Europa en Noord Amerika staan heden ten dage bol van de bedrijven die je vork en demper graag voor je willen onderhouden. Naast het uitvoeren jaarlijks onderhoud zijn deze bedrijven ook handig in het individueel aanpassen van je veerelementen. De reden hiervoor is simpel: een vork of demper wordt geleverd om een breed spectrum aan rijders te bedienen, van elite XC dame tot Velozine redacteur met een veel te zware rugzak. De twee belangrijkste variabelen, luchtdruk en uitgaande demping, zijn eigenlijk altijd zelf in te stellen. Ben je dan alsnog ontevreden met het gedrag van je vering, dan kan persoonlijk tuning soelaas bieden. Veel andere parameters van je vering liggen immers af fabriek vast.
Eén de specialisten op dit vlak is het Franse Fast Suspension, die Cannondale, Fox en Rock Shox vering onder handen neemt. Met alle know-how die men in huis heeft kan men niet alleen vorken en dempers afstellen op de klant en zijn/haar rijstijl maar produceert men ook complete achterdempers en vervangingsonderdelen voor je voorvork. Hieronder valt ook de CO3 demper cartridge voor Fox en Rock Shox vorken, die precies de afstelmogelijkheden biedt om je vork wél perfect rijdend te krijgen.
Bij levering zit de Fast CO3 stevig onder de tie-raps en bubbleplastic om beschadiging tijdens transport te voorkomen. Een Engelstalige handleiding en een 250 mL fles demperolie worden meegeleverd. Retro paarse draaiknoppen zijn standaard…
Voor wie?
Rij je op een fiets met 130 mm veerweg of meer, dan is er grote kans dat je paden opzoekt en er een rijstijl op na houdt waarbij rendement ondergeschikt is aan grip en controle. Je fiets is dan per definitie geen XC racer meer; je vering moet vooral goed werken in uiteenlopende omstandigheden. Een harde lockout is nauwelijks van belang en in plaats daarvan wil je fatsoenlijke ingaande demping. Die helpt er voor te zorgen dat je je veerweg ook volledig en nuttig kan gebruiken, en dat je controle houdt in uiteenlopende omstandigheden.
In de praktijk is ingaande demping maar zelden volledig instelbaar door de gebruiker, zelfs als we het hebben over vorken voor het grovere werk. Bevalt je vork dan niet, dan is bij je service center navragen over persoonlijke afstelling – of een aftermarket demper in laten bouwen – mogelijk een flinke stap vooruit.
Moar shimz
De CO3 demper van Fast is verkrijgbaar voor vorken van Fox uit 34, 36 en 40 series en voor de Boxxer en Domain DC van RockShox. De CO3 gebruikt een open oliebad (in plaats van een gesloten reservoir) en heeft biedt de gebruiker de volgende instellingen:
- Uitgaande demping, Rebound (R) – in 24 stappen extern verstelbaar
- Snelle ingaande demping, High Speed Compression (HSC) – in 24 stappen extern verstelbaar
- Trage ingaande demping, Low Speed Compression (LSC) – in 24 stappen extern verstelbaar
- Progressie
ingaande demping– afstelbaar met olievolume van het oliebad
Voor Rock Shox Pike gebruikers is een gesloten demper, de ‘3-Way’, verkrijgbaar, met soortgelijke instelmogelijkheden.
Vervang je fabrieksdemper met een Fast model en de rebound versteller komt op de vorkkroon terwijl de HSC+LSC versteller onderaan de rechter vork poot zit. Jawel, één versteller regelt beide functies: druk de knop in en je stelt LSC in, trek de draaiknop uit en je stelt HSC in. LSC verloopt via een naaldventiel terwijl HSC geregeld wordt door een stapel shims – flinterdunne stalen ringen waartussen de olie kan stromen – voor te spannen. De 24 stappen op afzonderlijke LSC, HSC en R instellingen geven een erg breed bereik. Juist dit bereik moet zorgen dat zowel ingaande als uitgaande demping voor iedere rijder in te stellen zijn.
Boven het oliebad zit nog een beetje lucht in de vork, die wat tegendruk levert tegen olie die uit de cartridge wil stromen. Des te meer olie in de vork poot des te kleiner en progressiever dit ‘luchtveertje’ wordt. Alle onderdelen op de seals (rubber) en shims (RVS) na zijn in hard geanodiseerd aluminium uitgevoerd. Het hele systeem voegt, afhankelijk van vorkmodel en olievolume, zo’n 100 g toe aan het totaalgewicht van de vork.
Geen 1991 voor mij: Fast levert ook zwarte externe draaiknoppen voor haar producten – die ik gelijk mee heb besteld
Installatie
De dichtstbijzijnde Fast importeur kan de CO3 voor je monteren als je je vork opstuurt. Wie tijd, zin en een niet al te besmettelijk en duur tapijt heeft liggen kan ook kiezen om de demper zelf te monteren. Ik zette zodoende de Fast CO3 in een 2014 Fox 34 voorvork met 160 mm veerweg.
Montage is niet veel moeilijker dan de ouder demper verwijderen en vervolgens de Fast editie van bovenaf in de vork steken. Fast levert een flesje van eigen open-bad olie en een handleiding die de hele procedure summier omschrijft. Let wel goed op of je al het benodigde gereedschap in huis hebt: ik bleek voor het verwijderen van de Fox cartridge alsnog een 25 mm dop te moeten halen (de CO3 vraagt om een ‘normale’ 27 mm). En ga niet – ik herhaal: NIET! – met een Engelse sleutel te werk. Voor het monteren van de draaiknoppen van de CO3 bleek tevens een klein Torx setje handig te zijn.
