test van een kaal basismodel? Precies, bijna nooit. Daarom zul je het ook nu moeten doen met een test van een fiets die je wellicht nooit zal kunnen kopen. Maar goed, wat is er mis met een beetje dromen?
Trek Fuel EX 2023: programma en prijzen
Het Amerikaanse Trek staat bekend om z’n uitgebreide aanbod in maten, kleuren en uitvoeringen en dat is ook bij de nieuwe Fuel EX niet anders. Zowel de carbon als de aluminium modellen komen in maar liefst 8 maten, van XS tot XXL, waarbij de kleinste twee maten op 27.5 inch wielen rollen.
De collectie carbon Fuel EX’en bestaat op dit moment uit de modellen 9.9, 9.8 en 9.7, waarbij er bij de 9.9 en de 9.8 keuze is tussen een transmissie van Sram of van Shimano. De prijzen beginnen bij € 5.599,- en eindigen bij € 12.749,-. Een carbon frameset komt op € 4.799,-.
De Fuel EX komt tevens in aluminium. Deze reeks bestaat uit 4 uitvoeringen, van € 3.699,- tot € 6.999,-. Trek biedt bovendien een aluminium frameset aan voor € 2.799,-.
Meer info op trekbikes.com
Frame
Carbon en rondom verstelbaar
Het kader van de nieuwe Fuel EX is gemaakt van wat Trek OCLV Mountain Carbon noemt. Zeg maar hun meest impactbestendige carbonconstructie. Gewichtsrecords breken de Amerikanen hier niet mee; reken voor maat L op een framegewicht van dik tweeënhalve kilo. En ook de totale bike is, ondanks dat-ie rondom met het duurste van het duurste is volgehangen, niet bepaald een vlieggewicht; 14,42 kg weegt de maat L testfiets. Maar goed, wie een Fuel EX koopt gaat denk ik toch niet voor een zo laag mogelijk gewicht. Voor wie dat wil heeft Trek namelijk andere bikes in z’n programma.
Alle kabels lopen binnendoor en hebben een eigen kabelgootje, zodat vervangen geen gedoe is. En net als z’n voorganger heeft de nieuwe Fuel EX een opbergvak in de onderbuis. Ook zeer verzorgd: waar je ook kijkt zitten beschermers. De grote onder de onderbuis valt niet te missen, maar ook op de achterbrug zijn op verschillende plekken rvs-plaatjes aangebracht die het kostbare carbon beschermen tegen klapperende kettingen en hete remschijven.
En dan is er natuurlijk de veelbesproken verstelbaarheid van de nieuwe Fuel EX. De van eerdere Fuels bekende mino-link tussen de staande achtervork en de wip is weer aanwezig. Hiermee zijn de hoeken met een halve graad verstelbaar en kun je de trapashoogte met 8 mm verhogen of verlagen. Maar dat is dit keer niet alles. Met een los verkrijgbare lagercup is de standaard balhoofdbuishoek een graad vlakker of steiler te maken. En dan is er nog de variabele positie van het onderste demperoog, waardoor het mogelijk is de progressie van het veersysteem groter te maken. Hierdoor is het nu tevens mogelijk om de Fuel EX met een demper met spiraalveer te rijden.
Geometrie: langer, luier en lager
Met zoveel verstelbaarheid is er geen sprake van één geometrie, maar van meerdere. Ik noem hier de standaard instelling (en tevens de instelling waarmee wij gereden hebben) van onze testbike in maat L. De zitbuis staat met 77 graden 2 graden meer rechtop dan die van het vorige model. En aangezien je niet het één kunt veranderen zonder óók het andere aan te passen, is ook de reach gegroeid tot maar liefst 485 mm. De stack is met 621 mm juist relatief laag, wat onder andere veroorzaakt wordt door de Trek typische korte balhoofdbuis, die in dit geval maar 105 mm meet. De luiere balhoofdbuishoek van 64,5 graden – anderhalve graad vlakker dan bij het vorige model – brengt de voorkant van de bike natuurlijk ook omlaag.
