Een eerbetoon aan vervlogen tijden: Manitou FS Dream Build

Het is nu zo’n 35 jaar geleden dat Doug Bradburry z’n eerste geveerde voorvork maakte. Kort daarop gevolgd met z’n eerste fullsuspension op basis van die… voorvork. De naam Bradburry zegt je misschien niets, maar z’n merknaam Manitou misschien wel. De Manitou FS was een legendarische bike die in de vorm van een poster op menig slaapkamer tegen de muur hing. Althans, in elk geval bij mij. Hayes is nu eigenaar van Manitou en presenteert nu als eerbetoon een moderne interpretatie van de originele Manitou FS. Een unicaat – in productie gaat-ie niet.

De jaren negentig: hoogtijdagen voor de mountainbike

Mijn jeugd viel precies in de jaren ’90 van het vorige millennium. Een tijd met amper mobieltjes. En internet bestond nog uit bliepjes en piepjes van een inbelmodem, terwijl je lang moest wachten voor een webpagina pixel voor pixel op je scherm opgebouwd werd. Een tijd waarin je dus strategisch nadacht welke website je ging bezoeken voor je op de enter-knop drukte. Internetten deed een behoorlijk beroep op je geduld.

Het was een tijd waarin het veruit het merendeel van informatie via papier verspreid werd. En ten aanzien van mountainbikes was dat in de vorm van magazines zoals Mountain Bike Action, Bike, MBUK, Dirt Rag en het Nederlandse Mountainbike Plus. Zeg maar internetpagina’s uitgeprint en met nietjes bij elkaar gehouden tot een boekwerkje. Ja, andere tijden. Maar dat had zo ook z’n voordelen. Magazines kwamen meer dan eens met een poster. En waar sommige een poster van een Lamborghini Countach of de Pamela Anderson op de muur van hun slaapkamer ophingen, was dat in mijn geval een aantal posters van mountainbikes. Bikes die al snel astronomische bedragen als 5.000 gulden kostte en tot eeuwige dromen zouden blijven.

“…bij de vitrine van Bike Tuning Holland te vergapen aan onderdelen van Ringlé, Syncros, RaceFace, Kooka… Met prijskaartjes er aan waarvan je hoopte dat de komma in de prijs minstens een plek te ver naar rechts stond…”

Gepolijste aluminium frames, velgremmen en 26 inch wielen. Niets trokken we in twijfel ten aanzien van functionaliteit. Nee; wat mij betreft ging het er vooral over of je genoeg CNC-gefreesde onderdelen aan je fiets had hangen. Of de geanodiseerde kleuren in een juiste balans samenkwamen, ongeacht de dubieuze kwaliteit van die onderdelen die ergens in een schuurtje in Amerika vervaardigd waren. Ja, andere tijden.

Het was de tijd waar mijn schoolvriend en ik na schooltijd naar ‘s-Hertogenbosch fietsen om ons bij de vitrine van Bike Tuning Holland te vergapen aan onderdelen van Ringlé, Syncros, RaceFace, Kooka… Met prijskaartjes er aan waarvan je hoopte dat de komma in de prijs minstens een plek te ver naar rechts stond… Of die Klein Adroit in teamkleuren die aan de muur hing. Dat futuristische frameset met z’n geïntegreerde cockpit en kabels binnendoor kostte meer dan ik ooit in mijn leven zou kúnnen spenderen aan een fiets. Dacht ik… Toen. Ja, tijden kunnen óók veranderen…

Manitou FS

Naast de Cannondale Raven en een Turner Burner had ik óók een poster van een Manitou FS. Een bike ontwikkeld begin jaren ’90. En er was iets bijzonders aan deze fullsuspension. Manitou werd opgericht door Doug Bradburry. Hij bouwde in de jaren ’80 en vroege jaren ’90 radicale aluminium frames én was een pionier op het gebied van vering. Zijn voorvorken waren utilitair in overkomen, maar voor die tijd al erg vooruitstrevend. Nou ja, als er verder niet veel aanbod is, ben je dat haast per definitie. Maar alleen vering vooraan…? Dat kon niet het eindstation zijn, volgens Doug. Talloze framebouwers speelden ook al met systemen om ook het achterwiel vering te geven. Doug ging uit van wat-ie al had. Namelijk: z’n voorvorken. Hij bouwde een voorvork om en maakt er een achtervork van.

Het origineel uit 1993 op de plek waar-ie thuis hoort: in het museum. Meer specifiek, het Mountainbike Museum van Jeroen van Roekel.

Met een geveerde voorvork…

… en een geveerde voorachtervork. Meer details over dit museumexemplaar op de website van het museum.

Nostalgie is een raar concept. Het is een veel kleurrijkere representatie van wat ooit was. Zo ook die Manitou FS. Die mocht dan wel in 1993 één van de eerste in massa geproduceerde fullsuspension zijn… het feit dat de balhoofdbuizen van de vroege modellen – zonder uitzondering – allemaal scheurden vergeten we maar al te graag. Terwijl als je in het bezit van zo’n frame was, je wereld verging. Scheurende balhoofdbuizen of niet; de Manitou FS nam in z’n postervorm voor mij een iconische vormen aan. En blijkbaar niet alleen voor mij. Ook voor Hayes, de huidige eigenaar van Manitou.

Manitou FS II: stuff of dreams

Als eerbetoon aan die originele Manitou FS gaf Hayes aan het Zwitserse Gamux de opdracht om een fullsuspension frame te ontwerpen zoals de originele Manitou FS. Oftewel een frame waarbij de achtervering gebaseerd is op een – in dit geval, moderne – Manitou Junit voorvork. Het frame is volledig uit 7075-T651 aluminium gefreesd. De Junit voorvork heeft nieuwe CNC-gefreesde onderpoten om zodoende in het frame toegepast te kunnen worden. De Manitou FS II, zoals-ie nu heet, is als concept neergezet om een beetje toekomstvisie te geven in de vorm van z’n Pinion C1.12-gearbox en Gates CDX-aandrijving, maar ook te vieren dat we hedendaagse technieken te danken hebben aan de pioniersdagen in de jaren ’90. Wat-ie kost? Geen idee. Oók de Manitou FS II is ‘stuff for dreams‘; in productie gaat-ie niet.

De Manitou FS II is uiteraard opgebouwd met onderdelen die een duidelijke link hebben naar het verleden. Zo vind je niet alleen de Manitou verende voorvorken terug, maar ook een ProTaper stuur en paarse Hayes Dominion schijfremmen. De carbon wielen komen bij Reynolds vandaan en Wolf Tooth leverde bijpassende paarse pedalen, spacers en handvatten.