De afwerking van de Fast CO3 oogt net, tot en met de stelknoppen. Alle externe instellingen hebben duidelijk voelbare klikjes. De rebound knop loop zo licht dat die per ongeluk wel eens verschuift.
Het eerste stof zit er op, in dit geval van één van de lompste enduro wedstrijden van het jaar. De Fast CO3 overtuigt en tovert de Fox 34 om tot een wedstrijdwaardige vork.
Op pad
Origineel zat in mijn vork een gesloten CTD Trail Adjust FIT demper. Het hele 2014 CTD* systeem met drie opties voor ingaande demping – C (lockout), T (véél platform) en D (nul platform) – bleek tamelijk zinloos bij mijn gebruik. ‘T’ was te hard om mee af te dalen, maar de ‘D’ stand die zodoende over bleef bleek te zacht. De zin van fatsoenlijk instelbare ingaande demping besprak ik overigens al eerder tijdens de Mattoc test. Zonder is het op technisch of lomp terrein al gauw kiezen tussen a) een te zachte vork die snel inzakt bij steile bochten of duikt als je maar naar je remhendel kijkt, of b) een te harde vork die na 20 min afdalen wel erg oncomfortabel voelt, en nooit z’n veerweg haalt. Spacers om je luchtveer progressiever te maken helpen immers ook maar ten dele.
De Fast CO3 demper bracht de Fox 34 tot leven. Niet dat die vork nou slecht was, maar in een jaar waarin ik veel geleerd heb (zoals hoe pijnlijk een gebroken rib kan zijn) ben ik ook een stuk harder gaan rijden. Ik had hierbij behoefte aan een stand van de CTD hendel die er niet was. Met de Fast vervanger kwam een enorm instelbereik voor de ingaande demping, waardoor die gulden middenweg wél te vinden bleek. De vork werd daardoor redelijk ‘set and forget’: na enig experimenteren had ik een balans gevonden die het op ieder pad behoorlijk goed deed. De vork zakte vervolgens wat minder door z’n veerweg (waardoor de fiets in z’n geheel wat stabieler aanvoelde), verorberde grote klappen even goed als kleine, en haalde redelijk zijn veerweg. Bovenal: de vork voelde in alle omstandigheden gecontroleerd. Hooguit heb ik voor de echt afwijkende wedstrijdetappe’s met veel grote klappen een klein beetje extra HSC ingesteld… fijn hé, die externe afstellingen?
*: 2016 Fox CTD vorken hebben de Trail Adjust instelling nu op de D-stand zitten, wat meer overeen zou moeten komen met de LSC instelling van de Fast demper.
Onderhoud
Zoals veel in het leven is het oliebad van de Fast CO3 een compromis: je hebt meer olie in het systeem (wat de dempingskwaliteiten op lange afdalingen in principe ten goede komt) maar je vork wordt zoals genoemd wel ietsje zwaarder. Onderhoud is een lastige om over te oordelen: enerzijds is het open bad van de Fast CO3 makkelijker te onderhouden dan een Fox FIT CTD of RC2 demper. Deze hebben een 129-stappen plan die twee maal de zin “take a break” bevat en andermaal “squeeze the bladder gently” noemt. Anderzijds: het officiële service interval van Fox vorken is kort – 40 uur rijtijd – en iedere keer wéér dat oliebad vullen vullen kost aardig wat tijd.
Conclusies
De CO3 demper functioneert prima en biedt een reeds zinvolle instelmogelijkheden. De externe verstellers maken afstellen of experimenteren terwijl je op pad bent erg makkelijk. Bovendien het stel-bereik zo groot genoeg er voor iedere combinatie van rijder en terrein wel een juist combinatie is. Het open oliebad van de demper maakt een vork die normaal een gesloten systeem heeft vermoedelijk ook net dat kleine beetje soepeler. De vraag is vooral of dit de aanschafprijs van €299,- waard is.
Dát ligt aan hoe je je vork nu ervaart. Schiet het ding te kort en kom je niet verder met de huidige instelmogelijkheden, dan kan je aan paar dingen doen. De eerste optie is een meer uitgebreide vork kopen, zijnde een Bos DeVille of Idylle, of een Fox met een RC2 demper. Deze oplossing kost ruim het viervoudige van een Fast CO3 cartridge. De tweede en goedkoopste optie is éénmalig je huidige vork door het servicecenter persoonlijk laten tunen. Voor pakweg €150,- heb je een afstelling op gewicht en rijstijl maar krijg je er geen instelmogelijkheden bij. Bevalt de vork nog steeds niet, dan kan je dus wéér een soortgelijk bedrag uitgeven. Nee, een aftermarket cartridge als de CO3 is mijn inziens dan veruit de meest rendabele optie; je zit immers niet vast aan één instelling en kan naar hartelust alles zelf, op pad, wijzigen.
Meer info: MRC Trading / Fast Suspension
Achtergrond
Ik heb de Fast CO3 demper gekocht bij de distributeur in Duitsland. Omdat er op dat moment geen Fox 34 27,5″ versie beschikbaar was is de demper op maat gemaakt voor mijn vork. Ten tijde van schrijven is er nog geen indicatie of een 27,5″ model direct bestelbaar wordt of dat dit maatwerk blijft.
Tekst & foto’s: Eric Wictor