Helemaal top is de met de maat van de bike meegroeiende liggende achtervork, van 435 mm in de kleinste drie maten tot 450 mm in de grootste maat. Zo blijft de Fuel EX door de gehele maatserie heen beter in balans. Trek realiseert die variatie in achterbruglengte overigens niet door verschillende achtervorken te construeren, maar door het hoofddraaipunt boven de trapas telkens een beetje meer naar achteren te verplaatsen, waardoor de afstand tussen de trapas en de achteras groter wordt naarmate de framemaat groter wordt. Het zal je niet verbazen dat ook de totale lengte van de Fuel EX flink is toegenomen. Bij onze testmaat L maar liefst 40 mm, van 1210 mm tot 1250 mm!
Meerdere maten kunnen passen
Alles bij elkaar opgeteld komen de afmetingen van de huidige L min of meer overeen met die van de oude XL. Als je dat een probleem zou vinden, dan kun je natuurlijk makkelijk downsizen. Of andersom: upsizen. Omdat Trek acht verschillende maten aanbiedt, zijn de verschillen tussen die maten relatief klein. En omdat de zitbuizen door de hele maatserie heen korter zijn dan voorheen – op onze L slechts 435 mm – kun je probleemloos een maat groter of kleiner pakken. Een kortere als je voor meer wendbaarheid gaat. Of een langere als je nog meer stabiliteit zou willen. Wil je het naadje van de kous weten? Je vindt onderaan deze test een compleet geometrieoverzicht van alle framematen. En Trek biedt zelf op z’n website een dynamisch overzicht, met voor iedere mogelijke geometrieconfiguratie een aparte tabel .
Mullet: kleiner achterwiel
Nog even dit: Trek propageer nadrukkelijk de mogelijkheid om een 27.5 inch wiel in de achterbrug te hangen. Het 29 inch voorwiel blijft dan gewoon zitten. Mullet heet die opstelling in goed Nederlands. Het kleine achterwiel zou de wendbaarheid vergroten. Of zoals Trek het zegt: “Voorin zakelijk, achterin feestelijk.” Echter: omdat het verstelbereik van de mino-link te gering is om de verlaging van de trapas te compenseren – die trapsas komt vanwege het kleinere achterwiel immers flink omlaag – adviseert Trek om dan tevens een langere 160 mm voorvork te monteren. Leuk dat het kan, maar ik vraag me af wie dit gaat doen. Want los van welke uitvoering van de Fuel EX je gekocht hebt; voordat er een extra vork en wiel in het frame hangen, ben je zomaar weer anderhalf duizend euro verder. Dure grap dus, dat mulletgebeuren.
Vering: geen Trek-specifieke achterdemper meer
Als het gaat om het veersysteem kiest Trek voor z’n inmiddels beproefde vierpuntsopstelling met een draaipunt rond de achteras. Trekt noemt dit een active braking pivot, waarmee bedoeld wordt dat de vering ook tijdens remmen actief blijft, zodat tractie gewaarborgd blijft. De geroemde, maar zeker ook regelmatig verfoeide, want ingewikkelde merkgebonden Reaktiv-demper is verdwenen, je vindt nu een standaard Fox Float X Factory in de voordriehoek. Deze levert bovendien 140 mm in plaats van 130 mm veerweg.
De verstelbaarheid is behoorlijk compleet, je kunt niet alleen de uitgaande demping (‘rebound’) en lowspeed-ingaande demping (‘compression’) instellen, maar er is tevens een platformfunctie om wippen tijdens het klimmen te onderdrukken. En dan zijn er nog de volumespacers waarmee je het luchtvolume kunt verkleinen of vergroten om de vering minder of meer progressief te maken. Alhoewel daar, bij het onderste demperoog, nu dus óók een flipchip voor is. Opties, opties, opties…
Ook de voorkant heeft de nieuwe Fuel EX een centimeter extra veerweg: 150 mm. In het geval van onze testbike wordt die geleverd door een Fox 36 Factory met GRIP2-demper, met apart instelbare lowspeed- en highspeed-compressiedemping.
Onderdelen
Onze testfiets, de Fuel EX 9.9, is zoals gezegd de duurste Fuel EX die Trek in huis heeft. En dan hebben wij daarvan bovendien nog de duurste uitvoering, die met de draadloze Sram XX1 Eagle AXS-transmissie. En ook de rest van de onderdelen is volbloed bling. Zoals een draadloos verstelbare RockShox Reverb AXS-zadelpen, een carbon Bontrager-stuur met geïntegreerde stuurpen, carbon Bontrager-wielen en Sram Code RSC-vierzuigerremmen. Duur spul. Als je dat allemaal in één keer los zou kopen krijg je gegarandeerd een roodgloeiende bankpas.
Zonder blasé over te willen komen – ik rij namelijk net als de meeste van jullie niet dagelijks op een bike in deze prijsklasse – leidt al die luxe wel af van waar het om gaat. Want van een draadloos bedienbare derailleur, een dito dropperpost of een carbonnen stuur/stuurpen uit één stuk gaat een bike natuurlijk niet substantieel beter rijden. Uiteindelijk gaat om de geometrie, om de vering en demping en om de wielen en banden. Aan de andere kant: tof is al dat luxe spul wel. Srams draadloze bediening werkt feilloos, zowel bij de derailleur als bij de dropper. Alleen het luxe carbon stuur uit één stuk had van mij niet gehoeven. Aan de (te) grote breedte van 820 mm valt met een goede zaag wel wat te doen, de hoge stijfheid is een vast gegeven.
Wielen en banden
De roterende massa, dat is waar het bij iedere mountainbike letterlijk en figuurlijk om draait. En dat is bij de Fuel EX 9.9 natuurlijk niet anders. Trek heeft Bontrager Line Pro 30-wielen in het frame gehangen. Lichtgewicht carbon hoepels met een breed velgbed. Mooi spul. Rond de velgen is een paar Bontrager-banden getrokken, de SE5 Team Issue in 2.5 inch. Deze band heeft een relatief stevig karkas, een tamelijk zachte rubbercompound en een gematigd blokkenprofiel. Gecombineerd met het grote volume maakt dat deze band uitermate allround.
Dat wil zeggen, in het alpine terrein waar wij de Fuel EX 9.9 ingezet hebben, met ruig terrein, maar ook met lange beklimmingen over asfalt en grind. Onder dergelijke omstandigheden wens je een balans tussen gewicht en rolweerstand enerzijds en tractie, vormvastheid en lekbestendigheid anderzijds. En de SE5’s bieden die balans. Toch zou in sommige afdalingen die we met de Fuel EX 9.9 gereden hebben nóg capabeler rubber niet verkeerd zijn, zeker rond het voorwiel. Bontrager heeft zulk rubber in de vorm van de SE6 Team Issue overigens gewoon in huis.
Hoe rijdt de Trek Fuel EX 9.9?
Klimmen: snel en efficiënt
De wegen en paden in de Vinschgau gaan maar twee kanten op: omhoog of omlaag. Ondanks een totaalgewicht van 14,4 kg gaat de Trek Fuel EX over de schotterwege prima omhoog. Ketting naar links en trappen maar. De zit is ondanks het lange frame niet te gestrekt, met dank aan de rechtopstaande zitbuis. Zeker in steile beklimmingen zit je hierdoor bovendien goed gepositioneerd ten opzichte van de trapas. Daarbij is de zithouding vanwege de korte balhoofdbuis en het brede stuur vrij diep, wat de klimkwaliteiten eens te meer verbetert. En dan zijn er nog de banden, die ondanks hun noppen en relatief zachte rubbercompound verrassend licht rollen.
Bij klimmen over asfalt- en grindwegen deint de achtervering niet hinderlijk, maar ervaar ik het toch als prettiger om de blauwe klimknop op de demper dicht te draaien. Als we boven de boomgrens verder klimmen over singletrack draai ik ‘m wel weer open; in dit soort beklimmingen is tractie belangrijker dan een rustige achterkant. En tractie, dat heeft de nieuwe Fuel EX in overvloed. Die overvloed geldt trouwens ook voor het aantal centimeters fiets dat zich tussen voor- en achteras bevindt. Oftewel: de nieuwe Fuel EX is lang. En dat betekent dat deze trailbike in technische klimmetjes wat minder lichtvoetig is. Om ‘m door krappe passages heen te manoeuvreren is het soms zelfs ronduit passen en meten.
Dalen: ongekend makkelijk
Dan het dalen. Hier neemt de nieuwe Fuel EX écht afstand van z’n voorganger. Het is ongekend hoe makkelijk deze bike afdaalt. En hoe snel. Hier komt alles samen: de lengte, de luie stuurhoek, de niet geringe veerweg, de goede veerelementen, de solide banden. Natuurlijk, met de vorige generatie Fuel EX was het in afdalingen ook niet behelpen, maar de nieuwe is ronduit beter. Oneffenheden worden namelijk niet alleen beter geabsorbeerd, belangrijker nog is dat het onderstel op de nieuwe Fuel EX zelfs in de meest lineaire demperpositie (zie paragraaf hieronder) meer tegendruk biedt. Zo heb je enerzijds op worteltapijten het gevoel dat alles gladgestreken wordt, terwijl je anderzijds in snelle kuipbochten voldoende tegendruk hebt. Knap gedaan van Trek.
Zoals ik ergens hierboven al opmerkte haal je met de 2023 Fuel EX eigenlijk meerdere bikes in huis. Immers, zo’n beetje alles is verstelbaar. Maar gedurende onze test hebben we niet alle opties geprobeerd. Zo hebben we de flipchip om de zitbuishoek nog wat steiler te maken en tegelijkertijd de trapas wat omhoog te brengen, niet aangeraakt. En ook de balhoofdbuishoek hebben we gelaten zoals-ie was. Niet dat omdat we niet benieuwd zijn naar het effect van een vlakkere of steilere stuurhoek, maar simpelweg vanwege het feit dat de speciale lagerschaal om die stuurhoek aan te kunnen passen tijdens de test niet beschikbaar was.
Twee demperposities
Van de mogelijkheid om met een flipchip bij het onderste demperoog de progressie van de demper te beïnvloeden hebben we wél gebruik gemaakt. Het verschil tussen beide standen is niet gering. In de meer lineaire positie geeft de demper makkelijker een groter deel van z’n veerweg vrij. Met name in afdalingen met veel rotsen, losse keien en wortels vind ik dat prettig. Collegatester Sebastiaan daarentegen heeft een voorkeur voor de meer progressieve stand. Verklaarbaar, want zijn rijstijl is veel actiever en dynamischer dan de mijne. Ben ik meer het type point-and-shoot rijder dat z’n bike bij voorkeur door tricky secties laat rollen en daarbij de vering het werk laat doen, Sebastiaan kiest er meestal voor om van het ene obstakel naar het andere te hoppen. Een onderstel dat meer tegendruk en pop biedt is dan een pre. Dankzij de twee demperposities accommodeert de Fuel EX beide rijstijlen.
Over posities gesproken: ik had het stuur graag wat hoger gehad, maar op de testbikes was dat helaas niet mogelijk. Een de ene kant is het carbon combistuur daar debet aan, je kunt om de positie van je handen wat omhoog te brengen immers geen stuur met meer rise in de stuurpen steken. Maar aan de andere kant is die relatief diepe zit ook min of meer een gegeven, aangezien de balhoofdbuis erg kort is.
Conclusie
De nieuwe Trek Fuel EX is langer, luier en lager dan z’n voorganger. Combineer dat met de extra veerweg en je hebt een machine in de afdaling véél beter is dan z’n voorganger. En, laten we eerlijk zijn, die was op dat vlak ook al niet slecht. Dat impliceert dus dat de 2023 Fuel EX als het om afdalen gaat een buitengewone bike is. En dat is ook zo. Niet dat we nou zo enorm veel op trailbikes rijden, we zijn en blijven een website voor Nederlandse mountainbikers en die rijden nou eenmaal vooral op crosscountrybikes, maar desondanks hebben we de afgelopen seizoenen de nodige trailbikes door de Alpen kunnen jagen. En van al die trailbikes is de nieuwste Fuel EX toch wel het meest capabel en snel in de afdaling. Alleen de Raaw Jibb komt enigszins in de buurt. Ook een beest van een bike.
Het mooie van Treks nieuwe Fuel EX is dat-ie ondanks al z’n verbeterde downhill-skills niet heeft ingeleverd op klimeigenschappen. Sterker, dankzij het verbeterde onderstel is het zelfs een bétere klimmer geworden. Beter op grindwegen én beter in technische klimsecties, met een prettige mix van efficiëntie, tractie en schokdemping. De enige concessie is dat de nieuwe Fuel EX letterlijk méér bike is. En dat de wendbaarheid hier enigszins onder lijdt.
“Maar weinig andere bikes zijn zó rondom verstelbaar als de 2023 Fuel EX. Vind je dat allemaal te ingewikkeld? Geen probleem, want in de basisinstelling rijdt de Fuel EX al ronduit geweldig.”
Ondanks dat wij met de duurste uitvoering van de Fuel EX onderweg zijn geweest, de Fuel EX 9.9 XX1 AXS, denk ik dat het bovenstaande opgaat voor alle nieuwe Fuel EX’en. En ook de limme features die het frame van ons peperdure testbike sieren vind je op alle prijspunten. Een dikke plus, want maar weinig andere bikes zijn zó rondom verstelbaar als de 2023 Fuel EX. Vind je dat allemaal te ingewikkeld? Geen probleem, want ook in de basisinstelling rijdt de Fuel EX ronduit geweldig. De verstelmogelijkheden moet je vooral zien als een extra mogelijkheid om de fiets te kunnen finetunen naar je eigen smaak, skills en het terrein.
Rest nog een opmerking over onze testfiets, de Fuel EX 9.9 XX1 AXS. Die is met € 12.749,00 duur. Wat mij betreft bijna obsceen duur. Maar goed, zoals ik helemaal aan het begin al schreef moet je ‘onze’ testbike volgens mij meer zien als een over-the-top visitekaartje dan als een serieus commercieel model. Niet voor niets kan je bij Trek ook voor veel minder slagen. Dus vergeet gewoon even hoeveel onze testbike kost, onthoud wel hoe lekker-ie rijdt en zoek een model uit dat wel past bij je budget.
Trek Fuel EX 9.9 XX1 AXS 2023 | Prijs, specificaties en geometrie
Onderdelen, gewicht en prijs
| Frame | OCLV Mountain Carbon |
| Vork | Fox 36 Factory, GRIP2, 150 mm veerweg |
| Achterdemper | Fox Float X Factory, 2-pos., 140 mm veerweg |
| Achterderailleur | Sram XX1 Eagle AXS, 12-speed |
| Schakelaar | Sram XX1 Eagle AXS, 12-speed |
| Crankset | Sram XX1 Eagle, 30t, 170 mm |
| Cassette | Sram XX1 Eagle, 10/52t |
| Remmen | Sram Code RSC |
| Remschijven (v/a) | Sram HS2, 200/180 mm |
| Wielen | Bontrager Line Pro 30 |
| Voorband | Bontrager SE5 Team Issue, 29 x 2.5″ |
| Achterband | Bontrager SE5 Team Issue, 29 x 2.5″ |
| Stuur | Bontrager RSL, 820 mm breed |
| Stuurpen | Bontrager RSL, 45 mm |
| Zadel | Bontrager Arvada, 138 mm breed |
| Zadelpen | RockShox Reverb AXS, 175 mm drop |
| Gewicht compleet | 14,42 kg (framemaat L) |
| Prijs | € 12.749,- |
| Garantie | Levenslange garantie op frame en wielen voor 1e eigenaar, 3 jaar voor 2e eigenaar, 2 jaar op onderdelen |
Geometrie (met de mino-link in de lage positie)
 |
 |
Website fabrikant: trekbikes.com
Voor de test van deze trailbike gereden routes
Bij Velozine steken we een hoop tijd, geld en moeite in de productie van reisverhalen en biketests. We willen je inspireren er op uit te trekken en aanmoedigen dezelfde mooie mountainbikeavonturen te beleven als wij. De routes die we voor deze test gereden hebben vind je daarom hieronder.
